Prawo o ustroju sądów powszechnych.pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/110

USTAWA

z dnia 27 lipca 2001 r.

Prawo o ustroju sądów powszechnych

Opracowano na pod-

stawie: Dz.U. z 2001

r. Nr 98, poz. 1070,

Nr 154, poz. 1787, z

2002 r. Nr 153, poz.

1271, Nr 213, poz.

1802, Nr 240, poz.

2052, z 2003 r. Nr

188, poz. 1838, Nr

228, poz. 2256, z 2004

r. Nr 34, poz. 304, Nr

130, poz. 1376, Nr

185, poz. 1907, Nr

273, poz. 2702 i 2703,

z 2005 r. Nr 13, poz.

98, Nr 131, poz. 1102,

Nr 167, poz. 1398, Nr

169, poz. 1410, 1413 i

1417, Nr 178, poz.

1479, Nr 249, poz.

2104, z 2006 r. Nr

144, poz. 1044, Nr

218, poz. 1592, z 2007

r. Nr 25, poz. 162, Nr

64, poz. 433, Nr 73,

poz. 484, Nr 99, poz.

664, Nr 112, poz. 766,

Nr 136, poz. 959, Nr

138, poz. 976, Nr 204,

poz. 1482, Nr 230,

poz. 1698, z 2008 r.

Nr 223, poz. 1457, Nr

228, poz. 1507, Nr

234, poz. 1571, z 2009

r. Nr 1, poz. 4, Nr 9,

poz. 57, Nr 26, poz.

156 i 157, Nr 56, poz.

459, Nr 157, poz.

1241, Nr 178, poz.

1375, Nr 219, poz.

1706, Nr 223, poz.

1777.

Dział I

Sądy powszechne

Rozdział 1

Przepisy ogólne

Art. 1.

§ 1. Sądami powszechnymi są sądy rejonowe, sądy okręgowe oraz sądy apelacyjne.

§ 2. Sądy powszechne sprawują wymiar sprawiedliwości w zakresie nienależącym

do sądów administracyjnych, sądów wojskowych oraz Sądu Najwyższego.

§ 3. Sądy powszechne wykonują również zadania z zakresu ochrony prawnej, po-

wierzone w drodze ustaw.

§ 4. Ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o sądach bez bliższego ich określe-

nia, rozumie się przez to sądy powszechne.

Art. 2.

§ 1. Zadania z zakresu wymiaru sprawiedliwości wykonują sędziowie.

§ 2. Zadania z zakresu ochrony prawnej w sądach wykonują także referendarze są-

dowi i starsi referendarze sądowi. Ilekroć w przepisach innych ustaw jest mo-

wa o referendarzach sądowych, rozumie się przez to również starszych refe-

rendarzy sądowych.

§ 3. (uchylony).

Art. 3.

Sędziowie tworzą samorząd sędziowski. Organami samorządu sędziowskiego są:

zgromadzenie ogólne sędziów okręgu oraz zgromadzenie ogólne sędziów sądu ape-

lacyjnego.

15-01-10

©Kancelaria Sejmu

s. 2/110

Art. 4.

§ 1. W sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości obywatele biorą udział przez

uczestnictwo ławników w rozpoznawaniu spraw przed sądami w pierwszej in-

stancji, chyba że ustawy stanowią inaczej.

§ 2. Przy rozstrzyganiu spraw ławnicy mają równe prawa z sędziami.

Art. 5.

§ 1. Językiem urzędowym przed sądami jest język polski.

§ 2. Osoba niewładająca w wystarczającym stopniu językiem polskim ma prawo do

występowania przed sądem w znanym przez nią języku i bezpłatnego korzysta-

nia z pomocy tłumacza.

§ 3. O przyznaniu tłumacza osobie, o której mowa w § 2, orzeka sąd właściwy do

rozpoznania sprawy w pierwszej instancji. Wniosek o przyznanie tłumacza

zgłoszony w toku sprawy rozpoznaje sąd tej instancji, w której sprawa się to-

czy.

Art. 6.

Osoby pozostające ze sobą w stosunku pokrewieństwa w linii prostej lub powino-

wactwa w linii prostej albo w stosunku przysposobienia, małżonkowie oraz rodzeń-

stwo nie mogą być sędziami ani referendarzami sądowymi w tym samym wydziale

sądu.

Art. 7.

Nadzór nad działalnością sądów w zakresie orzekania sprawuje Sąd Najwyższy, w

trybie określonym ustawami.

Art. 8.

§ 1. Działalność administracyjna sądów ma na celu zapewnienie sądom odpowied-

nich warunków wykonywania ich zadań, o których mowa w art. 1 § 2 i 3.

§ 2. Działalność administracyjna sądów należy do organów sądów oraz do urzędni-

ków; czynności z zakresu działalności administracyjnej sądów należą także do

sędziów, jeżeli to wynika z przepisów prawa.

Art. 9.

Zwierzchni nadzór nad działalnością administracyjną sądów sprawuje Minister

Sprawiedliwości osobiście oraz przez właściwą służbę nadzoru. Podstawowe zadania

z zakresu zwierzchniego nadzoru nad działalnością administracyjną sądów bezpo-

średnio związaną z wykonywaniem wymiaru sprawiedliwości są wykonywane przez

sędziów delegowanych do Ministerstwa Sprawiedliwości w trybie określonym w art.

77.

15-01-10

©Kancelaria Sejmu

s. 3/110

Rozdział 2

Organizacja sądów

Art. 10.

§ 1. Sąd rejonowy tworzy się dla jednej lub większej liczby gmin; w uzasadnionych

przypadkach może być utworzony więcej niż jeden sąd rejonowy w obrębie tej

samej gminy.

§ 2. Sąd okręgowy tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch sądów

rejonowych, zwanego dalej „okręgiem sądowym”.

§ 3. Sąd apelacyjny tworzy się dla obszaru właściwości co najmniej dwóch okrę-

gów sądowych, zwanego dalej „obszarem apelacji”.

Art. 11.

§ 1. Sądy dzielą się na wydziały.

§ 2. Wydziałem kieruje przewodniczący wydziału, którym jest prezes albo wicepre-

zes sądu lub inny sędzia.

§ 3. Funkcję przewodniczącego wydziału w sądzie apelacyjnym i okręgowym po-

wierza sędziemu prezes tego sądu, a w sądzie rejonowym, na wniosek prezesa

tego sądu, prezes przełożonego sądu okręgowego. Przed powierzeniem funkcji

przewodniczącego wydziału prezes zasięga opinii właściwego kolegium sądu.

§ 4. W tym samym trybie prezes sądu zwalnia sędziego z funkcji przewodniczącego

wydziału.

§ 5. Jeżeli przemawiają za tym szczególne względy, takie jak wielkość wydziału

lub rozmiary jego zadań, właściwy prezes sądu może powierzyć sędziemu

funkcję zastępcy przewodniczącego tego wydziału. Przepisy § 2-4 stosuje się

odpowiednio.

Art. 12.

§ 1. Sąd rejonowy dzieli się na wydziały:

1) cywilny - do spraw z zakresu prawa cywilnego,

2) karny - do spraw z zakresu prawa karnego, w tym do spraw o wykroczenia

rozpoznawanych w drugiej instancji,

3) rodzinny i nieletnich (sąd rodzinny) - do spraw:

a) z zakresu prawa rodzinnego i opiekuńczego,

b) dotyczących demoralizacji i czynów karalnych nieletnich,

c) dotyczących leczenia osób uzależnionych od alkoholu oraz od środków

odurzających i psychotropowych,

d) należących do sądu opiekuńczego na podstawie odrębnych ustaw,

4) pracy (sąd pracy) - do spraw z zakresu prawa pracy,

5) ksiąg wieczystych - do prowadzenia ksiąg wieczystych oraz do innych

spraw cywilnych z zakresu postępowania wieczystoksięgowego.

15-01-10

©Kancelaria Sejmu

s. 4/110

§ 2. W sądzie rejonowym mającym siedzibę w mieście będącym siedzibą sądu

okręgowego, w którym jest utworzony wydział ubezpieczeń społecznych albo

wydział pracy i ubezpieczeń społecznych, tworzy się wydział ubezpieczeń spo-

łecznych do spraw z zakresu ubezpieczeń społecznych, należących do właści-

wości sądów rejonowych w tym samym okręgu sądowym, albo w miejsce wy-

działu, o którym mowa w § 1 pkt 4, tworzy się wydział pracy i ubezpieczeń

społecznych do spraw z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nale-

żących do właściwości sądów rejonowych w tym samym okręgu sądowym. W

uzasadnionych przypadkach wydziały te można utworzyć także w innym sądzie

rejonowym.

§ 3. W sądzie rejonowym mającym siedzibę w mieście będącym siedzibą sądu

okręgowego tworzy się wydział gospodarczy albo wydziały gospodarcze (sąd

gospodarczy) – do spraw gospodarczych oraz innych spraw z zakresu prawa

gospodarczego i cywilnego, powierzonych sądom gospodarczym na podstawie

odrębnych przepisów. W uzasadnionych przypadkach wydział gospodarczy

można utworzyć także w innym sądzie rejonowym.

§ 4. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 1 pkt 4, wyznacza się sę-

dziów wykazujących szczególną znajomość problematyki spraw pracowni-

czych, a do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 2, także sędziów

wykazujących szczególną znajomość celów ubezpieczenia i potrzeb osób

ubezpieczonych.

§ 5. Do orzekania w jednostkach, o których mowa w § 3, wyznacza się sędziów

wykazujących szczególną znajomość problematyki gospodarczej.

Art. 13.

§ 1. W sądzie rejonowym mogą być tworzone, w jego siedzibie lub poza jego sie-

dzibą, sądy grodzkie jako wydziały lub wydziały zamiejscowe sądów rejono-

wych.

§ 2. Sądom grodzkim powierza się rozpoznawanie spraw:

1) o wykroczenia w pierwszej instancji,

2) o wykroczenia skarbowe oraz o przestępstwa skarbowe, z wyjątkiem spraw

podlegających rozpoznaniu w postępowaniu zwyczajnym,

3) o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego,

3a) przestępstwa podlegające rozpoznawaniu w postępowaniu przyspieszonym,

4) o pozostałe przestępstwa, podlegające rozpoznaniu w postępowaniu uprosz-

czonym,

5) cywilnych podlegających rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym, z

wyjątkiem spraw rozpoznawanych w europejskim postępowaniu nakazo-

wym, oraz dotyczących depozytów sądowych i przepadku rzeczy.

§ 3. Sądy grodzkie tworzy i znosi Minister Sprawiedliwości w drodze rozporządze-

nia. W rozporządzeniu o utworzeniu sądu grodzkiego należy określić jego sie-

dzibę, obszar właściwości w granicach obszaru właściwości sądu rejonowego

oraz zakres spraw przekazanych do rozpoznawania sądowi grodzkiemu, spo-

śród spraw wymienionych w § 2. Przy tworzeniu i znoszeniu sądów grodzkich

należy kierować się ilością spraw wpływających do sądów oraz względami

ekonomii postępowania sądowego.

15-01-10

s. 5/110

Art. 14.

W trybie określonym w art. 13 § 3, Minister Sprawiedliwości może tworzyć poza

siedzibą sądu rejonowego inne wydziały zamiejscowe.

Art. 15.

W razie zniesienia wydziału zamiejscowego sądu rejonowego pracownicy zatrudnie-

ni w zniesionej jednostce przechodzą do odpowiedniego sądu.

Art. 16.

§ 1. Sąd okręgowy dzieli się na wydziały:

1) cywilny - do rozpoznawania w pierwszej instancji spraw cywilnych i ro-

dzinnych oraz do rozpoznawania w drugiej instancji spraw cywilnych oraz

spraw należących do właściwości sądów rodzinnych, z wyjątkiem spraw

przeciwko nieletnim o popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletnie-

go zastosowano środek poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera

wniosek o orzeczenie środka poprawczego,

2) karny - do spraw z zakresu prawa karnego w pierwszej i drugiej instancji, do

spraw zgodności z prawdą oświadczeń lustracyjnych w pierwszej instancji

oraz do spraw rozpoznawanych w drugiej instancji przeciwko nieletnim o

popełnienie czynu karalnego, jeżeli wobec nieletniego zastosowano środek

poprawczy lub gdy środek odwoławczy zawiera wniosek o orzeczenie środ-

ka poprawczego,

3) penitencjarny i nadzoru nad wykonywaniem orzeczeń karnych - do spraw

penitencjarnych i nadzoru nad sądowym postępowaniem wykonawczym w

sprawach z zakresu prawa karnego,

4) pracy (sąd pracy) - do spraw z zakresu prawa pracy oraz wydział ubezpie-

czeń społecznych (sąd ubezpieczeń społecznych) - do spraw z zakresu

ubezpieczeń społecznych,

5) gospodarczy (sąd gospodarczy) - do spraw gospodarczych.

§ 1a. W sądach okręgowych położonych w miejscowościach, w których znajdują się

oddziały Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko

Narodowi Polskiemu, Minister Sprawiedliwości może utworzyć, w drodze za-

rządzenia, wydziały lustracyjne do rozpoznawania spraw, o których mowa w

art. 28 ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o doku-

mentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych do-

kumentów (Dz. U. Nr 218, poz. 1592) oraz w art. 35d ustawy z dnia 18 grudnia

1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko

Narodowi Polskiemu (Dz. U. Nr 155, poz. 1016, z późn. zm. 1) ).

§ 2. W sądzie okręgowym, w którym wpływ spraw z zakresu prawa pracy

i ubezpieczeń społecznych jest niewielki, zamiast odrębnych wydziałów pracy

1) Zmiany wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz.U. z 1999 r. Nr 38, poz. 360, z 2000 r. Nr 48,

poz. 553, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 153, poz. 1271, z 2003 r. Nr 139, poz. 1326, z 2005 r. Nr

64, poz. 567, Nr 167, poz. 1398 i Nr 222, poz. 1914 oraz z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 i Nr 218,

poz. 1592.

15-01-10

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: