Głóg - Crataegus (Rosaceae)
Opis
1. Głóg jednoszyjkowy - Crataegus monogyna - krzew dorastający do 5 m wys. (niekiedy ma postać drzewka do 8 m wys.), opatrzony w kolce; liście szeroko- lub odwrotnie jajowate, 3-7-klapowe, głęboko wcięte; kwiaty w podbaldachach; kielich 5-dzielny o rurce zrośniętej z zalążnią; korona złożona z 5 okrągławych, białych lub nieco różowawych płatków; pręcików wiele; słupek 1 jednoszyjkowy; owoc jabłkowaty, jajowaty lub okrągły, czerwony, z 1 pestką. Rośnie w lasach i w zaroślach.
2). Głóg dwuszyjkowy - Crataegus oxyacantha - krzew dorastający do 5 m wys.; liście odwrotnie jajowate, 3-5 klapowe; kwiaty w baldachogronach; kielich 5-dzielny o rurce zrośniętej z zalążnią; korona złożona z 5 okrągławych, białych lub różowawych płatków; słupek dolny zaopatrzony w 2 szyjki, zrośnięty z dnem kwiatowym; owoc jabłkowaty, okrągławy, ciemnoczerwony. Rośnie w lasach, w zaroślach, często sadzony w polach, na zboczach i na zrębach.
Surowiec
Surowcem jest kwiatostan, liść i owoc - Inflorescentia, Folium et Fructus Crataegi (FP T,II,III,IV IV). W aptekach i w sklepach zielarskich surowce farmakopealne: kwiatostan (Herba Lux, Herbapol, Kawon, Phytopharm) – op. 25 lub 50 g; owoc głogu (Herbapol, Kawon) – op. 50 g; intrakt głogowy Intractum Crataegi (Phytopharm) – płyn we flakonach po 100 g.
Kwiaty zbiera się w I fazie kwitnienia i suszy w temp. do 40o C. Owoce zrywa się jesienią, gdy są dojrzałe i suszy w otwartym piekarniku ogrzanym do temp. 80o C. Liście zbiera się przed lub w czasie kwitnienia i suszy w temp. do 40o C. Kwiaty i liście można połączyć.
Skład chemiczny
Liście zawierają kw. głogowy = krategusowy, flawony, flawonoidy, garbniki, cholinę i kumaryny.
Kwiaty w swym składzie chemicznym posiadają kw. kawowy, kw. chlorogenowy, hiperozyd, acetylocholinę, cholinę, trojmetyloaminę, cukrowce, puryny, olejek eteryczny, kumaryny i związki glikozydowe.
W owocach można znaleźć wit. C (54 mg/100 g), karoten (300 j.m.), tiaminę (1300 ug), pektyny (1,50%), sole mineralne (1,20%), zw. azotowe (0,80%), flawonoidy, kw. jabłkowy (0,30%), cukier inwertowy (3,80%), kw. ursolowy, kw. oleinowy, kw. krateogolowy, kw. kawowy, sorbitol, adenozynę, guaninę, glikozydy, garbniki, sacharydy, fitochinony, ryboflawinę, niacynę, pirydoksynę i in.
Spośród flawonoidów ważne są: hiperozyd, kwercetyna i witeksyna.
Działanie
Przetwory z głogu tonizują i zwalniają czynność serca, rozszerzają naczynia wieńcowe (wyciągi alkoholowe !), obniżają ciśnienie krwi, uszczelniają i wzmacniają naczynia krwionośne oraz błony międzykomórkowe, zapobiegając w ten sposób powstawaniu wysięków; regulują pracę nerek; działają uspokajająco, rozkurczowo i moczopędnie.
Wskazania: choroba nadciśnieniowa, nadczynność tarczycy, częstoskurcz, nerwice serca, nerwobóle, miażdżyca, choroba wieńcowa, zdenerwowanie, bezsenność, stres, kołatanie serca, reumatyzm, obrzęki i wysięki, zaburzenia metabolizmu, skąpomocz.
Napar: 3 łyżki kwiatów, liści lub owoców zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 minut; przecedzić. Pić 3-4 razy dz, po 150-200 ml; dzieci ważące; 4-5 kg - 8,5 ml; 10-15 kg - 28,5 ml, 20-25 kg - 57 rai, 30-35kg - 85,7 ml, 40-45 kg - 114 ml, 50-55 kg - 142 ml, 3-4 razy dz.
Alkoholatura zimna: pół szkl, świeżych kwiatów i liści lub owoców zalać 400 ml wódki; wytrawiać 14 dni; przefiltrować. Zażywać 3-4 razy dz. po 10 ml; dzieci ważące 10-15 kg - 1,5-2 ml, 20-25 kg - 2-3 ml, 30-35 kg - 4 ml, 40-45kg - 5-6 ml, 50-55 kg - 7 ml, 3-4 razy dz.
Intrakt głogowy - Intractum Crataegi: pół szkl. świeżych liści i kwiatów lub owoców zalać 400 ml gorącej wódki; wytrawiać 10 dni; przefiltrować. Zażywać jak alkoholaturę.
Nalewka głogowa - Tinctura Crataegi: pół szkl. suchych kwiatów, liści i kwaitów lub owoców zalać 400 ml wódki; macerować 14 dni; przefiltrować. Zażywać jak alkoholaturę.
Alkoholmel Crataegi: do 100 ml dowolnego wyciągu alkoholowego wlać 100 ml miodu, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1-2 łyżki; dzieciom podawać 1-2 łyżeczki płynu. Znakomity środek wzmacniający, przeciwmiażdżycowy i kardiotoniczny.
Miód głogowy - Mel Crataegi: suche owoce lub liście z kwiatami zmielić na drobniutki proszek. Na każdą łyżeczkę proszku dać 1 łyżkę miodu i 10 kropli alkoholu lub gliceryny, wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 czubatej łyżeczce.
Rp. Mikstura CAV nasercowa i obniżająca ciśnienie krwi
Nalewka (intrakt) głogowa - 10 ml
Nalewka rutowa lub nalewka arnikowa - 10 ml
Nalewka lub intrakt jemiołowy – 10 ml
Valeriana – nalewka lub intrakt – 10 ml
Miód naturalny - 1 łyżka
Wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz. po 1 łyżeczce lub przed snem 1 łyżkę. Tyle też można podawać dzieciom.
Wskazania: nadciśnienie, podniecenie nerwowe, lęk, bezsenność, nerwice, kołatanie serca, choroby alergiczne i skórne (pomocniczo).
Rp. Mikstura nasercowa, uspokajająca, przeciwcukrzycowa i obniżająca ciśnienie krwi
Nalewka głogowa - 10 ml
Nalewka serdecznikowa - 10 ml
Nalewka kokoryczkowa - 10 ml
Mentowal - krople - 10 ml lub nalewka miętowa – 15 ml
Waleriana - 10 ml
Wymieszać. Zażywać 3-4 razy dz, po pół łyżeczki.
Wskazania: zaburzenia trawienia, nadciśnienie, zawroty głowy, bóle brzucha, wyczerpanie nerwowe, stres, nerwice wegetatywne, bezsenność, kłucie w sercu, osłabienie serca.
coralclub