Styl życia a zespoły bólowe kregosłupa. PRACA MAGISTERSKA – Kamil Piech.pdf

(3066 KB) Pobierz
(Microsoft Word - zespo\263y b\363lowe kr\352gos\263upa.doc)
PRACA MAGISTERSKA – Kamil Piech
Styl Ň ycia a zespoły bólowe kr ħ gosłupa.
1
SŁOWO WST Ħ PU .................................................................................................................. 3
1. ASPEKTY KLINICZNE BÓLU KR Ħ GOSŁUPA ............................................................ 4
1.1. STRUKTURY WYWOŁUJ ġ CE BÓL KR Ħ GOSŁUPA ........................................... 5
1.2. EPIDEMIOLOGIA BÓLU KR Ħ GOSŁUPA ............................................................. 6
1.2 ń RÓDŁA BÓLÓW KR Ħ GOSŁUPA ........................................................................ 9
1.4. HIPOTEZY PRZYCZYN POWSTAWANIA BÓLÓW KR Ħ GOSŁUPA ................ 11
CEL PRACY ......................................................................................................................... 17
2. MATERIAŁ BADAWCZY I METODYKA BADA İ.................................................... 18
2. 1 CHARAKTERYSTYKA MATERIAŁU BADAWCZEGO .................................... 18
2. 2 METODYKA BADA İ .......................................................................................... 19
3. WYNIKI BADA İ ......................................................................................................... 22
4. PODSUMOWANIE I WNIOSKI ................................................................................... 43
4.1. WNIOSKI .............................................................................................................. 43
4.2. PODSUMOWANIE ............................................................................................... 43
LITERATURA ...................................................................................................................... 46
2
SÿOWO WSTĩPU
W dzisiejszych czasach, gdy coraz wi ħ cej czasu po Ļ wi ħ camy na prac ħ i gonitw ħ za
pieni ħ dzmi, zapominamy o tym, Ň e najwa Ň niejsze jest nasze zdrowie. Sp ħ dzamy
godziny przed telewizorem i komputerem, zamiast wyj Ļę chocia Ň na krótki spacer.
Nawet na codzienne zakupy doje Ň d Ň amy samochodem. Od Ň ywiamy si ħ niezdrowo, co
skutkuje otyło Ļ ci Ģ coraz wi ħ kszej liczby osób. Na sport i aktywny wypoczynek
przeznaczamy bardzo mało czasu zapominaj Ģ c, Ň e jest on dobry nie tylko dla naszego
zdrowia, ale równie Ň i samopoczucia. Taki tryb Ň ycia przyczynia si ħ do zwi ħ kszenia
liczby zespołów bólowych kr ħ gosłupa.
Badania wykazały, Ň e około 85% ludno Ļ ci cierpi lub b ħ dzie cierpiało w swoim
Ň yciu z tego powodu. Inne badania pokazuj Ģ , Ň e dzisiejsi rodzice nie maj Ģ c czasu dla
swoich dzieci wysługuj Ģ si ħ telewizorem i komputerem. Statystycznie polskie dziecko
sp ħ dza Ļ rednio dwie godziny dziennie przed telewizorem, co na tydzie ı daje wynik 14
godzin, miesi ħ cznie jest to ju Ň 60 godzin, a rocznie 730. Wynika z tego, Ň e jeden
miesi Ģ c w roku dzieci po Ļ wi ħ caj Ģ na ogl Ģ danie telewizji.
Te przera Ň aj Ģ ce dane skłoniły mnie do przeprowadzenia bada ı i ukazania zale Ň no Ļ ci
mi ħ dzy stylem Ň ycia, a wyst ħ powaniem bólów kr ħ gosłupa. Celem niniejszej pracy jest
tak Ň e zbadanie jak ludzie radz Ģ sobie z tym problemem.
3
1.
ASPEKTY KLINICZNE BÓLU KR Ħ GOSŁUPA
W obecnych czasach cz ħ sto nadu Ň ywamy słowa ból, podkre Ļ laj Ģ c traumatyczny
charakter dozna ı i relacji pomi ħ dzy lud Ņ mi, a tak Ň e ich reakcji na przykre
do Ļ wiadczenia. Jednak Ň e chc Ģ c scharakteryzowa ę aspekty kliniczne bólu kr ħ gosłupa
musimy powróci ę do jego podstawowej definicji.
Jedna z definicji bólu okre Ļ la go jako „nieprzyjemne doznanie emocjonalne
zwi Ģ zane z aktualnie istniej Ģ cym lub potencjalnie mo Ň liwym uszkodzeniem tkanki,
b Ģ d Ņ doznanie opisane w kategoriach takiego uszkodzenia”[1].
Przedstawiona definicja wskazuje, Ň e doznawanie bólu mo Ň e by ę rozpatrywane w co
najmniej dwóch aspektach:
1.
patologicznym (uszkodzenie tkanek)
2.
emocjonalnym (doznanie emocjonalne) [1,7].
Odczuwanie bólu wywołane jest przez bod Ņ ce uszkadzaj Ģ ce tkanki, nazywane
bod Ņ cami nocyceptywnymi. Ma to podstawowe znaczenie obronne, ukształtowane
we wczesnym okresie ewolucji organizmów wielokomórkowych na Ziemi. Zabezpiecza
bowiem osobnika ka Ň dego gatunku przed uszkodzeniem powłok – krew przyci Ģ ga
drapie Ň ców, co wzmaga zagro Ň enie grupy!
W toku ewolucji wykształciła si ħ druga „funkcja” bólu, która polega
na sygnalizowaniu organizmowi faktu powstania zmiany chorobowej, co wykształciło
nast ħ pnie najró Ň niejsze formy zachowa ı i reagowania na niego.
W przypadku, gdy dolegliwo Ļ ci bólowe maj Ģ du ŇĢ intensywno Ļę i s Ģ przewlekłe,
zanika funkcja bólu jako czynnika mobilizuj Ģ cego osobnika do adekwatnego działania
„przeciwbólowego”. Wówczas staje si ħ on zb ħ dnym cierpieniem. Podobnie, ból
odczuwany w czasie zabiegów i operacji, a nawet zastrzyków nie pełni roli
ostrzegawczo-obronnej i dlatego powinien by ę znoszony za po Ļ rednictwem Ļ rodków
analgetycznych (analgezja) [7].
4
1.1.
STRUKTURY WYWOŁUJ ġ CE BÓL KR Ħ GOSŁUPA
Aby jaka Ļ struktura została uznana za prawdopodobn Ģ przyczyn ħ bólów
kr ħ gosłupa powinna spełnia ę nast ħ puj Ģ ce warunki:
- by ę unerwiona - bez dost ħ pu do systemu nerwowego nie mogłaby wywoła ę bólu;
- by ę zdolna wywoływa ę ból podobny do obserwowanego klinicznie;
- by ę podatna na choroby albo zranienia, które wiadomo, Ň e s Ģ bolesne;
- zosta ę wskazana jako Ņ ródło bólu u Ň ywaj Ģ c metod diagnostycznych, uwa Ň anych za
solidne i wiarygodne. [5,7]
Wyró Ň niamy kilka rodzajów bólu:
1. Ból somatyczny (ang. somatic pain) wynika ze szkodliwego pobudzania jednego
z komponentów układu kostnoszkieletowego ciała. Neurofizjologicznie, podstawow Ģ
cech Ģ jest to, Ň e powstaje w wyniku stymulacji zako ı cze ı nerwu w ko Ļ ci, wi Ģ zadle,
stawie albo mi ħĻ niu. Ból somatyczny jest miejscowy, ale trudny do zlokalizowania,
rozproszony i t ħ py w odczuciu.
2. Ból korzeniowy (ang. radicular pain) powstaje w wyniku podra Ň nienia nerwu
rdzeniowego albo jego korzeni. Mo Ň e on by ę zwi Ģ zany z radikulopati Ģ . Mo Ň e tak Ň e
wyst Ģ pi ę bez niej, jak równie Ň radikulopatia mo Ň e przebiega ę bez bólu korzeniowego.
Ból ten ma charakter strzelaj Ģ cy albo przeszywaj Ģ cy i kieruje si ħ w dół do ko ı czyny
dolnej wzdłu Ň pasma nieszerszego ni Ň 50 mm. Ból korzeniowy jest przeszywaj Ģ cy.
W zwi Ģ zku z tym przyj ħ ta nazwa "rwa kulszowa" jest jak najbardziej adekwatna.
Pojedyncz Ģ przyczyn Ģ najbardziej popularnego bólu korzeniowego jest wypadniecie
j Ģ dra mia Ň d Ň ystego.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin