Antoni Słonimski
Krzysztof Kamil Baczyński
Władysław Broniewski
CAMPO DI FIORI- Czesław Miłosz W Rzymie na Campo di FioriKosze oliwek i cytryn,Bruk opryskany winemI odłamkami kwiatów.Różowe owoce morzaSypią na stoły przekupnie,Naręcza ciemnych winogronPadają na puch brzoskwini.Tu na tym właśnie placuSpalono Giordana Bruna,Kat płomień stosu zażegnąłW kole ciekawej gawiedzi.A ledwo płomień przygasnął,Znów pełne były tawerny,Kosze oliwek i cytrynNieśli przekupnie na głowach.Wspomniałem Campo di FioriW Warszawie przy karuzeli,W pogodny wieczór wiosenny,Przy dźwiękach skocznej muzyki.Salwy za murem gettaGłuszyła skoczna melodiaI wzlatywały paryWysoko w pogodne niebo.Czasem wiatr z domów płonącychPrzynosił czarne latawce,Łapali skrawki w powietrzuJadący na karuzeli.Rozwiewał suknie dziewczynomTen wiatr od domów płonących,Śmiały się tłumy wesołeW czas pięknej warszawskiej niedzieli.Morał ktoś może wyczyta,Że lud warszawski czy rzymskiHandluje, bawi się, kochaMijając męczeńskie stosy.Inny ktoś morał wyczytaO rzeczy ludzkich mijaniu,O zapomnieniu, co rośnie,Nim jeszcze płomień przygasnął.Ja jednak wtedy myślałemO samotności ginących.O tym, że kiedy GiordanoWstępował na rusztowanie,Nie znalazł w ludzkim językuAni jednego wyrazu,Aby nim ludzkość pożegnać,Tę ludzkość, która zostaje.Już biegli wychylać wino,Sprzedawać białe rozgwiazdy,Kosze oliwek i cytrynNieśli w wesołym gwarze.I był już od nich odległy,Jakby minęły wieki,A oni chwilę czekaliNa jego odlot w pożarze.I ci ginący, samotni,Już zapomniani od świata,Język nasz stał się im obcyJak język dawnej planety.Aż wszystko będzie legendąI wtedy po wielu latachNa nowym Campo di FioriBunt wznieci słowo poety.Warszawa - Wielkanoc, 1943
W WARSZAWIE- Czesław Miłosz Co czynisz na gruzach katedryŚwiętego Jana, poeto,W ten ciepły, wiosenny dzień?Co myślisz tutaj, gdzie wiatrOd Wisły wiejąc rozwiewaCzerwony pył rumowiska?Przysięgałeś, że nigdy nie będzieszPłaczką żałobną.Przysięgałeś, że nigdy nie dotknieszRan wielkich swego narodu,Aby nie zmienić ich w świętość,Przeklętą świętość, co ścigaPrzez dalsze wieki potomnych.Ale ten płacz Antygony,Co szuka swojego brata,To jest zaiste nad miaręWytrzymałości. A serceTo kamień, w którym jak owadZamknięta jest ciemna miłośćNajnieszczęśliwszej ziemi.Nie chciałem kochać tak,Nie było to moim zamiarem.Nie chciałem litować się tak,Nie było to moim zamiarem.Moje pióro jest lżejszeNiż pióro kolibra. To brzemięNie jest na moje siły.Jakże mam mieszkać w tym kraju,Gdzie noga potrąca o kościNie pogrzebane najbliższych?Słyszę głosy, widzę uśmiechy. Nie mogęNic napisać, bo pięcioro rąkChwyta mi moje pióroI każe pisać ich dzieje,Dzieje ich życia i śmierci.Czyż na to jestem stworzony,By zostać płaczką żałobną?Ja chcę opiewać festyny,Radosne gaje, do którychWprowadzał mnie Szekspir. ZostawciePoetom chwilę radości,Bo zginie wasz świat.Szaleństwo tak żyć bez uśmiechuI dwa powtarzać wyrazyZwrócone do was, umarli,Do was, których udziałemMiało być weseleCzynów myśli i ciała, pieśni, uczt.Dwa ocalone wyrazy:Prawda i sprawiedliwość.
Kraków, 1945
Władysław Broniewski Bagnet na broń Kiedy przyjdą podpalić dom, ten, w którym mieszkasz - Polskę, kiedy rzucą przed siebie grom kiedy runą żelaznym wojskiem i pod drzwiami staną, i nocą kolbami w drzwi załomocą - ty, ze snu podnosząc skroń, stań u drzwi. Bagnet na broń! Trzeba krwi! Są w ojczyźnie rachunki krzywd, obca dłoń ich też nie przekreśli, ale krwi nie odmówi nikt: wysączymy ją z piersi i z pieśni. Cóż, że nieraz smakował gorzko na tej ziemi więzienny chleb? Za tę dłoń podniesioną nad Polską - kula w łeb! Ogniomistrzu i serc, i słów, poeto, nie w pieśni troska. Dzisiaj wiersz - to strzelecki rów, okrzyk i rozkaz: Bagnet na broń! Bagnet na broń! A gdyby umierać przyszło, przypomnimy, co rzekł Cambronne, i powiemy to samo nad Wisłą.
Huk armat na wysokość łunwzrósł,niebo wali się z trzaskiem.Bezbronny, wbity pociskami w grunt,błagam o karabin jak skazaniec o łaskęi tylko krzyczę niecelnie,z rannych i martwych wstawszy.Mój wzrok po torach bomb strącony w gruzprzypada do Warszawy.Aż rozpękły na dwoje słuch płacz mężczyzn wpadł i ich, jak nabój, milczenie.W tej chwili zginął mój brat.Żegnam Was, unoszący za granicę głowy,uciekający do broni,gdy tu, w rozwalonym schronie,z jeszcze żywych ostatniego tchuodtworzyłbym nasz hymn narodowy.
krak198