doc. dr hab. Eduard Awraamowicz Miszurow (Mińsk )
Tłum. Antonina i Leszek Mioduchowscy (Lublin)
WSKAZÓWKI METODYCZNE
(instrukcja) przeprowadzania leczenia metodą absolutnego postu
(AP) i następującego po nim właściwego (prawidłowego) odżywiania
się (inne określenia metody - lecznicze głodowanie (LG), terapia
głodówkowo-dietetyczna (TGD)).
Przeznaczone są one dla pacjentów i lekarzy.
Spis treści:
DEFINICJA
WSKAZANIA DLA LECZENIA METODĄ ABSOLUTNEGO POSTU
PRZECIWWSKAZANIA
DŁUGOŚĆ (DŁUGOTRWAŁOŚĆ) LECZENIA
OKRESOWOŚĆ POWTARZANIA POSTÓW ABSOLUTNYCH
ETAPY LECZENIA PODCZAS JEDNEGO KURSU TGD
METODYKA PRZEPROWADZANIA POSTU ABSOLUTNEGO (czy też LG)
OKRES ODBUDOWY PO ABSOLUTNYM POŚCIE
WYKAZ ZALECANYCH PRODUKTÓW SPOŻYWCZYCH
METODYKA OKRESU ODBUDOWY
UWAGI
WŁAŚCIWE ODŻYWIANIE SIĘ PO ZAKOŃCZENIU OKRESU ODBUDOWY
Leczenie metodą postu absolutnego (AP - LG, TGD) oznacza pełną, okresową rezygnację z wszelkiego rodzaju pożywienia ZEWNĘTRZNEGO niezależnie od jego formy, czy będą to produkty spożywcze o konsystencji stałej, czy też soki i napojów - w celu przestawienia organizmu na WEWNĘTRZNY reżim odżywiania, podczas którego organizm wykorzystuje rezerwy tłuszczowe oraz tłuszczopodobne substancje podskórne, odbywa się rozpuszczanie (wchłanianie) i utylizacja złogów z dotkniętych miażdżycą naczyń krwionośnych, niepełnowartościowej tkanki zrostów, blizn, śluzu w oskrzelach; ma miejsce "spożywanie" (zjadanie) drobnoustrojów chorobotwórczych - bakterii, wirusów, grzybków, mykoplazm i usuwanie w ten sposób utajonych wewnętrznych ognisk infekcji; intensyfikuje się proces wyprowadzania z organizmu szkodliwych dla zdrowia substancji obcego pochodzenia, alergenów, radioaktywnych rodników; zachodzi zatrzymywanie (celem bieżącego wykorzystywania) dwutlenku węgla oraz bezpośrednie przyswajanie atmosferycznego azotu. Wszystko to służy podtrzymaniu życia w głodującym organizmie. Dlatego spożycie nawet minimalnej ilości pożywienia stałego lub soków podczas leczniczej głodówki (LG) spowoduje przestawienie się organizmu z reżimu WEWNĘTRZNEGO odżywiania na zwykły reżim ZEWNĘTRRZNEGO odżywiania i tym samym przerwie dany kurs leczniczego głodowania; i jeśli się chce kontynuować leczenie metodą AP, LG - po upływie pewnego czasu wszystko należy zaczynać od początku. Leczenie trwa zwykle pewien niezbyt długi okres wraz ze stosowaniem właściwego reżimu wodnego, aktywnego reżimu ruchowego, stosowaniem masaży, lewatyw oczyszczających, oddychania według systemu K. P. Butejko dotyczącym ćwiczeń oddechowych itd. - pod obserwacją lekarza, specjalisty od TGD, i jeśli nie mają miejsca naruszenia zasad metodyki terapii, leczenie doprowadza do wyzdrowienia, odbudowy układu immunogenetycznego, ogólnego odmłodzenia, a przy wieloletnim przestrzeganiu zalecanego reżimu odżywiania - do przedłużenia życia i aktywnej długowieczności.
1. Nadwaga i otłuszczenie.
2. Choroby sercowo-naczyniowe: miażdżyca, nadciśnienie (hipertonia), \)IBS, \1choroba wieńcowa, stany przed- i pozawałowe, stany przed- i poudarowe, zarostowe zapalenie błony wewnętrznej tętnic, migrena, żylakowate rozszerzenie żył, hemoroidy i inne.
3. Prawie wszystkie choroby chroniczne układu pokarmowego: nieżyty żołądka, choroba wrzodowa, chroniczne choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego, stan po wirusowym zapaleniu wątroby, zapalenie trzustki, cukrzyca (w formie zależności insulinowej) i inne.
4. Choroby układu oddechowego: zapalenie zatoki szczękowej, zapalenie gardła, anginy, nieżyty oskrzeli zwykłe oraz ze składnikiem astmatycznym, (ORZ), grypa, pneumonia, zapalenia opłucnej, niezaawansowane formy gruźlicy, dychawica oskrzelowa i inne.
5. Choroby układu moczowego (płciowego?): zapalenie odmiedniczkowe nerek, zapalenie kłębkowe nerek, kamica nerkowa, zaburzenia czynności jajników oraz cyklu miesiączkowego, chroniczne procesy zapalne przydatków macicy (jajników), schorzenia sutka (?), bezpłodność, wczesne zatrucie ciążowe, adenoma gruczołu krokowego, zastoinowe zapalenie gruczołu krokowego, impotencja.
6. Choroby nerwowe: nerwica, neurastenia, zaburzenia napięcia (dotyczące) układu nerwowego i krążenia (NCD) lub też vegetococydicta (VSD), astenonevroti\\eskij sindrom\1, bezsenność, paranoja, epilepsja, schizofrenia, choroba Parkinsona, świerzbiączka i inne.
7. Choroby układu odpornościowego: stany alergiczne, \)nolliozy\1, skaza, wyprysk, łuszczyca, ogólne wyłysienie, świeże (?) formy bielactwa i inne.
8. Choroby naczyń: \)obmennyj artrit (podagra) \1(zapalenie stawów dnawe ?), \)revmoartrit \1(może \)revmartrit \1- goścowe zapalenie stawów), nieswoiste zapalenie wielostawowe, osteochondroza kręgosłupa, choroba Bechterewa i inne.
9. Zależność tytoniowa, alkoholizm, narkomania, toksomania (?).
1. Pierwsza połowa ciąży.
2. Okres karmienia piersią.
3. Zaawansowana gruźlica, złośliwe guzy i złośliwe choroby krwi, rozlane choroby tkanki łącznej, choroby psychoneurologiczne - wszystko przy unieruchomieniu chorego lub przy otępieniu umysłowym.
4. Rozległe procesy ropne organów wewnętrznych (ropienie, gangreny i niektóre inne).
DłUGOŚĆ (DłUGOTRWAłOŚĆ) LECZENIA
Pod względem długości kursy absolutnego postu (LG) dzielą się na:
1. krótkie (1--20 dni)
2. średnie (21-40 dni)
3. długie (41-60 dni)
4. bardzo długie (61-80 dni)
5. "maratońskie" lub kazuistyczne (?) (81-180 dni).
W 1988 roku amerykański uczony Hider przegłodował w Waszyngtonie na placu przed Białym Domem w proteście politycznym (oczywiście pod obserwacją lekarską) - 0,5 roku. We wszystkich państwach, gdzie szanowane są wierzenia religijne, posty przeprowadza się kilka razy do roku, trwają one do 40-50-ciu dni (i tak Wielki Post w Rosji trwał 7 tygodni: 7x7=49dni!). Należy tu zauważyć, że do czasów Piotra I post ten był postem absolutnym (tylko na wodzie) i pościła cała Rosja jednocześnie. W dzisiejszych czasach zarówno chorym leczonym ambulatoryjnie jak też i stacjonarnie, wyznacza się krótkie kursy postu absolutnego (1-20 dni, czasem 25 dni), przy czym nieważne jest, aby ten kurs trwał dokładnie 20 czy 25 dni: konkretna jego długość może być ustalona jedynie przez lekarza , specjalistę od TGD, i to tylko podczas samej głodówki z uwzględnieniem wzrostu, diagnozy, stadium i stopnia choroby oraz od samopoczucia głodującego. Nigdy nie należy wyznaczać sobie terminu zakończenia postu absolutnego samodzielnie bez konsultacji z lekarzem specjalistą od TGD. Natomiast zapoznawać się z metodą postu absolutnego można zaczynać samodzielnie, nawet od postów jedniodniowych.
OKRESOWOśćPOWTARZANIA POSTóW ABSOLUTNYCH
Z reguły do wyleczenia choroby chronicznej nie wystarcza przeprowadzenie jednego kursu postu absolutnego (czy leczniczej głodówki) i dlatego po pewnym czasie po zakończeniu pierwszego kursu głodowania lekarz może wyznaczyć drugi, a po nim trzeci kurs postu absolutnego, który przeprowadza się do uzyskania zupełnego oczyszczenia języka, pojawienia się przyjemnego zapachu wydychanego powietrza i pojawienia się silnego apetytu.
Każdy kurs TGD podzielony jest na trzy w przybliżeniu równe
etapy:
1 etap - sam kurs postu absolutnego (czy też głodówki leczniczej);
2 etap - okres odbudowy czyli ostrożnego podejmowania odżywiania pokarmowego;
3 etap - okres prawidłowego odżywiania, przede wszystkim pokarmami roślinnymi, który ciągnie się do następnego kursu TGD.
Jeśli jest to niezbędne należy zwiększyć ilość kursów TGD. Długość trwania kursów TGD, ich liczbę oraz przedział czasu pomiędzy nimi powinien ustalić lekarz, specjalista od TGD i nie należy ich zmieniać bez jego wiedzy.
Dla uzyskania maksymalnie pozytywnego efektu leczniczego terapii metodą postu absolutnego należy podczas jej trwania przestrzegać szereg zasad (wykonywać szereg zabiegów).
1. Zlikwidowanie (usunięcie) uczucia głodu. Jest to zabieg przygotowawczy i dlatego wykonuje się go tylko jeden raz, na początku każdego kursu TGD. Likwidacja uczucia głodu (apetytu) osiągane jest poprzez oczyszczenie traktu pokarmowego z zawartości przy pomocy środka przeczyszczającego. W tym celu należy kupić w aptece (wykonującej leki) bez recepty ok. 60 g siarczanu magnezowego (sól gorzka), rozpuścić w szklance wody (250-300 ml wody) (60 g to doza dla dorosłego człowieka) i wypić ten roztwór na raz o godz. 17-18 poprzedniego dnia, od którego, planuje się rozpocząć post absolutny. Działanie tego środka rozluźniającego rozpocznie się po 1,5-2 godz. co spowoduje kilkakrotne odwiedziny toalety. Dobrze jest potem wziąć ciepły i niezbyt długi prysznic. Następnie należy w ciągu godziny wypić małymi łykami 2-3 szklanki wody dla uzupełnienia organizmu, spowodowanego przyjęciem środka przeczyszczającego - i uczucie głodu zmniejsza się od razu o 70-80%, a na 2-3 dzień postu absolutnego pozostające słabe uczucie głodu znika zupełnie, ponieważ do tego czasu organizm zdążył się już przestawić na reżim odżywiania WWNĘTRZNEGO.
Chorym na serce zamiast siarczanu magnezowego (soli gorzkiej) można zalecić przyjęcie raz 10-15 tabletek suchego ekstraktu senesu (senny) (po 0,3 tabletki każda tabletka). Działanie tego środka rozluźniającego (przeczyszczającego) następuje dopiero po 6-10 godzinach i dlatego należy go przyjmować rano. Zamiast siarczanu magnezowego można przyjąć taką samą ilość soli “Barbara".
2. Właściwy reżim wodny. Codziennie można pić co każde 1,5-2 godz. około 1 szklanki wody (przeciętnie około 1,5 litra wody na dobę). Jednakże są to jedynie liczby przeciętne. Jeśli występuje niechęć do wody, nie chce się nawet patrzeć na nią, a przy tym oddawany mocz jest JASNY i w dużej ilości - oznacza to, że pije się o wiele za dużo wody niż wynosi aktualne zapotrzebowanie organizmu. W tym przypadku można w ogóle nie pić wody, choćby i przez cały dzień. Jeśli przeciwnie, mocz jest ciemny, skondensowany i w małej ilości, odczuwana jest suchość w gardle, pragnienie, wargi stały się suche i popękały - oznacza to, że rozwija się groźny stan odwodnienia. W tym przypadku należy pić więcej wody, choćby i 10-15 szklanek na dzień. Należy nauczyć się przysłuchiwania się wymaganiom ciała, a wówczas sami określimy indywidualną normę wypijanej wody. Lepiej wodę jest pić właśnie w ciągu dnia, ponieważ jeśli wypić ją na noc, to nocą będzie się często biegać do toalety, a to przeszkadza spać. Jaką wodę należy pić? Może to być czysta woda ze studni lub z kranu (jeśli nie jest chlorowana), lub przegotowana, celem usunięcia chloru, albo deszczówka, lub woda ze stopionego śniegu, albo destylowana, czy "namagnesowana" lub " “kpemneva". Bodaj najlepsza jest woda destylowana. Można pić czystą wodę gazowaną (bez dodatków - syropu itp.) butelkowaną albo robioną w domu z "nabojów" do wody gazowanej. Nie zaleca się pić wody mineralnej, ponieważ zawiera ona dużo soli mineralnych i stosowanie jej w dużych ilościach może spowodować obrzęki; oprócz tego według wielu pacjentów woda mineralna powoduje powrót uczucia głodu. Jeżeli przed przystąpieniem do głodówki występują wyraźne obrzęki, to w pierwszych dniach należy ograniczyć ilość wypijanej wody - do 1 litra dziennie, lub mniej. Każde obrzęki przechodzą w czasie postu absolutnego. Według amerykańskich uczonych Armstronga i Mitchela efekt głodówki czasem bardzo znacznie wzrasta (wzmacnia się) z jednoczesnym stosowaniem urynoterapii, ponieważ przeciwdziała to utracie niezastąpionych substancji mineralnych - mikroelementów, witamin, enzymów, białek i innych substancji aktywnych biologicznie podczas postu absolutnego.
3. Aktywność ruchowa: w celu pobudzenia (ożywienia) krwiobiegu obwodowego, ułatwienia wyprowadzania substancji obcych, toksycznych oraz alergenów, poprawy zaopatrzenia w krew mózgu, mięśni i organów wewnętrznych, a skutkiem tego dla sprowadzenia do minimum ospałości, słabości, zawrotów głowy - codziennie należy wykonywać najprostsze ćwiczenia fizyczne w domu (np. gimnastyka poranna) oraz robić codzienne przechadzki po świeżym powietrzu - już od pierwszego dnia głodówki (AP). Bezpośrednio po obudzeniu się, jeszcze w łóżku należy wykonać nogami parę "rowerowych" ruchów w powietrzu oraz usiadłszy na skraju łóżka - krążenia rąk, a potem parę przysiadów, skłonów do przodu i na boki itd. W miarę możności należy robić przechadzki w parkach i skwerach, odwiedzać las lub chodzić do pracy i z pracy pieszo, zaliczając codziennie w sumie do 15-20 km. Np. dobrze jest robić trzy przechadzki w ciągu dnia: rano, w środku dnia i wieczorem - po trzy kilometry w jedną stronę. Jednakże, jeśli z tych czy innych powodów trudno jest (lub nie ma gdzie) robić przechadzki w powyższym wymiarze, mimo wszystko należy je przeprowadzać nawet w w (chwilowo) ograniczonej formie.
4. Z tych samych powodów co przestrzeganie reżimu aktywności ruchowej należy codziennie robić sobie ugniatający masaż pleców i kręgosłupa, kilka razy po 10 minut. W tym celu można zaopatrzyć się w specjalny drążek do masażu lub "skakankę" z rolkami, które umożliwiają wykonywanie samomasażu; można ocierać się plecami o futrynę drzwi; można poprosić kogoś z domowników o zrobienie masażu lub też skorzystać z usług zawodowego masażysty. Jeżeli nie występuje żylakowate rozszerzenie żył to można również zrobić masaż ogólny. Jednakże przy żylakowatym rozszerzeniu żył zabroniony jest masaż nóg, a nawet należy zabandażować nogi bandażem elastycznym lub nosić elastyczne pończochy.
5. Należy nauczyć się prawidłowo oddychać: trzeba oduczyć się oddychać głęboko i nauczyć się oddychać umiarkowanie (wg K. P. Butejko). W tym celu należy wysiłkiem woli wydłużać wdech do 2-3 sekund, a wydech - do 4-6 sekund, po czym należy zrobić pauzę o długości 4-6 sekund. Jednocześnie nie należy zwiększać głebokości wdechu ! Oprócz tego co jakiś czas (1 raz na każde 5-10 min.) po zwykłym (nie głębokim wydechu należy wykonać pełne zatrzymanie oddechu, ile tylko będzie można wytrzymać (jak podczas nurkowania). Zdrowy człowiek po zrobieniu zwykłego wydechu może zatrzymać oddech na czas nie krótszy niż 1 minuta. Jeśli to zatrzymanie będzie miało wymiar krótszy niż15-20 sekund - oznacza to poważną chorobę; jeśli wynosi 20-40 sekund - choroba lub zaburzenie nie jest poważna; jeśli powstrzymanie trwa 40-60 sekund - jest nieźle; jeśli jedną minutę i więcej - oznacza to zdrowie. Stopniowo sumaryczny dobowy czas zatrzymania oddechu po wydechu należy zwiększać do 1-2 godz. (i więcej) na dobę. Np. zatrzymanie oddechu na 25 sek., powtarzane co każde 5 min., da w sumie czas zatrzymania 1 godz. w ciągu doby (jeśli będzie się to wykonywało w 12-godzinnej świadomej części doby). Im cięższa choroba, tym dłuższy powinien być sumaryczny czas zatrzymania oddechu. Osiągnie się znaczną poprawę jeśli łączny czas zatrzymań wyniesie 30-40 min. na dobę; ażeby to osiągnąć trzeba ćwiczyć w opisany wyżej sposób 2-3 miesiące. Po każdym zatrzymaniu oddechu można oddychać w sposób dowolny (nawet bardzo głęboko), dopóki nie ustabilizuje się normalny rytm oddechu; po 5 minutach - kolejne zatrzymanie.
(rysunek z rytmem oddychania wg, Butejko)
Należy wykonywać takie zatrzymania zarówno w okresie spokoju, jak też i w ruchu, w domu, w pracy, w autobusie. Oddychać należy przez nos. Jeżeli można, lepiej jest spać na brzuchu - sprzyja to rozwojowi umiarkowanego oddychania oraz przeciwstawia się (przeszkadza) głębokiemu oddychaniu, które jest szczególnie niepożądane, a nawet szkodliwe. Powstrzymywanie oddechu tego typu powoduje wykorzystanie przez organizm przeznaczonego na wydalenie dwutlenku węgla, co poprawia biosyntezę białek i enzymów, normalizuje przemianę materii, usuwa duszność przy dychawicy oskrzelowej, likwiduje bóle głowy i bóle w okolicy serca, pomaga uwolnić się od IBS i choroby wieńcowej, następstw zawału mięśnia sercowego i udaru, osteochondrozy, chorób wątroby i nerek, zapobiega zatruciom ciążowym i poronieniom, usuwa zaburzenia czynności jajników, normalizuje cykl miesiączkowy, sprzyja likwidacji impotencji itp.
6. Dla usunięcia nieprzyjemnego zapachu z ust (podczas AP język jest obłożony i z wydychanym powietrzem wydostaje się aceton i inne gazy) należy 6-7 razy dziennie, najlepiej przed piciem wody, czyścić zęby i język szczoteczką i proszkiem (pastą) do zębów.
7. W celu zapobiegania anginie, zapaleniu migdałków czy zapaleniu gardła należy często (najlepiej razem z czyszczeniem zębów i języka) przepłukiwać gardło wywarami jednego z następujących ziół: liść eukaliptusa, kolendra, rumianek, szałwia, dziurawiec lub mięta, pijąc na przemian te wywary z roztworem sody pitnej (spożywczej - 1 łyżeczka na szklankę wody) lub po prostu z chłodną wodą.
8. Podczas AP do jelita grubego wydzielane są szkodliwe produkty przemiany materii, substancje nieswoiste i alergeny które są z powrotem wchłaniane z jelita (przyswajane). Pogłębiają one ociężałość i słabość, pogarszają sen. Aby czuć się rześko w ciągu dnia i dobrze spać nocą, należy usuwać je z jelit. W tym celu należy codziennie godzinę przed snem robić sobie lewatywę: do 1-1,5 litra przegotowanej wody o temperaturze ciała należy dodać szklankęnapary rumianku (lub szałwi, babki itp.) lub 1 łyżkę stołową soku z cytryny lub też2-3 kryształki nadmanganianu potasu (do uzyskania słabo-różowego koloru). Roztwór ten należy wlać do pojemnika aparatu Esmarcha, pojemnik zawiesić gdzieś wyżej w łazience na haczyku, rozłożyć na podłodze dywanik, ustawić się na nim na kolanach i łokciach, posmarować wazeliną końcówkę aparatu i odbyt oraz wprowadzić ją do odbytu na głębokość 7-10 cm, otworzyć zaworek (lub zwolnić zacisk) i zaczekać, aż roztwór wpłynie do jelit. Potem należy szybko przejść do pokoju, położyć się i przekręcając się z boku na bok poleżeć po 3 minuty na lewym boku, na plecach, na prawym boku, znowu na plecach i znowu na lewym boku. Dopiero potem można pójć do toalety i uwolnić jelita od wód. Przekręcanie się jest potrzebne, aby wypłukać całą okrężnicę, a nie tylko odbytnicę. Podczas przekręcania się dobrze jest podłożyć pod biodra poduszkę (najlepiej w folii, żeby jej nie zamoczyć), ponieważ podwyższenie stwarza lepsze warunki dla przenikania roztworu do okrężnicy poprzecznej i wstępującej.
9. Zaraz po lewatywie należy przyjąć letni prysznic lub kąpiel w wannie trwającą15-20 minut. Niewskazany jest gorący prysznic, ponieważ w rezultacie rozszerzenia się naczyń krwionośnych może nastąpić zawrót głowy i można upaść. Jeśli nie ma warunków na kąpiel i prysznic, można korzystać z miednicy z ciepłą wodą i gąbką. Nie jest przeciwwskazana nawet łaźnia i sauna z basenem, lecz również nie należy przebywać w basenie zbyt długo. Chorzy z arytmią serca powinni unikać łaźni czy sauny.
10. W czasie postu należy nosić ubranie z bawełny, lnu lub wełny, a w każdym razie nie syntetyczne, ponieważ pod ubraniem syntetycznym skóra źle oddycha, możliwe jest pocenie się, świąd i mogą pojawić się wysypki alergiczne. Z tych samych powodów należy w ogóle unikać syntetyki. Nie wolno palić; nie przyjmować do wewnątrz żadnych leków. Należy unikać (na ile jest to możliwe) zbyt długiego kontaktowania się z produktami spożywczymi i ich zapachami, ponieważ powoduje to powstanie apetytu (krótkie kontakty nie powodują takiego wpływu). W miarę możliwości należy wcześnie kłaść się spać i wcześnie wstawać. Należy unikać fizycznych i psychicznych przeciążeń oraz negatywnych emocji. Należy pozbyć się (?) rozdrażnienia, gniewu, zawiści, złości, nienawiści, kłamstwa, zabobonów; przeciwnie należy starać się dać odpocząć układowi nerwowemu, dążyć do pozytywnych emocji. Dobrze jest słuchać przyjemnej muzyki, chodzić do teatru, przeczytać dobrą książkę, spotykać się z przyjaciółmi - lepiej jednak nie mówić im, że się głoduje, aby uniknąć nieprzyjemnych rozmów i różnorodnych wynikających z niewiedzy przestróg. Post - to intymny proces cielesnego i moralnego oczyszczenia; nie należy trąbić o nim na każdym kroku, oczekując współczucia czy chcąc zadziwić znajomych. Z drugiej strony, aby uniknąć negatywnych emocji nie należy dowierzać (przejmować się) negatywnymi wypowiedziami na temat AP czy leczniczych głodówek, pochodzącymi od chorych czy też mających nadwagę lekarzy, ponieważ oni sami swym wyglądem obnażają niezdolność wyleczenia nawet samych siebie.
11. Należy założyć w niewielkim zeszycie dziennik dla autokontroli procesu AP, w którym codziennie 10 min. przed snem należy zapisywać:
1. datę(dzień, miesiąc, rok) i numer kolejnego dnia AP,
2. ciężar i obwód: uda w najszerszym miejscu, talii - w najwęższym miejscu, klatki piersiowej, szyi,
3.krótkącharakterystykęsamopoczucia (temperatura ciała, częstość pulsu i oddechu (AD), czy język jest obłożony i jakim nalotem - białym, brunatnym, szarym, jak dzisiaj się spało, czy było się ospałym czy rześkim,
4.jakie z przepisanych na str.3-8 (sprawdzić strony) zaleceń czy metod przeprowadzania AP zostały naruszone (i w jaki sposób) lub w ogóle nie zostały wykonane (wypełnione).
Takie zapiski pomogą w przeprowadzeniu następnego kursu AP, a prowadzącemu lekarzowi pomogą w wypracowaniu prawidłowych ocen i zaleceń przy ocenie problemów wynikłych w związku...
Asia24_h