Nos, ucho ver1b.pdf

(99 KB) Pobierz
© Copyright by $taś
Nos, zatoki przynosowe i nosogardło
Z a p a l e n i a
· Większość ma tło wirusowe
Zapalenie błony śluzowej nosa (Rhinitis)
· Może być ograniczone do błony śluzowej nosa (rhinitis) lub zatok przynosowych (sinusitis), albo występiwać
w nosie i zatokach (rhinosinusitis)
· Ze względu na etiologię dzielimy na:
o Alergiczne
§ Katar sienny
§ Mediatorem zapalenia alergicznego jest Igr
§ Ponad 25% eozynofilów wymazie wspólnie z podwyższonym poziomem IgE w surowicy krwi
przemawia za alergicznym zapaleniem
o Infekcyjne
§ Najczęściej spowodowane przez wirusy (rinowirusy, grypa, paragrypa, adenowirusy,
syncytialny wirus oddechowy)
§ Morfologia
· W ostrym zapaleniu początkowo widoczny jet obfity wysięk surowiczy, obrzęk i
zaczerwienieni błony śluzowej i pogrubienie małżowin osowych
· Wtórna infekcja bakteryjna powoduje pojawienie się wysięku śluzowo-ropnego.
Obrzęk błony śluzowej prowadzi do zaknięcia ujścia do zatok szczękowych co
wywołuje obniżenie ciśnienia tlenu w zatokach, które pociąga za sobą zaburzenie
wzrostu prawidłowej flory bakteryjnej ułatwiając rozwój bakterii patogennych i
zapalenie zatok.
· Asymetryczne zapalene zatok charakterystycznie wystpeuje w zapaleniach
bakteryjnych, podczas gdy pandinusitis występuje raczej w zapaleniu alergicznym
o Wazomotoryczne
o Zanikowe
o Strukturalne
o Mechaniczne, nawykowe, zawodowo-środowiskowe
V1
- 1 -
818119684.017.png 818119684.018.png 818119684.019.png 818119684.020.png 818119684.001.png
 
© Copyright by $taś
Zapalenie zatok przynosowych (sinusitis)
· Występuje w postaci ostrej i przewlekłej
o Ostre
· Najczęściej to następstwo pstrego lub przewlekłego zapalenia błonyśluzowej nosa à
zamknięcie ujść à uniemożliwienie upowietrznienia i drenażu zatoki
· Do zakażenia może też dojść przez ciągłość z ogniska zapalenia okołwierzchołkowego
zęba
· Do czynników etiologicznych należy m.in. Haemophilus influenzae
o Przewlekłe
· Najczęściej jako wywołane bakteriami anaerobowymi jako następstwo niewyleczonego
zapalenia ostrego
· Grzybicze zapalenia zatok à u chorych na cukrzycę
· Też zespole Kartagenera
· objawy chorobowe wywołane są przez nieprawidłową budowę rzęsek
pokrywających nabłonki urzęsione organizmu człowieka
· triada Kartagenera: zapalenie zatok (sinusitis), rozstrzenie oskrzeli (bronchiectases) i
odwrócenie trzewi (situs inversus).
· Zapalenie zatok w zwłóknieniu torbielowatym (mukowiscydoza) to najczęstszy objaw tej choroby w obrębie
głowy i szyi
· A fibrosis cystica manifestuje się najczęściej zmianami patologicznymi w trzustce, które
powodują stolce tłuszczowe, upośledzenie odżywiania i zahamowanie wzrostu; a
najczęstszą przyczyną zgonu są zmiany płucne
· Powikłania zapalenia zatok przynosowych
o Mucocoele à nagromadzenie jałowego śluzu w zatoce à może powodować zanik z ucisku ścian
kostnych
o Empyema – ropniak
o Osteomyelitis à zapalenie szpiku i kości jako następstwo przejścia ropneg zapalenia z zatoki, zwykle
czołowej, na okostną i kość
o Thromboplebitis septica à przeniesienie zakażenia poprzez tkankę kostną do zatok opony twardej
à zakażone zakrzepowe zapalenie
o Abscessus cerebri et leptomeningitis purulenta
Zapalenie błony śluzowej nosa i zatok (rhinosinusitis)
V ASOMOTORICA
· Przewlekłe zapalenie (niealergiczne i nieinfekcyjne), które jest spowodowane nadmierną stymulacją
układu przywspółczulnego à rozszerzenie naczyń, obrzęk, wzmożone wydzielanie śluzu, niedrożność
przewodów nosowych
· Do czynników zaostrzających można zaliczyć m.in. ostre perfumy i dezodoranty
ZANIKOWY ( ATROPHICANS )
· Zanik błony śluzowej nosa i poszerzenie przewodów nosowych
· Obecność strupów w błonie śluzowej nosa
· Zgniła, nieprzyjemna woń z nosa (oezena)
P OLEKOWE ( MEDICAMENTOSA )
· W wyniku miejscowego lub ogólnego przewlekłego stosowania lków, głównie zwężających naczynia błony
śluzowej
· Niekiedy regularne stosowanie leków nart tylko przez tydzień może prowadzić do tachyfilaksji (tolerancji na
lek) z następowym rozszerzeniem naczyń, obrzękiem i pogorszeniem objawów niedrożności
· Doustne środki antykoncepcyjne, rpopranolol, rezerpina
C Ż ŻARNYCH ( GRAVIDARUM )
· W drugim i trzecim trymestrze ciąży (u 30% ciężarnych) à ustępuje do 5 dni po porodzie
V1
- 2 -
818119684.002.png 818119684.003.png
© Copyright by $taś
· Spowodowane działaniem hormonów
Z IARNINIAKOWE ( GRANULOMATOSA )
· W przebiegu zapaleń ziarniniakowych
o Gruźlica
o Trąd
o Kiła drugorzędowa, trzeciorzędowa
o Twardziel nosa
GRZYBICZE
· Inwazyjne
· Nieinwazyjne (np. grzybicze alergiczne zapalenie zatok à Aspergillus)
o U wszystkich chorych stwierdza się polipy nosa, u większości występue astma i eozynofilia.
Najbardziej charakterystyczną cechą makroskopow jest obecność w jamie nosowej gęstego,
biało-żółtawego śluzu o konsystencji „masła z orzeszków ziemnych”, zwanego śluzem alergicznym
ZIARNINIAK WEGENERA
INNE
· Przewlekłe narażenie na pyły, pary i dymy
· Nawykowe dłubanie w nosie może spowodować metaplazję płaskonabłonkową, nadżerki i zakażenia
I n n e z m i a n y n i e n o w o t w o r o w e
Guzowatość nosa (Rhinopharyma)
· Obrzmienie skóry nosa, szczególnie jego skrzydełek, spowodowane znacznym rozrostem gruczołów
łojowych i przewlekłym zapaleniem skóry w trądziku różowatym
Krwawienie z nosa (epistaxis)
· Często z okolicy zwanej trójkątem Little’a w przedniej części przegrody nosa
Polipy z nosa i zatok przynosowych
· To ogniskowe nienowotworowe uwypuklenia błony śluzowej spowodowane zmianami zapalnymi
· Większość wyrasta z górnej bocznej ściany jamy nosowej w przedniej części środkowego przewodu
nosowego
· Duży jednostronny polip, który wyrasta zwykle ze cny zatoki szczękowej i w kształcie klepsydry wychodzi
przez ujście zatoki dośrodkowego przewodu nosowego i dalej do tylnych nozdrzy (polypus antrochoanalis),
może zablokować całe nosogardło
· Triada Samtera à oznacza występowanie nietolerancji na aspirynę, polipów nosa najczęściej obustronnych
i astmy
· Polipy nosa w cukrzycy
o 40% chorych z polipami nosa ma nieprawidłowe wyniku testu tolerancji glukozy
N o w o t w o r y ł ła g o d n e
Brodawczak (Papilloma)
· To tzw brodawczaki Schneiderowskie (bo wywodzą się z nabłonka bł śluzowej nosa i zatok, czyli bł
Schneidera)
· Trzy podtypy
o Brodawczak egzofityczny (exophyticum)
§ W przedniej częśći przegrody nosa
§ Nie ulega przemianie złośliwej
V1
- 3 -
818119684.004.png 818119684.005.png 818119684.006.png 818119684.007.png 818119684.008.png 818119684.009.png
© Copyright by $taś
o Odwrócony (inverted)
§ Najczęściej występuje !!!
§ Pojawia się na bocznej ścianie nosa w okolicy środkowej małżowiny
§ Cechuje je duża skłonnośc do nawrotów
§ W ok. 10% przypadków towarzyszy mu naciekający rak (zwykle płaskonabłonkowy)
o Wałeczkowokomórkowy (cylindrocellulare)
§ Zwany też onkocytarnym
§ Najrzadziej występuje
§ Na bocznej ścianie nosa lub w zatokach
§ 4-17% towarzyszy rak
Naczyniakowłókniak (angiofibroma)
· Zwany też włókniakiem młodzieńczym nosogardła
· Nieotorebkowany
· To nowotwór łagodny, ale miejscowo agresywny
· Wywodzi się z tylno-bocznej ściany jamy nosowej w pobliżu otworu klinowo-podniebiennego, skąd rośnie
zwykle w kierunku nosogardła
· Występuje u chłopców i młodych mężczyzn
o Charakterystyczna triada objawów
§ Niedrożność nosa
§ Guz w nosogardle
§ Okresowe krwawienia z nosa
· Rzadko ulega przemianie złośliwej
N o w o t w o r y z ł ło ś śl i w e
Rak nosogardła (carcinoma nasopharyngis)
· Dzielimy je na
o Raki płaskonabłonkowe rogowaciejące
o Raki nierogowaciejące
§ Rak nierogowaciejący zróżnicowany
§ Rak niezróżnicowany (dawniej nazywany lymphoepithelioma)
· Punktem wyjścia raka jest najczęściej błona śluzowa bocznej ściany w okolicy zachyłka gardłowego w
pobliżu ujścia trąbki Eustachiusza
· Klinicznie zmiana ma charakter egzofityczny
Rak niezróżnicowany (RN)
· Charakteryzują go 4 cechy
o Etiologicznie – związek z zakażeniem EBV
o Epidemiologicznie – zależność częstości występowania od regionu geograficznego
o Biologicznie – tendencja do rozsiewu z ogniska pierwotnego i wrażliwość na radioterapię
o Histologicznie – obfity naciek z limfocytów w pobliżu komórek rakowych (dlatego rak ten był
nazywany lymphoepithelioma à dlatego przyjęła się
nazwa rak niezróżnicowany typu
limfoepitelioma)
· RN to najczęściej występujący rak nosogardła
· Występuje u dorosłych (dwa szczyty: 2. a potem 6. dekada) ale także i u dzieci
· W etiopatogenezie RN odgrywają rolę rasa, podatność uwarunkowana genetycznie, czynniki
środowiskowe (niedobory witamin i niektórych pierwiastków śladowych, napromienianie, długotrwała
ekspozycja na azbest i nikiel, niska higiena jamy ustnej)
· Wyróżnia się dwa typy architektoniczne RN
o Typ Regauda à komórki rakowe tworzą lite gniazda ostro odgraniczone od otaczającego nacieku
limfocytarnego
V1
- 4 -
818119684.010.png 818119684.011.png 818119684.012.png
© Copyright by $taś
o Typ Schminckego à komórki rakowe są rozproszone pomiędzy limfocytami pod postacią drobnych
grup, a nawet pojedynczych komórek
§ Typ ten wymaga różnicowania z chłoniakiem lub chorobą Hodgkina (pojedyncze komórki
rakowe w limfocytarnym nacieku mogą morfologicznie przypominać koórki R-S
· Klinika
o Guz najczęściej umiejscowiony jest w pobliżu ujścia trąbki Eustachiusza, dlatego pierwsze objawy
kliniczne związane są z niedrożnością ucha środkowego i utratą słuchu
o Występują też bóle głowy i utrata słuchu
o Często przy rozpoznaniu występują już przerzuty do węzłów chłonnych à w typowych
przypadkach są to węxły umiejscowione na poziomie kąta żuchwy od tyłu od mięśnia MOS
· W większości przypadkw radykalne leczenie chirurgiczne nie jest możliwe, dlatego w leczeniu RN stosuje się
radioterapię (czasem z chemioterapią)
Rak nierogowaciejący zróżnicowany
· To najrzadziej występująca postać raka nosogardła
· Ma ścisły związek z infekcją EBV
· Wykazuje tendencję do rozsiewu z ogniska pierwotnego (do węzłów chłonnych szyjnych oraz do odległych
narządów)
Rak płaskonabłonkowy rogowaciejący
· Występuje częściej niż nierogowaciejący zróżnicowany ale rzadziej niż niezróżnicowany
· Raczej niezwiązany z infekcją EBV
· Ma tendencję do naciekania, miejscowego wzrostu
· Ma najgorsze rokowanie z wszystkich raków nosogardła !!!
C z e r n i a k z ł ło ś śl i w y ( M e l a n o m a m a l i g n u m )
· Czerniaki błon śluzowych okolicy głowy i szyi występują rzadko (do najczęstszych spośród nich należą
czerniaki błony śluzowej jam nosowej i zatok przynosowych
o Najczęściej zlokalizowany w obrębie przedniej części przegrody nosa oraz małżowin dolnej i
środkowej
o Występują znacznie częściej w jamie nosowej niż w zatokach
· Na przekroju rośnie w postaci polipa lub kruchego gza z ogniskami martwiczo-krwotocznymi
· W diagnostyce różnicowej à intensywny odczyn immunohistochemiczny z przeciwciałem HMB-45
· Objawy kliniczne są nieswoiste i związane z guzem jamy nosowej
· Rokowanie niepomyślne à zgony spowodowane są miejscowymi nawrotami choroby, szczególnie z
naciekaniem wewnątrzczaszkowym i rozsianymi przerzutami odległymi
C h ł ło n i a k n o s a i z a t o k z k o m ó r e k N K / T
· To agresywny typ chłoniaka przebiegający z martwicą górnych dróg oddechowych lub tkanek twarzy w
linii porodowej ciała
· To nowotwór angiocentryczny, który ma związek z infekcją EBV
· Komórki nowotworowe mają fenotypowe i genotypowe cechy komórek NK i cytotoksycznych limfocytów T
· Typowo chłoniakom tym nie towarzyszy obwodowa limfadenopatia
· Morfologia
o Cechą charakterystyczną obrazu mikroskopowego jest angioinwazja (angiocentryzm) à
zamknięcie naczyń prowadzą do owrzodzeń, martwicy
· Klinika
o Początkowo ujawnia się nieswoisty nieżyt nosa i zatok
o Stopniowo narastają obrzęk, rumień, krwawienie z nosa, niedrożność przewodów nosowych w
których widoczna jest tkanka guza
o Zmianom tym towarzyszy rozległa martwica z owrzodzeniami, perforacja przegrody nosa, niekiedy
zapadnięcie się grzbietu nosa
V1
- 5 -
818119684.013.png 818119684.014.png 818119684.015.png 818119684.016.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin