Dojrzałość przedszkolna
Rozpoczęcie edukacji przedszkolnej to niezwykle ważny moment w życiu dziecka, czas nowości. Wokół niego pojawią się nowe osoby, będzie spędzać czas w nowym miejscu, pozna zasady obowiązujące w przedszkolu.
Rodzice i nauczyciele mają wobec 3-latka konkretne oczekiwania — najogólniej mówiąc: wymagamy od dziecka pewnej dojrzałości, dzięki której będzie ono w stanie z powodzeniem rozpocząć przygodę z przedszkolem.
Mówiąc o dojrzałości przedszkolnej bierzemy pod uwagę sferę rozwoju poznawczego, ruchowego, emocjonalnego i społecznego. Istotne jest, aby rozwój wymienionych sfer przebiegał harmonijnie i adekwatnie do wieku kalendarzowego dziecka. Przyjrzyjmy się: czy nasz 3-latek jest gotowy do rozpoczęcia edukacji przedszkolnej?
Przede wszystkim musi być na tyle zrównoważony emocjonalnie, aby zaakceptować zmianę w swoim życiu. Spróbujmy odpowiedzieć na kilka pytań:
Czy dziecko jest gotowe zaakceptować kilkugodzinny pobyt w nowym miejscu, będąc poza zasięgiem bezpośredniej opieki rodziców?
w jaki sposób adaptuje się do nowych warunków?
Czy potrafi współdziałać z dorosłymi i rówieśnikami?
Czy stosuje się do ustalonych reguł?
Czy potrafi skoncentrować się przez pewien czas na jednym zadaniu i wykonać je do końca?
Jak odnajduje się w grupie rówieśników?
Ważne jest, by malec był na tyle samodzielny, aby radzić sobie z codziennymi czynnościami, jak jedzenie, mycie rąk i buzi, korzystanie z toalety, ubieranie i rozbieranie się. Nie są to „umiejętności obowiązkowe” dla najmłodszego przedszkolaka, panie przedszkolanki oczywiście pomagają w ich wykonywaniu. Jednak pamiętajmy, że im dziecko jest bardziej samodzielne, wzrasta jego pewność siebie i poczucie bezpieczeństwa — nie musi ze wszystkimi sprawami zwracać się o pomoc do pań.
Samodzielność wiąże się nierozerwalnie z rozwojem ruchowym. Przykładowo: dziecko sprawne ruchowo łatwiej poradzi sobie np. ze zdjęciem lub założeniem kapci, butów. Aby odnieść sukces w wykonaniu tego zadania dziecko musi:
najpierw ustalić, który kapeć jest lewy, a który prawy
Proponuję sprawdzoną metodę, jak się tego nauczyć: przyjrzyjmy się wspólnie z dzieckiem obu kapciom: wyglądają nieco inaczej. Przede wszystkim mają inny kształt, dodatkowo po przeciwnych stronach mają rzepki, aplikacje, itp. Gdy dziecko już zauważy podstawowe różnice, ułóżmy kapcie tak, aby oba „szły w jednym kierunku”. Ponieważ tylko wtedy i nóżki będą mogły iść w tę samą stronę :-) w ciągu dnia jest wiele okazji, aby poćwiczyć nową umiejętność, np. gdy wychodzimy na spacer poprośmy dziecko, aby pomogło mamie i tacie w prawidłowym ustawieniu butów. Korzyści z tego ćwiczenia jest wiele: dziecko uczy się rozróżniania strony lewej i prawej; wzmacnia swoje poczucie wartości; jest dumne z odnoszonego sukcesu; uczy się samodzielności.
sprawnie włożyć stopę do buta, pomagając sobie rączkami
Na początek nauki sprawmy dziecku takie kapcie i buciki, aby ta czynność była jak najłatwiejsza — wiemy wszyscy, jak szybko maluchy zniechęcają się do trudnych zadań.
na koniec trzeba jeszcze bucik zapiąć
Oczywiście najłatwiej jest zapiąć rzep, umiejętność sznurowania wymaga większej sprawności manualnej oraz ćwiczeń. Natomiast buciki „wsuwane” są często dosyć wąskie, przez co założenie ich też nie jest proste.
Pamiętajmy, że czynności, które dorośli wykonują automatycznie, są przez dziecko często postrzegane jako trudne i skomplikowane, gdyż dopiero się ich uczą.
Podstawą kontaktów międzyludzkich jest mowa. Odpowiedni poziom rozwoju mowy oraz śmiałość wchodzenia w relacje z innymi ludźmi daje rodzicom pewność, że dziecko na pewno zasygnalizuje nauczycielowi swoje potrzeby i wejdzie w prawidłowe relacje z rówieśnikami.
Czas poprzedzający rozpoczęcie zajęć w przedszkolu powinniśmy wykorzystać, aby pomóc dziecku w nabywaniu nowych ważnych umiejętności. Aktywnie uczestnicząc w przygotowaniach do przedszkola dajemy dziecku szansę na to, by stało się bardziej samodzielne, poczuło się pewniej i bezpieczniej.
Dobrym pomysłem jest uczestnictwo w zorganizowanych zajęciach dla dzieci, które pozwolą kilkulatkowi zapoznać się z nową formułą spędzania czasu: bawić się i uczyć w gronie rówieśników, pod kierunkiem pani nauczycielki. Zajęcia takie mają zazwyczaj charakter pracy zindywidualizowanej: grupy są małoliczne, udział w nich biorą dzieci wraz z rodzicami, stopniowo integrując się z grupą i przechodząc pod opiekę nauczycielki. Dzieci również wzajemnie motywują się do nauki: uczą się poprzez naśladowanie, a także współzawodniczą między sobą. a wszystko oczywiście w atmosferze zabawy i bezpieczeństwa.
m.wisniowska1