Rozbiór logiczny zdania.pdf

(494 KB) Pobierz

gazeta.dvi

Rozbiór logiczny zdania pojedynczego

Bogumiła Kaczmarek

Formy pracy :zespołowa

Materiały : karty ze zdaniami, szary arkusz

z wiadomościami dotyczącymi części zdania

Cele :

utrwalenie terminologii z zakresu składni

powtórzenie i utrwalenie wiadomości o czę-

ściach mowy i ich funkcji w zdaniu

powtórzenie i utrwalenie wiadomości o czę-

ściach zdania

doskonalenie sporządzania rozbioru logicz-

nego zdania

To k l e k c j i :

1. Krótkie powtórzenie wiadomości.

Podane niżej wiadomości można spisać na du-

żej karcie papieru (szary arkusz).

a) Podmiot – wyrażony często rzeczownikiem

w mianowniku, (podmiot gramatyczny).

b) Orzeczenie – czasownik.

c) Przydawka – zawsze określa w zdaniu rze-

czownik; może być wyrażona przymiotnikiem,

imiesłowem, rzeczownikiem, zaimkiem, liczeb-

nikiem, wyrażeniem przyimkowym.

d) Okolicznik – określa czasownik (orzecze-

nie), odpowiada na pytania:

jak? – okolicznik sposobu,

gdzie? – okolicznik miejsca,

kiedy? – okolicznik czasu,

po co? – okolicznik celu,

dlaczego? – okolicznik przyczyny.

e) Dopełnienie – łączy się z czasownikiem,

odpowiada na pytania przypadków zależnych:

od dopełniacza do miejscownika (kogo? czego?

komu? czemu? kogo? co? z kim? z czym? o kim?

oczym?).

2. Ćwiczenie. Dokonujemy rozbioru zdania:

Wśródtakichpólprzedlaty,nadbrzegiem

ruczaju, na pagórku niewielkim, we brzo-

zowym gaju, stał dwór szlachecki z drzewa.

Zapis jest jednak odmienny od tradycyjnego:

wśród pól – okolicznik miejsca

takich – przydawka

przed laty – okolicznik czasu

nad brzegiem – okolicznik miejsca

ruczaju – przydawka

na pagórku – okolicznik miejsca

niewielkim – przydawka

w(e) gaju – okolicznik miejsca

brzozowym – przydawka

stał – orzeczenie

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

Scenariusz lekcji I–II klasy gimnazjum

(czas realizacji – 1 lekcja)

143533949.051.png

143533949.061.png

scenariusze

dwór – podmiot

szlachecki – przydawka

zdrzewa–przydawka

3. Zabawa w układanie zdań zgodnie z poda-

nym schematem: Nauczyciel (lub uczeń) ukła-

da dowolne zdanie pojedyncze proste, np.

Księżyc oświetlił. Następnie prosimy, aby inni

uczniowie dopisywali:

dowolną przydawkę do podmiotu, np. sre-

brzysty ;

okolicznik czasu, np. nocą ;

dopełnienie, np. wierzchołki ;

przydawkę do dopełnienia, np. świerków .

Srebrzysty księżyc oświetlił nocą wierzchołki

świerków.

4. Można zadanie utrudnić, dodając następu-

jące polecenia:

a) dopisz do przydawki określającej dopełnie-

nie przydawkę wyrażoną przymiotnikiem, np.

wysokich ;

b) dopisz do zdania jeszcze jedno dopełnienie

wraz z przydawką wyrażoną imiesłowem, np.

szczyty gór .

5. Uzyskane zdanie: Srebrzysty księżyc oświe-

tlił nocą wierzchołki wysokich świerków

i szczyty gór . Zadanie można jeszcze utrudniać,

określając, którymi częściami mowy powinna

być wyrażona dana część zdania. Jednocześnie

uczeń musi pamiętać o tym, aby zdanie było

spójne pod względem logicznym.

6. Ćwiczenie. Rozdajemy uczniom kserokopie

z kilkoma zdaniami ( załącznik 6 ). Dzielimy

klasę na trzy grupy i polecamy, aby:

a) grupa I podkreśliła w zdaniach wszystkie

przydawki i wynotowała części mowy, którymi

te przydawki są wyrażone;

b) grupa II – dopełnienia i części mowy, któ-

rymi są wyrażone;

c) grupa III – okoliczniki i części mowy, któ-

rymi są wyrażone.

8. Praca domowa. Ułóż takie zdanie pojedyn-

cze, aby każda część zdania była wyrażona inną

częścią mowy. Dopuszczamy możliwość powtó-

rzenia rzeczowników.

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

143533949.062.png

143533949.063.png

143533949.001.png

Rozbiór logiczny zdania pojedynczego (do s. 22)

Załącznik 6

1. Jarek przyglądał się porcelanowemu wazonowi.

2. Przez kilka lat było w domu małe kwadratowe lusterko.

3. Na stole stała lampa naftowa.

4. Wieczorem matka czytywała wiersze i powieści.

5. Dwa anioły niosą za nim kosz z prezentami.

6. Po zamiataniu kobiety posypywały podłogi żółtym piaskiem.

Dokument pochodzi ze strony www.gwo.pl

143533949.002.png

143533949.003.png

143533949.004.png

143533949.005.png

143533949.006.png

143533949.007.png

143533949.008.png

143533949.009.png

143533949.010.png

143533949.011.png

143533949.012.png

143533949.013.png

143533949.014.png

143533949.015.png

143533949.016.png

143533949.017.png

143533949.018.png

143533949.019.png

143533949.020.png

143533949.021.png

143533949.022.png

143533949.023.png

143533949.024.png

143533949.025.png

143533949.026.png

143533949.027.png

143533949.028.png

143533949.029.png

143533949.030.png

143533949.031.png

143533949.032.png

143533949.033.png

143533949.034.png

143533949.035.png

143533949.036.png

143533949.037.png

143533949.038.png

143533949.039.png

143533949.040.png

143533949.041.png

143533949.042.png

143533949.043.png

143533949.044.png

143533949.045.png

143533949.046.png

143533949.047.png

143533949.048.png

143533949.049.png

143533949.050.png

143533949.052.png

143533949.053.png

143533949.054.png

143533949.055.png

143533949.056.png

143533949.057.png

143533949.058.png

143533949.059.png

143533949.060.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

zwiazki_wyrazowe.doc (88 KB)
przyimek_slowko_male_ale_bardzo_uzyteczne.doc (138 KB)
przydawka_okreslenie_przymiotnika_w_zdaniu.doc (154 KB)
grupa_podmiotu_i_grupa_orzeczenia.doc (153 KB)
Scenariusz lekcji przymiotnik i przyslowek.doc (101 KB)

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin