Czechow Antoni - Bezbronna istota.pdf - Czechow Antoni - DecoyMarysi

Antoni Czechow

Bezbronna istota

N ie bacząc na silny atak podagry w nocy i wynikające stąd zdenerwowanie, Kistunow

rano udał się do biura i najgorliwiej zaczął przyjmować interesantów banku. Wyraz twarzy

miał ponury i zmęczony, ledwo był zdolny mówić, ledwo oddychał — jakby niebawem miał

spocząć w grobie.

— Czym mogę służyć? — zwrócił się do kobiety w przedpotopowej salopie, której forma

z tyłu przypominała niby chrabąszcza.

— Proszę Waszej Ekscelencji — zaczęła prędko trajkotać nieznajoma — mój mąż, asesor

kolegialny Szczukin, chorował pięć miesięcy i gdy, z przeproszeniem pańskim, leżał w domu

i leczył się, bez żadnej przyczyny dano mu dymisję, a kiedy przyszłam po pensję, to proszę

Waszej Ekscelencji, wytrącili mu z pensji dwadzieścia cztery ruble trzydzieści sześć kopiejek.

— „Za co?” — pytam. — „A bo on brał pieniądze z kasy wzajemnej pomocy i koledzy za

niego poręczyli”. — Co takiego?… Czy on miał prawo brać bez mego pozwolenia?… To

niemożliwe, proszę pana. Cóż to znaczy?… Jestem biedna kobieta i żyję z lokatorów…

Jestem słaba, bezbronna istota… Wszyscy mnie krzywdzą i nikt mi dobrego słowa nie powie.

P etentka zaczęła mrugać oczyma i szukać chustki w salopie. Kistunow wziął od niej

podanie i uważnie je przeczytał.

— Co to jest takiego, proszę pani? — wzruszył ramionami — nic nie rozumiem!

Widocznie łaskawa pani mylnie trafiła. Prośba pani zupełnie nas nie dotyczy. Niech się pani

zwróci do instytucji, w której mąż jej pracował.

— Ach, drogi panie, byłam już w pięciu miejscach i nigdzie nawet nie chciano przyjąć

podania — odpowiedziała Szczucina. — Już głowę straciłam, nie wiedząc, co czynić, ale zięć

mój, niech mu Bóg da zdrowie, poradził mi udać się do pana: — „Niech się mamusia zwróci

do pana Kistunowa — to jest człowiek wpływowy, może dla mamusi wszystko zrobić”. —

Niechże mi Wasza Ekscelencja pomoże!

— Nic nie możemy dla pani zrobić. Zechciej pani zrozumieć: mąż pani, o ile miarkuję,

pracował w wydziale wojskowo-lekarskim, a nasza instytucja jest zupełnie prywatna,

handlowa, to jest bank. Czy pani tego nie rozumie?

K istunow jeszcze raz wzruszył ramionami i zwrócił się do następnego interesanta ze

spuchniętym policzkiem, w wojskowym uniformie.

— Wasza Ekscelencjo — poczęła na nowo Szczukina żałosnym głosem swoje wywody.

— Mąż mój był istotnie chory i mam na to świadectwo lekarskie. Oto jest, niech pan spojrzy.

— Doskonale, wierzę pani — mocniej rozdrażniony, odparł Kistunow — ale powtarzam,

to nas nie dotyczy. Dziwna i nawet śmieszna historia! Czy mąż pani nie wie, dokąd się trzeba

zwracać?

— On, Wasza Ekscelencjo, nic nie wie i tylko powtarza ciągle w kółko: — „Nie twoja

sprawa, wynoś się!…” — A czyjaż to sprawa?!… Przecież na moim karku siedzi! Na moim!

K istunow znowu zwrócił się do Szczukinej i począł jej tłumaczyć, jaka jest różnica

między wydziałem wojskowo-lekarskim a prywatnym bankiem. Słuchała uważnie,

potakiwała głową, w końcu zaś rzekła:

— Tak, tak, tak… rozumiem, proszę pana. W takim razie niech Ekscelencja każe mi

wydać chociażby piętnaście rubli. Gotowa jestem wziąć nie wszystko od razu…

— Uf… — odetchnął ciężko Kistunow, odrzuciwszy głowę w tył. — Nie można pani

wbić w głowę tego, co mówię! Niechże pani zrozumie nareszcie, że zwracać się do nas z taką

prośbą, jest to to samo, co na przykład, składać podanie o rozwód w aptece albo w mennicy.

Pani nie dopłacili, tak, to prawda, ale nas to obchodzi?

— Wasza Ekscelencjo, przez całe życie będę się za pana modliła, zlituj się pan nad

biedną sierotą! — zaczęła płakać Szczucina. — Jestem kobieta bezsilna i bezbronna… Ledwo

żyję… Z lokatorami po sądach się włócz, za męża się staraj i wedle gospodarstwa biegaj, a tu

jeszcze do spowiedzi się szykuję i zięć bez posady… Tylko się zdaje, że jem i piję, a ledwo

na nogach się trzymam… Całą noc nie spałam…

K istunow poczuł, jak mu serce bije. Zrobił minę męczennika, przyłożył rękę do serca i

począł znowu jeszcze raz to samo tłumaczyć Szczukinej, ale głos mu się zerwał…

— Nie, przepraszam, nie mam sił z panią mówić — powiedział i machnął ręką. — Aż mi

się w głowie kręci. Pani i nam przeszkadza, i sama czas traci. Uff, Aleksy Mikołajewiczu —

zwrócił się do jednego z urzędników — niech pan, z łaski swojej, postara się tę sprawę

wytłumaczyć pani Szczukinej.

K istunow pozałatwiał wszystkich interesantów, wrócił do swego gabinetu, podpisał z

dziesięć dokumentów, a Aleksy Mikołajewicz wciąż jeszcze zajęty był Szczukiną. Siedząc u

siebie w gabinecie, Kistunow długo słyszał dwa głosy: monotonny, powściągliwy bas

Aleksego Mikołajewicza i płaczliwy, skwierczący głos Szczukinej.

— Jestem kobieta chora — mówiła Szczukina — może na pozór jestem krzepka, ale

jeżeli się przyjrzeć, to we mnie ani jednej żyłki zdrowej nie ma. Ledwo na nogach stoję i

apetyt straciłam… wprawdzie, piłam dziś kawę, ale zupełnie nie czułam jej smaku.

A Aleksy Mikołajewicz tłumaczył jej różnice między wydziałami i skomplikowany

system składania podań. Wkrótce jednak się zmęczył i prosił o zastępstwo buchaltera.

— Wyjątkowo nieznośne babsko — oburzał się Kistunow, łamiąc sobie palce i co chwila

podchodząc do karafki z wodą. — Jakaś idiotka, podeszwa! Mnie prawie zamęczyła i ich

zgnębi — wstrętna! Uf! jak mi serce bije.

W pół godziny potem zadzwonił. Przyszedł Aleksy Mikołajewicz.

— No, cóż tam z tą babą?

— W żaden sposób nie możemy jej się pozbyć! Jesteśmy już wprost z sił wyczerpani. My

swoje, ona swoje.

— Ja… ja nie mogę znieść jej głosu… Chory jestem… nie wytrzymam…

— Zawołam szwajcara — powiedział Aleksy Mikołajewicz — niech ją wyrzuci.

— Ależ nie, nie! — zląkł się Kistunow. — Zacznie wrzeszczeć, a w tym domu mieszka

wielu lokatorów i diabli wiedzą, co o nas pomyślą… Postarajcie się, moi drodzy, jakoś jej

wytłumaczyć, że jej sprawa nas nie dotyczy.

P o chwili znowu zadźwięczał głos Aleksego Mikołajewicza. Po kwadransie zaś jego bas

ustąpił donośnemu tenorowemu głosowi buchaltera.

— Wy-jąt-kowo nieznośna baba! — oburzał się Kistunow, nerwowo wzruszając

ramionami. — Głupia, jak gęś, pal ją diabli! Zdaje się, że znowu wraca moja podagra…

Znowu migrena…

W sąsiednim pokoju Aleksy Mikołajewicz, wreszcie zupełnie wyczerpany, uderzył

palcem w stół, a potem zaś dotknął się czoła:

— Słowem, pani ma na plecach nie głowę, a ot co…

— No, proszę, proszę — obraziła się stara — swojej żonie stukaj!… Ananas!… Ręce

przy sobie trzymaj!

P atrząc na nią z nienawiścią i wściekłością, jakby ją chciał połknąć, Aleksy Mikołajewicz

wyrzekł cichym, przytłumionym głosem:

— Wynoś się stąd!

— Co-o?! — zawyła nagle Szczukiną. — Jak pan śmie?! Jestem słaba, bezbronna

kobieta. Jak pójdę do adwokata, to po tobie śladu nie zostanie. Trzech lokatorów

wpakowałam do kozy, a za twoje zuchwałe słowa będziesz się jeszcze u nóg moich tarzał. Ja

do waszego generała pójdę. Wasza Ekscelencjo! Wasza Ekscelencjo!…

— Wynoś się stąd, cholero jedna! — zaryczał Aleksiej Mikołajewicz.

K istunow otworzył drzwi i wyjrzał do kancelarii.

— Co się stało? — spytał płaczliwym głosem.

S zczukina, czerwona jak rak, stała pośrodku pokoju i przewracając oczami, uderzała

palcem w powietrze przed siebie. Opodal urzędnicy banku, również czerwoni ze zmęczenia,

zmordowani, spoglądali na siebie wzajemnie.

— Wasza Ekscelencjo — rzuciła się ku Kistunowowi Szczukina. — Oto ten, ten tutaj! —

wskazała na Aleksego Mikołajewicza — postukał palcem po stole, a potem po czole… Pan

mu kazał sprawę rozpatrzeć, a on się naigrawa! Jestem słaba, bezbronna kobieta. Mój mąż jest

asesorem kolegialnym, a ja sama jestem majorówna!

— Dobrze, proszę pani — zajęczał Kistunow — ja rozpatrzę… postaram się… Niech

pani przyjdzie… później.

— A kiedy dostanę, Wasza Ekscelencjo? Mnie pieniądze dziś są potrzebne.

K istunow drżącą ręką potarł czoło, westchnął i znów jął tłumaczyć rzecz całą od

początku.

— Łaskawa pani, ja już powiedziałem. Tu jest bank, instytucja prywatna, handlowa.

Czego pani od nas chce? I niech pani nareszcie zrozumie, że pani nam przeszkadza.

S zczukina wysłuchała i westchnęła.

— Tak, tak — potakiwała. — Ale niech pan będzie łaskaw, całe życie będę się za pana

modliła, Ekscelencjo, proszę być dla mnie wyrozumiałym, jak ojciec rodzony. Jeżeli

świadectwa lekarskie nie wystarczą, to mogę przedstawić świadectwa z cyrkułu. Niech pan

każe wydać mi pieniądze.

K istunowowi zamroczyło się w oczach. Wydął powietrze, jakie tylko miał w płucach, i

bez sił upadł na krzesło.

— Ile pani chce? — zapytał słabym głosem.

— Dwadzieścia cztery ruble trzydzieści sześć kopiejek.

K istunow wyjął z kieszeni pugilares, odliczył dwadzieścia pięć rubli i podał Szczukinej.

— Bierz… i odchodź!…

S zczukina zawinęła w chustkę pieniądze, schowała je i ze słodkim, delikatnym, nawet

zalotnym uśmiechem spytała:

— Wasza Ekscelencjo, a czy nie mógłby mój mąż znowu wrócić na posadę?

— Odjeżdżam… jestem chory… — powiedział Kistunow mdlejącym głosem. — Mam

straszne bicie serca…

A gdy rzeczywiście wyszedł do domu, Aleksy Mikołajewicz posłał woźnego po krople

laurowe i wszyscy urzędnicy, zażywszy po dwadzieścia kropel, dopiero zasiedli do dalszej

pracy; Szczukina zaś siedziała jeszcze około dwóch godzin w przedpokoju i rozmawiała z

odźwiernym, oczekując powrotu Kistunowa.

P rzyszła i następnego dnia.

Czechow Antoni - Bezbronna istota.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: