dzsl.pdf

www.abcRodzica.info

Miej oko na dysleksjê!

Autor: Olga Wo¼niak

10.10.2007.

Patrzenie nie dalej ni¿ poza czubek własnego nosa – oto czêsty powód dzieciêcych problemów z

czytaniem i pisaniem. Zanim wybierzesz siê do psychologa, najpierw odwied¼ z młodym dyslektykiem

optyka.

Artukuł ukazał siê w Tygodniku "Przekrój" nr 40/2007

{mos_fb_discuss:9}

P czy B? M czy N? Litery pływaj±, zlewaj± siê, skacz±, ruszaj±, przemieszczaj±, a czasami stoj± grzecznie

w rz±dku jak wytresowane. Po kilku minutach czytania rozmazuj± siê, gin± albo robi± siê podwójne. Nie

tylko jednak one sprawiaj± kłopot – czasami zmienia siê tło, na drugim planie pojawiaj±

tajemnicze cienie. Jak długo, maj±c co¶ takiego przed oczami, byłby¶ w stanie czytaæ ksi±¿kê?

Tymczasem nie jest to wcale opis jakiego¶ wyrafinowanego do¶wiadczenia psychologicznego, tylko szybki

rzut oka na ¿ycie w krainie dysleksji.

Mimo ogromnych wysiłków rzesz naukowców nie da siê dzi¶ jednoznacznie powiedzieæ, co jest powodem

tej przypadło¶ci. Szacuje siê, ¿e cierpi na ni± od 5 do 15 procent populacji. Prawdopodobnie dwukrotnie

czê¶ciej wystêpuje u chłopców ni¿ u dziewcz±t. Podejrzewa siê, ¿e odpowiadaj± za ni± mikroskopijne

uszkodzenia mózgu, poszukuje siê jej przyczyn genetycznych, studiuje zaburzenia w procesie uczenia.

Stała siê tak modna, ¿e coraz czê¶ciej do worka z napisem &bdquo;dysleksja” trafiaj± wszelkie

dzieciêce problemy z czytaniem i pisaniem.

– Dzisiaj panuje moda na dziecko z &bdquo;dys” – komentuje pedagog profesor

Edyta Gruszczyk-Kolczyñska z Akademii Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. – Etykietkê

dyslektyka dostaj± wiêc zarówno dzieci maj±ce kłopoty z precyzyjnym widzeniem, jak i skupianiem uwagi

albo po prostu ¼le uczone.

Dzieje siê tak dlatego, ¿e łatwiej zwaliæ wszystko na jedn± tajemnicz± przypadło¶æ, ni¿ ¿mudnie

poszukiwaæ przyczyn dzieciêcych kłopotów w szkole. By zmieniæ takie podej¶cie, fundacja Akademia

Młodych rozpoczyna akcjê pod hasłem &bdquo;Zabierz dyslektyka do optyka”.

– Zaskakuj±co wiele dzieci, którym przypisywane s± dysleksja, zaburzenia koncentracji b±d¼

nadpobudliwo¶æ psychoruchowa (ADHD), ma problemy z akomodacj± oka i widzeniem obuocznym

– mówi Kamila Waleszkiewicz, prezes fundacji. – Niestety, wiêkszo¶æ nauczycieli,

psychologów, pediatrów, rodziców, a czasami nawet okulistów o tym nie wie.

Co wiêcej, nie wiedz± o tym i same dzieci. Nie maj± porównania – nie wiedz±, co to znaczy

&bdquo;widzieæ dobrze”. One widz± wła¶nie tak i uwa¿aj±, ¿e to norma. Nie ł±cz± swojego

sposobu widzenia z kłopotami w nauce.

Opto-dysleksja

http://www.abcrodzica.info

Kreator PDF

Utworzono 12 November, 2008, 16:04

www.abcRodzica.info

Kiedy wiêc widzicie, ¿e dziecko nadmierne mêczy siê przy pracy z bliska, ma narastaj±ce pod koniec lekcji

kłopoty z przepisywaniem z tablicy, nie pêd¼cie od razu do psychologa po za¶wiadczenie o dysleksji.

Zauwa¿yli¶cie, ¿e wasz syn czy córka nie lubi czytaæ, gubi siê w tek¶cie, zjada wyrazy? Po powrocie ze

szkoły skar¿y siê na bóle głowy, podobne dolegliwo¶ci towarzysz± mu przy czytaniu, odrabianiu lekcji?

Je¶li jeszcze do tego spostrzegli¶cie, ¿e dziecko czyta z przekrzywion± głow±, zaczepia o meble podczas

chodzenia po mieszkaniu, ma problemy z ocen± odległo¶ci na przykład podczas łapania piłki, umówcie siê

z nim na wizytê u okulisty albo optyka okularowego (optometrysty). – Rozmaite zaburzenia

widzenia powoduj± co¶, co nazwali¶my opto-dysleksj±: czytany tekst rozmazuje siê, rozdwaja, jest

niestabilny, a dziecko, które nie widzi dobrze czytanego tekstu, słabo czyta, je¶li nie widzi dobrze linijek

w zeszycie – słabo pisze. Maj±c problemy z czytaniem i pisaniem, nudzi siê, przeszkadza innym i

nie koncentruje siê na lekcji – mówi Kamila Waleszkiewicz.

Dlatego poza standardowymi badaniami- ostro¶ci widzenia za¿yczcie sobie tak¿e, by dziecko poddano

badaniu ostro¶ci wzroku w dal przez soczewkê dodatni± (+1,00 do +1,50 dioptrii), badaniu ostro¶ci

wzroku z bliska oraz sprawdzono widzenie obuoczne z daleka i z bliska (wykonano na przykład test

Wortha lub Schobera). Nie s± to standardowo przeprowadzane badania, a mog± unaoczniæ powa¿ne

problemy w pozornie zdrowym oku.

Skurcz wzroku

Mo¿e siê na przykład okazaæ, ¿e dziecko ma kłopoty z miê¶niami obracaj±cymi gałk± oczn±, które przy

czytaniu (i tylko przy nim!) objawiaj± siê zezem. Albo ¿e cierpi na co¶, co specjali¶ci nazywaj± spazmem

akomodacyjnym. Akomodacja to zdolno¶æ oka do zmiany mocy soczewki, co pozwala nam wyra¼nie

widzieæ z daleka i bliska. Spazm akomodacyjny to po prostu... skurcz oka.

No, mo¿e to za du¿e uproszczenie. Wygl±da to tak: soczewka w naszym oku – której

zawdziêczamy ostro¶æ widzenia – &bdquo;sterowana” jest niewielkimi miê¶niami. W

pewnych warunkach mo¿e doj¶æ do trwałego skurczu tych miê¶ni, w efekcie czego soczewka przez długi

czas bêdzie – zupełnie bez potrzeby – utrzymywana w stanie podwy¿szonej mocy. Efekt to

niestabilny i rozmazany obraz oraz odczuwanie du¿ego zmêczenia przy patrzeniu na co¶ z bliska.

Dlaczego tak siê dzieje? – To wynik czego¶, co potocznie nazywam &bdquo;przeci±¿eniem oczu do

bli¿y” – mówi Anna Błaszczyk, optometrysta. – To utrapienie dzisiejszego ¶wiata.

Choroba cywilizacyjna. Godzinami wpatrujemy siê w telewizor, komputer, gazety, ksi±¿ki. Coraz rzadziej

patrzymy w dal i dlatego mamy coraz wiêksze kłopoty z prawidłowym widzeniem. Dlatego – gdyby

to zale¿ało ode mnie – dzieci powinny i¶æ do szkoły dopiero w wieku 14 lat. Wtedy nasz narz±d

wzroku jest ju¿ ukształtowany i trudniej mu zaszkodziæ nieprawidłowymi nawykami.

Siłownia na oko

Zaburzenia akomodacji oka i widzenia obuocznego to nie choroba ani wada wzroku, to najczê¶ciej

czasowa dysfunkcja, któr± w wiêkszo¶ci przypadków mo¿na usun±æ æwiczeniami w gabinetach optycznych

b±d¼ okulistycznych, a tak¿e prowadz±c odpowiedni tryb ¿ycia.

Specjali¶ci radz±, by unikaæ długotrwałego skupiania wzroku na blisko znajduj±cych siê obiektach,

ograniczyæ – a u małych dzieci wyeliminowaæ – ogl±danie telewizji i zabawy przy

komputerze. Staraæ siê, by dziecko czêsto przebywało na otwartej przestrzeni, szczególnie w jasne,

słoneczne dni. No i zachêcaæ dzieci do aktywnego wypoczynku: gry w piłkê, tenisa, jazdy na rowerze.

Warto te¿ od czasu do czasu pozwoliæ im pogapiæ siê w dal – zwłaszcza gdy musiały dłu¿ej czytaæ

lub odrabiaæ lekcje.

No ale co zrobiæ, gdy na prewencjê jest ju¿ za pó¼no? Je¶li okulista lub optyk stwierdz± zaburzenia

widzenia wywołane przez złe nawyki? No có¿, wtedy trzeba zabraæ oczy do... siłowni. Znajduje siê ona w

gabinecie optometrysty.

http://www.abcrodzica.info

Kreator PDF

Utworzono 12 November, 2008, 16:04

www.abcRodzica.info

Tam za pomoc± odpowiednich przyrz±dów i testów (czasami stosuje siê złudzenia optyczne) nasze oko

poddane zostanie rozmaitym bod¼com, które rozruszaj± poprzykurczane miê¶nie steruj±ce naszym

widzeniem. Dostaniemy te¿ æwiczenia do wykonywania w domu. Czasem – kilka par okularów

– ka¿de z przeznaczeniem do innej czynno¶ci. I choæ ta ostatnia metoda leczenia jest do¶æ

kosztowna, æwiczenia wzroku drogie nie s±. W zale¿no¶ci od gabinetu mo¿emy spodziewaæ siê wydatku

20–40 złotych za półgodzinne zajêcia.

Pierwszy przypadek dysleksji opisał w roku 1896 Pringle-Morgan, lekarz z Sussex. Dzi¶ dyslektycy rosn±

w siłê, chlubi±c siê, ¿e w swym gronie posiadaj± takie osobisto¶ci, jak Thomas Alva Edison, Albert

Einstein czy Winston Churchill. Dysleksja coraz czê¶ciej zapewnia ulgowe traktowanie podczas kartkówek

i powa¿nych egzaminów. I choæ na szczê¶cie minêły ju¿ czasy, kiedy dyslektyków uwa¿ano po prostu za

leserów i leni, mo¿e czasem warto oprzeæ siê łatwo¶ci, z jak± mo¿na dzi¶ zostaæ dyslektykiem.

Masz problemy z pisaniem lub czytaniem? Ma je twoje dziecko? – po pierwsze, zbadaj wzrok. Mo¿e

to pozwoli ci przejrzeæ na oczy i dostrzec, ¿e u podstaw problemów nie le¿y ¿adna tajemnicza

przypadło¶æ, a tylko dysfunkcja oczu. Problem jest jeden – to bardzo banalnie brzmi. No i traci siê

towarzystwo Einsteina...

Olga Wo¼niak

Artukuł ukazał siê w Tygodniku "Przekrój" nr 40/2007

{mos_fb_discuss:9}

http://www.abcrodzica.info

Kreator PDF

Utworzono 12 November, 2008, 16:04

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: