Super Pochłaniacze.pdf

(682 KB) Pobierz
Superpoch³aniacze
niý przed Ð powiedzmy Ð 10 laty, zaskoczy¸o ci« pewnie
nie to, jaka jest brudna, lecz jaka ci«ýka. Obecnie pieluchy
jednorazowe mog wch¸on grubo ponad kilogram mo-
czu i pozosta suche. W¸aænie dlatego tradycyjne pieluchy z tka-
niny zak¸ada si« juý mniej niý 5% niemowlt w USA.
Ta zadziwiajca zdolnoæ poch¸aniajca to cecha polimerw
hydrofilowych (czyli ãwodolubnychÓ), noszcych nazw« po-
liakrylanw. Najprostszy z nich to poliakrylan sodu, ktry mo-
ýe wch¸on wod« destylowan o masie 800 razy wi«kszej od
swojej masy. Oczywiæcie, mocz to nie tylko woda. Zawarte
w nim sole i jony zmniejszaj zdolnoæ poch¸aniania ponad 10
razy. Czo¸owi producenci pieluch stosuj mieszaniny rýnych
poliakrylanw, dzi«ki czemu uzyskuj jeszcze wi«ksz zdol-
noæ poch¸aniajc, lecz pozna sk¸ad takiej mieszaniny jest chy-
ba trudniej niý przepis na budow« bomby atomowej Ð konku-
rencja w tej branýy jest szalona.
Pieluchy jednorazowe s zapewne lepsze dla zdrowia dziec-
ka niý pieluchy z tkaniny, gdyý dzi«ki nim skra jest sucha, ale
o ile lepsze Ð trudno dok¸adnie powiedzie. Pieluchy z tkani-
ny zmienia si« cz«æciej i nie wydaje si«, by bardziej od jednora-
zowych powodowa¸y podraýnienia skry. Zwolennicy pieluch
z tkaniny wskazuj na olbrzymie zagroýenia dla ærodowiska,
jakie stwarzaj pieluchy jednorazowe. Uýywanie wymagaj-
cych prania pieluch z tkaniny teý nie jest bez znaczenia, wi«c
si¸a tego argumentu jest ograniczona. Jednak pieluchy jedno-
razowe stanowi niema¸ cz«æ miejskich odpadw. Przez nie
na amerykaÄskich wysypiskach lduje rocznie niemal 2.7 mln
ton moczu, ka¸u, plastiku i papieru.
W krajach tropikalnych dzieci chodz cz«sto w ogle bez pie-
luch Ð wycieranie pod¸ogi jest po prostu taÄsze. B«dc w In-
diach jako m¸oda matka, by¸am informowana (czasem nawet
przez nieznajomych), ýe zak¸adanie dziecku nieprzewiewnej
pieluchy jest tam uwaýane za okrutne i dziwaczne. I ýe ich po-
dejæcie jest lepsze Ð ani podraýnieÄ, ani æmieci.
Madhusree Mukerjee, dziennikarka Scientific American
POLIPROPYLEN
WARSTWA WüîKNA
PIELUCHY JEDNORAZOWE zawieraj g¸wnie
materia¸y syntetyczne. Warstw« wewn«trzn sta-
nowi polipropylen (uýywany teý w zimowej bieli-
nie sportowej) Ð jest mi«kki i pozostaje suchy, gdyý
odprowadza ciecz od skry ku dalszym warstwom
pieluchy. Wn«trze pieluchy stanowi puszysta ce-
luloza wymieszana ze sproszkowanym superpo-
ch¸aniajcym poliakrylanem. Warstwa w¸kna Ð
celulozowego lub syntetycznego Ð s¸uýy do roz-
prowadzenia p¸ynu po ca¸ej powierzchni poch¸a-
niacza. Bez niej ciecz zbiera¸aby si« w jednym miej-
scu, jak kaýe si¸a ci«ýkoæci. Warstwa zewn«trzna to
g¸wnie mikroporowaty polietylen, ktry nie przepusz-
cza wody, ale przepuszcza par«. Ca¸oæ jest sklejona. Brze-
gi pieluchy s wykonane z marszczonej warstwy hydrofo-
bowego (tzn. ãnie lubicego wodyÓ) polipropylenu, co
uniemoýliwia wyciek p¸ynu na zewntrz, a do zapi«cia pielu-
chy w pasie s¸uýy taæma przylepna lub rzepy.
POLIETYLEN
POLIAKRYLAN
72 å WIAT N AUKI Luty 2001
PIELUCHY _ JEDNORAZOWE
Superpoch¸aniacze
J eæli zdarzy¸o ci si« zmienia dziecku pieluch« nie dawniej
109974558.115.png 109974558.126.png 109974558.137.png 109974558.148.png
NA SUCHO
W WODZIE
+
+
Ð
Ð
Ð
H
+
Ð
+
C
+
O
Na
POLIAKRYLAN SODU zawiera grupy karboksylowe, skierowane na zewntrz g¸wnego ¸aÄcu-
cha polimeru, w ktrych w miejsce atomu wodoru jest podstawiony atom sodu. W zetkni«ciu
z wod od¸czaj si« jony sodu i powstaj jony karboksylowe. Ujemne jony karboksylowe od-
pychaj si« wzajemnie, dzi«ki czemu ¸aÄcuch polimeru si« prostuje; jony sodu przycigaj zaæ
czsteczki wody, co powoduje jej wch¸anianie. W polimerze wyst«puj teý s¸abe oddzia¸ywania
mi«dzy ¸aÄcuchami, nadajce mu struktur« trjwymiarow. Poniewaý masa czsteczkowa po-
limeru wynosi ponad milion, nie moýe on ulec rozpuszczeniu, zestala si« wi«c w postaci ýelu.
CZY WIESZ, ûE...
DUûA PIELUCHA JEDNORAZOWA
moýe wch¸on niemal dwa litry wody.
Wszystko dzi«ki superpoch¸aniaczom.
¥ Superpoch¸aniacze s stosowane nie
tylko do higieny osobistej (pieluchy dla
niemowlt, dla doros¸ych itp.). S¸uý
rwnieý do: usuwania ciek¸ych odpa-
dw medycznych w szpitalach, ochro-
ny przewodw energetycznych i kabli
æwiat¸owodowych przed przeciekami
wody, usuwania wody z paliwa do sa-
molotw, utrzymywania wody w gle-
bie czy wreszcie budowy zabawek,
zwi«kszajcych rozmiary po umiesz-
czeniu w wodzie.
¥ W badaniach przeprowadzonych w
1999 roku stwierdzono u myszy prze-
bywajcych w pobliýu pieluch jednora-
zowych podraýnienie oczu, nosa i gar-
d¸a, podobne nieraz do atakw astmy.
Podejrzewa si«, ýe przyczyn tych ob-
jaww by¸y gazy wydzielane przez
rozpuszczalniki i inne substancje che-
miczne zawarte w pieluchach. Super-
poch¸aniacze przesta¸y by uýywane
do produkcji tamponw higienicznych
po fali objaww zespo¸u wstrzsu tok-
sycznego w 1980 roku.
¥ Dzieci noszce pieluchy z tkaniny ucz
si« korzysta z toalety niemal o rok
wczeæniej niý dzieci uýywajce pieluch
jednorazowych. Oprcz uwarunkowaÄ
kulturowych jedn z przyczyn jest nie-
wtpliwie to, ýe pieluchy jednorazowe
tak dobrze wch¸aniaj wydalane sub-
stancje, ýe ani dziecko, ani osoba, kt-
ra si« nim opiekuje, nie wiedz, kiedy
to wydalenie nastpi¸o. Trudniej wi«c
nauczy dziecko rozpoznawa w¸aæci-
wy moment na skorzystanie z toalety.
å WIAT N AUKI Luty 2001 73
109974558.001.png 109974558.010.png 109974558.021.png 109974558.032.png 109974558.043.png 109974558.054.png 109974558.065.png 109974558.076.png 109974558.078.png 109974558.079.png 109974558.080.png
 
109974558.081.png 109974558.082.png 109974558.083.png 109974558.084.png 109974558.085.png 109974558.086.png 109974558.087.png
 
109974558.088.png 109974558.089.png 109974558.090.png
 
109974558.091.png 109974558.092.png 109974558.093.png 109974558.094.png 109974558.095.png 109974558.096.png
 
109974558.097.png
 
109974558.098.png 109974558.099.png 109974558.100.png 109974558.101.png 109974558.102.png 109974558.103.png 109974558.104.png 109974558.105.png 109974558.106.png 109974558.107.png 109974558.108.png 109974558.109.png 109974558.110.png 109974558.111.png 109974558.112.png 109974558.113.png 109974558.114.png 109974558.116.png 109974558.117.png 109974558.118.png 109974558.119.png 109974558.120.png 109974558.121.png 109974558.122.png 109974558.123.png 109974558.124.png 109974558.125.png 109974558.127.png 109974558.128.png 109974558.129.png 109974558.130.png 109974558.131.png 109974558.132.png 109974558.133.png 109974558.134.png 109974558.135.png 109974558.136.png 109974558.138.png 109974558.139.png 109974558.140.png 109974558.141.png 109974558.142.png 109974558.143.png 109974558.144.png 109974558.145.png 109974558.146.png 109974558.147.png 109974558.149.png 109974558.150.png 109974558.151.png 109974558.152.png 109974558.153.png 109974558.154.png 109974558.155.png 109974558.156.png 109974558.157.png 109974558.158.png 109974558.002.png 109974558.003.png 109974558.004.png 109974558.005.png 109974558.006.png 109974558.007.png
 
109974558.008.png
 
109974558.009.png 109974558.011.png 109974558.012.png 109974558.013.png 109974558.014.png 109974558.015.png 109974558.016.png 109974558.017.png 109974558.018.png 109974558.019.png 109974558.020.png 109974558.022.png 109974558.023.png 109974558.024.png 109974558.025.png 109974558.026.png 109974558.027.png 109974558.028.png 109974558.029.png 109974558.030.png 109974558.031.png 109974558.033.png 109974558.034.png 109974558.035.png 109974558.036.png 109974558.037.png 109974558.038.png 109974558.039.png 109974558.040.png 109974558.041.png 109974558.042.png 109974558.044.png 109974558.045.png 109974558.046.png 109974558.047.png 109974558.048.png 109974558.049.png 109974558.050.png 109974558.051.png 109974558.052.png 109974558.053.png 109974558.055.png 109974558.056.png 109974558.057.png 109974558.058.png 109974558.059.png 109974558.060.png 109974558.061.png 109974558.062.png 109974558.063.png 109974558.064.png 109974558.066.png 109974558.067.png 109974558.068.png 109974558.069.png 109974558.070.png 109974558.071.png 109974558.072.png 109974558.073.png 109974558.074.png 109974558.075.png
 
109974558.077.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin