Temat: Pedagogika osób niepełnosprawnych intelektualnie- oligofrenopedagogika
Oligofrenopedagogika to dział pedagogiki specjalnej zajmujący się wychowaniem i nauczaniem osób upośledzonych umysłowo
wraz z postepem cywilizacyjnym problem ten jest coraz czesciej zauwazalny .w polsce 60-70% ogółu osob niepełnosprawnych to osoby z uposledzeniem intelektualnym.
w uposledzeniach umysłowych daja sie wyroznic trzy składniki- organiczny,psychologiczny i społeczny
oligofrenopedagogika czerpie widze z nauk medycznych takich jak epidemiologia ktora diagnozuje pierwsze 2 składniki, oraz z nauk spo?ecznych w celu diagnozy srodowiska w jakim zyje osoba uposledzona intelektualnie.
Obecnie kryteria rozpoznawania upośledzeń umysłowych są podzielone na pięć grup: psychologiczne, ewolucyjne. Społeczne, pedagogiczne oraz lekarskie. Podczas pełnych badań psychologiczno- pedagogiczno- lekarsko- klinicznym dziecka podejrzanego o upośledzenie umysłowe należy uwzględniać wszystkie kryteria. W kryterium psychologicznym bada się całą osobowość człowieka, a w szczególności procesy regulacji, do których zalicza się procesy orientacyjno- poznawcze, intelektualne, emocjonalne, motywacyjne, mechanizmy kontroli oraz procesy wykonawcze. W kryterium tym ważne są też społeczne cechy osobowości, które razem z zestawieniem wyżej wymienionych procesów pomagają stwierdzić czy u danej osoby są istotne odchylenia od normy.
Od początku XX w probowano okreslic stan uposledzenia umysłowego. Do diagnozy uzywa sie IV pedagogicznae podejscia.
I Pedagogiczne podejście (początek XX w.) cztery stopnie (grupy) 1) dzieci wyuczalne 2) dzieci niewyuczalne, ale wychowalne 3) dzieci prawie wychowalne 4) dzieci niewychowalne
II Trzystopniowa klasyfikacja 1) debilizm (najłagodniejszy stopień) 2) imbecylizm 3) idiotyzm
III Od 1964 roku – czterostopniowa klasyfikacja 1) lekki stopień upośledzenia umysłowego pogranicze u.u. 2) umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego pogranicze normy 3) znaczny stopień upośledzenia umysłowego 4) głęboki stopień upośledzenia umysłowego
IV Od 1980 roku cztery stopnie upośledzenia umysłowego 1) lekki stopień upośledzenia umysłowego 2) umiarkowany stopień upośledzenia umysłowego głębiej u.u. 3) znaczny stopień upośledzenia umysłowego 4) głęboki stopień upośledzenia umysłowego
Niedorozwój umsyłowy to stan, w którym poziom funkcjonowania intelektualnego jest obniżony co najmniej o dwa odchylenia standardowe któremu towarzyszą zaburzenia w sferze przystosowania społecznego i te zaburzenia muszą występować w co najmniej dwóch z wymienionych obszarów (komunikowanie się, samoobsługa, kontakty społeczne, korzystanie z dóbr społeczno-kulturowych, kierowanie sobą, troska o zdrowie i bezpieczeństwo, zdolności szkolne, organizowanie sobie czasu wolnego, praca, tryb życia domowego) i wieku, w którym został rozpoznany
Najwazniejsza jest wczesna interwencia poniewaz uwaza sie ze dzieci do lat 4 ktore do lat 13 osiaga połowe normalnej inteligencji swojego zdrowego rowiesnika wykazuje powazne zaniedbania pedagogiczne.Dlatego wazne jest jak najszybsze rozpoczecie pracy z dzieckiem w celu zachamowania zaniedbań . jednym ze sposobow jest prowadzenie programów edukacyjno-terapeutycznych.Wazna jest takgrze pomoc rodzicom poiewaz bardzo czesto brak wiedzy o wychowywaniu dziecka uposledzonego powoduje brak lub pogorszenie postepów.
Przyzwyczajenie i nauka rodzicow do pracy z dzieckiem jest istotna poniewaz dzicko spędza wiecej czasu w domu , dlatego rodzice powini - poswiecac czas dziecku- np wspolnie sie bawic, zapaewnienie dziecku mozliwosci poznawania otocznia , ułatwienia kontaktu z dziecmi.
Programowanie pracy pedagogicznej powina byc nakreslona pod kontem przystosowania dziecka jak i rodzicow do jak najbardziej samodzielnego życia dziecka w przyszłosci .Istotne jest w zyciu rodzinym aby rodzice nie ograniczali dziecka we wrzystkim swoja pomoca lecz stawiali wyzwania , poniewaz dziecko nigdy nie osiagnie samodzielnosci bedac wyraczane.
Błędnym podejsciem jest zwalnianie dziecka z uposledzeniem z kazdej czynosci - powinno sie z takim dzieckiem prowadzic bardzo rzetelna i systematyczna prace.(nalezy tu uwzglednic fizyczne mozliwosci dziecka)
Istnieje szereg podstawowych zasad pedagogicznych ktore sa istotne w procesie terapeutyczno-wychowawczym
1 zasada akceptacji dziecka - czyli zaakceptowanie dziecka z jego ograniczeniami
2 zasada podmiotowosci i indywidualnosci - czyli branie pod uwage osobowosc dziecka
3zasada refleksywnosci - czyli obserwowaniu zachowan dziecka, poszukiwania przyczyny problemu i modyfikowanie według potrzeb istniejacego planu pedagogicznego w celu uzyskania postepu
4 zasada systematycznosci i konsekwenci
5 zasada komfortu psychicznego - czyli nawiazanie odpowiedniej wiezi z podopiecznym- zwieksza to motywacjie podopiecznego
6 zasada liczenia sie z innymi osobami uczestniczacymi w relacji programu wychowawczego - nalezy uwzglednic aby dziecko z uposledzeniami nie wływalo negatywnie na swoje otocznie . np. wychowywanie dziecka uposledzonego kosztem innych dzieci
Metody pracy pedagogicznej nalezy dobierać według podstawowych czynikow czyli- celu i zadan odziaływania
- sytuacji podopiecznego (wiek, potrzeby, stopien uposledzenia, mozliwosci i ograninczen)
-realnych warunków w jakich odbywa sie praca
Istnieje wiele metod pracy pedagogicznej sa to miedzyinnymi
-zabawy ruchowe
-terapaia zabawą
-metoda systemem kar i nagród
-metody komunikacji za pomoca gestow i słów
-terapia szkolna - czyli głownie za pomoca pisania i czytania
- terapie zajeciowe
-terapia wspomnieniami itd.
dobor metod jest oczywicie uwarunkowany mozliwosciami dziecka
metoda pracy powinna byc takgrze dobierana aby dzialala sprawnie np z rehabilitacjią.
Równie wazne jak wybor metody jest tagże wybór formy , czestotliwosci i czasu zajec.Jest wiele czyników ktorymi musimy kierowac sie podczas pracy z dzieckiem uposledzonym umysłowo.Nalezy pamietac o indywidualnosci kazdego dziecka i odpowiedniej modyfikacji .Wazne jest tagrze odpowiednie zwiekszanie trudnosci cwiczeń.Jednak chyba najistotniejsze jest wyznaczenie celu jaki chcemy osiagnac i konsekwentne dązenie do niego.
Tak wiec Oligofrenopedagogika jest kluczowa w procesie usprawniania dziecka uposledzonego umysłowo poniewaz zapobiega i eliminuje dalszym pogłebianion się wad. Istotne jest jednak odpowiednia dopasowanie planu działania tak aby współgrał z innymi czynosciami usprawniania takimi jak np. rehabilitacjia
Bibliografia
1.PEDAGOGIKA SPECJIALNA
praca pod red.
własysława dykcika
wydanie 2gie uaktualnione
wydawnictwo uniwersytetu im. adama mickiewicza w poznaniu
poznań 2001
str 139-161
2.Janina Wyczesany
OLIGOFRENOPEDAGOGIKA
wybrane zagadnienia pedagogiki upośledzenia umysłowego
Oficyna wydawnicza "impuls"
Kraków 1998
str 13,19-31
malenagad