Jama ustna ver1.pdf

(114 KB) Pobierz
© Copyright by $taś
Jama ustna
Z a b u r z e n i a r o z w o j o w e
Szczeliny twarzy
· Najczęściej rozszczepienie wargi górnej (szczelna wargi górnej, warga zajęcza – cheiloschisis)
o Często razem ze szczeliną podniebienia (palatoschisis)
· Zespół zmian rozwojowych w skład którego wchodzą
o Szczelina podniebienia wspólnie z niedorozwojem języka (micrglossia) i żuchwy (micrognathia) oraz
nieprawidłowe położenie języka (glossoptosis) nosi nazwę zespołu Robina
Torbiel skrzelopochodna
· Cystis branchiogenes
· Wywodzą się z pozostałości aparatu skrzelowego
· Torbiele wywodzące się z pozostałości kieszonek skrzelowych leżą na przednio-bocznej powierzchni szyi
(torbiel boczna szyi – cystis colli lateralis) lub w śliniance przyusznej
· W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić przede wszystkim przerzuty wysokodojrzałego raka
płaskonabłonkowego do węzłów chłonnych, ze zmianami martwiczo –torbielowatymi
Torbiel przewodu tarczowo-językowego
· Cystis ductus thyreoglossi
· Torbiel tego przewodu znana jest również jako torbiel środkowa szyi (cystic colli mediana)
· W rozwoju embrionalnym zawiązki tarczycy tworzą się w okolicy otworu ślepego języka, skąd tarczyca
zstępuje do swojego miejsca na szyi.
· Przetrwałe ogniska tarczycy w okolicy nasady języka tworzą tzw. językowy guzek tarczycowy (nodulus
thyreoideus linguals), zwany również tarczycą językową
V1
- 1 -
818120056.016.png 818120056.017.png 818120056.018.png 818120056.019.png 818120056.001.png 818120056.002.png 818120056.003.png 818120056.004.png
 
© Copyright by $taś
· Wzdłuż drogi zstępowania tarczycy, między podstawą języka a tarczycą mogą tworzyć się torbiele
przewodu tarczowo-językowego, wyścielone nabłonkiem migawkowym lub wielowarstwowym płaskim.
Leżą one zwykle w linii środkowej szyi i okolicy kości gnykowej.
Z a p a l e n i a
Zapalenie aftowe błony śluzowej jamy ustnej
· Stomatitis aphthosa
· To częste zapalenie występujące zwykle w pierwszych dwóch dekadach życia
· Afty są bolesne, zwykle ulegają wyleczeniu w okresie około tygodnia bez pozostawienia blizny, mogą
jednak nawracać
· Czynnik etiologiczny jest nieznany.
o Przypuszcza się że mogą to być wirusy, bakterie, mycoplasma lub reakcje autoimmunologiczne lub
alergiczne
· Zapalenie aftowe charakteryzuje się występowaniem w błonie śluzowej jamy ustnej płytkich, pojedynczych
lub mnogich owrzodzeń otoczonych rąbkiem przekrwienia (rumieniowate, zapalne obrzeże) i pokrytych
wysiękiem włóknikowo-ropnym (biały nalot)
Zapalenie pleśniawkowe
· Candidiasis, moniliasis
· Wywołane jest przez grzyby Candida albicans (fizjologicznie występujące w jamie ustnej)
· Zmiany chorobowe występują u osób:
o Z immunosupresją
o Z cukrzycą
o Z neutropenią
o Z kserostomią
o Z ciężką niedokrwistością
o Leczonych długotrwale antybiotykami
· Zmiany chorobowe są wywołane penetracją grzyba w głąb nabłonka, niekiedy nawet głębiej w
podścielisko błony śluzowej.
· Choroba objawia się licznymi, powierzchownymi, białymi, miękkimi wykwitami w błonie śluzowej jamy ustnej
(często również przełyku, dróg moczowych i żeńskich zewnętrznych narządów płciowych
· Infekcje pleśniawkową można podejrzewać, gdy stwierdzi się mikroropnie w powierzchownych warstwach
nabłonka
· Klinika
o Postacie kliniczne
§ Candidiasis chronica atrophica
· Najczęstsza
· Bezbolesne zmiany chorobowe są zwykle umiejscowione w błonie śluzowej
pokrytej protezami
§ Candidiasis acuta pseudomembranosa
· U dzieci i staruszków głównie
· Białawe naloty można tu łatwo zdjąć i wówczas w błonie śluzowej uwidacznia się
krwawiący ubytek
§ Candidiasis chronica hiperplastica
· Białawe, pogrubiałe, ziarniste naloty występują w błonie śluzowej policzka w
pobliżu kącików ust i nie dają się łatwo zdjąć
o Candida mogą też brać udział w powstawaniu przewlekłych stanów zapalnych w kątach warg
(zajady rzekome – pseudocheilosis angularis) u osób, u których występuje stałe nadmierne
zwieranie szczęki
o Należy pamiętać że zajady prawdziwe są wynikiem braku witamin z grupy B
V1
- 2 -
818120056.005.png 818120056.006.png 818120056.007.png
© Copyright by $taś
Promienica
· Actinomyces
· Promienica jest przewlekłym, postępującym zapaleniem ropnym z towarzyszącym włóknieniem,
wywołanym przez nitkowate, Gram-dodatnie bakterie z rodzaju Actinomyces i występującym w okolicy
szczęki i szyi, w płucach i w jamie brzusznej
· Najczęściej wywołują ją bakterie gatunku Actinomyces isreali
· Rodzaje promienicy
o Szyjno-twarzowa
§ Najczęściej
§ Zazwyczaj jako następstwo urazów żuchwy związanych z zabiegami dentystycznymi.
Zlokalizowana jest zwykle w kącie żuchwy
§ Zwykle dochodzi do zakażenia zębodołu
§ Tkanki miękkie twardnieją, powstają ropnie i przetoki
§ Zapalenie może rozszerzyć się na sąsiadujące kości, głównie na żuchwę
o Promienica płuca
§ powstaje na skutek aspiracji mikroorganizmów lub przez szerzenie się promienicy szyjno –
twarzowej przez ciągłość
o Promienica brzuszna
§ powstaje przy uszkodzeniu jelita, szczególnie w okolicy wyrostka robaczkowego
o Promienica miednicza
§ jest następstwem zbyt długiego pozostawienia spiral wewnątrzmacicznych i może
rozprzestrzeniać się z jamy macicy na jajowody i jajniki
· Niezależnie od miejsca wtargnięcia drobnoustrojów powstaje najpierw mały ropień, który powiększa się i
zostaje otoczony dodatkowymi ropniami połączonymi między sobą przetokami.
o Przetoki mogą przebijać się na zewnątrz albo prze skórę albo przez błony śluzowe.
o W ścianach przetok oraz wokół ropni rozrasta się tkanka łączna włóknista oraz przewlekły naciek
zapalny, co nadają zmianom deskowatą twardość.
o Z przetok wraz z ropą wydobywają się kolonie bakterii w postaci jasnożółtych twardawych
podobnych do siarki ziaren (tzw. druzy), które mogą osiągać średnicę kilku milimetrów.
· Promienica szerzy się powoli, ale systematycznie. W postaci szyjno-twarzowej deskowaty naciek z jedną lub
kilkoma przetokami, z których sączy się ropa z druzami, z okolicy żuchwy przechodzi na szyję.
Angina Ludwiga
· To ciężkie, rozległe zapalenie luźnej tkanki łącznej (cellulitis) lub zapalenie ropowicze (phlegmone) okolicy
podszczękowej i podjęzykowej
o Zakażenie niezmiernie rzadko przybiera postać ograniczoną z wytworzeniem ropnia
podbródkowego lub podjęzykowego.
o Najczęściej jest to rozlana ropowica, przebiegająca zawsze obustronnie.
o Zapalenie w przebiegu anginy Ludwiga może się szerzyć do przestrzeni przygardłowej i tkanek
głębokich szyi otaczających tętnicę szyjną wewnętrzną powodując powstanie tzw. zakażonych
tętniaków (aneurysmata mycotica) , które mogą pękać z następowym krwotokiem.
o Proces zapalny może szerzyć się także do innych przestrzeni twarzoczaszki oraz do śródpiersia.
· Choroba zwykle dotyczy dzieci, ale może też występować u dorosłych.
· Wywołują ją bakterie Gram (-), beztlenowce a także bakterie fizjologicznie występujące jako flora jamy
ustnej
· Przyczyny
o uszkodzenie błony śluzowej jamy ustnej, języka
o jako powikłanie po ekstrakcji zęba
V1
- 3 -
818120056.008.png 818120056.009.png
© Copyright by $taś
o urazy żuchwy lub dna jamy ustnej
o zakażenie przywierzchołkowe zęba
o próchnica zębów
o ciała obce wbite w mięśnie języka
o stany zapalne ślinianki podjęzykowej i/lub podżuchwowej
o stany zapalne migdałków podniebiennych i migdałka językowego
· Objawy
o zwykle początek jest nagły ze wzrostem temperatury i dreszczami
o bóle głowy
o W badaniu ORL (badanie laryngologiczne) stwierdza się:
§ twardy obrzęk dna jamy ustnej
§ skóra okolicy podbródkowej jest napięta, zaczerwieniona i tkliwa
§ wypchnięcie języka ku przodowi i ku górze
§ postępujące zaburzenia ruchomości języka
§ trudności i bolesność podczas mówienia
§ dysfagia
§ ślinotok
§ odynofagia
§ szczękościsk
§ narastająca duszność zwykle przy dużym obrzęku tkanek miękkich oraz języka, które
zmniejszają przepływ powietrza
Zakażenie wirusem opryszczki zwykłej typu 1
· Źródłem zakażenia jest człowiek z czynną infekcją lub bezobjawowy nosiciel
· Do pierwszego kontaktu z wirusem dochodzi zwykle przed 5 rż
o Zakażenie następuje drogą kropelkową lub przez kontakt błon śluzowych lub uszkodzonej skóry
(wirus znajduje się w ślinie osób zakażonych)
· Wirusy namnażają się w komórkach nabłonka, wnikają do zakończeń nerwowych włókien czuciowych i
autonomicznych i przemieszczają się wzdłuż tych włókien do komórek zwojowych (zwoju trójdzielnego),
gdzie pozostają w postaci nieaktywnej.
· U niektórych – w większości młodych – osób wirus ulega reaktywacji po wpływem różnych czynników takich
jak:
o Nadmierne nasłonecznienie
o Oziębienie
o Zakażenie układu oddechowego
o Reakcje uczuleniowe
o Miesiączka
o Ciąża
o Uraz
o Infekcje wirusowe
· Zapalenie wywołane wirusem HSV1 może wystąpić jako
o Opryszczka pospolita (nawracająca)
§ Najczęstsza postać
§ Zmiany na granicy skóry i błon śluzowych
§ Po 3-4 tygodniach ulega samoistnemu wyleczeniu
o Ostre opryszczkowe zapalenie dziąseł i jamy ustnej
§ Występuje z reguły u dzieci między 1 a 5 rż
Opryszczkowe zapalenie gardła
· Herpangina
· Czynnikiem etiologicznym tej choroby jest wirus Coxsackie A
· Brak zmian na dziąsłach
· Po krótkim przebiegu choroby następuje uodpornienie
V1
- 4 -
818120056.010.png 818120056.011.png
© Copyright by $taś
Zapalenie języka
· Glossitis
· zaczerwieniony język wskutek zaniku brodawek i ścieczenia błony śluzowej, przez którą przeświecają
naczynia krwionośne
o W niedokrwistości złośliwej (anemia pernicosa) wywołanej niedoborem Wit B12
o W niedoborach innych witamin (niacyny, ryboflawiny, pirydoksyny)
o W niedokrwistościach z niedoboru żelaza w chorobie trzewnej (sprue)
§ niedokrwistość z niedoboru żelaza + dysfagia + glossitis è zespół Plummera – Vinsona
Język geograficzny
· to zmiana o nieznanej etiologii
· znana również jako zapalenie wędrujące języka (glossitis migrant)
· wskutek braku brodawek nitkowatych na grzbiecie języka widoczna jest nieregularna, płaska,
zaczerwieniona okolica
Zapalenie migdałków podniebiennych gardła
· Tonsillitis et pharyngitis
· Etiologia
o Wirusowa
§ Najczęściej
§ rinowirusy, adenowirusy, wirusy grypy i paragrypy, syncycialny wirus oddechowy
o Bakteryjna
§ paciorkowiec β-hemolizujący grupy A (streptococcus pyogenes)
§ Do najpoważniejszych powikłań steptokokowego zapalenia migdałków i gardła należy
o gorączka reumatyczna,
o powolne zapalenie wsierdzia,
o kłębuszkowe zapalenie nerek
o otitis media purulenta ( u dzieci)
§ W następstwie nierozpoznanego lub niewłaściwie leczonego ostrego zapalenia
bakteryjnego migdałków może wywiązać się ropień okołomigdałkowy (abscessus
peritonsillaris) z groźnymi dla życia następstwami, takimi jak:
· Ropień okołogardłowy (abscessus parapharyngealis), które może uszkodzić ścianę
tętnicy szyjnej
· Przebicie do zachyłka gruszkowatego i dalej do dróg oddechowych
· Przebicie do okolic podstawy czaszki lub do śródpiersia
Zapalenie przewlekłe błony śluzowej jamy ustnej
· Stomatitis chronica
· Spowodowane zwykle urazami związanymi z niedopasowanymi protezami lub kaleczącymi tkanki miękkie
ostrymi powierzchniami zębów, a także brakiem higieny jamy ustnej
· Morfologia
o Rozrost nabłonka wielowarstwowego płaskiego tworzącego głębokie wpuklenia do podścieliska
o Z czasem dochodzi do rozrostu tkanki łącznej włóknistej tworzącej makroskopowo widoczny guzek
à włókniak reaktywny (fibroma irritans)
V1
- 5 -
818120056.012.png 818120056.013.png 818120056.014.png 818120056.015.png

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin