22 / 22
· klasyfikacja chorob czynnosciowych
o choroba czynnosciowa gastroenterologiczna
§ nie-organiczna (brak zmian morfologicznych mogących powodowac chorobe)
§ wiele chorob czynnosciowych może ze sobą wspolistniec
§ rozpoznanie czynnosciowej nie wyklucza wspolistnienia organicznej
§ rozpoznanie stawia się na podstawie
- dominujących objawow
- wykluczenia choroby organicznej (brak zmian morfologicznych mogących powodowac chorobe)
- wystepowania objawow przez 6 miesiecy poprzedzających rozpoznnaie + ich utrzymywanie się w postaci aktywnej przez przynajmniej 3 miesiace w tym okresie
- braku alarmujacych objawow takich jak
~ anemia
~ ¯masy ciala
~ gorączka
~ rodzinne wystepowanie raka w przewodzie pok
~ nieswoiste choroby zaplane jelit
~ celiakia
- malo prawdopodobne, by zapadali na nie chorzy po 50rż
o gorny odcinek przewodu pok
§ obraz
- dysfagia
- palenie, pieczenie
- bol w klatce
- bol w nadbrzuszu (zwlaszcza w EPS)
- PDS
~ uczucie poposilkowego zalegania pokarmu
~ odbijanie
~ nudnosci, wymioty
§ dyspepsja czynnosciowa FD
- obraz
~ wczesne uczucie sytosci
~ ¯ masy ciała
- zespol dyskomfortu poposilkowego (kiedys dyspepsja dysmotoryczna) PDS
~ objawy zaburzenia oprozniania żołądka
- zespol bolowy nadbrzusza (kiedys dyspepsja wrzodopodobna) EPS
~ bol w nadbrzuszu
o dolny
- wzdecia
- zaparcia/biegunki
- bol w jamie brzusznej
- kolka wątrobowa
§ zespol jelita nadwrazliwego (kolopatia spastyczna) IBS
~ dominujący - dyskomfort, bol w jamie brzusznej
~ dodatkowe
Ø biegunki/zaparcia (zmiana czestosci defekacji)
Ø zmiana konsystencji stolca
Ø defekacja poprawia samopoczucie
~ ponadto
Ø bol podbrzusza
Ø wzdecia
- postaci
~ biegunkowa
~ zaparciowa
~ mieszana
~ dominacja wzdęć
- kryteria Menninga
~ przewlekły bol w jamie brzusznej związany z defekacją
~ defekacja przynosi poprawe
~ biegunki/zaparcia
~ uczucie niekompletnej defekacji
~ rozdecie odbytnicy
~ śluz w stolcu
· epidemiologia ch cz pok
o dyspepsja czynnosciowa FD
§ najczestsza
§ czynniki ryzyka
- kobieta znerwicowana (stres)
- rodzinne wystepowanie
- wiek 40-50 (poposilkowy pozniej od nadbrzusza)
- NIE
~ papierosy
~ alkohol
~ dieta wegetarianska
~ nadmiar kawy, herbaty
o zespol jelita nadwrazliwego IBS
- nerwica (stres)
· patogeneza ch cz pok
o nadwrazliwosc trzewna
§ Chorzy silniej odczuwają te same bodźce pochodzące z wnętrza jamy brzusznej (bol trzewny) niż osoby zdrowe
§ na
- bodzce mechaniczne
~ FD
Ø wrazliwosci na rozciąganie izowolumetryczne/izobaryczne proksymalnej czesci żołądka à bol w nadbrzuszu (dysfunkcja impulsacji aferentnej)
~ IBS
Ø jw. (ale dotyczy okrężnicy)
- stymulacje chemoreceptorow jelita
~ podanie dodwunastnicze kwasu à ¯ motoryki jelita à ¯klirensu egzogennego kwasu
§ p
- wlokna czuciowe (aferentne)
~ uwalnianie z zakonczen aferentnych (czuciowych) transmiterow à aktywacja kom zapalnych ściany à uwalnianie mediatorow à
Ø uszkodzenie tkanek à uwolnienie K+, bradykininy, ATP, PG, innych eikozanoidow à
ü aktywacja zak aferentnych
ü uwalnianie mediatorow zapalenia neurogennego z kom zapalnych à zapalenie neurogenne à nasilenie aktywacji zak aferentnych à
v hiperalgezja (nadwrazliwosc na bol)
v z czasem remodeling wlokien aferentnych à utrwalenie nadwrazliwosci czuciowej ( na początku zapalenia liczba wlokien czuciowych, z czasem liczba ta wraca do normy, ale przy srednicy)
Ø uwrażliwienie zak aferentnych à bol, wzmocenienie petli sz+
Ø rekrutacja niemych nocyreceptorow à bol
~ mają kolaterale ruchowe
Ø zaopatrują naczynia à modulacja przeplywu
Ø tworzą synapsy z neuronami zwojow srodsciennych à modulacja odruchow wlasnych sciany jelita
- zwiekszona somatyzacja czucia bolu trzewnego
~ bolu trzewnego pod wplywem problemow psychicznych
~ wzgorze jest miejscem konwergencji nocyceptywnych sygnalow aferentnych zaangażowanych w emocjonalną i behawioralną komponente towarzyszącą bolom trzewnym
o miejscowe przewlekłe subzapalenie (naplyw limfocytow i mastocytow do sciany jelita) à mediatorow prozapalnych (podrazenienie zakonczen aferentnych splotu podsluzowkowego) à sensytyzacja i nadwrazliwosc trzewna
§
- neurotenzyna
- CCK-A
- gastryna
- metylohistamina
- histamina
- tryptaza
§ ¯
- sekretyna
- VIP
o genetyka
§ ¯ syntezy przeciwzapalnych cytokin (IL-10, TGF-beta)
§ IBS
- polimorfizm genetyczny związany z bialkami synaptycznego ukladu wychwytu serotoniny
- polimorfizm receptora alfa2 à zab motoryki jelita
- polimorfizm p glikoproteiny
o stany lekowe, depresyjne, neurotyczne à zab osi mozg-jelita
o stres à zab mech neuroendokrynnych w jelitach
o flora bakteryjna
§ gdy niefizjologiczna à cytokin prozapalnych à ryzyka IBS
§ H pylori
...
s7168