Pismo chińskie i chińskie znaki 

Ideogramy?

   Około I wieku n.e. powstał w Chinach słownik etymologiczny, który sklasyfikował wszystkie istniejące znaki. Poniżej uproszczona klasyfikacja znaków:

Grupa I. Dwa typy zwane łącznie wen 文

1. Piktogramy (xiàngxíng 象形)
(ang. "pictographs")
[4% wszystkich znaków], czyli znaki które przez swój kształt próbują oddać wygląd przedmiotów bądź ideę czynności lub cechy. Niektóre z nich są łatwe do odgadnięcia, inne uległy daleko idącym zmianom.

2. Proste ideogramy (zhĭshì 指事)
(ang. "picture of action")
[1% wszystkich znaków], np liczba "jeden" yi 一

Grupa II. ZŁOZENIA
Z powyższych typów można utworzyć dwa kolejne:

3. Ideogramy logiczne, czyli złożenia logiczne (hùiyì 會意)
(ang. "ideographs")
[13% wszystkich znaków]

4. Złożenia fonetyczne (諧聲 xiéshēng albo 形聲 xíngshēng)
(ang. phonetic symbols)
[82% wszystkich znaków]

Grupa III. Przekształcenia wyższego rzędu

5. Przekształcenia kojarzące (zhŭanzhù, 轉注)
(ang. "figurative extension of meaning:)
Rozszerzaja znaczenie znaku na pokrewną ideę, cechę lub czynnosć.

6. Zapożyczenia ( jiăjiè, 假借),
kiedy np. słowo nie ma jeszcze własnego znaku i pożycza znak od słowa, które brzmi identycznie.

Alfabet chiński

   Nie istnieje coś takiego jak alfabet chiński. Alfabet istnieje tylko w językach, które w piśmie posługują się zapisem fonetycznym.
Do indeksowania ksiąg oraz szeregowania znaków pisma Chińczycy używają wielu systemów, z których najpopularniejszy polega na zliczaniu kresek oraz łączeniu elementów znaku, tzw. rdzeni (ang. radicals).

Ewolucja chińskich znaków

   Chińskie znaki mają za sobą długą historię. Początkowo elementy piśmienne były umieszczane na kościach i listwach bambusowych oraz kamieniach.

   Pierwszym systemem pisma były inskrybcje na kościach wróżebnych Jiâgûwén 甲骨文. Najwięcej znalezisk związanych z tym skryptem datuje się na okres późnej dynastii Shang (1711–1066 p.n.e. ) Ze względu na rodzaj podłoża, na którym pisano, kreski są proste - a przez to łatwe do żłobienia. Znaki początkowo reprezentowały proste znaczenia, stopniowo zaczynały jednak oddawać bardziej abstrakcyjne idee.

   Kolejnym systemem pisma były inskrybcje w brązie. Najczęsciej na ceremonialnych naczyniach i narzędziach i dzwonach. Pismo stało się bardziej okrągłe. Nadal jednak nie osiągnięto standaryzacji - każdy region miał swój własny styl zapisywania znaków. Było to w okresie dynastii Zhang aż do późnej dynastii Zhou (1066 – 256 p.n.e.)

   Styl małopieczęciowy i wielkopieczęciowy powstały w Okresie Walczących Królestw. Styl małopieczęciowy jest uproszczoną wersją tego pierwszego.
W roku 221 p.n.e. cesarz Qin Shihuang zapoczątkował serię reform pisma. Ustandaryzowano 3300 znaków, które przybrały formę zhengti (kształt standardowy). W tym okresie powstał też pierwszy słownik semantyczny zawierający 9353 znaki oraz 1163 ich warianty.

   Skrypt oficialny/urzędniczy - to system stworzony przez uproszczenie stylu małopieczęciowego, używany w latach 206 p.n.e. do 220 n.e. Używany pierwotnie w zapisach nieoficjalnych, po zdobyciu popularności został zaadaptowany w piśmiennictwie i zastąpił styl małopieczęciowy.

