Russell of Liverpool (właśc. Russell Edward Frederick Langley)- Pod biczem swastyki.pdf

LORD RUSSELL OF LIVERPOOL

pod biczem swastyki

CENA 7.1. 10.—

Uważni czytelnicy

prasy zapewne pa-

miętają, że w roku

1954 brytyjskie

Ministerstwo Spraw

Zagranicznych sprzeciwiło sfę

wydaniu książki lorda Russella

„Pod biczem swastyki", co

zmusiło autora — byłego

zastępcę szefa sądownictwa

wojskowego Wielkiej Brytanii i

byłego doradcę prawnego

brytyjskich władz oku-

pacyjnych — do ustąpienia

z zajmowanych stanowisk.

Książka lorda Russella —

jak określił ją sam autor w

podtytule — jest „Krótką hi-

storią hitlerowskich zbrodni

wojennych". Zawiera opis

zbrodni dokonanych na lud-

ności cywilnej krajów okupo-

wanych, jak również na jeń-

cach wojennych, ukazując za-

razem aparat służący ich do-

konaniu — całą zbrodniczą

machinę hitleryzmu.

Oparta na faktach niezbicie

udowodnionych w procesach

hitlerowskich zbrodniarzy wo-

jennych, na relacjach ocala-

łych ofiar i dokumentach —

książka ta jest wstrząsającym

obrazem zbrodni niemieckiego

faszyzmu.

B I B L I O T E K A

P O W S Z E C H N A

Tytuł oryginału THE

SCOURGE OF THE SWASTIKA

A SHORT HISTORY OF NAZI WAR CRIMES

Przedmowę napisał Dr

JÓZEF GIEBUŁTOWICZ

P R Z E D M O W A

Obwolutę projektował

JAN MŁODOŻENIEC

W sierpniu 1954 roku głośnym echem odbiła się w Wielkiej

Brytanii nagła rezygnacja lorda Russella of Liverpool z wy-

sokiego stanowiska, jakie zajmował w hierarchii brytyjskiego

sądownictwa wojskowego.

Edward Frederik Langley Russell urodził się w 1895 r., brał

udział w pierwszej wojnie światowej, a w 1920 r. odziedziczył

po ojcu, który dwa lata przedtem mianowany został baronem,

tytuł lorda Russell of Liverpool. Od 1931 r. lord Russell był

adwokatem w Londynie, zaś w 1934 r. wszedł w skład Office

of the Judge Advocate General of the Forces — instytucji

sprawującej kontrolę i nadzór nad brytyjskim sądownictwem

wojskowym wszystkich rodzajów broni. Od tego czasu był

bezpośrednio związany z sądownictwem wojskowym. Po dru-

giej wojnie światowej był przez cztery lata zastępcą szefa są-

downictwa przy brytyjskiej armii okupacyjnej w Niemczech,

gdzie przed brytyjskimi sądami wojskowymi odbyło się wó-

wczas kilkaset procesów hitlerowskich zbrodniarzy wojen-

nych. W związku z tą funkcją lord Russell był też doradcą

głównego oskarżyciela brytyjskiego w procesie norymberskim.

Od 1951 r. aż do chwili swej rezygnacji był jednym z zastęp-

ców Judge Advocate General of the Forces we wspomnianej

już instytucji w Londynie.

Dnia 27 lipca 1954 roku lord Russell przesłał swemu zwierz-

chnikowi — którym był Lord Chancellor, sprawujący w bry-

tyjskim systemie rządowym administracyjne funkcje ministra

sprawiedliwości — egzemplarz swej nie wypuszczonej jeszcze

na rynek książki pt. The Scourge of the Swastika. Lord Chan-

cellor zwrócił się po opinię do Foreign Office, brytyjskiego

Ministerstwa Spraw Zagranicznych, a po jej otrzymaniu sprze -

ciwił się opublikowaniu książki przez autora, sprawującego

tak wysokie funkcje urzędowe.

„Czytelnik". Warszawa 1963. Wydanie IV

Nakład 20250 egz. Arh. wyd. 17,5. Ark. druk. 21.

Papier druk. sat. kl. V. 65 g, 84 cm 2 Włocławka.

Oddano do składania 3.V.62. Podpisano do druku

27 Xli.62 DruK ukończono w styczniu 1963 roku.

2-aktady Graficzne ,,Dom Słowa Polskiego" w W-wie.

Zamówienie nr 3310. H-68. Cena 10.— tł

Printed in Poland

Niemałą — chociaż co do ilości skromniejszą — rolę w tej

obmyślanej akcji odgrywał również film. Na przykład Lis

pustyni był swego rodzaju apoteozą hitlerowskiego generała

Rommla, jego walk w Północnej Afryce; doszukiwał się pozy-

tywnych cech w armii walczącej pod rozkazami Rommla. Film

0 Rommlu wyprodukowany został w USA, lecz wobec zalewu

kinoteatrów brytyjskich przez filmy amerykańskie miał nie

mniejsze znaczenie niż książki niemieckich autorów, tłumaczo

ne i wydawane po wojnie na terenie Wielkiej Brytanii.

Za tą osłoną — starannie skonstruowaną z takich fra-

gmentów działalności hitlerowskich sił zbrojnych, które nie

naruszały przepisów prawa międzynarodowego i zasad honoru

wojskowego w walce zbrojnej — ukryć się miały nieporówna-

nie liczniejsze zbrodnie. Wszystko więc — czas i celowa pro-

paganda — oddziaływało w tym kierunku, aby wymazać z pa-

mięci mieszkańców Wielkiej Brytanii obraz hitlerowskiego zła,

hitlerowskich zbrodni. Na tym tle pojawienie się książki lorda

Russella musiało wywołać sensację. Była to bowiem pierwsza

w Wielkiej Brytanii książka, która zawierała wyrazisty

1 obiektywny obraz zbrodni hitlerowskich i z wielką siłą

przeciwstawiała się fali propagandy wybielającej hitleryzm.

Narzuca. się pytanie, czy lord Russell potrzebował aż tylu

lat na napisanie stosunkowo niewielkiego dzieła, do którego

materiały i źródła musiały przecież znaleźć się w jego ręku

już w pierwszych latach po wojnie, choćby z tytułu jego urzę-

dowych funkcji w czasie procesów hitlerowskich zbrodniarzy

wojennych? Odpowiedź na to pytanie może oczywiście brzmieć

tak: wszystko, co jest związane z powstawaniem jakiejś, książ-

ki, a więc również czas jej powstawania zależy od indywidual-

ności autora.

Mimo ogólnej słuszności takiej odpowiedzi, w wypadku lor-

da Russella i jego książki trudno oprzeć się myśli, że autor —

świadomie lub nieświadomie — musiał działać pod wrażeniem

i wpływem paradoksalnej sytuacji, jaka w ciągu ostatnich lat

narastała w wyniku postępowania państw zachodnich. Niem-

cy zachodnie, w których zupełnie wyraźnie do decydującego

głosu dochodziły raz po raz elementy skrajnie rewizjonistycz-

ne, w których dawni wysocy dygnitarze hitlerowscy bezkarnie

afiszowali się wiernością dla zbrodniczego reżimu Trzeciej

Dnia 3 sierpnia 1954 roku lord Russell zrezygnował ze swe-

go stanowiska i wkrótce potem książka ukazała się w Wiel-

kiej Brytanii. Od tego czasu osiągnęła tam kilka wydań

o łącznym nakładzie ponad 100 tysięcy egzemplarzy i przetłu-

maczona została na kilka języków. W języku niemieckim uka-

zała się w Niemieckiej Republice Demokratycznej (w Niem-

czech zachodnich nie dopuszczono do jej publikacji).

Na powszechne zainteresowanie, z jakim w Wielkiej Bry -

tanii i innych krajach europejskich spotkała się książka lorda

Russella, wpłynęły nie tylko okoliczności towarzyszące dymisji

jej autora, lecz w jeszcze większym może stopniu znamienny

okres, w którym się ukazała. W Paryżu ważyły się wtedy losy

układu o Europejskiej Wspólnocie Obronnej odrzuconego przy

końcu sierpnia 1954 r. przez francuskie Zgromadzenie Naro-

dowe.

W związku z tym warto zatrzymać się nad wymową faktu

opublikowania książki przez lorda Russella w dziewięć iat po

zakończeniu wojny. Dziewięć lat to wiele czasu dla pamięci

ludzkiej. Przez ten okres przeciętny mieszkaniec Wielkiej Bry-

tanii czynił prawdopodobnie wszystko, aby odsunąć na jak

najdalszy plan wspomnienia wojny. Wojny, dodajmy tu, zna -

nej — poza członkami brytyjskich sił zbrojnych i mieszkańcami

okręgów bombardowanych przez lotnictwo niemieckie —

często tylko z pośrednio docierających wrażeń, a równie czę-

sto tylko z opisów.

• Przez te dziewięć lat ukazywały się w Wielkiej Brytanii

książki, których wyraźnym celem było zatarcie prawdziwego

obrazu hitleryz mu, pokazanie go na innym t le i w innym

świetle, niż rzucały nań zbrodnie wojenne. Szczególną grupę

wśród tych książek stanowiły tłumaczenia pamiętników człon-

ków hitlerowskich sił zbrojnych, którzy opisywali swe bezpo-

średnie akcje przeciw wojskom państw sprzymierzonych. Pa-

miętniki te pokazywały wprawdzie wroga, lecz takiego, jakim

sam chciał się przedstawić. A więc dzielnego, rycerskiego

i nawet zasługującego na podziw, sympatię lub szacunek. Miały

one wytwarzać emocjonalną atmosferę niemal romantycznego

podziwu dla pokonanego nieprzyjaciela, miały przypominać

zwycięzcom o tradycji rycerskich turniejów, o tym, że miarą

własnej rycerskości jest uznanie dla rycerskości wroga.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: