Podlasie 2.doc

(155 KB) Pobierz
Podlasie – (albo Podlasze; białoruski: Падляшша Padljašša, litewski: Palenkė, łacina: Podlachia) - historyczna kraina Polski l

Podlasie – (albo Podlasze; białoruski: Падляшша Padljašša, litewski: Palenkė, łacina: Podlachia) - historyczna kraina Polski leżąca na Nizinie Podlaskiej po obu brzegach środkowego Bugu, zamieszkana przez Podlasian. Etymologia wskazuje na źródłosłów ruski (pod Lachami), co może wiązać się z przynależnością ziem drohickich do Rusi we wczesnym średniowieczu, lub też oznaczać, że Podlasie znajdowało się pod władzą Lachów czyli Polaków.

Do obecnej chwili nie stwierdzono czy teren Podlasia we wczesnym średniowieczu znajdował się w sferze wpływów zachodniej czy wschodniej Słowiańszczyzny. Prawdopodobnie obie te grupy wzajemnie się na terenie Podlasia przenikały. W XI w. Podlasie weszło w skład Rusi Kijowskiej, a następnie Księstwa Wołyńskiego i Rusi Halicko-Wołyńskiej. W Drohiczynie koronował się na króla Daniel Halicki. Od XIII do XV w. teren sporny między Mazowszem a Litwą. W 1566 wydzielono z Podlasia ziemię brzeską, późniejsze województwo brzeskie. Po podpisaniu unii lubelskiej w 1569 jako województwo podlaskie znalazło się w składzie Korony. Podlasie wówczas składało się z ziem: drohickiej, mielnickiej i bielskiej a największym miastem był wówczas Międzyrzec Podlaski. W okresie rozbiorów zostało rozdzielone między Prusy i Austrię wzdłuż Bugu. W 1807 część Podlasia przeszła do zaboru rosyjskiego (obwód białostocki), pozostałą zaś część w 1809 włączono do Księstwa Warszawskiego. Od 1815 Podlasie weszło w skład Królestwa Polskiego (Kongresowego). W 1919 znalazło się w granicach II Rzeczypospolitej.

Plemiona zamieszkujące Podlasie:

 

Jaćwingowie, Jaćwięgi (łac. Sudovia, lit. Jotvingiai, biał. Яцьвягі) - wymarły lud bałtycki, blisko spokrewniony z Prusami, zamieszkujący Sudowię lub Jaćwież - tereny na lewym brzegu środkowego Niemna, jak również tereny dzisiejszego Pojezierza Suwalskiego. Posługiwali się oni językiem jaćwińskim (jaćwieskim).

Prowadzili niszczące najazdy na Mazowsze, lubelską Małopolskę. W odwecie za najazdy Bolesław Wstydliwy zorganizował najazd odwetowy na ich ziemie. Kilkanaście lat potem powracający z łupami zagon jaćwieski został rozbity przez Leszka Czarnego. Ich los przypieczętowała przegrana bitwa nad rzeką Nurzec.

Osłabieni zostali podbici przez zakon krzyżacki do 1283, w którym to poddał się im ostatni ich wódz Skomand. Resztki emigrowały na Litwę i tam zostały wchłonięte przez Litwinów w XIII i XIV wieku. Ich ziemie pokojem melneńskim w 1422 roku podzielono między zakon krzyżacki i Litwę.Póżniej zostali całkowicie zaasymilowani z miejscową ludnością.

Sudinoi

Goci (u Pliniusza Starszego Gutones; u Tacyta Gotones) – jedno z największych i najważniejszych plemion wschodniogermańskich.

Wywodzili się prawdopodobnie z Gotlandii, zwanej przez Jordanesa Scandzą. Opuścili swe skandynawskie siedziby, jak mówią podania, na trzech okrętach pod wodzą Beriga, by po pobycie na wybrzeżu Bałtyku (Gothiscandza), następnie nad dolną Wisłą i wędrówce w górę Wisły i Bugu (ślady wędrówki to archeologiczne kultury: oksywska i wielbarska) dotrzeć w końcu II wieku na stepy nadczarnomorskie, gdzie sprzymierzyli z tubylcami (Alanowie), a ich wspólną społeczność archeologowie określają jako kulturę czerniachowską.

W III wieku w źródłach pisanych pojawiają się nazwy: Terwingowie, czyli Goci – "mieszkańcy lasu" i Greutungowie – "mieszkańcy stepu". Na południu dzisiejszej Ukrainy w IV wieku nastąpił podział Gotów na: wschodnich (Ostrogoci), osiadłych na wschód od Dniestru i zachodnich – (Wezjowie, czyli późniejsi Wizygoci), żyjących na zachodnim brzegu rzeki. Oba odłamy pobite przez Hunów wdarły się na terytorium cesarstwa rzymskiego i walnie przyczyniły się do zagłady jego zachodniej części.

Ostrogoci opanowali Panonię. Potem w ramach sojuszu z Bizancjum zaatakowali rządzoną przez Odoakra Italię, gdzie utworzyli królestwo ze stolicą w Rawennie. Swój rozkwit przeżyło ono za panowania Teodoryka I Wielkiego. W VI wieku Ostrogoci zostali pokonani przez armie bizantyjskie Belizariusza i Narsesa, a później ulegli Longobardom.

Wizygoci po długiej i niszczycielskiej wędrówce – w 410 złupili Rzym – założyli swoje królestwo na terenie dzisiejszej południowo-zachodniej Francji ze stolicą w Tuluzie. Z czasem – także pod naciskiem Franków – przenieśli jego siedzibę do Hiszpanii, gdzie w VIII wieku ulegli najazdowi Arabów.

Słowianie – najliczniejsza etnicznie i językowo indoeuropejska grupa ludnościowa w Europie, zamieszkująca wschodnią i środkową część tego kontynentu, posługująca się językami słowiańskimi.

Do Słowian zalicza się: Białorusinów, Bośniaków, Bułgarów, Chorwatów, Czarnogórców, Czechów, Kaszubów, Łemków, Łużyczan, Macedończyków, Polaków, Rosjan, Serbów, Słowaków, Słoweńców, Ślązaków i Ukraińców oraz ponad 140 pomniejszych grup.

W przeszłości istniały również grupy

·         Słowian dackich

·         Słowian panońskich

·         Słowian połabskich.

Znaczne rozprzestrzenienie Słowian zaważyło na wyodrębnieniu się trzech grup językowych:

·         Słowian zachodnich

·         Słowian wschodnich

·         Słowian południowych

 

Hipotezy pochodzenia Słowian

Jako wspólnota językowa wykształcili się ok. poł. I tysiąclecia n.e. z bałto-słowiańskiej grupy językowej.

Trwa spór o ich pochodzenie, według różnych koncepcji pierwotne siedziby Słowian lokalizuje się:

·         na obszarze Polski, ewentualnie także na Wołyniu i Podolu (autochtonistyczna koncepcja Kostrzewskiego, Mańczaka)

o        Analiza DNA (Y HG3) [1], [2] potwierdza autochtoniczne lub wręcz zachodnie pochodzenie Słowian (koncepcja atlantycka).

o        Ostatnie badania antropologiczne (przeprowadzone w latach 2002 - 2004 na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza) dotyczące stopnia zróżnicowania antropologicznego populacji ludzkich zamieszkujących dorzecze Odry i Wisły w okresie wpływów rzymskich i we wczesnym średniowieczu wskazują na prawdziwość konecpcji autochtonicznej.

·         na Środkowym Podnieprzu (między Kijowem a Mohylowem – (allochtonistyczna koncepcja Godłowskiego),

·      ...

Zgłoś jeśli naruszono regulamin