Czym jest Dyspraksja Word.docx

Czym jest Dyspraksja?

Co to jest Dyspraksja?

Dyspraksja jest zwykle postrzegana jako ograniczenie lub niedorozwój organizacji/ koordynacji ruchu. Związane z nim mogą być problemy z wypowiadaniem się, percepcją lub myśleniem. Inne nazwy objawów dyspraksyjnych, to Syndrom Niezdarnego Dziecka (Clumsy Child Syndrome), Rozwojowe Zaburzenie Koordynacji (Developmental Co-ordination Disorder (DCD); Minimalna Dysfunkcja Mózgowa (Minimal Brain Dysfunction), Trudności w uczeniu się motoryki (Motor learning Difficulty) oraz Dysfunkcja Percepcyjno-motoryczna (Pereceptuo-motor Dysfunction).


Co jest przyczyną Dyspraksji?

Dla większości osób z tym schorzeniem, jego przyczyna jest nieznana. Obecne badania sugerują, że występuje ono raczej z powodu niedorozwoju [mechanizmu] wzrostu neuronów w mózgu, a nie z powodu uszkodzenia mózgu./. Osoby z dyspraksią nie posiadają żadnej wady neurologicznej, która wyjaśniałaby ich stan.


Jak rozpoznam dziecko z Dyspraksją?

Dziecko do wieku szkolnego
» Z opóźnieniem dochodzi do kolejnych etapów rozwojowych,
   np. turlania się z pleców na brzuszek, siadania, chodzenia i mówienia
» Może nie być w stanie biegać, skakać, podskakiwać, łapać lub kopać piłki,
   choć jego rówieśnicy są w stanie to zrobić
» Ma problemy z utrzymywaniem przyjaźni lub ocenianiem jak zachować się
   w towarzystwie innych
» Ma niewielkie zrozumienie koncepcji takich jak, "w", "na", "przed", itd.
» Ma problemy z wchodzeniem i schodzeniem ze schodów
» Ma trudności z ubieraniem się
» Jest powolne i nieśmiałe w wykonywaniu większości czynności
» Wydaje się nie być w stanie nauczyć się czegokolwiek instynktownie,
   musi być uczone danej umiejętności
» Często się przewraca
» Słabo trzyma w rękach kredkę
» Nie potrafi układać układanek, ani bawić się w rozpoznawanie i sortowanie figur
» Bardzo niedojrzały poziom prac artystycznych
» Zwykle jest podenerwowane i łatwo się rozprasza

Dziecko w wieku szkolnym
» Prawdopodobnie ma wszystkie trudności, które miało młodsze dziecko z dyspraksją
   - bez poprawy lub jedynie z niewielką poprawą
» Unika lekcji WF i zabaw
» Ma złe wyniki w klasie, lecz o wiele lepsze, gdy uczy się indywidualnie z nauczycielem
» Reaguje na wszystkie stymulanty bez ich różnicowania,
   ma duże trudności ze skupieniem się
» Może mieć problemy z matematyką i pisaniem opowiadań na podstawie planu
» Ma duże trudności ze spisywaniem z tablicy
» Pisze z trudnością i w sposób niedojrzały
» Nie jest w stanie zapamiętać ani wykonywać poleceń
» Zwykle jest źle zorganizowane

WSKAZÓWKI DLA SZKÓŁ I NAUCZYCIELI
do wykorzystania w klasie

Fundacja Szkoła Niezwykła jest zrzeszona z Dyspraxia Foundation
- brytyjską fundacją charytatywną z siedzibą w Hitchin, Hertfordshire w Wielkiej Brytanii.
Informacje zawarte w niniejszych materiałach zostały przetłumaczone i udostępnione za zgodą
Dyspraxia Foundation.

Poniższe informacje zostały opracowane na podstawie badań przeprowadzonych w 2007 r. Wytyczne mają na celu pomóc nauczycielom w uczynieniu szkoły i klasy miejscem bardziej wygodnym i produktywnym.

Poniższe nagłówki dotyczą potencjalnych trudności związanych z dyspraksją; proszę wybrać nagłówek, aby zobaczyć problemy szkolne oraz zalecane strategie do zastosowania.



Koordynacja ręki i oka

»  Problemy w szkole
Problemy z charakterem pisma.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Ćwiczenie multisensoryczne kształtu liter, np. wykorzystywanie liter wyciętych z papieru ściernego, pisanie palcem w powietrzu, żłobienie liter na tacy z ryżem, itp. Używaj uchwytów do ołówków, linijek do pisania, szablonów.



Inne trudności z koordynacją ręki i oka

»  Problemy w szkole
Trudności w ubieraniu się i zapinaniu ubrań.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Zasugeruj noszenie luźnych ubrań, które łatwo jest zdjąć i założyć, a także zapięć na rzepy.

»  Problemy w szkole
Używanie narzędzi, przyborów oraz sztućców.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Podziel każde zadanie na małe odcinki, tak, aby dziecko uczyło się ich krok po kroku.



Silne ruchy mięśni

»  Problemy w szkole
Problemy z chodzeniem wzdłuż linii, wpadanie na inne osoby i przedmioty.
Trudności z bieganiem, podskakiwaniem, skakaniem oraz rzucaniem i łapaniem piłki.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Zadbaj o ćwiczenia na ruchomych deskach, chodzenie wdłuż liny oraz rzucanie i łapanie jedną ręką woreczków lub balonów wypełnionych wodą.



Uwaga/koncentracja

»  Problemy w szkole
Reaguje na wszystkie bodźce, bez rozróżniania.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Pozwól dziecku wybrać czynności, które są zgodne z jego własnymi zainteresowaniami.

»  Problemy w szkole
Słaba zdolność koncentracji.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Staraj się nie przeszkadzać dziecku, gdy wykonuje jakieś zadanie.

»  Problemy w szkole
Dekoncentruje się przy otwartej przestrzeni.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Unikaj fluorescencyjnych świateł i ruchomych elementów na suficie.

»  Problemy w szkole
Nie może usiedzieć pomiędzy różnymi zadaniami.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Staraj się, by dekoracja ścian była ograniczona do minimum.

»  Problemy w szkole
Przeszkadza innym.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Promuj kulturę "nieprzeszkadzania sobie nawzajem", w której szanuje się przestrzeń do pracy każdego dziecka.



Rozumienie pojęć

»  Problemy w szkole
Ma trudności ze zrozumieniem takich pojęć, jak "w", "na", "z przodu".
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Grajcie w gry kartami z obrazkami zwierząt w gospodarstwie, lub w zoo, podpisanych po drugiej stronie, np. "papuga w klatce".



Organizacja osobista

»  Problemy w szkole
Słabo zorganizowany.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Zapewnij plany lekcji, kalendarze z dziennym rozkładem oraz instrukcje dotyczące konkretnych czynności w postaci uporządkowanych kart z obrazkami.



Komunikacja

»  Problemy w szkole
Nie jest w stanie zapamiętać i/lub wykonywać poleceń.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Przyciągnij uwagę dziecka zanim wydasz polecenie.
Używaj prostego języka oraz pomocy obrazkowych.
Daj dziecku czas, aby mogło przetworzyć informację.
Przekazuj informację za pomocą czynności, demonstracji i obrazków.



Mowa. Język i komunikacja

»  Problemy w szkole
Ma trudności z wyrażaniem swoich potrzeb, lub z odpowiadaniem na pytania.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Zapewnij pomoce wizualne, aby ułatwić dziecku przypomnienie sobie osobistych doświadczeń.

»  Problemy w szkole
Trudności z opowiadaniem o tym, co się wydarzyło.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Używaj pytań o zamkniętych zamiast pytań otwartych.



Umiejętności społeczne

»  Problemy w szkole
Nie rozumie pojęcia rzeczy osobistych.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Przeprowadź "odgrywanie ról", aby rozwinąć rozumienie koncepcji własności prywatnej i publicznej.

»  Problemy w szkole
Ma trudności z utrzymaniem przyjaźni.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Stosuj w klasie konsekwentne, jasne zasady.

»  Problemy w szkole
Ma trudności z oceną, jak zachowywać się w towarzystwie innych.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Użyj historyjek, aby wyjaśnić zasady społeczne i oczekiwany sposób zachowania.



Kreatywność/wyobraźnia

»  Problemy w szkole
Słabo radzi sobie z projektami plastycznymi i narracją historii.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Użyj "odgrywania ról" oraz dramy, aby zbadać różne rezultaty i scenariusze.
Oś czasowa może pomóc utrwalić wydarzenia w umyśle dziecka.

»  Problemy w szkole
Trudności z wyrażeniem czasu, z ustawianiem pojęć "przed", "po", "przyszłość".
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Ucz pojęć przechodząc od konkretów do abstrakcji, tak, aby koncepty miały odniesienie we własnych doświadczeniach dziecka.



Umiejętności społeczne i elastyczne myślenie

»  Problemy w szkole
Trudności z poradzeniem sobie z nagłymi zmianami, prowadzące do lęku.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Informuj z wyprzedzeniem o wszelkich zmianach. Używaj planów lekcji z obrazkami. Podawaj jasne zasady i wynikające z nich konsekwencje.



Elastyczne myślenie

»  Problemy w szkole
Trudności ze zrozumieniem uczuć innych ludzi oraz skutków swojego zachowania wobec innych.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Pracuj nad zrozumieniem emocji. Używaj strategii, takich jak rozmowy komiksowe lub czytanie w myślach, itp.

»  Problemy w szkole
Trudności z wykorzystywaniem nabytych umiejętności poza sytuacją, kiedy zostały przyswojone.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Ucz nowych umiejętności we wszelkich możliwych kontekstach i w różny sposób.



Percepcja sensoryczna i elastyczne myślenie

»  Problemy w szkole
Opór wobec pewnych czynności i sytuacji.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Przygotuj dziecko na zmiany. Stopniowo wprowadzaj nowe odczucia sensoryczne. Jeśli dziecko nie jest w stanie pokonać trudności związanych z nowymi doznaniami sensorycznymi, zaproponuj inne opcje. Wprowadź nowe doznania sensoryczne, w sposób wiążący się z zainteresowaniami dziecka, np. zabawa w robienie kosmitów, aby oswoić się z oślizgłą powierzchnią.



Percepcja sensoryczna i umiejętności społeczne

»  Problemy w szkole
Trudności z koncentracją.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Zapewnij otoczenie wolne od rozpraszających elementów.
Zredukuj wymagania społeczne podczas procesu nauki. Pozwól dziecku na przerwę, jeśli staje się zbyt pobudzone.



Umiejętności społeczne, elastyczne myślenie i komunikacja

»  Problemy w szkole
Trudności z rozwijaniem umiejętności związanych z graniem w gry oraz przestrzeganiem zasad gier.
»  Strategie do wykorzystania w klasie
Określ umiejętności potrzebne w grach i skup się na nauczeniu ich dziecka - mogą to być np. przestrzeganie kolejności, negocjowanie, itp. Wprowadź grono przyjaciół lub system koleżeński, aby pomóc dziecku w budowaniu relacji z innymi.

Edukacja włączająca - Fia Anderson (Szwecja)

Tłumaczenie - Małgorzata Dońska-Olszko
Krajowy Koordynator Europejskiej Agencji Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami

www.european-agency.com

Nauka w szkole dla wszystkich
(projekt realizowany przez Europejską Agencję Rozwoju Edukacji Uczniów ze Specjalnymi Potrzebami)

Założeniem szwedzkiej polityki dotyczącej osób niepełnosprawnych jest uznanie wszystkich ludzi za równie wartościowych i mających równe prawa. Głównym celem polityki wobec osób z różnorodnymi dysfunkcjami jest ich pełne uczestnictwo w życiu społecznym na równi z innymi obywatelami.

Istnieje pełna zgodność polityki stosunku do osób niepełnosprawnych ze Standardami Narodów Zjednoczonych, które zapewniają uczestnictwo i równe prawa dla wszystkich obywateli. Celem nadrzędnym jest dobro każdego człowieka (każdej jednostki) niezależnie od narodowości, wyznania i poglądów. Demokratyczne społeczeństwo szwedzkie postrzega każdą jednostkę jako unikalną, wolną i mającą równorzędną z innymi wartość.

Tworzenie równych szans i takich samych możliwości życiowych dla dzieci, młodzieży i dorosłych osób niepełnosprawnych oznacza, iż muszą oni otrzymać dodatkowe wsparcie w porównaniu z innymi członkami społeczeństwa. Fakt ten pociąga za sobą tworzenie różnego typu usług i serwisów pomocowych oraz adaptację otoczenia, które ułatwiają życie osobom niepełnosprawnym i zbliżają poziom ich życia do innych ludzi. Wsparcie i pomoc ma na celu ograniczenie skutków niepełnosprawności w sposób umożliwiający włączenie społeczne na takich samych warunkach co pozostałych obywateli.

W edukacji dziecka z rodziny imigrantów droga do uczestnictwa i równości musi bazować na dualistycznym spojrzeniu, zarówno z punktu widzenia "niepełnosprawności funkcjonalnej" jak też "pochodzenia imigracyjnego". Uczniowie imigranci z niepełnosprawnością funkcjonalną znajdują się w bardzo złożonej sytuacji, którą należy rozpatrywać holistycznie.

Pomoc dla uczniów niepełnosprawnych z rodzin imigrantów istotna jest nie tylko ze względu na konkretnego człowieka, ale również ze względu na społeczeństwo generalnie. Wysiłek włożony w edukację włączającą jest odpowiedzią na pytania dotyczące równości, solidarności i jednakowych dla wszystkich obywateli możliwości życiowych. Jeśli nie postępujemy zgodnie z powyższymi wartościami, to należy zadać pytanie " Kto jest niepełnosprawny - jednostka czy społeczeństwo?".

"Szkoła dla wszystkich" stanowi wyzwanie dla szwedzkiej polityki, która zakłada, że nie wolno jest ograniczać nikomu dostępu do nauki w szkole i w regularnych klasach. "Szkoła dla wszystkich" zakłada brak segregacji uczniów ze względu na ich niepełnosprawność czy pochodzenie (dzieci imigrantów). W takiej szkole każdy uczeń jest dostrzegany, tu może poznawać świat i tu stwarza mu się warunki do nauki wychodząc naprzeciw jego potrzebom i oczekiwaniom. To właśnie szkoła, która wychodzi naprzeciw jednostce i jej indywidualnym cechom, stwarza możliwość i odpowiednie warunki do nauki poprzez zastosowanie różnorodnych metod i środków dydaktycznych, jest szkołą włączającą.



Jak szkoła postrzega uczniów ?

Tworzenie równych szans do nauki oznacza dzielenie zasobów i środków szkoły na wszystkich uczniów z uwzględnieniem tych, którzy mają specjalne potrzeby edukacyjne. Szkoła ponosi szczególną odpowiedzialność za uczniów, którzy z różnych powodów mają trudności w osiągnięciu założonych celów edukacyjnych. Dlatego właśnie edukacja nigdy nie może być taka sama dla wszystkich dzieci.

Dzisiejsza szwedzka szkoła ma bardziej zróżnicowanych uczniów niż kiedyś. Legislacja zakłada, że uczniowie z rodzin imigrantów ze specjalnymi potrzebami, którzy mieszkają w Szwecji powinni zostać włączeni w możliwie najlepszy sposób. Zgodnie z definicją Roach`a włączenie oznacza naukę wszystkich dzieci sprawnych i niepełnosprawnych - w tej samej klasie, pod warunkiem, że każdy otrzyma wsparcie zgodne z jego potrzebami i wychodzące naprzeciw różnym oczekiwaniom kulturowym. Nauczyciel pierwszego języka dziecka obcokrajowca, dzięki odpowiedniej strategii nauczania, może zbudować ważny pomost prowadząc dziecko i szkołę w kierunku porozumienia między kulturami.

Różne teorie, sposoby postrzegania rozwoju dziecka i procesów uczenia się wpłynęły przez lata na rozwój systemów edukacji w różnych krajach. Nauczyciele powinni być świadomi, że szkoła to nie tylko miejsce zdobywania wiedzy dostępnej dla ucznia zgodnie ze zdiagnozowanymi możliwościami dziecka. Należy także wziąć pod uwagę fakt różnych modeli nauczania, do których przywykli rodzice w innych krajach. Oznacza to konieczność tworzenia pozytywnego otoczenia edukacyjnego, uwzględnienia oczekiwań rodziny i pozostawania z nią w stałej interakcji wciąż zmieniającej się pod wpływem otoczenia. Jeśli dziecko z rodziny imigrantów ma problemy wynikające z różnic językowych, kulturowych i obyczajowych jasnym staje się konieczność interdyscyplinarnej współpracy specjalistów wielu dziedzin: pedagogów, socjologów, etnologów, psychologów i lekarzy. Istnieje ogromna potrzeba wśród obecnych i przyszłych nauczycieli dalszego doskonalenia zawodowego w dziedzinie specjalnych potrzeb dzieci niepełnosprawnych, ich problemów rozwojowych i trudności w nauce.

Kompleksowość i nieprzewidywalność dalszego rozwoju współczesnych systemów edukacji ma ogromny wpływ na zmiany społeczne. Technologia informacyjna i komunikacyjna oraz podstawowe wartości zawarte w programach nauczania zmuszają do refleksji nad tym, jak obecnie postrzegamy wiedzę, którą ma przekazywać szkoła. Pytanie o cel "szkoły dla wszystkich" jest jednym z wielu wyzwań, jakie stoją dziś przed systemami edukacji.

W wiodących dokumentach państwowych zapisane jest co uczeń musi umieć i wiedzieć, aby zdać do następnej klasy. Sposób w jaki to osiągnie nie jest jednak identyczny dla wszystkich. Zadaniem nauczyciela jest tworzenie warunków do nauki dla każdego dziecka. Osiągnięcie tego celu wymaga stałej refleksji i dyskusji pedagogicznej o tym, czego nauczać, jak i kiedy. Dopiero takie podejście widziane przez pryzmat różnych kultur wskazuje na głębokie rozumienie potrzeb ucznia (również pochodzącego z innego kraju) i wynika z analizy konkretnego przypadku w szerszym kontekście. Podejście wielospecjalistyczne i współpraca specjalistów wielu dziedzin stanowi zadanie najwyższej wagi.



Czy pomoce do nauki mogą wspierać włączenie ?

Zgodnie z Berthelssonem (1999) technologia informacyjna i komunikacyjna w edukacji uczniów niepełnosprawnych stosowana w celu kompensacji ich ograniczeń stworzyła uczniom niepełnosprawnym warunki do wspólnej z innymi dziećmi nauki, zabawy i uczestnictwa. Jakkolwiek nauczyciel musi wybrać właściwe formy pracy, aby wzmacniać relacje w grupie, której członkiem jest dziecko niepełnosprawne. Jeżeli naszym celem jest edukacja włączająca to wykorzystanie ICT jako środka kompensującego dysfunkcję u uczniów ze specjalnymi potrzebami nie musi się niczym różnić w stosunku do innych kolegów z klasy. Berthelsson twierdzi nawet, że ICT może być narzędziem d...