ePoradnik redaktora zasobów cyfrowych.pdf
(
232 KB
)
Pobierz
ePoradnik redaktora zasobów cyfrowych
www.BibliotekaCyfrowa.pl
ePoradnik redaktora zasobów cyfrowych
Interpretacja schematu Dublin Core
wraz z materiałami pomocniczymi
dla redaktorów zasobów cyfrowych
Biblioteki Cyfrowej Uniwersytetu Wrocławskiego
Materiały opracowane przez:
Iwona Domowicz, Tomasz Kalota, Edyta Kotyńska, Jadwiga Łukaszewicz,
Rafał Raczyński, Marcin Szala, Danuta Zglińska-Adamska
Ten utwór objęty jest licencją Creative Commons Uznanie autorstwa 2.5 Polska.
Aby zobaczyć kopię niniejszej licencji należy otworzyć stronę
http://creativecommons.org/licenses/by/2.5/pl/
.
Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Biblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu.
Wersja z dnia: 2007-05-28
Spis treści
Spis treści
Spis treści ....................................................................................................................2
Wprowadzenie.............................................................................................................3
Interpretacja wartości dla atrybutów schematu Dublin Core ........................................4
1. Tytuł ....................................................................................................................................... 4
2. Autor (Twórca) ....................................................................................................................... 4
3. Temat i słowa kluczowe (Opis rzeczowy) .............................................................................. 5
4. Opis........................................................................................................................................ 5
5. Wydawca ............................................................................................................................... 5
6. Współtwórca .......................................................................................................................... 6
7. Data wydania (Data) .............................................................................................................. 6
8. Typ zasobu (Typ źródła) ........................................................................................................ 6
9. Format.................................................................................................................................... 7
10. Identyfikator zasobu (Identyfikator źródła)........................................................................... 7
11. Źródło ................................................................................................................................... 7
12. Język .................................................................................................................................... 7
13. Powiązania (Relacja) ........................................................................................................... 8
14. Zakres (Miejsce i czas) ........................................................................................................ 8
15. Prawa ................................................................................................................................... 8
16. Lokalizacja źródła * .............................................................................................................. 8
Załącznik nr 1. Zasady ogólne wyboru słów kluczowych .............................................9
Załącznik nr 2. Tworzenie hiperlinków .......................................................................10
Załącznik nr 3. Określenie rodzaju współpracy (dla atrybutu Współautor).................12
Załącznik nr 4. Pisownia dat (dla atrybutu Data wydania) .........................................14
Załącznik nr 5. Wykaz typów dokumentów (dla atrybutu Typ zasobu) ......................15
Załącznik nr 6. Wykaz skrótów dla atrybutu Język ....................................................16
Załącznik nr 7. Przykłady opisów...............................................................................17
- 2 -
Wprowadzenie
Wprowadzenie
Niniejszy poradnik został opracowany przez pracowników BUWr i jest to kolejna wersja
dokumentu, który opublikowano w Biuletynie EBIB (Nr 4/2006) -
http://www.ebib.info/2006/74/domowicz_in.php
.
Poradnik ten to propozycja, a także materiał
do dyskusji na temat opisywania publikacji cyfrowych. Z pewnością nie jest to ostatnia wersja i
dlatego zapraszamy do dyskusji na forum
Biblioteka 2.0
.
Przy opracowaniu tego materiału korzystano m.in. z publikacji Marka Nahotko: „
Dublin Core
Metadata Element Set, Version 1.1: Reference Description
”
i „
Dublin Core Qualifiers
” oraz
zaleceń zawartych w dokumencie „Wytyczne dobrej praktyki”, który powstał w wyniku
unijnego projektu Calimera (
http://www.calimera.org/countries/Poland.aspx
).
Dodatkowe informacje oraz materiały i dokumenty pomocnicze dot. organizacji Biblioteki
Cyfrowej dostępne są w serwisie internetowym „Niezbędnik redaktora zasobów cyfrowych
BCUWr” -
http://www.bu.uni.wroc.pl/bcredaktor/
.
Od czasu publikacji ostatniej wersji ePoradnika (z dnia 2007-02-27) zostało opracowane i
udostępnione przez administratora BCUWr nowe narzędzie umożliwiające w pewnym zakresie
monitorowanie zachowań użytkowników Biblioteki Cyfrowej. Narzędziem tym są statystyki
zapytań, które umożliwiają śledzenie, czego czytelnicy poszukują oraz jak konstruują pytania
przy wyszukiwaniu konkretnych publikacji. Analiza statystyk jest bardzo istotna przy tworzeniu
metadanych mających na celu ułatwienie czytelnikom korzystanie z zasobów cyfrowych.
Statystyki dostępne są pod adresem:
http://www.bu.uni.wroc.pl/bcredaktor/statystyki.php
- 3 -
Interpretacja wartości dla atrybutów schematu Dublin Core
Interpretacja wartości dla atrybutów schematu Dublin Core
Atrybut
Opis wartości atrybutu
1. Tytuł
Nazwa nadana źródłu. Zasadniczo
Tytuł
będzie nazwą, pod którą źródło
jest formalnie znane.
Przejmuje się tytuł właściwy źródła. W przypadku struktury
hierarchicznej źródła podaje się tytuł właściwy źródła następnie dla
części źródła z odrębnym tytułem właściwym tworzy się dodatkowy opis
w osobnym zestawie atrybutów stworzonych dla tej części.
Atrybut
Tytuł
zawiera tytuł i dodatki do tytułu. Dane przejmuje się z
głównej strony tytułowej. Informacje z innych miejsc ujmuje się w
nawiasy kwadratowe.
Znaki umowne
- ciąg dalszy tytułu poprzedza się:
Średnikiem – jeżeli zaczyna się on od tytułu pracy tego samego
autorstwa, co tytuł główny.
Kropką – jeżeli zaczyna się on od tytułu pracy innego autorstwa, co tytuł
główny. Jeśli kropka występuje w tytule stosuje się wierny odpis tytułu.
Dwukropkiem – jeżeli zaczyna się on od dodatku do tytułu.
Przy dwukropku (:), średniku (;), zostawia się odstęp po obu stronach
znaku. Nawiasy kwadratowe traktuje się jak jeden znak i stosuje odstęp
przed pierwszym i po drugim nawiasie.
(zob. Format Marc21 rekordu bibliograficznego dla książki - NUKAT,
2005)
Element DC:
Title
Etykieta MARC:
Tytuł (245)
2. Autor
(Twórca)
Jednostka głównie odpowiedzialna za stworzenie treści źródła.
Przykładami
Twórcy
są osoby fizyczne, ciała zbiorowe, lub usługi.
Zasadniczo nazwa
Twórcy
powinna być używana do oznaczenia tej
jednostki. Przejmuje się nazwę osobową, nazwę ciała zbiorowego,
nazwę imprezy ze źródła. Wybór i forma głównego hasła autorskiego
powinny być zgodne z postanowieniami PN-N-01229, np. :
Sienkiewicz, Henryk
Atrybut
Autor
, budowa hasła osobowego:
Hasło osobowe jest to nazwa osobowa, tzn. nazwa własna
identyfikująca daną osobę. Nazwę osobową może stanowić : imię,
nazwisko, nazwisko i imię, pseudonim, nazwa związana z godnością
osoby, nazwa zaczynająca się od imienia (np. nazwy świętych,
błogosławionych, i niektóre nazwy średniowieczne). Hasło osobowe
może zawierać dopowiedzenia: daty biograficzne, słowne określenia
identyfikujące daną osobę: określenia pokrewieństwa, godności, tytuły
szlacheckie itp.
Dopowiedzenia ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe z odstępem przed
nawiasem otwierającym, jeżeli jest więcej niż jedno dopowiedzenie,
oddziela się je średnikiem z odstępami po obu jego stronach. Daty
biograficzne oddziela się łącznikiem.
Przykłady:
Matejko, Jan (1838-1893)
Napoleon I (cesarz Francuzów; 1769-1821)
Joanna d`Arc (św. ; ca 1412-1431)
Strahovsky, Johann Benjamin (?-1789)
(zob. Hasła osobowe, korporatywne i tytułowe… - Warszawa: Wydaw.
SBP, 1999.- (Formaty Kartoteki ; 4)
Element DC:
Creator
Etykieta MARC:
Hasło główne - nazwa
osobowa, nazwa ciała
zbiorowego, nazwa
imprezy (100, 110, 111)
- 4 -
Interpretacja wartości dla atrybutów schematu Dublin Core
Atrybut
Opis wartości atrybutu
3. Temat i słowa
kluczowe
(Opis rzeczowy)
Temat treści źródła. Zasadniczo opis rzeczowy będzie wyrażony w
formie słów kluczowych opisujących
temat
źródła. Rekomenduje się
wybór wartości elementu
Temat i słowa kluczowe
ze słownika
kontrolowanego. Słownik wartości atrybutu jest tworzony automatycznie
i sugeruje się sprawdzenie czy żądana wartość atrybutu jest już
utworzona, jeśli tak, to można ją wstawić poprzez wybór z listy.
Szczegółowe instrukcje w
załączniku nr 1
.
(zob. Format USMARC rekordu kartoteki haseł wzorcowych…/Anna
Paluszkiewicz ; SBP… .- Warszawa : Wydaw.SBP, 1999.- Formaty,
Kartoteki ; 5)
Element DC:
Subject
Etykieta MARC:
Słowa kluczowe
niekontrolowane (6XX)
4. Opis
Uzupełnienie lub zwięzła informacja o treści źródła.
Atrybut
Opis
może zawierać: abstrakt, spis treści, odesłanie do
graficznego przedstawienia treści lub swobodny tekst określający treść,
defekty w treści źródła, znak lub numer wydawniczy specyficzny dla
druków muzycznych, odsyłacze do zewnętrznych źródeł informacji np.
Wikipedia.
Szczegółowe instrukcje w
załączniku nr 2
.
(zob. Format Marc21 rekordu bibliograficznego dla książki - NUKAT,
2005)
Element DC:
Description
Etykieta MARC:
Adnotacja wyjaśniająca
(5XX)
5. Wydawca
Jednostka odpowiedzialna za udostępnienie źródła. Przykładami
wydawcy są osoby fizyczne, instytucje, organizacje lub usługi.
Zasadniczo dla określenia tego elementu należy użyć nazwy Wydawcy
i/ lub Drukarza.
Atrybut
Wydawca
zawiera:
Informacje dotyczące opublikowania, druku i dystrybucji przejmuje się z
opisywanego dokumentu tj. główna strona tytułowa, inne preliminaria,
okładka, metryka książki. Informacje z innych źródeł ujmuje się w
nawiasy kwadratowe. Np. [Baumann, Georg (sen.)]; Rhete, Georg (jun.)
Jeśli brak nazwy wydawcy podaje się skrót [s. n.] Przejmuje się pełną
nazwę wydawcy z dokumentu. Jeśli w starych drukach wydawców
odnoszących się do jednego miejsca wydania jest więcej, to dopuszcza
się przyjęcie do opisu pierwszych pięciu; pominięcie pozostałych należy
zaznaczyć skrótem [et al.] w nawiasach kwadratowych.
Kwalifikatorem
dla atrybutu
Wydawca
jest
Miejsce wydania
:
Do opisu miejsca wydania wykorzystuje się kwalifikator. Tworzy się
jedną wartość ujednoliconą dla kwalifikatora np. „Wrocław”, natomiast
inne funkcjonujące formy danej wartości należy wpisywać jako
synonimy np. „Breslae, Breslau, Wratislavia, Wratislaviae itd.” w panelu
Zarządzanie biblioteką. W Aplikacji redaktora należy wstawiać
odpowiednią wartość wybierając formę ujednoliconą albo odpowiedni
synonim dla tej formy z kontrolowanego słownika. W słowniku
kontrolowanym synonimy widoczne są razem z formą ujednoliconą ujętą
w nawiasie. W Aplikacji czytelnika wstawiony zostanie tylko synonim
bez dopowiedzenia w nawiasie.
Jeśli brak miejsca wydania stosuje się skrót [s. l.]. Jeśli w drukach
nowych miejsc wydania jest więcej niż dwa, to podaje się nazwę
wyróżnioną typograficznie i skrót [etc.]. Natomiast w starych drukach,
jeśli wymieniono dwa lub więcej miejsca wydania odnoszące się do
jednego wydawcy (drukarza, księgarza), to należy przyjąć wszystkie
nazwy według kolejności występowania w druku np. Lipsk; Drezno;
Michał Gröll.
(zob. Format Marc21 rekordu bibliograficznego dla książki -NUKAT,
2005)
Element DC:
Publisher
Etykieta MARC: Wydawca
(260 $a $b)
- 5 -
Plik z chomika:
Iwa.4
Inne pliki z tego folderu:
Małgorzata Kisilowska - Bblioteka w sieci - sieć w bibliotece. Wydawnictwo SBP, 2010.rar
(128033 KB)
Społeczeństwo i sieć informacyjna. Problemy i technologie. Red. B. Sosińska-Kalata, E. Chuchro. Wydawnictwo SBP, 2012.rar
(98771 KB)
Polskie Biblioteki Cyfrowe 2008. Materiały z konferencji. Red. C. Mazurek, M. Stroiński, J. Węglarz. Poznańskie Centrm Superkomputerowo-sieciowe, 2009.rar
(61603 KB)
Marek Nahotko - Komunikacja naukowa w środowisku cyfrowym. Wydawnictwo SBP, 2010.rar
(100576 KB)
Cyfrowy świat dokumentu - wydawnictwa, biblioteki, muzea, archiwa. Praca zbiorowa, red. H. Hollender. Centrum Promocji Informatyki, 2011.rar
(94557 KB)
Inne foldery tego chomika:
Biblioteka w systemie prawnym
Bibliotekarstwo
Bibliotekarstwo(1)
Bibliotekoznawstwo
Ćwiczenia
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin