Zaburzenia w komórce
KOMÓRKA – podstawowa struktura żywej materii
« błona komórkowa ogranicza komórki od otoczenia
s jest półprzepuszczalna – niektóre rzeczy przepuszcza
s składa się z dwóch warstw lipidów
« składniki błony są w stałej i dynamicznej równowadze
« transport czynny odbywa się za pośrednictwem tzw. pomp
s do ich pracy wymagana jest energia
s wyróżniamy dwa mechanizmy działania pomp:
û pompa sodowo – potasowa
û pompa wapniowa
« główne czynniki uszkadzające błonę komórkową komórki:
s fizyczne
s chemiczne
s biologiczne
s niedotlenienie
s reakcje immunologiczne
s zaburzenia genetyczne
« w żywej komórce elementarne struktury podlegają stałemu tworzeniu się lub rozpadowi:
s zmiany hipobiotyczne (wsteczne) – przewaga zmian rozpadu
s zmiany hiperbiotyczne (postępowe) – zmiany polegające na powstawaniu, tworzeniu, syntezie
Podział na zmiany wsteczne i postępowe
WSTECZNE:
« zanik (atrophia)
s charakteryzuje się zmniejszeniem narządu lub tkanki w następstwie różnego rodzaju zaburzenia
s istotą zaniku jest zmiana rozmiarów komórki, a niekiedy zmniejszenie liczby komórek
s rozróżnia się:
û zanik fizjologiczny
ü rozwija się w miarę dojrzewania organizmu (zarastanie otworu owalnego, zanik grasicy)
ü występuje również w starości i dotyczy wielu narządów, np. skóra
û zanik patologiczny – może być:
ü z niedożywienia – w pierwszej kolejności zanika tkanka tłuszczowa, później tkanka mięśniowa. Nie ulegają zanikowi płuca, serce, tkanka kostna i nerwowa
ü z braku czynności narządu – np. przy braku treningu zanikają mięśnie
ü z ucisku – rozwija się, gdy przez dłuższy czas narząd jest niedokrwiony, np. przy zbyt ciasnym opatrunku, przy przewlekłej rozedmie płuc zanikowi ulegają pęcherzyki płucne
« zwyrodnienie (degeneratio)
s może dotyczyć komórki, tkanki lub całego narządu
s w odróżnieniu od zaniku ma charakter jakościowy, a zanik ilościowy
s polega na pojawieniu się w komórkach lub poza nimi różnych substancji, które upośledzają czynność narządu
s dotyczy takich narządów jak:
û wątroba
û nerki
û serce
û mięśnie
û nadnercza
û przysadka
û tarczyca
û trzustka
û mózg
s zmiany w narządach zwykle są trwałe i nieodwracalne
s w niektórych przypadkach narząd ulega dystrofii – szczególny rodzaj zmian, gdzie część komórek ulega zwyrodnieniu miąższowemu, inne zwyrodnieniu tłuszczowemu, część ulega zanikowi, a część martwicy
s zmiany dystroficzne są nieodwracalne – zwykle prowadzą do martwicy i śmierci
s przyczyny zmian zwyrodnieniowych:
û toksyny bakteryjne
û toksyny pasożytnicze
û z rozpadłych komórek i tkanek
û substancje toksyczne z paszy
û związki chemiczne np. leki, pestycydy
û niedobory witaminowo – mineralne
s główny podział zależy od rodzaju substancji ulegających zaburzeniu:
û przemiana białkowa
û przemiana tłuszczowa
û przemiana węglowodanowa
û przemiana mineralna
Zaburzenia przemiany białkowej – zwyrodnienia białkowe – mogą być:
« wewnątrzkomórkowe:
s zwyrodnienie miąższowe (białkowe)
û najczęściej dotyczy wątroby, nerek, mięśnia sercowego
s zwyrodnienie wodniczkowe
« zewnątrzkomórkowe:
s szkliste
s skrobiowate – amyloidowe
û dotyczą wątroby, śledziony, nerek, nadnerczy
s śluzowe
s włóknikowate
« mogą występować również zwyrodnienia w rogowaceniu skóry
s hiperkeratoza – nadmierne rogowacenie (skóra bydła)
s hipokeratoza – upośledzone rogowacenie (dotyczy zwykle racic oraz kopyt)
s parakeratoza
s dyskeratoza – wadliwe odkładanie keratyny w komórkach naskórka
Zaburzenie przemiany węglowodanowej
« zwyrodnienia glikogenowe
s w stanach głodzenia
s wyniszczenia
s nadmiernej pracy fizycznej
s cukrzycy
Zaburzenia przemiany tłuszczowej
« mogą występować w postaci:
s stłuszczenie proste
û nie zwyradniające – nie uszkadza komórki – proces fizjologiczny
û w przypadku nadmiernego spożywania tłuszczów i węglowodanów lub
û obniżonego ich metabolizmu
s stłuszczenie proste zwyradniające
û dochodzi do uszkodzenia komórek
s otłuszczenie
û zaleganie tłuszczu wokół niektórych narządów: nerki, serce, wątroba, żołądek, płuca
s otyłość
û nadmierny przyrost zapasu tłuszczowego w organizmie
s wychudzenie
û jest spowodowane niepełnowartościowa karmą lub niedostateczną jej ilością
« martwica (necrosis)
s miejscowa śmierć komórki lub tkanki
s rozróżniamy 3 rodzaje martwicy:
û skrzepowa
ü najczęstsza
ü może być wynikiem zakażenia bakteryjnego
§ nerki
§ mięsień sercowy może dotyczyć
§ mięśnie szkieletowe (martwica woskowa= choroba białych mięśni – na tle zakaźnym)
û rozpływna
ü tworzy się w skutek wzrostu aktywności enzymów
û zgorzelinowa
ü obumarłe tkanki mogą ulegać wysychaniu, upłynnieniu lub obrzękowi gazowemu
ü tkanka taka zawiera pęcherzyki gazu, które są produkowane przez drobnoustroje beztlenowe i gnilne
ü przy ucisku szeleści !!!
ü zgorzel najczęściej powstaje w skórze i w płucach (przy ZZP)
POSTĘPOWE:
« są to zmiany, w których zmiany tworzenia przewyższają zmiany niszczenia
« mogą dotyczyć zmian komórek, tkanek lub całego organizmu: wzrost, rozwój
« jeśli dotyczy tkanek i narządów, mówimy o wzroście przystosowawczym
s hipertrofia – przerost komórek bez zwiększenia ich liczby, zwiększenie objętości
s hiperplazja – rozplenianie, namnażanie – zwiększenie ilości bez zwiększenia objętości
û ich efektem jest powiększenie się narządu, który może być powiększony:
...
zaba_mokotow