Czas trwania: zajęcia całodniowe około 5 godzin.
Ośrodek tematyczny :Las nas zauroczył.
Temat dnia : Wyprawa do lasu w najbliższej okolicy.
Zapis w dzienniku :
Wyprawa do lasu. Omówienie celu i przebiegu wycieczki. Osobliwości okolicy, rozpoznawanie roślin leśnych. Obserwowanie życia zwierząt. Kolory, dźwięki
i zapachy lasu. Mierzenie miarką centymetrowa obwodu pni drzew. Indywidualne układanie próśb lasu.
Hasła programowe:
Osobliwości okolicy: ciekawe elementy krajobrazu ( rzeźba terenu, szata roślinna, budownictwo) . Obcowanie z przyrodą przez bezpośredni kontakt bez zakłócania jej spokoju. Piękno przyrody – jej barw, zapachy i dźwięki. Zasady ekologicznego zachowania się w lesie. Rośliny typowe w lesie w naszej okolicy. Troska o umiejętne korzystanie z dóbr przyrody bez jej degradacji
i bezmyślności niszczenia.
Cele ogólne :
- poznawanie swojej okolicy i osobliwości jej krajobrazu;
- kształcenie umiejętności układania wypowiedzi;
- praktyczne posługiwanie się przyrządami optycznymi i przyrządami mierniczymi;
- doskonalenie techniki obliczeń matematycznych ( dodawanie
i odejmowanie) porównywanie różnicowe;
- docenianie roli zmysłów w poznawaniu przyrody;
- wyrobienie odwagi w wypowiadaniu własnych opinii;
- budzenie wrażliwości na piękno przyrody;
- rozpoznawanie roślin i zwierząt;
- wdrażanie do ochrony naturalnego środowiska;
- rozwijanie zainteresowań swoją miejscowością.
- uczeń poznaje osobliwości, wskazuje cechy charakterystyczne krajobrazu zgodnie z rzeczywistością;
- uczeń rozumie pojęcie teren górzysty, falisty, ze wzgórzami, nizinny poprzez obserwację urozmaiconych form w terenie poprzez ich wskazanie;
- uczeń poprawnie wymienia gatunki roślin uprawnych najbliższej okolicy
i podaje co najmniej pięć nazw;
- uczeń poprawnie wypowiada się w formie kilkuzdaniowej wypowiedzi prezentując pomysły próśb lasu;
- uczeń umie właściwie zachować się w lesie poprze podanie czterech zasad ekologicznego zachowanie się w lesie na podstawie wiersza „ Na skraju lasu”;
- uczeń rozpoznaje drzewa, krzewy i rośliny zielne wymieniając po trzy nazwy tych roślin występujących w lesie;
- uczeń docenia rolę zmysłów w poznawaniu środowiska poprzez wyrażanie słowami tego co słyszy, widzi, wącha i smakuje w lesie i wykorzystanie tekstu wiersza „Ile głosów w lesie” ;
- uczeń potrafi posługiwać się miarką centymetrową mierząc obwody wybranych pni czterech drzew i porównać je obliczając różnicę w obwodzie najgrubszego i najcieńszego pnia mierzonych drzew;
- uczeń praktycznie posługuje się lornetką, lupą i aparatem fotograficznym obserwując życie w lesie;
- uczeń doskonali poprawne wypowiadanie się poprzez dobór odpowiedniego słownictwa dotyczącego barw jesiennego lasu z wykorzystaniem zależności form przymiotnika od form rzeczownika np. kolorowe liście poprzez prowadzoną obserwację lasu.
Cele wychowawcze:
- uczeń kształci postawę wrażliwości i niezwykłości piękna krajobrazu najbliższej okolicy i jesiennego lasu poprzez doznania wzrokowe i słuchowe w czasie wycieczki do lasu w najbliższej okolicy;
· wycieczka szkolna,
· praca zbiorowa,
· praca grupowa,
· praca indywidualna.
Metody [ wg. W. Okonia]
· waloryzacyjne,
· praktyczne,
· asymilacji wiedzy.
Środki dydaktyczne [ wg W.Okonia ]
· słowne – podręcznik, klucz do oznaczania roślin,
· techniczne- aparat fotograficzny, lupy, lornetki, miarka centymetrowa,
· inne – kredki, kartka z bloku, pisaki, torby papierowe, koszyk wiklinowy.
Model lekcji: P – E – O
odkrywanie – przeżywanie - działanie
Przebieg lekcji:
1. Omówienie celu i przebiegu wycieczki . Przypomnienie zasad bezpieczeństwa obowiązującego w drodze do lasu oraz w lesie.
2. Wycieczka do lasu.
Wyruszamy sprzed szkoły drogą bitą. Już w marszu prowadzimy obserwacje. Uczniowie przypominają sobie poznane formy terenu. Polecamy poznawanie dróg, szaty roślin, budownictwa.
a) Pierwszy postój – obserwacja ze wzgórza.
W wyniku rozmowy z uczniami ustalamy wyniki spostrzeżeń:
- obserwowaliśmy dwa rodzaje dróg – bitą kołową i drogę gruntową,
- pola uprawne o różnej wielkości, rozpoznawanie roślin uprawnych (buraki, ziemniaki, warzywa), między polami kępy drzew(sosna ,brzoza),
- widzimy urozmaiconą rzeźbą terenu, wyróżniamy podstawowe formy wypukłe i wklęsłe, określamy typ krajobrazu(wyżynny).
Wymieniamy elementy krajobrazu widziane za wszelkich stron:
- w kierunku wschodnim rozciąga się pofalowana równina,
- w kierunku zachodnim teren łagodnie się obniża,
- natomiast na południu widoczne jest obniżenie terenu, dolina rzeczna i znów teren się wznosi, jest to kolejny pagórek,
- najbardziej urozmaicone formy widzimy w północnej części okolicy
i łagodne zbocze pagórka, na którym stoimy aż po dolinę rzeki, w dolinie biegnie także szosa, potem teren dość gwałtownie się wznosi tworząc wysoki pagórek.
Opuszczamy punkt widokowy i kierujemy się w dolinę dochodząc do drogi asfaltowej. Idziemy wzdłuż wsi w kierunku zachodnim.
b) Obserwacja zabudowań wiejskich.
Wspólnie ustalamy:
- zagrody wiejskie zbudowane są po obu stronach drogi głównej,
- typowa zagroda składa się z trzech budynków i studni,
- domy zbudowane są przeważnie z cegły lub pustaków, rzadko są drewniane.
c) Kolejny punkt ( docelowy )- zachodnia część miejscowości, rozległa dolina,
na której znajduje się las.
1.Wstępna obserwacja lasu. W lesie występują drzewa iglaste i liściaste.
2.Próby odpowiedzi na pytanie:
Na czym polega ekologiczne zachowanie w lesie?
Wypowiedzi uczniów związane są z wierszem ze s. 39 podręcznika pt. „Na
skraju lasu”( utwór może przeczytać uczeń).
- Nie zrywaj dzikich kwiatów i nie wykopuj młodych drzewek. Staraj się
obejrzeć je na miejscu.
- Nie zbieraj ptasich jaj, żywych owadów, ani innych żywych zwierząt.
Gniazda i młode zwierzęta oglądaj cicho z oddali.
- Kiedy szukasz zwierząt pod zwalonymi konarami, pamiętaj, by położyć
konar tak, jak leżał. Dzięki temu nie zniszczysz zwierzęcych domów.
- Nie zostawiaj żadnych śmieci. Plastikowe torebki, puszki i butelki
szkodzą lasom. Nigdy nie rozpalaj ognia.
- Nie jedz żadnych roślin, ani grzybów, jeśli ktoś dorosły nie powie ci,
że wolno. Niektóre z nich mogą być trujące.
- Trzymaj się ścieżek .
3.Zbieranie do jednego koszyka skarbów lasu.( W celach badawczych zbiera
się niewielkie ilości skarbów lasu, np. szyszki, żołędzie, kolorowe liście,
kawałki kory, korzenie, gałęzie itp.)
4.Zabawa dydaktyczna : Kto znajdzie najwięcej kolorów w znalezionym w
lesie skarbie.? Uczniowie nazywają barwy jesiennego lasu.
5.Rozpoznawanie drzew, krzewów, roślin zielnych. Wśród drzew
wyróżniamy dęby, sosny, klony, świerki, topole, brzozy i buki,
Uczniowie posługują się z pomocą nauczyciela kluczami do oznaczania
drzew i krzewów .
Warstwy roślinności :
* korony drzew,
* podszyt,
* runo,
* ściółka.
6.Podpatrywanie życia mieszkańców lasu.
Uczniowie praktycznie posługują się lupą, lornetka, aparatem
fotograficznym.
Żyją tutaj: wiewiórki, zające, sarny, dużo ptaków, mrówki i inne owady.
7.Słuchanie dźwięków lasu.
Wzorowe czytanie przez nauczyciela wiersza pt. „Ile głosów w lesie”?
Rozmowa nauczyciela z uczniami dotycząca treści utworu.
8.Indywidualne układanie próśb lasu.
Uczniowie podają różne propozycje haseł np.
-Nie hałasuj w lesie!
-Nie płosz zwierząt!
-Nie łam gałęzi!
-Chroń mrówki!
-Nie pal ognia!
-Nie rzucaj butelek w lesie!
-Nie zrywaj roślin w lesie!
-Nie wyrzucaj śmieci!
-Nie kalecz kory ostrymi narzędziami!
9. Nauczyciel akcentuje potrzebę ochrony przyrody.
Podsumowanie tej części lekcji będzie próba malowania zapachów lasu.
Uczniowie wykonują rysunki na kartkach za pomocą kredek.
10.Mierzenie miarką centymetrową obwodów pni drzew.
Uczniowie mają za zadanie zmierzyć obwód czterech drzew o różnej grubości na podanym obszarze i podać obwód najgrubszego i najcieńszego pnia.
Uczniowie obliczają różnicę i dokonują porównania różnicowego ( o ile grubsze ?, o ile cieńsze ? )
11.Wyszukiwanie ulubionego miejsca w lesie ( polana).
Zajęcia wg własnego pomysłu np. zabawy ruchowe, biegi, przeskakiwanie zwalonego drzewa, rzuty szyszkami do celu, zbieranie liści dębu, buka czy klonu.
12.Podsumowanie dnia i samoocena .
Na zakończenie przypominamy wyniki spostrzeżeń z obserwacji poczynionych w drodze do lasu i w lesie. Przeglądamy wykonane rysunki. Uczniowie wybierają pięć najładniejszych prac.
13.W domu: Proponujemy napisanie podziękowania dla lasu.
Literatura
J.Adamek, Podstawy edukacji wczesnoszkolne, Kraków 2000, Oficyna Wydawnicza Impuls
D.Burnie, Ilustrowany słownik szkolny- Biologia
C.Fitzsimons, Drzewa i lasy, Oficyna Panda,1992
J.Hanisz, Program wczesnoszkolnej edukacji XXI wieku klasy 1 – 3, Warszawa 1999,WSiP
A.Konieczna, E.Grodzka- Jurczyk, Kształcenie zintegrowane w klasie 3, Przewodnik metodyczny część I , Warszawa ,2001,WSiP
W.Laskowska, Rośliny borów, WSiP Warszawa, 1992
Beata Madejczyk – nauczyciel kształcenia zintegrowanego
Szkoła Podstawowa im. ppkł. Łukasza Cieplińskiego przy Zespole Szkół w Gnojnicy Woli
Adres zamieszkania
39-100 Ropczyce
Ul.Piłsudskiego 26B/16
bemadej@wp.pl
tel.0608/370 842
Scenariusz zajęć zintegrowanych w klasie III
z wykorzystaniem podręcznika Wesoła szkoła
maryla20