XIX. PRZYPOWIEŚĆ O WINNICY.pdf

W Jego ranach

http://mateusz.pl/ksiazki/jacd/jacd319.htm

XIX. PRZYPOWIEŚĆ O WINNICY

Posłuchajcie innej przypowieści! Był pewien gospodarz, który założył winnicę. Otoczył ją

murem, wykopał w niej tłocznię, zbudował wieżę, w końcu oddał ją w dzierżawę rolnikom

i wyjechał. Gdy nadszedł czas zbiorów, posłał swoje sługi do rolników, by odebrali plon jemu

należny. Ale rolnicy chwycili jego sługi i jednego obili, drugiego zabili, trzeciego zaś

ukamienowali. Wtedy posłał inne sługi, więcej niż za pierwszym razem, lecz i z nimi tak samo

postąpili. W końcu posłał do nich swego syna, tak sobie myśląc: Uszanują mojego syna. Lecz

rolnicy zobaczywszy syna mówili do siebie: To jest dziedzic; chodźcie zabijmy go,

a posiądziemy jego dziedzictwo. Chwyciwszy go, wyrzucili z winnicy i zabili. Kiedy więc

właściciel winnicy przyjdzie, co uczyni z owymi rolnikami? Rzekli Mu: Nędzników marnie

wytraci, a winnicę odda w dzierżawę innym rolnikom, takim, którzy mu będą oddawali plon

we właściwej porze. Jezus im rzekł: Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: Właśnie ten kamień,

który odrzucili budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił, i jest cudem w naszych

oczach. Dlatego powiadam wam: Królestwo Boże będzie wam zabrane, a dane narodowi,

który wyda jego owoce. Kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie,

zmiażdży go. Arcykapłani i faryzeusze, słuchając Jego przypowieści, poznali, że o nich mówi

(Mt 21, 33–45).

1. Założenie winnicy

Jezus wygłasza powyższą przypowieść w Jerozolimie w sytuacji, gdy polemika z Żydami była

już bardzo ostra. Faryzeusze już dawno postanowili zgładzić Jezusa. Szukali jedynie okazji

i sposobu, w jaki można będzie to uczynić. Przypowieść rozpoczyna się od niemal dosłownego

cytatu z Proroka Izajasza: Chcę zaśpiewać memu Przyjacielowi pieśń o Jego miłości ku swojej

winnicy! Przyjaciel mój miał winnicę na żyznym pagórku. Otóż okopał ją i oczyścił z kamieni

i zasadził w niej szlachetną winorośl; pośrodku niej zbudował wieżę, także i tłocznię w niej

wykuł. I spodziewał się, że wyda winogrona, lecz ona cierpkie wydała jagody (Iz 5, 1–2).

Słuchacze, którym na ogół dobrze był znany ten tekst, uświadomili sobie, iż Jezus mówi

o narodzie izraelskim, gdyż on właśnie jest winnicą Jahwe, dla której tak wiele zrobił z miłości

do niej.

Opis zakładania winnicy moglibyśmy porównać do długiego i troskliwego dzieła stwarzania

świata. Właściciel winnicy, jak mówi Izajasz, włożył w nią wszystkie swoje twórcze zdolności

i talenty oraz całą swoją miłość. Wybrał dla niej najlepsze miejsce — żyzny pagórek. Zasadził

w niej dobrze wyselekcjonowaną szlachetną winorośl . Kiedy gospodarz ukończył swoją

winnicę, oddał ją w dzierżawę rolnikom i wyjechał.

Posługując się w analizie tej przypowieści naszym ludzkim sposobem szukania zależności

pomiędzy przyczyną a skutkiem, powiemy, że już tu tkwił pierwszy błąd gospodarza. Skoro aż

tak bardzo zależało mu na winnicy, nie powinien był jej oddawać w niesprawdzone ręce.

Gospodarz zaufał ludziom przypadkowym, którzy mieli okazać się nie tylko nielojalni wobec

niego, ale także mieli stać się zabójcami jego własnego syna. Zaufanie niesprawdzonym

rolnikom wydaje się być aktem elementarnego braku roztropności. Gospodarzowi szybko

przyjdzie zbierać gorzkie owoce swojego nieroztropnego zaufania, jeżeli będzie stosował taką

metodę.

W tym miejscu zaczyna się jakby historia słabości Boga , który wszystko, co ma

najcenniejszego z całym zaufaniem powierza przypadkowemu człowiekowi ; przypadkowemu ,

ponieważ chodzi tu o każdego człowieka. Oto słabość Boga , który kocha człowieka i dlatego

właśnie ufa jego ludzkiej wolności wbrew wszelkiej oczywistości.

1 z 5

20110303 19:21

W Jego ranach

http://mateusz.pl/ksiazki/jacd/jacd319.htm

2. Gdy nadszedł czas zbiorów, posłał swoje sługi

Kiedy przyszła pora pierwszych zbiorów, gospodarz wysłał swoje sługi do rolników, by

odebrali plon jemu należny. Owo wielkie zaufanie do rolników sprawiło, iż gospodarz jakby

sobie nie zdawał sprawy, iż naraża swoje sługi nie tylko na zniewagę, ale także na śmiertelne

niebezpieczeństwo. Niewdzięczni rolnicy chwycili jego sługi i jednego obili, drugiego zabili,

trzeciego zaś ukamienowali . Rolnicy zachowują się nie tylko w sposób buntowniczy, ale także

w sposób brutalny i zbrodniczy. Nie myślą dotrzymywać zawartej wcześniej z gospodarzem

umowy.

Możemy spróbować odtworzyć sposób rozumowania zbuntowanych rolników: Gospodarz,

który powierzył nam winnicę jest teraz bardzo daleko. Pracujemy na jego roli bardzo ciężko

cały rok. I choć na samym początku włożył tyle trudu i wysiłku w budowanie winnicy, to

jednak teraz zdaje się nie dbać o nią. Czyżby nie znał prawa siły, którym rządzi się świat

dzisiejszy? Gospodarz wydaje się być bardzo słaby lub też naiwny, skoro wysłał kilku

nieuzbrojonych sług nie zapewniając im bezpieczeństwa z pomocą jakiegoś małego choćby

oddziału wojska. Naiwność jest innym rodzajem słabości. Nie damy mu tego, czego się

domaga. Zobaczymy, jaka będzie jego reakcja .

Rolnicy zachowują się jak małe dzieci w szkole. Kiedy przychodzi do klasy nowa

nauczycielka, od samego początku zaczynają psocić, dokuczać jej, żartować, ale obserwują

jednocześnie, w jaki sposób ona zareaguje. Badają w ten sposób, na ile żartów i psot będzie

można sobie przy niej pozwolić. Jeżeli pozwoli na małe psoty, będą robić małe; jeżeli pozwoli

na duże, korzystając z jej słabości, będą psocić do woli.

Prawdopodobnie rolnicy po swoim brutalnym czynie, zaczęli rozmyślać i rozmawiać między

sobą, co się teraz stanie. Możemy przypuszczać, iż wielu zaczęło się obawiać, że gospodarz

przyśle wojsko i natychmiast surowo wszystkich ich ukarze. Z pewnością dość niecierpliwie

czekali na pierwszą reakcję gospodarza na ich zbrodnicze i buntownicze zachowanie. Byli

przecież świadomi niesprawiedliwości, jakiej dopuścili się zarówno w stosunku do gospodarza,

jak i samych sług.

I oto znowu gospodarz zdaje się powtarzać ten sam elementarny błąd. Za drugim razem posłał

wprawdzie więcej sług, ale tak samo bezbronnych. Także tym razem nie zabezpieczył ich

przed przemocą ze strony zbuntowanych rolników. Dla rolników zaś był to ewidentny znak, że

gospodarz nie jest człowiekiem interesu i nie można traktować go na serio. Także za drugim

razem rolnicy zrobili to samo, co za pierwszym: jednych obili, drugich zabili, jeszcze innych

ukamienowali. Masakra sług była tym razem większa niż za pierwszym razem.

A teraz spróbujmy wczuć się w sposób rozumowania samego gospodarza, który podsuwa nam

także sama przypowieść Jezusa. Chociaż gospodarz jest jednocześnie potężnym władcą

posiadającym liczne wojska, to ma jakąś odrazę wobec stosowania przemocy. Stąd też wbrew

wszelkiej oczywistości zakłada w sposób maksymalny dobrą wolę u rolników i chce im wyjść

naprzeciw. Za wszelką cenę pragnie z nimi pojednania i ugody. Gospodarz usiłuje najpierw

znaleźć wytłumaczenie idące po linii ich rzekomej dobrej woli. Gospodarz myśli: Być może nie

zrozumieli mnie do końca i dlatego doszło do przypadkowej bójki. Jeżeli nawet niektórzy

z nich zawinili, to być może zreflektują się, uznają swój błąd, przyznają się do winy. Przecież

nie mogą nie być świadomi, że mam wojsko i mogę także siłą odebrać to, co moje. Ale po co

stosować zaraz siłę. Podaruję im ten pierwszy wybryk. Za drugim razem wyślę więcej sług .

Kiedy jednak druga misja sług nie powiodła się, gospodarz zamiast ukarać ich, co wydawało

się być naturalne, dalej szuka usprawiedliwienia dla buntowników. Wprawdzie tym razem

wysłałem więcej sług, ale może nie byli dość stanowczy, może pozwolili się zlekceważyć.

Prawdopodobnie doradcy gospodarza podpowiadali mu, aby rozwiązał problem od razu

wysyłając oddział wojska, by ukarać buntowników.

2 z 5

20110303 19:21

W Jego ranach

http://mateusz.pl/ksiazki/jacd/jacd319.htm

3. W końcu posłał swojego syna

Po drugim bezkarnym buncie stało się dla rolników niemal oczywiste, iż gospodarz jest

człowiekiem słabym, który nie umie dochodzić swoich praw. Pomyśleli, iż teraz gospodarz

będzie bał się przysłać kogokolwiek. Ale oto staje się rzecz niesamowita, która może zdarzyć

się jedynie w mitycznych opowiadaniach lub też w przypowieści Jezusa. Do zbuntowanych

rolników, którzy już dwukrotnie zmasakrowali wysłanników, gospodarz w końcu posłał swego

syna, tak sobie myśląc: Uszanują mojego syna . Gospodarz ciągle wierzy w dobrą wolę

rolników i ich lojalność względem niego. Zakłada, iż rolnicy uznają jego prawo własności do

winnicy. Jeżeli rolnicy nie uznali autorytetu sług, to teraz z pewnością uznają autorytet

mojego syna. Z pewnością przed moim synem uznają swoją winę, ukorzą się i oddadzą

należne mi plony. Wraz z misją mojego syna rozpocznie się nowy okres współpracy

z rolnikami.

Rozumowanie rolników było jednak zupełnie inne. Kiedy zobaczyli syna gospodarza,

bynajmniej się nie przestraszyli. Nie mieli też ochoty do dialogu i do pertraktacji. Skoro

znieważyli i zabili sługi gospodarza, dlaczego mieliby nagle okazać się uległymi i pokornymi

wobec syna gospodarza? Przyzwyczaili się do stosowania przemocy. Przemoc, w ich

mniemaniu, okazała się skuteczną metodą na życie . Skoro gospodarz nie mógł ukarać nas za

pierwszym i drugim razem — myślą sobie rolnicy — to nie będzie w stanie ukarać nas

i dochodzić swoich praw także za trzecim razem. Ostatecznie potwierdziło się, iż gospodarz

nie umie rządzić i jest słaby. Jeżeli syn ma otrzymać w spadku winnicę, to wystarczy go teraz

zabić, a winnica będzie już nasza na zawsze. Skończy się ostatecznie uciążliwa zależność od

gospodarza, sami będziemy sobie gospodarzyć. Zrobili tak, jak postanowili. Chwyciwszy więc

syna, wyrzucili go z winnicy i zabili.

Gospodarz posyłając swojego syna ryzykuje wszystko, ale wbrew wszelkiej oczywistości ma

do nich zaufanie. Wierzy, iż uznają jego autorytet i ze względu na autorytet pana uznają

autorytet syna. Słabość gospodarza nie wynika z braku siły i wojska, ale z zaufania i miłości do

rolników. Posyłając do nich syna pragnie, aby w końcu się opamiętali. Okazuje im najwyższy

dowód zaufania. Przecież nie mogą nie dostrzec — myśli gospodarz — jak bardzo mi na nich

zależy.

Ostatecznym źródłem słabości Boga w Jezusie Chrystusie jest niewiarygodne zaufanie Boga

do człowieka, niewiarygodna Jego miłość do ludzi. To właśnie to bezgraniczne zaufanie,

bezgraniczna miłość karze Bogu zachowywać się w sposób po ludzku nielogiczny . W Jezusie

Chrystusie Bóg, podobnie jak gospodarz, wszystko stawia na jedną kartę i ryzykuje wszystko.

Kiedy jednak wchodzimy w rozważania męki i śmierci Jezusa trudne staje się stosowanie

jakichkolwiek porównań i przypowieści. Wydaje się dziwne, że gospodarz posyła syna

wiedząc, że będzie zabity. Ale w tym właśnie wyraża się bezwarunkowość zaufania,

bezgraniczność miłości. Miłość nie kalkuluje, nie oblicza. Biblia powie nam, że Bóg nie

oszczędził nawet swojego Jedynego Syna, ale Go wydał za nas na śmierć krzyżową. To

nieskończona miłość Boga do człowieka każe stać się Bogu słabym, bezbronnym

i nielogicznym w spotkaniu z człowiekiem. Miłość nie łamie nigdy wolności. Bóg nie złamie

i nie zgwałci nigdy wolności swoich stworzeń za pomocą krzyku, lęku, przymusu, przemocy.

I właśnie dlatego gospodarz nie posyła wojska, aby ukarać buntowników. Bóg zawsze staje się

pokorny i słaby, kiedy staje wobec wolności ludzkiego serca. Bóg nieustannie, w historii

każdego człowieka osobiście naraża się, że zostanie osądzony, odrzucony, zelżony, pobity,

ukrzyżowany.

4. Możliwość powiedzenia Bogu nie

Straszliwą konsekwencją, negatywną konsekwencją naszej wolności, jest możliwość

3 z 5

20110303 19:21

W Jego ranach

http://mateusz.pl/ksiazki/jacd/jacd319.htm

Straszliwą konsekwencją, negatywną konsekwencją naszej wolności, jest możliwość

powiedzenia Bogu nie . Daje ona możliwość zabicia sług i syna gospodarza , zabicia Jezusa

Syna Bożego. Człowiek, podobnie jak owi rolnicy, może fałszywie odczytać swoją sytuację

przed Bogiem. Wchodzi w grzech, sprzeciwia się Bogu, łamie przykazania, łamie podjęte

zobowiązania, krzywdzi bliźnich i jednocześnie zauważa, że to uchodzi mu bezkarnie . Życie

toczy się dalej. Nikt go nie każe. Kiedy człowiek raz spróbuje stosować metodę przemocy

i dostrzeże, że to się opłaca, wówczas może sądzić, iż jest to dobry sposób na życie . Wyrzuty

sumienia, które może nawet pojawiają się od czasu do czasu, są jednak coraz słabsze, aż

wreszcie gdzieś znikają. Pierwsze lęki, że Bóg może nas ukarać jakąś nagłą chorobą, śmiercią

kogoś bliskiego, życiowym niepowodzeniem itp., okazują się jedynie projekcją na Boga

naszych osobistych obaw. Człowiek nieprawy szybko przekonuje się, że nic takiego nie

zagraża mu ze strony Pana Boga. W sytuacji życia w nieprawości człowiek może sobie

rozwiązać problem Boga deklarując się agnostykiem, ateistą; może też — co okazuje się

najczęściej stosowaną metodą — uśpić Boga w swoim życiu.

Oto przykład. Zaniedbujemy modlitwę, modlimy się banalnie, powierzchownie, z czasem

zaniedbujemy modlitwę w ogóle, porzucamy ją, przestajemy się spowiadać, uczestniczyć

w Eucharystii i — nic się nie dzieje. Naiwnie możemy myśleć, że porzucając modlitwę mamy

trochę więcej czasu i spokojniejsze życie. Inny przykład. Mając zobowiązania wobec własnej

żony, męża i dzieci (czy też wobec dobrowolnie podjętego celibatu), pozwalamy sobie na

jakieś dwuznaczne kontakty emocjonalne; z czasem angażujemy się pełniej i głębiej. W końcu

dochodzi do zdrady i niewierności. I chociaż obawiamy się, że coś się stanie, nic szczególnego

się nie dzieje. Przekonujemy się, że można sobie ułożyć spokojne podwójne moralnie życie.

W tych okresach uwikłania moralnego czujemy się nieraz nawet szczęśliwi i zadowoleni

z życia. W taki właśnie stopniowy i powolny sposób można nauczyć się praktycznie każdej

nieprawości, która — jak się wydaje — może uchodzić bezkarnie. Ale te nasze odczucia,

podobnie jak sposób rozumowania rolników, są fałszywe, złudne. Pokaże to dopiero

przyszłość.

5. Co właściciel winnicy czyni z owymi rolnikami?

Wbrew temu, co mogło wydawać się rolnikom i co może wydawać się także nam samym,

gospodarz nie jest słabym i bezradnym człowiekiem. Pokazuje to dalsza część przypowieści.

Kiedy więc właściciel winnicy przyjdzie, co uczyni z owymi rolnikami? Rzekli Mu: Nędzników

marnie wytraci, a winnicę odda w dzierżawę innym rolnikom, takim, którzy mu będą oddawali

plon we właściwej porze .

Męka i krzyż Jezusa ukazują nie tylko słabość Boga, ale także Jego Boską moc. Męka i krzyż

Jezusa jest straszliwym sądem Boga nad ludzkim grzechem. Bóg pragnie, abyśmy dzięki

krzyżowi Jego Syna byli wolni od straszliwej rzeczywistości naszego grzechu. Wszyscyśmy

pobłądzili jak owce, każdy z nas się obrócił ku własnej drodze, a Pan zwalił na Niego winy

nas wszystkich (Iz 53, 6) — powie prorok Izajasz. Bóg Ojciec dokonał surowego sądu na

swoim Synu, zamiast na nas. Przekleństwo grzechu spadło na Niego. Bóg w Jezusie podstawił

się na nasze miejsce.

Jezus im rzekł: Czy nigdy nie czytaliście w Piśmie: Właśnie ten kamień, który odrzucili

budujący, stał się głowicą węgła. Pan to sprawił, i jest cudem w naszych oczach . Syn

pochwycony, wyrzucony i zabity poza murami miasta stanie się Tym, który będzie sądził

żywych i umarłych. Gospodarz w Nim właśnie okaże swoją potęgę i moc: Wówczas ukaże się

na niebie znak Syna Człowieczego, i wtedy (...) ujrzą Syna Człowieczego, przychodzącego na

obłokach niebieskich z wielką mocą i chwałą. Pośle On swoich aniołów z trąbą o głosie

potężnym, i zgromadzą Jego wybranych z czterech stron świata, od jednego krańca nieba aż

do drugiego (Mt 24, 30–31). Kto upadnie na ten kamień, rozbije się, a na kogo on spadnie,

zmiażdży go . Odrzucona miłość, zlekceważone i nadużyte zaufanie w końcu obraca się

przeciwko człowiekowi. Wysłanie przez gospodarza wojska, które marnie wytraci

4 z 5

20110303 19:21

W Jego ranach

http://mateusz.pl/ksiazki/jacd/jacd319.htm

buntowników jest pewną biblijną metaforą, którą trzeba rozważać w całym kontekście

biblijnym. Bóg nie sądzi i nie karze człowieka na ludzki sposób, jak czynił to zwykle

bezwzględny wschodni władca wobec swoich zbuntowanych podwładnych. W grzechu to my

sami nakładamy na siebie okrutną karę oddzielając się swoim buntem od jedynego źródła życia

i miłości; od miłości Ojca i Syna w Duchu Świętym.

A jeżeli ktoś posłyszy słowa moje, ale ich nie zachowa, to Ja go nie sądzę — mówi Jezus. Nie

przyszedłem bowiem po to, aby świat sądzić, ale aby świat zbawić (J 12, 47). Sądem Boga jest

Jego nieskończone miłosierdzie. Grzech, któremu człowiek uwierzył i oddał do dyspozycji

swoje życie, sam osądzi człowieka. Człowiek sam, zrywając życiodajne więzy miłości,

nierzadko czyni swoje życie piekłem już tutaj na ziemi. Życie ludzkie bez miłości zawsze jest

piekłem, zarówno tutaj na ziemi, jak tym bardziej w wieczności.

Prośmy gorąco o głębokie wejście w tajemnicę Bożej słabości , dzięki której moglibyśmy

wewnętrznie poznać tajemnicę bezgranicznego zaufania Boga do człowieka. Prośmy, abyśmy

mogli dotknąć Jego nieskończonej miłości do każdego z nas. Módlmy się również, abyśmy

przyjęli tę słabość Boga objawioną w krzyżu Jezusa jako przejaw Jego mocy; mocy, która nie

identyfikuje się jednak z przemocą, siłą, z łamaniem ludzkiej wolności. Słabość Boga nie jest

jedynie figurą retoryczną . Bóg nie udaje słabego, ale jest słaby, kiedy wchodzi w dialog

z wolnym człowiekiem. Bóg nie gwałci wolności ludzkiej woli. Szanuje ją, nawet za cenę

śmierci swojego Jednorodzonego Syna. Ojciec wydał Syna w ręce rolników, nie jako w ręce

swoich wrogów, ale jako w ręce tych, którym bezgranicznie zaufał. Ojciec nieustannie wydaje

swojego Syna w nasze ręce z zaufaniem, że Go przyjmiemy jak Syna i że w Nim odczytamy

nieskończoną miłość Gospodarza — Ojca.

5 z 5

20110303 19:21

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: