Era dinozaurów kojarzy się wam zapewne z dinozaurami i pterozaurami, jednak nie do nich należały morza lecz do pływających gadów takich jak mozazaury.
Mozazaury - była to rodzina olbrzymich, mięsożernych morskich gadów, nie spokrewnionych z dinozaurami z późnej kredy. Rodzina została nazwana tak od pierwszego znaleziska tego zwierzęcia w końcu XVIII wieku w dolinie Mozy w Holandii. Był nim sławny Mosasaurus hoffmani.
Skamieniałości mozazaura budziły pewne zakłopotanie w czasach przed Darwinem, kiedy ludzie nie zdawali sobie sprawy, że jakieś zwierzęta mogą bezpowrotnie wymrzeć. Najpierw pojawiły się problemy z przynależnością zwierzęcia. Holenderski przyrodnik Pieter Camper uznał w 1786 roku, że chodzi o wieloryba. Doprowadziło to do sporów, zwłaszcza z francuskim uczonym Faujasem de Saint-Fond, który sądził, że to w rzeczywistości krokodyl. W 1800 roku syn Campera, Adriaan Camper uznał wreszcie swoje znalezisko za wielką jaszczurkę. Powiadomił o swoich przemyśleniach francuskiego paleontologa, barona Georges'a Cuviera, który nadał zwierzęciu nazwę Mosasaurus, czyli "jaszczurka znad rzeki Mozy" (hol. Maas) i uznał go za wymarłego pływającego gada.
Mozazaury były spokrewnione z żyjącymi obecnie waranami, które przypominały ich budową czaszki a różniły się od nich np. osadzeniem zębów w zębodołach. Mozazaury osiągały do 18 m długości. Miały opływowe ciała, kończyny przekształcone w szerokie płetwy i długi, potężny ogon, którego faliste ruchy stanowiły siłę napędową - podobnie porusza się węgorz - a sterowanie odbywało się za pomocą czterech płetwiastych kończyn. Wielka głowa mieściła ogromne naszpikowane ostrymi zębami szczęki, która u największych gatunków mierzyła niemal 2 metry, a zęby 10 cm długości. Szczęki mogły otworzyć się na ok. 1 m szerokości. Dolna szczęka była luźno zawieszona na zawiasach do czaszki z ruchomym stawem na każdej stronie (za zębami). Dzięki temu luźnemu połączeniu mogły połykać ogromną zdobycz. Żywiły się rybami, żółwiami, mięczakami i skorupiakami a także dinozaurami i innymi gadami morskimi. U mozazaura czaszka była masywniejsza niż u przodków. Oczy był duże co wskazywało niezły wzrok, chociaż pola widzenia obu oczu nakładały się, co uniemożliwiało widzenie trójwymiarowe. Węch był zapewne słabo rozwinięty.
Mozazaury zamieszkiwały północny Ocean Atlantycki i zapływały nawet do dzisiejszego Bałtyku.
GARGAMEL1352