1. Interes polityczny, świadome dążenie jednostek lub grup społecznych biorących udział w działalności politycznej do celów przynoszących najwyższą korzyść polityczną. Interesy polityczne mają charakter ideologiczny (związane z takimi wartościami, jak np. wolność, równość społeczna, sprawiedliwość itp.) oraz ekonomiczny.
2. Grupa interesu - grupa nie będąca aktorem politycznym, lecz chcąca wywierać wpływ na zarys polityki prowadzonej przez rządy, często pojęcie grupy interesu związane jest z lobbingiem.
Grupy interesu:
reprezentują interesy określonych grup społecznych wobec innych osób,
przekazują postulaty swoich członków ośrodkom decyzyjnym,
oddziałują na rząd, parlament, partie polityczne, opinię publiczną i tym samym wpływają na polityczne rozstrzygnięcia.
Rodzaje:
A. ekonomiczne
- podstawowe
kapitalisytczne
robotnicze
- niepodstawowe
rolnicze
drobnokapitalistyczne
wolne zawody
spółdzielnie
konsumenci
B. nieekonomiczne (socjalne)
organizacje o celach politycznych niepowiązane z partiami
kościoły i zrzeszenia religijne
zrzeszenia kulturowe, filantropijne i humanistyczne
3. Tabela
4. Tabela
5. Tabela
6. Tabela
Wiodące różnice pomiędzy podstawowymi rodzajami organizacyjnych strategii grup interesu wobec politycznych kręgów decyzyjnych
Nacisk/presja
Lobbing
Reprezentacja
Konsultacja
Kooperacja
Zdecydowana przewaga komunikacji jednokierunkowej pośredniej: od elit zorganizowanych grup interesu, za pośrednictwem funkcjonariuszy aparatu publicznego, mediów i opinii publicznej do politycznych kręgów decyzyjnych
Przewaga komunikacji jednokierunkowej bezpośredniej: od elit grup interesu do politycznych kręgów decyzyjnych. Przy czym nosicielem informacji są agenci interesów, czyli lobbyści, którzy dążą do spotkań „twarzą w twarz” z decydentami.
Przewaga komunikacji jednokierunkowej pośredniej: od elit grup interesu i za ich pośrednictwem do grupowej klienteli wyborczej i odwrotnie.
Przewaga komunikacji dwukierunkowej: od politycznych kręgów decyzyjnych do elit grup interesu i za ich pośrednictwem do grupowej klienteli wyborczej i odwrotnie.
Zdecydowana przewaga komunikacji dwukierunkowej, wykorzystanie zasad partnerstwa społecznego w dyskursie politycznym oraz współuczestnictwa grup interesu w procesie decyzyjnym na poziomach mikro, mezo i makro.
Cele strategiczne
Wymuszenie pożądanych decyzji politycznych, prezentacja konfrontacyjnej postawy w mediach. Zastraszenie rywali. Narażenie rywali i/lub publicznych instytucji budżetowych na poniesienie strat materialnych.
Przeforsowanie pożądanych zmian legislacyjnych i/lub dostosowanie aktualnych kierunków polityki administracyjnej i gospodarczej do interesów oraz oczekiwań zorganizowanej grupy stosującej lobbing.
Wprowadzenie do politycznego procesu decyzyjnego, za pośrednictwem reprezentantów, informacji, poglądów, oczekiwań oraz interesów szerszych wspólnot obywatelskich.
Korekta przepływu strumienia dóbr i usług społecznych oraz wsparcie tego rodzaju polityki poprzez utrzymywanie stałych kontaktów z decydentami oraz zainteresowanymi wspólnotami (stakeholders i clients).
Kooperacja w procesie redystrybucji dóbr i usług oraz współdecydowanie w zakresie wiodących parametrów polityki społecznej i przemysłowej. Mobilizacja poparcia zorganizowanych wspólnot, których elity korzystają z „koncesji” władzy.
Lokalizacja kluczowych gremiów decyzyjnych reżimu politycznego
W obrębie instytucji państwa i/lub instytucji transnarodowych (np. Unii Europejskiej).
W obrębie instytucji państwa i administracji publicznej z uwzględnieniem nierównomiernej i często nieformalnej lokalizacji zdolności decyzyjnych związanej ze strukturą eksponowanych stanowisk.
W obrębie egzekutywy, której kształt uzależniony jest od rywalizacji partyjnej, struktury legislatywy oraz ustaleń koalicyjnych, a także w obrębie agend administracji publicznej, gdzie eksponowane stanowiska obsadzane są „z klucza” partyjnego.
W obrębie departamentów oraz agencji administracji publicznej, w których gestii znajduje się obsługa przepływu określonych dóbr i usług, a także na wierzchołkach władzy – jeśli istnieje tradycja tego rodzaju konsultacji (np. niemiecki zwyczaj zwany Kanzlersrunde, szeroko wykorzystywany przez H. Schmidta).
W obrębie struktur administracji publicznej oraz instytucji służących uzgadnianiu interesów, a także na poziomie środowisk lokalnych i zakładowych, przy szerokim wykorzystaniu struktur samorządu zawodowego i pracowniczego oraz instytucji demokracji przemysłowej.
Postrzeganie organizacji pozarządowych (przede wszystkim organizacji grup interesu)
Jako niezdyscyplinowanych rywali, którzy mogą stanowić zagrożenie dla porządku publicznego i ładu instytucjonalnego lub jako „jedynych obrońców” interesu grupowego, który nie jest reprezentowany w należytym stopniu i na odpowiednim poziomie.
Przede wszystkim jako wyrazicielek interesu o relatywnie wąskim i/lub specyficznym charakterze, które powinny być jednak uwzględnione w toku realizacji programów administracyjnych. Ich nieuwzględnienie może przyczynić się do deformacji lub niepowodzenia procesu implementacji.
Jako reprezentantek silnych grup interesu, nosicielek wiodących wartości społecznych oraz tych aspektów interesu publicznego oraz interesów partykularnych, które powinny znaleźć odbicie w aktualnie realizowanych kierunkach polityki.
Przede wszystkim jako wspólnot zainteresowanych promocja określonego programu lub typu polityki.
Reprezentanci najsilniejszych grup interesu, droga negocjacji, przetargu interesów, promocji określonych rozwiązań oraz konsensu, przyczyniają się do wypracowania i wdrażania kierunków polityki w których obrębie uwzględniane są wiodące wartości społeczne oraz komplementarne aspekty interesu publicznego.
Wybrane przykłady praktyki
Blokady dróg i węzłów kolejowych, niszczenie nieoclonych towarów, niszczenie urządzeń przemysłowych, „dzikie strajki”, okupacja budynków użyteczności publicznej, dramatyczne wystąpienia uliczne lub w skrajnej formie: tzw. akcja bezpośrednia przechodząca w terroryzm.
Spotkania przedstawicieli organizacji przemysłowych z szefami departamentów, upowszechnianie fachowych ekspertyz, korespondencja, petycje, wywieranie wpływu na parlamentarzystów lub na radnych, organizowanie akcji promujących rozwiązania kwestii problemowych, pokojowe manifestacje, bojkoty (grass roots lobbing)
Wybory parlamentarne i samorządowe (samorząd terytorialny i zawodowy), prace w obrębie stałych komisji i gremiów eksperckich.
Rokowania Okrągłego Stołu, komisje powoływane ad hoc, obywatelskie projekty aktów prawnych.
Praca w obrębie komisji trójstronnych (tripartism), cedowanie części uprawnień wykonawczych egzekutywy na rzecz organizacji interesu, administracyjne „stemplowanie” projektów ustaw stanowiących efekt uzgodnień dwustronnych (bipartism).
7. Tabela
8.
Dokonały się zmiany w środowisku
Organizacja nie zareagowała na zmiany
1. Strategie pasywne
Dokonują się zmiany w środowisku
Organizacja reaguje na zmiany
2. Strategie reaktywne
W środowisku zachodzą zmiany, które zainicjowała organizacja
Organizacja koordynuje przebieg zmian
3. Strategie uprzedzające
Podmioty znajdujące się w środowisku oraz organizacja podlegają stałym zmianom, które przyczyniają się do bieżącej modyfikacji ich wzajemnych relacji
4. Strategie interakcyjne
9. Lobbing ofensywny – strategia ataku, działania lobbystyczne, mające na celu niedopuszczenie do realizacji lub osłabienie projektów
Lobbing defensywny – rodzaj strategii, której celem jest zachowanie status quo. Podejmowane działania skupiają się zatem na podtrzymywaniu, wspomaganiu projektów mający pozytywny wpływ na interesy danej grupy.
10. Lobbing bezpośredni – różnorodne sposoby bezpośredniego dostępu do decydentów. Lobbing taki może przybierać formy, od przekazywania informacji, dostarczanie badań i opracowań, aż po działania public relations
Lobbing pośredni – pozyskiwanie poparcie opinii publicznej, tworzenie odpowiedniego klimatu wokół problemu, takiego w którym decydenci podejmują korzystne dla nas decyzje
11. Rodzaje:
12.
13.Kartka - tabela 3.1
14.Kartka - tabela 3.1
15.
16. Negatywne aspekty:
- korupcja
- nepotyzm brak obiektywności
- bezpośrednia zależność władzy od grup interesu
- istnieje ryzyko uzależnienia interesów narodowych od zagranicznych grup interesu
- grupa interesu może działać wbrew interesom innych grup
Pozytywne aspekty:
- artykulacja potrzeb
- zwiększenie wiedzy na ten temat
- zwrócenie uwagi polityków na sprawy wyborców
- zwiększenie społecznego poczucia odpowiedzialności i zaangażowania obywatelskiego
17. Partia polityczna – organizacja społeczna o określonym programie politycznym, mająca na celu jego realizację poprzez zdobycie i sprawowanie władzy lub wywieranie na nią wpływu.
Grupa interesu - grupa nie będąca aktorem politycznym, lecz chcąca wywierać wpływ na zarys polityki prowadzonej przez rządy, często pojęcie grupy interesu związane jest z lobbingiem.
18.
19.kartka
20.
21.Kartka
22.
23. Lobbing polityczny zwany także rzecznictwem interesów (z ang. advocacy) - pojęcie, opisujące działania grup interesów wywierających wpływ na organy państwa (w szczególności na legislatywę) w celu uzyskania korzystnej decyzji. Przez lobbing polityczny rozumie się także pewien układ powiązań instytucjonalnych, które służą dostarczaniu informacji, które są przydatne w procesie przygotowywania strategii lobbingowej i wywierania wpływu na treść tworzonego prawa. Tylko wtedy, gdy lobbing polega na wywieraniu wpływu poprzez rzetelną informację i edukowanie jest zgodny z prawem i etyką biznesową.
24.Konsultacja:
Kooperacja:
25.Nacisk:
Lobbing:
26.Reprezentacja – tabela: chyba
27.Nacisk/Presja – tabela: chyba
28.
...
Zieew