   Skrypt znormalizowany (kǎishū, 楷書) to pismo, którym Chińczycy posługują się po dziś dzień, począwszy od roku 220 n.e. Było to kolejne rozwinięcie i ustandaryzowanie pisma oficjalnego.
Skrypt standardowy ma dwie ważne wariacje, powstałe ze względu na potrzebę szybkiego pisania:
Skrypt biegnący (xíngshū, 行書), łatwy do zapisu i odczytu, oraz skrypt trawiasty (cǎoshū, 草書 ), który można zapisywać szybko, jednak bardzo zniekształca on znaki, czyniąc je niemal niemożliwymi do rozwikłąnia dla obcokrajowców. Obecnie styl trawiasty stosuje się w kaligrafii i malarstwie.

Poniżej lista systemów pisma, poczynając od najstarszego.

Chińskie pismo: Znaki tradycyjne i uproszczone

   Proces upraszczania i ewolucji znaków trwał od początku przyjęcia obecnej formy znaków za standard. Było to ponad 2000 lat temu, za panownia dynastii Han. Począwszy od lat dwudziestych XX wieku przystąpiono do wielkiej reformy. Przyświecała jej idea walki z analfabetyzmem. Część znaków została uproszczona. Ta reforma pisma, pierwsza od dwóch tysięcy lat, nie była pojedynczym wydarzeniem, ale procesem. Czsami znaki uproszczone są w rezultacie bardziej skomplikowane niż znaki oryginalne. Niekiedy też znak różni się w zależności od regionu bądź też tego, czy jest pisany ręcznie, czy też wydrukowany w książce.

   W Chinach Kontynentalnych używamy pisma uproszczonego, to znaczy uwzględniającego wszystkie uproszczone znaki. Na Tajwanie i w Hongkongu używa się znaków tradycyjnych. Nie uwzględnia się tam reform pisma wprowadzanych przez władze Chin Kontynentalnych, choć często ludzie posługują się nimi dla wygody. Oficjalnie nie uwzględnia się tam reform pisma ustanawianych przez władze Chin kontynentalnych po roku 1949.

   Znaki upraszczano na kilka sposobów. Upraszczano kształt, redukowano ilość kresek oraz wybierano najbardziej rozpowszechniony wariant zapisu znaku. Tak więc może się zdarzyć, że uproszczony znak będzie miał bardziej skomplikowaną formę.
   Ciekawostką jest to że w słowniku Kangxi (Kāngxī, 康熙), skompilowanym w latach 1662-1722, około 40% znaków stanowią warianty znaków głównych. Owe wariacje były odstępstwem od oficjalnie zatwierdzonego kształtu i często uznawano je za wulgarne, piętnowanując ich użycie. W owym słowniku zastosowano tabelę 214 rdzeni (ang. radicals), czyli elementów składowych znaków. Do dziś te tabele znaków można zobaczyć w słownikach na Tajwanie i w Hongkongu.

Współczesna reforma pisma

   Reformę pisma zapoczątkował Rząd Narodowy po obaleniu ostatniego cesarza w 1911 roku. Rząd ChRL kontynuował reformę pisma od 1952 roku. Zebrano, skatalogowano i uporządkowano wszystkie znaki będące w powszechnym użyciu, a następnie w roku 1956 zaprezentowano pierwsza listę znaków uproszczonych. Uaktualniona lista została opublikowana w 1964 roku, a potem ponownie w 1984 roku. Łącznie 2236 znaków zostało uproszczonych, zastępując 2264 znaki tradycyjne.
   Z ciekawostek: Często znaki prostsze stanowiły część znaków bardziej rozbudowanych. Po reformie 350 uproszczonych znaków nie mogło już być użytych jako składowe bardziej skomplikowanych znaków. 146 składowych, które zostały uproszczone, uprościło tym samym znaki, które były bardziej skomplikowane. W rezultacie onad 1700 znaków uproszczono przez wbudowanie uproszczonych komponentów.

Przykłady uproszczeń: