przegld-si-powietrznych-nr-52010.pdf

przegląd

ISSN 1897-8444

POWIETRZNYCH

WCZORAJ I DZIŚ

UŻYCIE LOTNICTWA W PRZYSZŁYCH OPERACJACH POWIETRZNYCH str. 7 |

KONTROLOWANIE SKAŻEŃ W SIŁACH POWIETRZNYCH str. 31

sił powietrznych

MIESIĘCZNIK | MAJ 2010 | NR 5 (035)

przegląd

str. 4

CENTRUM OPERACJI

Lotnikom i pracownikom wojska Sił Powietrznych

słowa szczerego współczucia i żalu

z powodu tragicznej śmirci ich dowódcy,

który odszedł tak szybko

składa Redakcja Wojskowa

¢ TRENDY

przegląd

sił powietrznych

Centrum Operacji Powietrznych – wczoraj i dziś

gen. dyw. nawig. Zbigniew Galec ................................................................. 4

MAJ 2010 | NR 5 (035)

Użycie lotnictwa w przyszłych operacjach powietrznych

płk pil. dr Władysław Leśnikowski ................................................................7

¢ SZTuka opERacYjNa i TakTYka

Działalność Wydziału Planowania Działań Defensywnych COP

ppłk dypl. Robert Krzysztof Łukawski .......................................................17

¢ SZkoLENiE i BEZpiEcZEŃSTWo LoTÓW

Szanowni Czytelnicy!

Bieżący numer „Prze-

glądu Sił Powietrz-

nych” otwiera artykuł

dotyczący historii i te-

raźniejszości Cen-

trum Operacji Po-

wietrznych – jednost-

ki, która wkrótce będzie obchodziła swoje

święto. COP jest głównym organem dowo-

dzenia dowódcy Sił Powietrznych (uprzed-

nio dowódcy WLiOP), przeznaczonym do

utrzymania wysokiego stopnia gotowości

bojowej jednostek Sił Powietrznych, kiero-

wania działaniami sił i środków wydzielo-

nych do pełnienia dyżuru bojowego w ra-

mach obrony powietrznej (sojuszniczej

NATINADS i jej elementu składowego –

–OP RP), a także do dowodzenia jednost-

kami lotniczymi, WOPL, WRt, WE przekaza-

nymi w operacyjne podporządkowanie

dowódcy COP w czasie pokoju, kryzysu

i wojny, w celu osłony granic powietrznych

RP i wsparcia wojsk.

Autor kolejnego artykułu zajmuje się pro-

blematyką użycia lotnictwa w przyszłych

operacjach powietrznych. Uwzględniając

oceny zagrożeń bezpieczeństwa formuło-

wane przez reprezentatywne organizacje

międzynarodowe i państwa o znaczącym

potencjale militarno-gospodarczym, moż-

na przypuszczać, że klasyczny konflikt

zbrojny w przyszłości może być interwencją

społeczności międzynarodowej przeciwko

państwu rozwijającemu, niezgodnie z poro-

zumieniami antyproliferacyjnymi, broń

masowego rażenia oraz posiadającemu

środki jej przenoszenia. Nie sposób jednak

wykluczyć unilateralnych interwencji woj-

skowych z innych powodów, do których do-

szło na przykład w Gruzji i Libanie.

Zachęcam także Państwa do przeczytania

pozostałych artykułów.

Link 16 –nowoczesny taktyczny system transmisji danych

mjr Marek Węglowski .................................................................................23

Kontrolowanie skażeń w Siłach Powietrznych

ppłk rez. dr Eugeniusz Malicki ................................................................. 31

¢ DośWiaDcZENia

Jak powstawało lotnictwo myśliwskie

płk w st. spocz. pil. dr Jerzy Szczygieł ...................................................... 36

¢ iNNE aRmiE

Z kabiny pilota i nawigatora

płk dypl. rez. nawig. inż. Józef Maciej Brzezina

kmdr por. dypl. rez. pil. Zenon Chojnacki ............................................... 49

Pelikany przegrywają z Merlinami

ppłk w st. spocz. dr inż. Jerzy Garstka ..................................................... 61

Zespół redakcyjny

Dyrektor Redakcji Wojskowej

redaktor naczelny:

Marek Sarjusz-Wolski

tel.: CA MON 845-365, 845-685; faks: 845-503

Redaktor prowadzący:

ppłk rez. nawig. dr Roman Szustek

tel.: CA MON 845-186,

e-mail: przeglad-sz@redakcjawojskowa.pl

Redaktor merytoryczny:

płk rez. dr Jan Brzozowski,

tel.: CA MON 845-186

mjr Grzegorz Predel

tel.: CA MON 845-237

Opracowanie stylistyczne:

Teresa Wieszczeczyńska

Katarzyna Kocoń, Urszula Zdunek

Skład i łamanie:

Aneta Rosiak

Informacje o kolportażu:

Elżbieta Toczek

tel.: CA MON 840 400, +4822 684 04 00

Zdjęcie na okładce:

Grzegorz Rosłan

Druk: Drukarnia Wydawnictw Specjalnych

Sztabu Generalnego WP

Zam. 351/2010

„Przegląd Sił Powietrznych” ukazuje się od listopada 1928 r.

Aleje Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, tel.: CA MON 845 365, 022 6845365,

022 6845685, www.polska-zbrojna.pl, e-mail: sekretariat@redakcjawojskowa.pl,

ppłk rez. nawig. dr

Roman Szustek,

redaktor prowadzący

Treści numeru są dostępne na stronie internetowej www.polska-zbrojna.pl

2010/05

przegląd sił powietrznych 3

TRENDY istotna ewolucja

gen. dyw. nawig.

zbigniew galec

centrum Operacji

Powietrznych

Absolwent WOSL,

ASG WP oraz

Podyplomowych

Studiów Operacyjno-

-Strategicznych

w AON (1999). Był

szefem Oddziału

Planowania

i Opracowania

Ćwiczeń, a następnie

zastępcą szefa

Zarządu

Operacyjnego WLOP

(2000). Pełnił

również obowiązki

szefa Zarządu

Rozpoznania

Strategicznego

Generalnego

Zarządu Rozpoznania

Wojskowego SGWP.

Obecnie jest

dowódcą Centrum

Operacji

Powietrznych.

Centrum Operacji

Powietrznych –

wczoraj i dziś

W wyniku zmian strukturalno-organizacyjnych w Siłach Zbrojnych

RP na przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych

XX wieku postanowiono połączyć Wojska Obrony Powietrznej Kraju

oraz Wojska Lotnicze w Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej.

D owództwo Wojsk Lotniczych

i Obrony Powietrznej

(WLiOP) usytuowane zosta-

ło w Warszawie (w obiek-

tach po byłych WOPK). Stanowisko do-

wodzenia pozostało w tym samym miej-

scu – w Warszawie-Pyrach, otrzymało

jednak wiele nowych zadań, wynikają-

cych chociażby ze znacznego wzrostu

liczby jednostek lotniczych, w tym lot-

nictwa myśliwskiego, oraz z zupełnego

novum – dowodzenia jednostkami lot-

nictwa uderzeniowego, rozpoznawcze-

go i lotnictwa Wojsk Lądowych.

Te ewolucyjne przemiany Centralnego

Stanowiska Dowodzenia (CSD) dowód-

cy WLiOP, zarówno strukturalne, jak

i zadaniowe – głównie w zakresie sposo-

bów zdobywania, przetwarzania i prze-

kazywania informacji o sytuacji powietrz-

nej – okazały się niewystarczające.

W 1991 roku wprowadzono kolejną po-

4 przegląd sił powietrznych

2010/05

prawkę w etacie CSD, dzięki której utworzono mię-

dzy innymi Szkolny Ośrodek Dowodzenia oraz

Wydział Operacyjny. Pozwoliło to na pełniejszą re-

alizację nowych zadań, ale wciąż w sposób niewy-

starczający. Stosowane dotychczas systemy auto-

matyzacji dowodzenia, w tym między innymi AŁ-

MAZ i Widłak, nie były w stanie sprostać zmie-

niającym się wymaganiom technicznym.

Członkostwo Polski w NATO i rozpoczęcie od

pierwszego dnia (12 marca 1999 roku) dyżurów

wydzielonych sił i środków WLiOP, w tym obsa-

dy CSD, w zintegrowanym systemie obrony po-

wietrznej (NATINADS) przyśpieszyło prace nad

sformowaniem nowych jednostek dowodzenia.

Najistotniejsze było zapewnienie wiarygodnego

i terminowego obrazu sytuacji powietrznej znad

obszaru Polski, jego wymiana z sojuszniczymi

stanowiskami dowodzenia, a także dowodzenie

siłami i środkami wydzielonymi do pełnienia dy-

żurów w systemie NATINADS. Zadaniom tym

mogła sprostać jedynie nowa struktura organiza-

cyjna, utworzona na podstawie i z wykorzysta-

niem doświadczeń żołnierzy funkcjonującego do-

tychczas CSD Dowódcy WLiOP.

Rozkazem dowódcy WLiOP nr PF-90 z 11 lip-

ca 2001 roku 31 grudnia 2001 roku rozformowa-

no CSD, a 1 stycznia 2002 roku utworzono Cen-

trum Operacji Powietrznych (COP). Zasłużona

jednostka – Centralne Stanowisko Dowodzenia,

po około 50 latach służby na straży powietrznych

granic RP odeszła do historii. Wraz z nią ubyło

z szeregów wielu żołnierzy i pracowników woj-

ska. Był to także koniec epoki „mechanicznych”

systemów dowodzenia. Ich miejsce zajęły elek-

troniczne systemy wspomagania dowodzenia –

sojuszniczy ASOC (Air Sovereighty Operations

Centre), ICC (Integrated Command and Control)

oraz narodowy Dunaj.

nowa jakość dowodzenia

Centrum Operacji Powietrznych – główny or-

gan dowodzenia dowódcy Sił Powietrznych

(uprzednio dowódcy WLiOP) – przeznaczone jest

do utrzymania wysokiego stopnia gotowości bo-

jowej jednostek Sił Powietrznych, kierowania

działaniami sił i środków wydzielonych do peł-

nienia dyżuru bojowego w ramach obrony po-

wietrznej (sojuszniczej NATINADS i jej elemen-

cowników nowo sformowana jednostka – cOP

przejęła po cSD również sztandar. Jej sławę i dorobek

tworzyli żołnierze i pracownicy wojska, dowodzeni i kie-

rowani przez kolejnych dowódców:

– płk. henryka aszkenazego

(24 lutego 1954–30 września 1957);

– płk. pil. Romana Paszkowskiego

(1 października 1957–10 stycznia 1959);

– ppłk. czesława marczewskiego

(cz. p.o. 11 stycznia 1959–28 maja 1959);

– płk. henryka aszkenazego

(29 maja 1959–10 maja 1963);

– płk. mariana haniewskiego

(10 maja 1963–31 stycznia 1977);

– płk. nawig. Jana Krawczyka

(1 lutego 1977–15 marca 1991);

– płk. andrzeja Gieroczyńskiego

(16 marca 1991–31 grudnia 2001).

tu składowego – OP RP), a także do dowodzenia

jednostkami lotniczymi, WOPL, WRt, WE, prze-

kazanymi w operacyjne podporządkowanie do-

wódcy COP w czasie pokoju, kryzysu i wojny

w celu osłony granic powietrznych RP i wsparcia

wojsk.

Strukturę organizacyjną COP tworzą dowódz-

two i podległe mu cztery piony funkcjonalne,

a także podporządkowane jednostki wojskowe –

ośrodki dowodzenia i naprowadzania oraz centra

koordynacji operacji powietrznych (ogółem sie-

dem jednostek). Dwa spośród tych czterech pio-

nów (sztab i Pion Ochrony Informacji Niejaw-

nych) to elementy zabezpieczenia, a dwa kolejne

(Pion Działań Bieżących i Pion Planowania Ope-

racji) są elementami wykonującymi zadania bo-

jowe, w tym codzienne pełnienie dyżurów w cza-

sie pokojowego szkolenia wojsk, a także plano-

wanie i dowodzenie misjami lotniczymi i opera-

cjami powietrznymi w wyższych stanach gotowo-

ści bojowej oraz w czasie kryzysu i wojny.

Większość pracowników COP (ok. 70%) to

oficerowie – dobrze przygotowani do wykony-

wania zadań dzięki systematycznym treningom.

Ich wiedza i praktyczne umiejętności sprawiają,

że jednostka osiąga wysokie oceny, które wysta-

2010/05

przegląd sił powietrznych 5

Dowodzili cSD

O prócz chlubnych tradycji, obiektów i części pra-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: