Znaki i symbole.doc

Znak + (plus) łączy symbole, które nie występują w tablicach bezpośrednio po sobie

·         613.22+613.95 Odżywianie i higiena dziecka.

·         622+669 Górnictwo i hutnictwo.

·         821.111+821.133.1](71) Literatura kanadyjska w języku angielskim
i francuskim.

Znak / (kreska ukośna) łączy symbole następujące w tablicach bezpośrednio po sobie. Jest to skrócona forma zapisu symboli połączonych plusem. Przed kreską podaje się pierwszy, a po kresce - ostatni z symboli należących do danego ciągu. Jeżeli symbole połączone kreską ukośną składają się z więcej niż trzech cyfr, skraca się symbol umieszczony po kresce, zastępując te pierwsze trzy cyfry kropką.

Przykłady symboli połączonych kreską ukośną:

·         343.3/.7 Rodzaje czynów karalnych - co odpowiada 343.3+343.4+343.5+343.6+343.7.

·         7.096/.097 Radio i telewizja - co odpowiada 7.096+7.097.

·         786/789 Muzyka na poszczególne instrumenty - co odpowiada 786+787+788+789.

Ib

Znak : (dwukropek) łączy symbole proste lub rozwinięte wskazujące na przedmioty, między którymi występuje przedstawiona w dokumencie zależność semantyczna (pojęcia różne, związane ze sobą w jednym temacie). Zakres symboli połączonych dwukropkiem zostaje zawężony. Symbole te podlegają inwersji (są odwracalne).

Przykłady symboli połączonych dwukropkiem:

·         002:33 Informacja ekonomiczna.

·         376:377 Szkolnictwo specjalne zawodowe.

·         316.74:2 Socjologia religii.

Znak :: (dwukropek podwójny) łączy symbole proste lub rozwinięte, między którymi występuje jednostronna zależność semantyczna. Symbole te nie podlegają inwersji. Znak :: stosuje się również wtedy, gdy tworzymy symbol dla zagadnienia, dla którego w UKD nie ma odpowiedniego symbolu.

Przykłady symboli połączonych podwójnym dwukropkiem:

·         56::57 Paleobiologia.

·         62::008 Postęp techniczny.

·         657::339.1 Rachunkowość handlowa.

Nawiasy kwadratowe [ ] lub [ lub ] grupują dwa albo więcej symboli prostych lub rozwiniętych połączonych znakiem + lub :, które jako całość znajdują się w pewnej relacji do symboli umieszczonych poza nawiasem. Nawiasy te pełnią więc podobną funkcję jak nawiasy w zapisie algebraicznym.

Przykłady symboli z nawiasami kwadratowymi:

·         016:[54+66 Bibliografia chemii teoretycznej i przemysłowej.

·         796.032"19":[050+070]:929-051 Olimpiady XX wieku we wspomnieniach dziennikarzy.

·         821.162.1(091)+82(091)]"19"(075.3) Podręcznik historii literatury XX wieku dla szkoły średniej.

Ic

jest głównym miejscem w UKD dla symboli języków, stanowi wzorzec
do rozbudowy działu 811 Poszczególne języki i działu 821 Literatura poszczególnych języków oraz tablicy If Poddziały wspólne rasy, narodowości i grupy etnicznej.

Poddziały wspólne języka służą do oznaczania języka (w którym dokument jest napisany lub z którego jest tłumaczony), jaki należy znać, by korzystać
z dokumentu. W ramach poddziałów wspólnych języka występują poddziały syntetyczne (wskaźnikiem jest '), które pełnią tutaj funkcję poddziałów analitycznych.

Przykłady poddziałów wspólnych języka:

·         =214.58 Język cygański.

·         =14'06 Język nowogrecki.

Id

Wskaźnik (0...) (zero w nawiasach okrągłych)
Poddziały wspólne formy służą do oznaczania formy (piśmienniczej, graficznej, wydawniczej itd.), w jakiej sporządzony jest dokument.

W poddziałach wspólnych formy występują poddziały analityczne (0.0...) utworzone
z typowego wskaźnika .01/.09, które mogą być dołączone do symboli prostych,
np.: (01.034) Bibliografia na nośniku maszynowym.

Jeżeli w tablicy Id nie ma odpowiedniego symbolu dla formy, można go utworzyć
z symboli głównych.
Ten rodzaj symboli ma postać (0:0/9), np.:

·         (0:741.5) w formie karykatury.

·         (0:82-92) w formie publicystycznej.

Ie

Poddziały wspólne miejsca służą do określenia aspektu geograficznego (lokalizacji przestrzennej) przedmiotu oznaczonego symbolem głównym UKD.

Poddziały te można podzielić na trzy kategorie:

·         różne określenia miejsca : cały świat, kosmos, strefy, strony świata, jednostki terytorialne, ugrupowania państw z różnych punktów widzenia, regiony fizyczno-geograficzne.

·         środowisko fizyczno-geograficzne: góry, równiny, morza, rzeki, jeziora itp.

·         jednostki podziału polityczno-administracyjnego świata starożytnego
i nowożytnego.

Od 1994 roku poddziały wspólne miejsca służą do tworzenia symboli geografii
i historii poszczególnych krajów czy regionów: rozbudowa symbolu (3) dla geografii
i historii świata starożytnego, a rozbudowa (4/9) dla geografii i historii świata nowożytnego .

Poddziały wspólne miejsca mają rozbudowany system poddziałów analitycznych
(1-0/-9) utworzonych z typowego wskaźnika -1/-9, a także nietypowego -01/-09.
Symbol poddziału wspólnego miejsca może mieć formę symbolu rozwiniętego,
to znaczy składać się z kilku symboli występujących bezpośrednio po sobie (symbol poddziału wspólnego miejsca wraz z symbolami analitycznymi i niekiedy symbol poddziału wspólnego miejsca wraz z symbolem poddziału wspólnego narodowości czy grupy etnicznej).
Może też mieć postać symbolu złożonego, który składa się z symboli połączonych znakami łączącymi: + (plus), / (kreska ukośna), : (dwukropek), np:

·         (4-191.2-11) Europa Środkowowschodnia.

·         (5/6=411.21) Kraje arabskie.

·         (4+7) Kraje Zachodu.

·         (4/6:262-194.2) Kraje śródziemnomorskie.

If

Można je podzielić na trzy kategorie:

·         poddziały oznaczające rasę,

·         poddziały oznaczające grupę etniczną,

·         poddziały oznaczające ludność zamieszkującą dane terytorium.

Zależnie od przyjętego kryterium wyodrębnienia grup ludności, ich symbole tworzy się na podstawie poddziałów wspólnych języka (tablica Ic) - jeżeli posługują się tym samym językiem, zastępując wskaźnik =... wskaźnikiem (=...) albo na podstawie poddziałów wspólnych miejsca (tablica Ie) -jeżeli łączy ich wspólne terytorium zamieszkania, dodając na początku cyfrę 1 z kropką, np.:

·         =162.1 język polski (=162.1) Polacy,

·         =111 język angielski (=111) Anglicy,

·         (436) Austria (=1.436) Austriacy,

·         (494) Szwajcaria (=1.494) Szwajcarzy.

Ig

Poddziały wspólne czasu służą do określania daty, okresu, epoki, następstwa chronologicznego czy czasu trwania zdarzenia lub zjawiska.

94(100)"1939/1945" Historia II wojny światowej.

Daty podaje się w następującym porządku: rok, miesiąc, dzień, np.:
- "1981.12.13" 13 grudnia 1981 r.

Aby uniknąć pomyłek, podawać należy rok w postaci liczby czterocyfrowej, a miesiąc i dzień w postaci liczb dwucyfrowych, stawiając w razie potrzeby zero, np.:
- "0435.08.04" 4 sierpnia 435 roku n.e.

Czasy starej ery poprzedza się znakiem - (minus), np.:
- "-0064" 64 rok p.n.e.

- "+0090" 90 rok n.e.

Stulecia i dziesięciolecia oznacza się za pomocą liczb dwu- i trzycyfrowych, np.:
- "03" IV wiek.
- "192" lata dwudzieste XX wieku, od 1920 do 1929.

- ".../19" od pradziejów do czasów najnowszych.
- "04/14" Średniowiecze (V-XV w.).
- "15/17" Czasy nowożytne (XVI-XVIII w.).
- "18/19" wiek XIX i XX.
- "1914/1918" okres I wojny światowej.
- "1939/1945" okres II wojny światowej

Ih

Uzupełnienie symboli UKD innymi oznaczeniami cyfrowymi lub alfanumerycznymi poprzedza się znakiem *. Znakiem tym została oznaczona rozbudowa działu 630 Leśnictwo zaczerpnięta z Oksfordzkiego Systemu Klasyfikacji.

Przykłady symboli ze znakiem gwiazdki:

·         630*2 Hodowla lasu.

Nazwy własne (nazwiska, organizacje, instytucje, jednostki geograficzne itd.) podaje się bezpośrednio po odpowiednim symbolu głównym lub pomocniczym, np.:

·         025.45 UKD.

·         061.6(438) Polska Akademia Nauk.

·         78.071 Lutosławski W.

·         728.8(438 Wilanów).

·         821.162.1(091) Miłosz Cz.

·         929-052 Fiszer F.

·         914(44 Paryż)(036) Przewodnik po Paryżu.

·         94(438 Zakopane) Historia Zakopanego.

Ii

Wskaźnik .00... (kropka, zero, zero)
Poddziały wspólne .00... służą do wyrażenia punktu widzenia, z którego klasyfikowany temat jest rozpatrywany. Do jednego symbolu można dołączyć tylko jeden symbol tego poddziału.

Przykłady symboli:

·         314.001.18 Prognozy demograficzne.

·         32.001 Teoria polityki.

·         656.2.004.15 Bezpieczeństwo ruchu kolejowego.

Ik

Wskaźnik -0... (kreska, zero)
Tablica ta obejmuje dwie grupy: poddziały wspólne materiału
ze wskaźnikiem -03 oraz poddziały wspólne osoby ze wskaźnikiem -05.

Przykłady symboli z apostrofem:

·         329.12'23 Partie liberalno-republikańskie (ponieważ) 329.12 Partie liberalne, 329.23 Partie republikańskie.

·         =14'02 Greka klasyczna (ponieważ) =...'02 Okres klasyczny, =14 Język grecki.