WSTĘP
TURYSTYKA → jeden z głównych elementów aktualnego stylu życia większości mieszkańców globu ziemskiego. Ma także wpływ na poziom życia ludności → wzrost zapotrzebowania na wyjazdy o charakterze turystycznym oraz oczekiwań z nimi związanych → wzrost potrzeb turystów i ich zróżnicowania. Zaspakajanie ich jest samodzielne (wolny czas), ale na ogół wymaga to świadczenia usług turystycznych (nocleg, wyżywienie lub transport), szczególnie przy realizacji imprezy turystycznej organizowanej przez biuro podróży.
OBSŁUGA RUCHU TURYSTYCZNEGO = wszelkie formy świadczeń na rzecz turysty, dotyczące realizacji wyjazdu turystycznego i zaspakajania poszcególnych potrzeb turystów w czasie jego trwania. Obejmują one także usługi podrzędne - m. in. bankowe i telekomunikacyjne, a także zdrowotne, kosmetyczne. W większości sektorów gospodarki aktualnie następuje dynamiczny rozwój obsługi ruchu turystycznego.
GŁÓWNE POJĘCIA
Turystyka (obecnie) = ogół czynności osób podróżujących i przebywających w celach wypoczynkowych, zawodowych oraz innych nie dłużej, niż 1 rok bez przerwy poza swym stałym miejscem zamieszkania. Nie dotyczy to wyjazdów w celach zarobkowych.
Migracje → podstawowy element funkcjonowania poszczególnych grup społecznych - od najdawniejszych czasów (ekspansja terytorialna, handel, dyplomacja i realizacja prywatnych celów dotyczących najczęściej religii, zdrowia i nauki). Pierwsze wyjazdy turystyczne – w celach religijnych (pielgrzymki) – Egipt, Indie – IV w. p.n.e.
Turysta → określenie mające początki w XVIII w. (grand tour)
Grand tours = podróże (wyprawy) Anglików do kontynentalnej części Europy (Francji, Niemiec i Włoch), popularne z końcem XVIII w. Ich uczestnicy → tourists (ang.) → turyści
Podróżny (Generalne Zgromadzenie Światowej Turystyki – UN WTO) = osoba opuszczająca swe miejsce zamieszkania celem odbycia podróży
Odwiedzający = osoba podróżująca do miejscowości znajdującej się poza jej codziennym otoczeniem, na czas nie dłuższy, niż 1 rok, jeśli celem tej podróży nie jest praca zarobkowa w odwiedzanej miejscowości.
Odwiedzający:
1) krajowi
2) międzynarodowi
W zależności od czasu pobytu:
1) jednodniowi
2) kilkudniowi
Inni podróżni = osoby nie spełniające powyższych kryteriów
Ruch turystyczny = ogół dobrowolnych, czasowych przemieszczeń poza miejsce stałego zamieszkania, podejmowanych dla realizacji celów rekreacyjnych, poznawczych, zdrowotnych i rozrywkowych.
Powyższe zjawisko ma charakter społeczno-ekonomiczny. Kształtowany jest tu popyt na usługi i towary, co powoduje określone konsekwencje w sferze społeczno-gospodarczej.
Zjawisko turystyki = pewien segment turystyki, uzupełniony o system ekonomiczno-organizacyjno-prawny skupiający w sobie działalność organizatorską, obsługę ruchu turystycznego ze środkami materialnymi, a także system koordynacji i nadzoru realizowany przez określone instytucje
Produkt obszaru turystycznego (regionu, miejscowości) = zestaw lub pakiet obejmujący walory naturalne i antropogeniczne, infrastrukturę i usługi miejsca docelowego oraz jego dostępność, wizerunek oraz cenę płaconą przez konsumenta.
Produkt przedsiębiorstwa turystycznego (touroperatora) = zestaw lub pakiet wielorakich usług, mających zaspokoić potrzeby turystów i będących sprzedawanymi w przedsiębiorstwach turystycznych. Jest to IMPREZA TURYSTYCZNA.
PRODUKT TURYSTYCZNY = zbiór wszelkich użyteczności dotyczących podróży turystycznych, czyli ogół dostępnych na rynku dóbr i usług turystycznych, które umożliwiają planowanie, odbywanie i przeżywanie tych podróży oraz gromadzenie doświadczeń z nimi związanych.
Usługa – dotyczy pojedynczych lub ogółu usług turystycznych – hotelarskich (noclegi i posiłki), gastronomicznych, transportowych (np. tanie linie lotnicze) i przewodnickich.
Rzecz – stanowi dobro materialne, czyli głównie przewodniki i mapy turystyczne (obecnie popularne są multimedialne – na CD lub stronie internetowej), sprzęt turystyczny oraz pamiątki.
Wydarzenie – ma swoiste cechy charakterystyczne:
- dużą spójność tematyczną i organizacyjną
- konkretne umiejscowienie w czasie i przestrzeni
- niecodzienność
- wyjątkowość
- cykliczność (czasami)
Główne przykłady:
- Dymarki Świętokrzyskie
- Misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej
- Jarmark Dominikański w Gdańsku
- wystawy EXPO
- festiwale filmowe i muzyczne
- imprezy sportowe (igrzyska olimpijskie, mistrzostwa świata)
Impreza – stanowi zestaw usług oraz niekiedy także i dóbr materialnych (rzeczy), oferowanych przez organizatorów turystyki (touroperatorów i agentów). Utożsamiana jest z pakietem turystycznym i podróżą zryczałtowaną.
Pakiet turystyczny (package) = kombinacja wielu elementów sprzedawanych jako jeden produkt po zryczałtowanej cenie, w jakiej poszczególne koszty nie są wyodrębniane.
Podróż zryczałtowana (inclusive tour) = pakiet turystyczny, dotyczący podróży i turystyki.
- wycieczki
- wczasy
- rajdy, itd.
Obiekt – stanowi miejsce o charakterze lokalnym, z kartograficznego punktu widzenia, w którym skupiona jest usługa związana z atrakcją turystyczną oraz szereg dodatkowych usług towarzyszących.
- muzea i zabytki
- hale widowiskowo – sportowe
- centra konferencyjne
- jaskinie (Jaskinia Raj w Górach Świętokrzyskich, Niedźwiedzia w Sudetach)
- pomniki przyrody (dąb Bartek w Górach Świętokrzyskich)
Szlak – trasa piesza, wodna lub samochodowa, zwykle oznakowana, łącząca cały ogół miejsc lub też obiektów związanych z nadrzędną ideą, a także infrastrukturę turystyczną.
- Szlak Orlich Gniazd
- Szlak Kopernikański
- Szlak architektury drewnianej
- Szlak twórców ludowych w Puszczy Knyszyńskiej
- Die Glasstrasse (Szlak Szklany) we wschodniej Bawarii
- Europejski Szlak Cysterski
- Europejska Sieć Dróg Rowerowych Eurovelo
Obszar – dany region, powiat, miejscowość, park narodowy, będący geograficznie zdeterminowanym rodzajem produktu turystycznego. Jest to szczególny złożony zbiór elementów charakterystycznych z racji swej konkretnej lokalizacji w przestrzeni i stanowi on zespół danych walorów turystycznych.
- Kraina w kratę (obszar obejmujący gminy: Postomino, Ustka, Słupsk i Smołdzino z licznymi budowlami ryglowymi)
- Tatrzański Park Narodowy
- Latarnie morskie w Chorwacji
pauluskaa01