Znieczulenie pacjenta z tzw. pełnym żołądkiem

Aspiracja treści żołądkowej do płuc:

·         czynne wymioty

·         bierne zarzucanie- regurgitacja

Czynne wymioty – okoliczności sprzyjające:

·         indukcja znieczulenia

·         extubacja- po znieczuleniu

Regurgitacja

·         możliwa na każdym etapie znieczulenia

Sprzyja:

·         zmniejszenie odruchów obronnych pacjenta /np. uśpienie, utrata przytomności

·         brak szczelności drogi oddechowej

Ryzyko zachłyśnięcia kwaśną treścią żołądkową:

·         zależy od kwaśności- pH

·         pH < 2,5

·         objętość 0,4 ml/kg c.c

Aspiracja resztek pokarmowych:

·         ryzyko obturacji- zatkania dróg oddechowych

Przyczyny:

1. brak przygotowania do znieczulenia /<6 godz. od ostatniego posiłku
2. ciężki stan ogólny chorego- zaleganie treści pokarmowej

·         wstrząs

·         ból ostry, przewlekły

·         uszkodzenia wielonarządowe

·         oparzenia

·         każdy pacjent po urazie

3. zawsze kobieta ciężarna /niezależnie od czasu ostatnio spożytego posiłku
4. tzw. „ostry brzuch”
5. niedrożność przewodu pokarmowego
6. choroby żołądka /zwężenie odźwiernika, roztrzeń, nowotwory, perforacja, krwawienia
7. obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku:

·         organiczne- otyłość, ciąża, przepuklina rozworu przełykowego

·         czynnościowe- po podaniu atropiny, opiatów, leków wziewnych, niektórych anestetyków dożylnych

8. wzrost ciśnienia śródżołądkowego po nadmuchaniu mieszaniny oddechowej przy wentylacji sztucznej / niewłaściwa wentylacja

Objawy:

·         stwierdzenie treści pokarmowej w jamie ustnej przed intubacją- pewne

·         skurcz, obrzęk w drzewie oskrzelowym

·         uszkodzenie bariery pęcherzykowo-włośniczkowej

·         wzrost ciśnienia w drogach oddechowych

·         osłuchowo: rozsiane świsty, rzężenia nad płucami

·         spadek saturacji

·         zmniejszenie TV

·         cechy zapalne płuc w badaniu radiologicznym (początkowo bardziej po stronie prawej)

Profilaktyka- zapobieganie:

·         unikanie wykonywania znieczulenia u osoby z pełnym żołądkiem

·         zawsze, jeśli tylko można odczekać 6 godz.

·         jeśli zabieg konieczny:

1. 1. usunięcie treści pokarmowej z żołądka przez założenie sondy
   2. podanie w premedykacji:

-          blokerów H2 receptorów: Ranitydyna 50 mg i.v; Tagamet 200 mg i.v

-          środków zobojętniających kwas solny: cytrynian sodu 30 ml p.o

-          leków przyspieszających pasaż treści pokarmowej: Metoclopramid 10 mg i.v

3.         tylko natlenienie bierne 5 minut

4.         intubacja w pozycji Trendelenburga lub anty-Trendelenburga

5.         zawsze z udziałem osoby towarzyszącej- konieczny rękoczyn Sellicka

Intubacja przy ryzyku aspiracji:

·         przygotowany sprawny ssak

·         po biernym natlenieniu

·         w obecności osoby towarzyszącej

·         po podaniu dawki prekuraryzacyjnej

·         lek nasenny

·         skolina w pełnej dawce

·         odczekanie 30-60 sekund (bez prowadzenia wentylacji)

·         szybka, sprawna intubacja wcześniej przygotowaną rurką /zawsze z balonem

·         natychmiastowe uszczelnienie rurki po zaitubowaniu

Postępowanie po stwierdzeniu aspiracji:

·         oczyszczenie dróg oddechowych

·         odessanie

·         płukanie drzewa oskrzelowego 0.9% NaCl

·         utrzymywanie prawidłowej saturacji krwi/ zwiększenie tlenu

·         leki rozszerzające oskrzela