Picie ryzykowne, picie szkodliwe i uzależnienie od alkoholu.doc
(
43 KB
)
Pobierz
PICIE RYZYKOWNE, PICIE SZKODLIWE I UZALEZNIENIE OD ALKOHOLU
PICIE RYZYKOWNE, PICIE SZKODLIWE I UZALEZNIENIE OD ALKOHOLU
IWONA GROBEL
CENTRUM PSYCHOPROFILAKTYKI I TERAPII w WARSZAWIE
W Polsce
u
w latach 90-tych spożycie alkoholu wynosiło około 10 litrów czystego etanolu na 1 mieszkańca
u
w latach 1990-1998 obserwuje się zmianę w strukturze spożycia w kierunku coraz większej proporcji w globalnym spożyciu alkoholi niskoprocentowych, zwłaszcza piwa, którego rejestrowana konsumpcja szybko rośnie, przede wszystkim wśród młodzieży
u
rzeczywistą liczbę uzależnionych eksperci szacują od 700 tys. do ok. 1 miliona osób
u
w rodzinach osób uzależnionych od alkoholu żyje od 2 do 3 miliona dorosłych i dzieci
u
70% ofiar przemocy domowej pochodzi z rodzin z problemem alkoholowym
ALKOHOL A NADUMIERALNOŚĆ
u
Alkohol jest jednym z ważniejszych czynników zwiększających ryzyko zgonu przed 65 r.ż.
u
Osoby nadużywające alkoholu żyją średnio 10-22 lata krócej od wieku oczekiwanego
u
Alkohol zwiększa wypadkowość ze skutkami śmiertelnymi
u
Prawdopodobieństwo popełnienia samobójstwa przez osoby pijące jest 3-9 razy wyższe niż przez niepijące
u
Alkohol wpływa na patogenezę wielu chorób - późne zgłaszanie się do lekarza, zmiana obrazu klinicznego, utrudnienie rozpoznania, zaniechanie i niesystematyczność leczenia, zmniejszenie skuteczności rutynowej terapii
MARKERY NADUŻYWANIA ALKOHOLU
u
Alkoholemia we krwi lub w wydychanym powietrzu
- powyżej 3 promile praktycznie nie występuje u osób pijących sporadycznie
- u osób rzadko pijących alkoholemia 1,5 promila powoduje zazwyczaj silne objawy upojenia. Ich brak świadczy o wzroście tolerancji, a tym samym o uzależnieniu
u
CDT (carbohydrate deficienttransferrine) - desialowana transferyna, najbardziej specyficzny (do 97%) marker długotrwałego i intensywnego picia, oznaczanie drogie i skomplikowane
u
Gamma-glutamylo-transferaza
(GGT)
- podwyższenie jej aktywności jest przejawem uszkodzenia komórek wątroby i występuje u 34-85% pijacych systematycznie ponad 40g alkoholu dziennie
- aby wzrost wartości GGT był znaczący nie wystarcza jednorazowe wypicie alkoholu
- normalizacja aktywności enzymatycznej trwa ok. 4-5 tygodni
u
Aminotransferaza asparginowa (AspAT)
u
Aminotransferaza alaninowa (AlAT)
Dość specyficzny dla intensywnego picia alkoholu jest stosunek wartości AspAT do AlAT przekraczający wartość 2,0
u
Makrocytoza
przewlekłe picie alkoholu powoduje zwiększanie się średniej objętości krwinek czerwonych (MCV). Zjawisko to stwierdza się u 50-96%osób pijących ponad 40g alkoholu dziennie
MARKERY SPOŻYWANIA ALKOHOLU
u
Beta-heksozoaminidaza - czuły marker spożywania alkoholu, jej aktywność wzrasta u ponad 90% osób spożywających alkohol, normalizuje się po 7-10 dniach. Oznaczanie w moczu jest przygotowywane do wprowadzenia na szerszą skalę - monitorowanie abstynencji.
u
5-hydroksytryptofol - specyficzny marker spożycia alkoholu, oznaczanie skomplikowane i drogie
PICIE SZKODLIWE (wg ICD-10)
u
Picie szkodliwe rozpoznaje się w przypadku stwierdzenia, że alkohol jest przyczyną lub współprzyczyną wystąpienia szkód zdrowotnych (somatycznych, psychicznych lub zaburzeń zachowania), które mogą prowadzić do niesprawności lub negatywnie wpływać na stosunki międzyludzkie.
u
Szkody zdrowotne muszą być określone w kategoriach medycznych (np. alkoholowe zapalenie wątroby, trzustki, polineuropatia, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia wchłaniania) lub psychologicznych (np. stany depresyjne, lękowe).
u
Warunkiem rozpoznania jest nie stwierdzenie objawów uzależnienia od alkoholu.
PICIE RYZYKOWNE
u
Picie ryzykowne to picie alkoholu, potencjalnie związane z powstawaniem szkód zdrowotnych (np. prowadzenie samochodu, praca na wysokości, obsługiwanie urządzeń mechanicznych przez osobę będącą pod wpływem alkoholu).
u
Na takie ryzyko narażone są osoby wypijające co najmniej dwa (kobiety) do czterech (mężczyźni) porcji alkoholu dziennie.
u
Tzw. standardowa porcja, “drink”, zawiera 10g czy
stego etanolu.
UZALEŻNIENIE OD ALKOHOLU (ICD-10)
Występowanie w czasie ostatniego roku przynajmniej trzech z poniższych objawów:
u
Silna potrzeba (“głód”) picia albo kompulsywne picie alkoholu
u
Trudności w kontrolowaniu zachowań związanych z piciem w sensie upośledzenia:
Ø
kontrolowania rozpoczęcia picia (np. powstrzymywania się od picia przed południem)
Ø
długości trwania picia (np. ograniczania picia do jednego dnia)
Ø
ilości wypijanego alkoholu (konieczność picia “do dna butelki”)
u
Objawy abstynencyjne spowodowa
ne przerwaniem picia lub zredukowaniem dawki alkoholu, przejawiające się:
Ø
charakterystycznym zespołem abstynencyjnym
Ø
piciem alkoholu lub przyjmowaniem substancji o podobnym działaniu (np. benzodwuazepiny, barbiturany) z zamiarem złagodzenia lub uniknięcia objawów abstynencyjnych
u
Występowanie tolerancji, polegającej na tym, że potrzeba większych dawek do wywołania efektu powodowanego poprzednio mniejszymi dawkami (są one nieraz tak duże, że mogłyby spowodować śmierć osoby nie uzależnionej)
u
Postępujące zaniedbywanie alternatywnych przyjemności lub zainteresowań z powodu picia, zwiększenie ilości czasu potrzebnego na zdobycie alkoholu lub powrócenie do normy po wypiciu
u
Picie alkoholu mimo wiedzy o jego szkodliwości (np. o uszkodzeniu wątroby spowodowanym alkoholem, stanach depresyjnych po dłuższym piciu)
METABOLIZM ALKOHOLU U KOBIETY
u
Po spożyciu takiej samej ilości alkoholu jego stężenie we krwi kobiety jest większe niż u mężczyzny.
u
Przyczyny:
Ø
mniejsza zawartość wody w organizmie kobiety
Ø
wyższy stosunek tkanki tłuszczowej do beztłuszczowej masy ciała
Ø
szybsze wchłanianie alkoholu wskutek niższej aktywności dehydrogenazy alkoholowej w soku żołądkowym
Ø
obecność estrogenów
Poalkoholowe uszkodzenie wątroby
u
Ciężkie formy poalkoholowych uszkodzeń wątroby są znacznie częstsze u kobiet niż u mężczyzn
u
U kobiet dochodzi do uszkodzeń wątroby po krótszym niż u mężczyzn czasie intensywnego picia
u
Przyczyny:
-
wyższy poziom alkoholemii
-
szybszy metabolizm alkoholu w wątrobie
-
teoria uszkodzenia wątroby z powodu hipoksji (niższy poziom hematokrytu i hemoglobiny, większa skłonność do niedokrwistości i częstsze jej występowanie)
Nowotwory
-
picie więcej niż jeden “drink” dziennie podnosi ryzyko wystąpienia raka sutka (szczególnie gdy picie przed 30 r.ż.) Nie wszystkie badania potwierdzają jednak ten związek.
-
nie stwierdzono wpływu na powstawanie u kobiet innych nowotworów
Układ endokrynny
-
zaburzenia cyklu miesiączkowego (brak miesiączek, cykle bezowulacyjne)
-
stały wzrost poziomu prolaktyny w surowicy krwi
-
upośledzenie płodności (utrudnienie zajścia w ciążę, samoistne poronienia)
-
upośledzenie rozwoju płodu
-
wcześniejsza menopauza
STRATEGIE POSTĘPOWANIA Z PACJENTEM UZALEŻNIONYM OD ALKOHOLU
ODDZIAŁYWANIA NIEFARMAKOLOGICZNE
u
Psychoedukacja
u
Psychoterapia poznawcza/behawioralna
u
Grupy samopo
mocy
u
Treningi umiejętności społecznych
ODDZIAŁYWANIA FARMAKOLOGICZNE
u
Leki przeciwdepresyjne,
u
przeciwlękowe,
u
“uczulające” na alkohol,
u
“antyeuforyczne”,
u
zmniejszające głód alkoholu
STRATEGIE W FARMAKOLOGICZNYM LECZENIU OSÓB UZALEŻNIONYCH
u
Zmniejszenie głodu alkoholu
u
Przerwanie mechanizmów pozytywnego wzmocnienia
u
Leczenie zaburzeń współistniejących (depresja, lęk, kompulsje)
MECHANIZMY PROWADZĄCE DO ZAPOBIEGANIA NAWROTOM PICIA ALKOHOLU LUB ZMNIEJSZAJĄCE JEGO KONSUMPCJĘ
u
działanie awersyjne
apomorfina, korzeń wymiotnicy
u
działanie “uczulające, wymuszanie abstynencji
disulfiram
u
działanie antyeuforyczne (przerwanie mechanizmu pozytywnego wzmocnienia)
naltrekson, SSRI (?)
u
działanie przeciwdepresyjne
TLPD, SSRI, tianeptyna, wenlafaksyna
u
działanie przeciwlękowe
buspiron, tiapryd
u
działanie antykompulsyjne
SSRI
u
poprawa funkcji poznawczych
SSRI, tianeptyna,
u
działanie substytucyjne
kwas gamma-hydroksymasłowy (GHB)
u
zmniejszenie głodu alkoholowego
akamprosat, naltrekson
Żaden z leków nie leczy uzależnienia, ale wydają się być one cennym uzupełnieniem innych oddziaływań na pacjenta uzależnionego.
Leki “przeciwalkoholowe” mogą być przydatne nie tylko w leczeniu osób uzależnionych od alkoholu, ale również pijących w sposób szkodliwy.
POSTĘPOWANIE WOBEC OSÓB PIJĄCYCH RYZYKOWNIE
u
...
Plik z chomika:
baya-bongo
Inne pliki z tego folderu:
Zespoły.ppt
(62 KB)
Zdrowie i choroba psychiczna - przyczyny zaburzeń psychicznych, klasyfikacje.ppt
(1603 KB)
Zaburzenie psychiczne przebiegające z obniżeniem funkcji poznawczych u ludzi w wieku podeszłym.ppt
(4912 KB)
Zaburzenia uczuciowości.ppt
(159 KB)
Zaburzenia świadomości.ppt
(23 KB)
Inne foldery tego chomika:
►FILMY 3D CHOMIKUJ
Bonsai
Ciąża
CorelDRAW
Dla dzieci
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin