Agatha Christie - Śmierć lorda Edgware'a.pdf - poirot - Michiyo09

A GATHA C HRISTIE

Ś MIERĆ LORDA E DGWARE ’ A

P RZEŁOŻYŁA A GNIESZKA B IHL

T YTUŁ ORYGINAŁU : L ORD E DGWARE D IES

W IECZÓR W TEATRZE

Pamięć ludzka jest krótka. Ogromne zainteresowanie i podniecenie wywołane zabójstwem

George’a Alfreda St Vincenta Marsha, czwartego barona Edgware, jest już rzeczą minioną i

zapomnianą. Jego miejsce zajęły nowsze sensacje.

Mojego przyjaciela, Herkulesa Poirota, nigdy otwarcie nie wymieniano w związku z tą

sprawą. Mogę dodać, iż było to absolutnie zgodne z jego życzeniem. Nie chciał, by go z nią

łączono. Uznanie przypadło komuś innemu, dokładnie tak, jak pragnął. Co więcej, z

prywatnego punktu widzenia Poirota sprawa ta była jedną z jego porażek. Zawsze powtarza,

że na właściwy ślad naprowadziła go przypadkowa uwaga rzucona przez jakiegoś

przechodnia.

Niezależnie od tego, kto ma rację, to właśnie dzięki jego geniuszowi została odkryta

prawda. Gdyby nie Poirot, wątpię, czy kiedykolwiek ujęto by sprawcę zbrodni.

Dlatego też czuję, że nadszedł czas, bym to, co wiem o sprawie, przedstawił czarno na

białym. Dokładnie znam wszystkie szczegóły, a mogę też dodać, że opisując je, spełnię

życzenie pewnej niezwykle fascynującej damy.

Często wspominam tamtą chwilę w pedantycznie wysprzątanym saloniku Poirota, kiedy to

mój mały przyjaciel, chodząc tam i z powrotem po wciąż tym samym pasie dywanu,

przedstawił nam w mistrzowski i zaskakujący sposób kulisy zbrodni. Zamierzam zacząć

swoje opowiadanie tam, gdzie i on je wówczas zaczął, to jest w londyńskim teatrze w

czerwcu zeszłego roku.

W owym czasie wszyscy w Londynie szaleli na punkcie Carlotty Adams. Przed rokiem

zagrała w kilku popołudniówkach, które okazały się olbrzymim sukcesem. W tym roku

występowała przez trzy tygodnie, a to był jej przedostatni wieczór.

Carlotta Adams była amerykańską aktorką o zdumiewającym talencie do zabawnych

monologów, których nie ograniczała ani charakteryzacja, ani scenografia. Wydawało się, iż

swobodnie posługuje się każdym językiem. Jej skecz na temat wieczoru w zagranicznym

hotelu był naprawdę wspaniały. Przez scenę przewinęli się kolejno amerykańscy i niemieccy

turyści, angielskie rodziny z klasy średniej, damy wątpliwej konduity, zubożali arystokraci

rosyjscy i zmęczeni, dyskretni kelnerzy.

Wprawiała publiczność w nastrój powagi, potem wesołości i znów powagi. Scena z

umierającą w szpitalu Czeszką sprawiła, że wzruszenie dławiło widzów w gardle. A w chwilę

później skręcaliśmy się ze śmiechu na widok dentysty gawędzącego przyjacielsko z

nieszczęśnikami, którym borował zęby.

Program zamykały, jak zapowiedziała aktorka, „Parodie”.

Tu ponownie udowodniła swój niezwykły talent. Bez żadnej charakteryzacji, samą tylko

mimiką, potrafiła sprawić, że jej twarz przypominała oblicze słynnego polityka, znanej

aktorki czy piękności z towarzystwa. Każda postać wygłaszała krótką, charakterystyczną

mowę. Te przemówienia były zaskakująco trafne. Wydobywały każdą słabostkę wybranej

osobistości.

Tematem jednej z ostatnich parodii była Jane Wilkinson, młoda, popularna w Londynie i

utalentowana aktorka amerykańska. To było naprawdę doskonale zagrane. Spływające z ust

Carlotty banały miały tak wielki ciężar emocjonalny, że wbrew sobie czuliśmy, iż każde

wymawiane słowo niesie jakieś potężne, fundamentalne niemal przesłanie. Jej stonowany

głos z lekko chropawą nutą wprost upajał. Powściągliwe gesty, każdy o szczególnym

znaczeniu, gibkość ciała, nawet wrażenie niezwykłej urody… nie mam pojęcia, jak Carlotta to

osiągnęła!

Zawsze podziwiałem piękną Jane Wilkinson. Jej dramatyczne role wzruszały mnie i

wbrew tym, którzy uznawali jej urodę, lecz odmawiali talentu, twierdziłem, że ma spore

umiejętności sceniczne.

To było trochę niesamowite — usłyszeć dobrze znany, lekko gardłowy głos z fatalistyczną

nutą, który tak często mnie poruszał, i obserwować pozornie pełne znaczenia ruchy powoli

zamykającej się i otwierającej dłoni, nagłe odrzucenie głowy w tył, co, jak sobie

uświadomiłem, Jane zawsze robiła na zakończenie dramatycznej sceny.

Po wyjściu za mąż Jane Wilkinson opuściła scenę, ale powróciła na nią kilka lat później.

Trzy lata temu poślubiła zamożnego i dość ekscentrycznego lorda Edgware’a. Plotkowano,

że zostawiła go wkrótce potem. W każdym razie osiemnaście miesięcy po ślubie wyjechała

do Ameryki, gdzie zagrała w kilku filmach, a w obecnym sezonie pojawiła się w Londynie w

odnoszącej sukcesy sztuce.

Obserwując udane, choć może trochę złośliwe parodie Carlotty Adams, zacząłem się

zastanawiać, jak odbierają je naśladowane osoby. Czy są zadowolone z rozgłosu i reklamy,

jaką te scenki im zapewniają? Czy też są złe, ponieważ — w gruncie rzeczy — ktoś ujawnia

ich małe gierki? Przecież Carlotta Adams zachowywała się jak sztukmistrz, który zdradza

zawodowe sekrety rywali. „Och, to stara sztuczka — mówi publicznie. — Bardzo prosta.

Pokażę wam, jak się to robi”.

Uznałem, że gdyby to mnie dotyczyło, byłbym bardzo zły. Oczywiście ukryłbym

rozdrażnienie, ale przedstawienie na pewno by mi się nie podobało. By docenić tak bezlitosny

występ, trzeba by mieć naprawdę otwarty umysł i wyjątkowe poczucie humoru.

Właśnie gdy doszedłem do tego wniosku, z tyłu rozległ się cudowny, nieco gardłowy

śmiech, identyczny jak ten na scenie.

Gwałtownie odwróciłem głowę. Na krześle zaraz za mną siedziała osoba, którą właśnie

parodiowano: lady Edgware, lepiej znana jako Jane Wilkinson.

Natychmiast zdałem sobie sprawę, że moje wnioski były zupełnie błędne. Lady Edgware,

pochylona do przodu, z półotwartymi ustami, z zachwytem i podnieceniem wpatrywała się w

scenę.

Po zakończeniu parodii klaskała głośno i ze śmiechem mówiła do swego towarzysza:

— Jest cudowna, prawda?

Twarz wysokiego, wyjątkowo przystojnego mężczyzny o urodzie greckiego boga znałem

raczej z ekranu niż sceny. Był to Bryan Martin, bohater najbardziej kasowych filmów. W

kilku zagrał razem z Jane Wilkinson.

— Jane, wyglądasz na bardzo podekscytowaną — roześmiał się.

— No cóż, ona jest naprawdę świetna. Po stokroć lepsza, niż myślałam.

Bryan Martin odpowiedział z rozbawieniam coś, czego nie słyszałem. Carlotta Adams

rozpoczęła kolejny skecz.

To, co stało się później, zawsze będę uważać za szczególny zbieg okoliczności.

Po przedstawieniu poszliśmy z Poirotem na kolację do Savoyu.

Przy stoliku obok nas siedzieli lady Edgware, Bryan Martin i jeszcze dwoje ludzi, których

nie znałem. Właśnie wskazywałem ich Poirotowi, kiedy do restauracji weszła następna para i

zajęła stolik za nimi. Twarz kobiety była mi znana, choć, o dziwo, przez chwilę nie mogłem

jej rozpoznać.

I nagle uświadomiłem sobie, że gapię się na Carlottę Adams! Towarzyszącego jej

mężczyzny nie znałem. Był doskonale ubrany i miał wesołą, choć trochę próżną minę. Nie

lubię takich typów.

Carlotta Adams ubrana była w skromną, czarną suknię. Jej uroda nie przyciągała uwagi,

właściwie nie rzucała się w oczy. Była to jedna z tych wciąż zmieniających się twarzy,

zawsze gotowych do naśladownictwa. Carlotta łatwo przybierała cechy innej osoby, jakby nie

miała własnego charakteru.

Podzieliłem się tymi refleksjami z Poirotem. Słuchał mnie z uwagą, przechylając lekko na

bok jajowatą głowę i jednocześnie patrząc bystro na dwa omawiane stoliki.

— Więc to jest lady Edgware? Tak, przypominani sobie, widziałem ją na scenie. To belle

femme .

— I świetna aktorka.

— Możliwe.

— Nie wyglądasz na przekonanego.

— Myślę, że to zależy od okoliczności, mój przyjacielu. Jeśli znajduje się w centrum

uwagi, jeśli wszystko kręci się wokół niej, wówczas rzeczywiście potrafi grać. Wątpię, czy

potrafiłaby zagrać poprawnie rolę drugoplanową albo charakterystyczną. Sztuka musi być

napisana o niej i dla niej. Wydaje mi się, że należy do kobiet, które interesują się tylko sobą.

— Umilkł, a po chwili dodał dość nieoczekiwanie: — Na takich ludzi czyha w życiu wielkie

niebezpieczeństwo.

— Niebezpieczeństwo? — powtórzyłem zaskoczony.

— Widzę, że użyłem słowa, które cię zdziwiło, mon ami . Tak, niebezpieczeństwo.

Ponieważ taka kobieta widzi tylko jedno: samą siebie. Nie dostrzega zagrożeń i ryzyka, jakie

ją otaczają — tysięcy sprzecznych interesów i życiowych układów. Widzi wyłącznie własny

cel. Tak więc prędzej czy później czeka ją katastrofa.

To mnie zaciekawiło. Przyznałem w duchu, że nigdy bym na to nie wpadł.

— A ta druga? — spytałem.

— Panna Adams? — Jego wzrok przesunął się do drugiego stolika. — Więc? — podjął z

uśmiechem. — Co mam o niej powiedzieć?

— Po prostu, jak ją odbierasz.

— Mon cher , czyżbym był dzisiejszego wieczoru wróżką, która odczytuje charakter z

wnętrza dłoni?

— Zrobiłbyś to lepiej niż jakakolwiek wróżka — zauważyłem.

— Pokładasz we mnie wielką wiarę, Hastings. Jestem wzruszony. Czy wiesz, mój

przyjacielu, że każdy z nas jest mroczną tajemnicą, kłębowiskiem sprzecznych namiętności,

pragnień i poglądów? Mais oui, c’est vrai . Wydajemy swoje małe sądy, ale w dziewięciu

przypadkach na dziesięć mylimy się.

— Wszyscy, lecz nie Herkules Poirot — powiedziałem z uśmiechem.

— Nawet Herkules Poirot! Och, wiem doskonale: uważasz mnie za zarozumiałego, lecz

zapewniam cię, w rzeczywistości jestem pełen pokory.

Roześmiałem się.

— Ty i pokora!

— Tak jest. Z jednym wyjątkiem, przyznaję. Jestem odrobinę dumny z mych wąsów.

Nigdzie w Londynie nie znalazłem takich, które mogłyby się z nimi równać.

— Możesz być spokojny — powiedziałem oschle. — Nie znajdziesz. Nie zaryzykujesz

więc wydania sądu na temat Carlotty Adams?

— Elle est artiste! — orzekł po prostu Poirot. — To wyjaśnia niemal wszystko, prawda?

— A więc uważasz, że na nią czyha jakieś niebezpieczeństwo?

— Ono czyha na nas wszystkich, mój przyjacielu — zaprzeczył Poirot z powagą. —

Nieszczęście zawsze może wisieć nad nami, gotowe zaatakować znienacka. Jeśli jednak

chodzi o twoje pytanie, według mnie panna Adams odniesie sukces. Jest bystra i posiada coś

jeszcze. Zauważyłeś, oczywiście, że jest Żydówką?

Nie zauważyłem. Lecz skoro o tym wspomniał, dostrzegłem w jej rysach nikłe ślady

semickich przodków. Poirot pokiwał głową.

— To rokuje powodzenie. Choć pozostaje jeszcze pewne niebezpieczeństwo, jeśli już o

nim mowa.

— To znaczy?

— Miłość do pieniędzy. To może sprowadzić osobę jej pokroju ze ścieżki przezorności i

rozwagi.

— To samo dotyczy każdego — zauważyłem.

—Istotnie, lecz ty czy ja dostrzeglibyśmy związane z tym niebezpieczeństwo.

Potrafilibyśmy zważyć wszystkie za i przeciw. Ale jeśli zwraca się uwagę tylko na pieniądze,

jeśli tylko je się widzi, a cała reszta pozostaje w cieniu…

Roześmiałem się, słysząc jego poważny ton.

— Cygańska królowa Esmeralda jest w dobrej formie — rzuciłem złośliwie.

— Ciekawi mnie psychologia postaci — odparł nieporuszony Poirot. — Nie można

interesować się zbrodnią i lekceważyć psychologię. Nie chodzi przecież o sam akt zabójstwa.

Do eksperta przemawia to, co kryje się za nim. Rozumiesz mnie, Hastings?

Odparłem, że doskonale go rozumiem.

— Zauważyłem, że kiedy razem pracujemy nad jakąś sprawą, zawsze nakłaniasz mnie do

działań fizycznych. Chcesz, bym badał ślady stóp, analizował popiół z papierosów, tracił

zdrowie, poszukując detali. Nie rozumiesz, że siedząc wygodnie w fotelu, z przymkniętymi

oczyma, można po stokroć bardziej zbliżyć się do rozwiązania problemu. Gdyż wtedy patrzy

się oczyma umysłu.

— Nie ja — powiedziałem. — Kiedy ja siedzę wygodnie w fotelu z zamkniętymi oczami,

przydarza mi się tylko jedno.

— Zauważyłem — odparł Poirot. — To dziwne. Przecież w takich chwilach mózg

powinien gorączkowo pracować, a nie tonąć w rozleniwieniu. Aktywność umysłowa jest tak

ciekawa i stymulująca! Uruchomienie małych szarych komórek to przyjemność czysto

intelektualna. Tylko na nie można liczyć, że przeprowadzą nas przez mrok do prawdy…

Niestety, popadłem w nawyk kierowania mojej uwagi gdzie indziej, gdy tylko Poirot

wspomina swoje małe szare komórki. Wystarczająco wiele już o nich słyszałem.

Tym razem zająłem się czterema osobami siedzącymi przy stoliku obok. Kiedy Poirot

skończył swój monolog, zauważyłem ze śmiechem:

— Zrobiłeś wrażenie, Poirot. Piękna lady Edgware nie może oderwać od ciebie wzroku.

— Niewątpliwie poinformowano ją, kim jestem — powiedział Poirot, usiłując przybrać

skromną minę, co mu się nie udało.

— To zapewne twoje słynne wąsy — rzuciłem. — Nie może oprzeć się ich urokowi.

Poirot pogładził je ukradkiem.

— To prawda, są wyjątkowe — przyznał. — Ta twoja „szczoteczka do zębów”, jak ją

nazywasz, to potworność, skandal, dobrowolne odrzucanie szczodrości natury. Zgól tę

imitację wąsów, przyjacielu, błagam cię.

— Na Jowisza! — wykrzyknąłem, nie zwracając uwagi na wezwanie Poirota. — Lady

Edgware wstaje. Chyba chce z nami pomówić. Bryan Martin protestuje, ale ona go nie słucha.

W rzeczy samej — Jane Wilkinson podniosła się gwałtownie z krzesła i podeszła do

naszego stolika. Poirot wstał i ukłonił się. Ja także wstałem.

— Pan Herkules Poirot, prawda? — spytała łagodnym, matowym głosem.

— Do pani usług.

— Chciałabym z panem porozmawiać, panie Poirot. Muszę z panem porozmawiać.

— Ależ oczywiście, madame . Niech pani spocznie.

— Nie, nie, nie tutaj. Chcę z panem porozmawiać w cztery oczy. Chodźmy na górę do

mojego apartamentu.

Podszedł do nas Bryan Martin.

— Musisz trochę poczekać, Jane — zaoponował z uśmiechem, w którym wyczuwało się

dezaprobatę. — Jesteśmy w środku kolacji. Podobnie jak pan Poirot.

Lecz Jane Wilkinson niełatwo było zawrócić z raz obranej drogi.

Agatha Christie - Śmierć lorda Edgware'a.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: