MSR-8-Zasady-polityka-rachunkowości-zmiany-wartości-szacunkowych-i-korygowanie-błędów.pdf

L 320/34

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

29.11.2008

MIĘDZYNARODOWY STANDARD RACHUNKOWOŚCI 8

Zasady (polityka) rachunkowości, zmiany wartości szacunkowych i korygowanie błędów

CEL

Celem niniejszego standardu jest określenie kryteriów wyboru i zmian zasad (polityki) rachunkowości, podanie

odpowiedniego ujęcia księgowego oraz zakresu ujawnianych informacji dotyczących zmian zasad (polityki)

rachunkowości, zmian wartości szacunkowych i korygowania błędów. Niniejszy standard ma poprawić przydatność

i wiarygodność sprawozdań finansowych jednostek, a także zapewnić porównywalność danych zawartych w tych

sprawozdaniach na przestrzeni czasu oraz ze sprawozdaniami finansowymi innych jednostek.

Wymogi dotyczące ujawniania informacji na temat zasad (polityki) rachunkowości, z wyjątkiem informacji

ujawnianych na temat zmian zasad (polityki) rachunkowości, zawarte są w MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych .

ZAKRES

Niniejszy standard stosuje się przy wyborze i stosowaniu zasad (polityki) rachunkowości, księgowym ujmowaniu

zmian zasad (polityki) rachunkowości, zmian wartości szacunkowych oraz korekt błędów poprzednich okresów.

Skutki podatkowe korekty błędów poprzednich okresów oraz dokonanych retrospektywnie zmian zasad (polityki)

rachunkowości rozlicza się i ujawnia zgodnie z MSR 12 Podatek dochodowy .

DEFINICJE

W standardzie posłużono się terminami o następującym znaczeniu:

Zasady (polityka) rachunkowości są to konkretne prawidła, metody, konwencje, reguły i praktyki przyjęte przez

jednostkę przy sporządzaniu i prezentacji sprawozdań finansowych.

Zmiana wartości szacunkowych stanowi korektę wartości bilansowej składnika aktywów lub zobowiązania, bądź

okresowego zużycia składnika aktywów, będącą wynikiem bieżącej oceny oraz oczekiwanych pożytków

i obowiązków związanych z tymi aktywami lub zobowiązaniami. Zmiany wartości szacunkowych są rezultatem

nowych informacji bądź wydarzeń i nie stanowią korekty błędów.

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) tworzą standardy i ich interpretacje zatwierdzone

przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB). Obejmują one:

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej;

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości; oraz

interpretacje opracowane przez Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowej Sprawozdawczości Finansowej

(IFRIC) lub przez istniejący wcześniej Stały Komitet ds. Interpretacji (SIC).

Istotne pominięcia lub nieprawidłowości – są istotne, jeżeli mogą, pojedynczo lub łącznie, wpłynąć na decyzje

gospodarcze podejmowane przez użytkowników na podstawie sprawozdania finansowego. Istotność uzależniona

jest od wielkości i rodzaju pominięcia lub nieprawidłowości ocenianych w kontekście towarzyszących okoliczności.

Czynnikiem rozstrzygającym może być wielkość i rodzaj pozycji lub kombinacja obu tych czynników.

Błędy poprzednich okresów – pominięcia lub nieprawidłowości w sprawozdaniach finansowych jednostki, które miały

miejsce w poprzednim okresie bądź też w kilku wcześniejszych okresach. Są one wynikiem nieuwzględnienia lub

błędnego uwzględnienia wiarygodnych informacji:

które były dostępne w momencie zatwierdzania do publikacji sprawozdań finansowych sporządzonych za te

okresy;

co do których można by zasadnie oczekiwać, że zostaną otrzymane i uwzględnione w procesie sporządzania

i prezentacji tych sprawozdań finansowych.

Tego typu błędy wynikają z pomyłek arytmetycznych, z niewłaściwego zastosowania zasad (polityki)

rachunkowości, niedopatrzeń, mylnej interpretacji zdarzeń bądź defraudacji.

Podejście retrospektywne polega na zastosowaniu nowych zasad (polityki) rachunkowości wobec transakcji, innych

zdarzeń i warunków, jak gdyby zasady te były stosowane od zawsze.

29.11.2008

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 320/35

Retrospektywne przekształcenie danych to korekta ujęcia, wyceny lub ujawnionych informacji dotyczących pozycji

sprawozdania finansowego, jak gdyby błędy poprzednich okresów nigdy nie miały miejsca.

Niewykonalne w praktyce – zastosowanie standardu jest niewykonalne w praktyce, gdy jednostka nie może zastosować

go, mimo podjęcia wszelkich racjonalnych wysiłków i czynności, aby to uczynić. Dla konkretnego, minionego

okresu jednostka nie jest w stanie wprowadzić zmian zasad (polityki) rachunkowości lub dokonać retrospektywnego

przekształcenia danych, jeśli:

skutek retrospektywnego podejścia nie jest możliwy do ustalenia;

retrospektywne zastosowanie zasad bądź retrospektywne przekształcenie danych wymaga dokonania założeń

co do intencji kierownictwa we wskazanym okresie; lub

retrospektywne zastosowanie zasad bądź retrospektywne przekształcenie danych wymaga dokonania

istotnych szacunków, a niemożliwe jest obiektywne wyodrębnienie z posiadanych informacji takich informacji

na temat szacunków, które:

(i)

potwierdzają warunki według stanu na dzień, na który wartości te mają być ujęte, wycenione lub

ujawnione;

(ii) mogłyby być dostępne w momencie, gdy sprawozdania finansowe tego okresu zostały zatwierdzone do

publikacji;

od innych informacji.

Podejście prospektywne do zmian zasad (polityki) rachunkowości i ujęcia skutku zmiany wartości szacunkowych

zakłada, że:

zastosowanie nowej zasady (polityki) rachunkowości wobec transakcji, innych zdarzeń i warunków następuje

od momentu, w którym ta zmiana miała miejsce; oraz

zmiany wartości szacunkowych ujmowane są w okresie bieżącym i w okresach przyszłych, na które te zmiany

mają wpływ.

Rozstrzyganie o tym, czy pominięcie lub zniekształcenie może wpłynąć na decyzje gospodarcze użytkowników,

czyli czy jest istotne, wymaga rozważenia cech tychże użytkowników. Założenia koncepcyjne sporządzania i prezentacji

sprawozdań finansowych mówią w paragrafie 25, że „użytkownicy z założenia posiadają dostateczną wiedzę z zakresu

biznesu, działalności gospodarczej i rachunkowości oraz wykazują gotowość do uważnego zapoznania się

z prezentowanymi informacjami”. Dlatego też przy rozstrzyganiu należy rozważyć, jakiego wpływu na decyzje

gospodarcze użytkowników o wymienionych cechach można oczekiwać.

ZASADY (POLITYKA) RACHUNKOWOŚCI

Wybór i zastosowanie zasad (polityki) rachunkowości

Jeśli standard lub interpretacja ma bezpośrednie zastosowanie do transakcji, innych zdarzeń bądź warunków, zasada

bądź zasady (polityka) rachunkowości zastosowane do tej pozycji ustala się w oparciu o standard lub interpretację

z uwzględnieniem odpowiednich wytycznych stosowania dołączonych do standardu lub interpretacji, wydanych

przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IASB).

Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej stanowią kompletny zbiór zasad (polityki) rachunko-

wości, których zastosowanie, zdaniem IASB, decyduje o przydatności i wiarygodności informacji zawartych

w sprawozdaniu finansowym. Powyższe zasady nie muszą być stosowane, jeśli skutek ich zastosowania jest

nieistotny. Nieprawidłowe jest jednak wprowadzenie lub nieskorygowanie odstępstw od wymogów MSSF celem

zaprezentowania założonej sytuacji finansowej, wyniku finansowego, czy też przepływów pieniężnych.

Wytyczne stosowania dołączone do standardów, opracowane przez IASB, nie są częścią standardów, dlatego też nie

zawierają regulacji dotyczących sprawozdań finansowych.

W przypadku braku standardu bądź interpretacji mających bezpośrednie zastosowanie do danej transakcji, innego

zdarzenia lub warunku, kierownictwo jednostki kieruje się osądem przy opracowywaniu i stosowaniu zasad

(polityki) rachunkowości, które prowadzą do uzyskania informacji, które są:

przydatne dla użytkowników w procesie podejmowania decyzji gospodarczych; oraz

wiarygodne, czyli takie, dzięki którym sprawozdanie finansowe:

(i)

wiernie przedstawia sytuację finansową i wyniki finansowe oraz przepływy pieniężne jednostki;

(ii)

odzwierciedla ekonomiczną treść transakcji, innych zdarzeń i warunków, a nie tylko formę prawną;

L 320/36

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

29.11.2008

(iii)

jest obiektywne, czyli bezstronne;

(iv)

jest zgodne z zasadą ostrożnej wyceny; oraz

(v)

jest kompletne we wszystkich istotnych aspektach.

Przy kierowaniu się osądem, o którym mówi paragraf 10, kierownictwo jednostki, zachowując poniżej ustaloną

kolejność, uwzględnia następujące źródła:

wymogi i wytyczne zawarte w standardach oraz interpretacjach dotyczących podobnych i powiązanych

zagadnień; oraz

definicje, kryteria ujmowania i wyceny aktywów, zobowiązań, przychodów i kosztów określone w Założeniach

koncepcyjnych .

Przy kierowaniu się osądem, o którym mówi paragraf 10, kierownictwo jednostki może także uwzględnić

najaktualniejsze regulacje innych podmiotów tworzących standardy na podstawie podobnych założeń koncepcyj-

nych, inną literaturę dotyczącą rachunkowości i przyjęte rozwiązania branżowe w zakresie, w jakim są one zgodne

ze źródłami powołanymi w paragrafie 11.

Spójność stosowanych zasad (polityki) rachunkowości

Jednostka wybiera i stosuje zasady (politykę) rachunkowości spójnie w odniesieniu do tego samego rodzaju

transakcji, innych zdarzeń i warunków, chyba że standard lub interpretacja wymaga wyodrębnienia lub zezwala na

wyodrębnienie węższych kategorii, wobec których odpowiednie może być stosowanie różnych zasad. Jeśli standard

lub interpretacja wymaga wyodrębnienia lub zezwala na wyodrębnienie węższych kategorii, wybiera się

najodpowiedniejsze zasady (politykę) rachunkowości dla każdej z nich i konsekwentnie je stosuje.

Zmiany zasad (polityki) rachunkowości

Jednostka zmienia stosowane zasady (politykę) rachunkowości tylko wówczas, gdy:

wymagają tego postanowienia standardu lub interpretacji; lub

doprowadzi to do tego, iż zawarte w sprawozdaniu finansowym informacje o wpływie transakcji, innych

zdarzeń i warunków na sytuację finansową, wynik finansowy, czy też przepływy pieniężne jednostki będą

bardziej przydatne i wiarygodne.

Użytkownicy sprawozdań finansowych powinni mieć możliwość porównania sprawozdań finansowych jednostki na

przestrzeni czasu, w celu ustalenia tendencji zmian sytuacji finansowej jednostki, jej wyników działalności oraz

przepływów pieniężnych. Dlatego też należy stosować te same zasady (politykę) rachunkowości z okresu na okres,

chyba że dokonanie zmiany zasad (polityki) rachunkowości spełnia kryteria wymienione w paragrafie 14.

Jako zmiany zasad (polityki) rachunkowości nie traktuje się:

zastosowania zasad (polityki) rachunkowości w odniesieniu do zdarzeń i transakcji, które różnią się w swej

treści od poprzednio występujących; oraz

zastosowania nowych zasad (polityki) rachunkowości w odniesieniu do zdarzeń lub transakcji, które nie

występowały wcześniej lub były nieistotne.

Zastosowanie po raz pierwszy zasady przeszacowywania wartości aktywów zgodnie z MSR 16 Rzeczowe aktywa

trwałe oraz MSR 38 Wartości niematerialne stanowi zmianę zasad (polityki) rachunkowości, którą traktuje się zgodnie

wymogami MSR 16 lub MSR 38, a nie w oparciu o niniejszy standard.

Do zmian zasad (polityki) rachunkowości opisanych w paragrafie 17 nie stosuje się paragrafów 19–31 niniejszego

standardu.

Wprowadzenie zmian zasad (polityki) rachunkowości

Uwzględniając paragraf 23:

jednostka rozlicza zmianę zasad (polityki) rachunkowości związaną z początkowym zastosowaniem

standardu lub interpretacji zgodnie z określonymi przepisami przejściowymi zawartymi w tym standardzie

lub interpretacji, jeśli takowe istnieją; oraz

jeśli jednostka dokonuje zmiany zasad (polityki) rachunkowości w związku z początkowym zastosowaniem

standardu lub interpretacji, które nie zawierają określonych przepisów przejściowych dotyczących tej zmiany,

lub dokonuje zmiany zasad (polityki)

rachunkowości dobrowolnie, zmianę tę jednostka wprowadza

retrospektywnie.

29.11.2008

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

L 320/37

Dla celów niniejszego standardu wcześniejsze zastosowanie postanowień standardu czy interpretacji nie oznacza

dobrowolnej zmiany zasad (polityki) rachunkowości.

Zgodnie z paragrafem 12, w przypadku braku standardu bądź interpretacji mających bezpośrednie zastosowanie do

danej transakcji, innego zdarzenia lub warunku, kierownictwo jednostki może także uwzględnić najaktualniejsze

regulacje innych podmiotów tworzących standardy na podstawie podobnych założeń koncepcyjnych. Jeśli

w przypadku zmiany takich regulacji jednostka zdecyduje się na zmianę zasad (polityki) rachunkowości, to taka

zmiana jest ujmowana i ujawniana jak dobrowolna zmiana zasad (polityki) rachunkowości.

Podejście retrospektywne

Uwzględniając paragraf 23, jeśli zmiana zasad (polityki) rachunkowości jest ujmowana retrospektywnie według

zasad opisanych w paragrafie 19 a) oraz b), jednostka koryguje bilans otwarcia każdej pozycji kapitału własnego,

której ta zmiana dotyczy, najwcześniejszego prezentowanego okresu oraz ujawnia inne dane porównawcze każdego

okresu, tak jak gdyby zmienione zasady (polityka) rachunkowości były stosowane od zawsze.

Ograniczenia retrospektywnego podejścia

Jeśli, zgodnie z paragrafem 19 a) oraz b), wymagane jest retrospektywne ujęcie zmiany zasad (polityki)

rachunkowości, zmianę zasad (polityki) rachunkowości stosuje się retrospektywnie, z wyjątkiem sytuacji, gdy

niewykonalne w praktyce jest ustalenie wpływu zmiany na poszczególne okresy lub jej łącznego wpływu.

Jeśli niewykonalne w praktyce jest ustalenie wpływu zmiany zasad (polityki) rachunkowości na informacje

porównawcze jednego lub więcej prezentowanych poszczególnych okresów, jednostka stosuje zmienione zasady

(politykę) rachunkowości do wartości bilansowej aktywów i zobowiązań bilansu otwarcia najwcześniejszego

z możliwych okresów sprawozdawczych (może to być bieżący okres sprawozdawczy) oraz dokonuje odpowiedniej

korekty adekwatnej pozycji kapitałów własnych.

Jeśli na początku bieżącego okresu niewykonalne w praktyce jest ustalenie łącznego wpływu zastosowania nowych

zasad (polityki) rachunkowości w odniesieniu do wszystkich wcześniejszych okresów, jednostka koryguje dane

porównawcze w celu prospektywnego zastosowania zmienionych zasad (polityki) rachunkowości, począwszy od

najwcześniejszej możliwej daty.

W przypadku retrospektywnego zastosowania przez jednostkę nowych zasad (polityki) rachunkowości, jednostka

powinna zaprezentować skorygowane dane porównawcze w odniesieniu do najwcześniejszego z możliwych

okresów sprawozdawczych. Retrospektywne ujęcie zmiany jest niewykonalne w praktyce, jeśli nie jest możliwe

określenie jej łącznego wpływu na bilans otwarcia i zamknięcia minionego okresu sprawozdawczego. Korekty

dotyczące okresów wcześniejszych niż te zaprezentowane w sprawozdaniu finansowym ujmuje się jako korekty

bilansu otwarcia odpowiedniej pozycji kapitału własnego najwcześniejszego z prezentowanych okresów. Zazwyczaj

koryguje się zyski zatrzymane, jednakże korekta może dotyczyć innej pozycji kapitału własnego (np. celem

zgodności z wymogami innego standardu czy interpretacji). Wszelkie inne informacje dotyczące okresów

wcześniejszych, na przykład zestawienie historycznych danych finansowych, także koryguje się w najwcześniejszym

z możliwych okresów.

Jeśli retrospektywne zastosowanie przez jednostkę nowych zasad (polityki) rachunkowości jest niewykonalne

w praktyce w związku z tym, iż jednostka nie jest w stanie określić łącznego wpływu zastosowania nowych zasad

(polityki) rachunkowości w odniesieniu do wszystkich poprzednich okresów (paragraf 25), może nowe zasady

(politykę) rachunkowości stosować prospektywnie od początku najwcześniejszego z możliwych okresów

sprawozdawczych. Stąd też nie ma konieczności korygowania wartości składników bilansu w części wynikającej

ze skumulowanych korekt powstałych przed dokonaniem zmiany. Zmiana zasad (polityki) rachunkowości jest

dopuszczalna nawet wtedy, gdy niewykonalne w praktyce jest prospektywne zastosowanie zasad (polityki)

rachunkowości w odniesieniu do jakiegokolwiek wcześniejszego okresu. Paragrafy 50–53 mówią o tym, kiedy

niewykonalne w praktyce jest zastosowanie nowych zasad (polityki) rachunkowości wobec jednego lub kilku

wcześniejszych okresów.

Ujawnianie informacji

Jeśli zastosowanie standardu lub interpretacji po raz pierwszy ma wpływ na bieżący okres lub którykolwiek

z wcześniejszych prezentowanych okresów, chyba że niewykonalne w praktyce jest ustalenie kwoty korekty, albo

może mieć istotny wpływ na późniejsze okresy, jednostka ujawnia następujące informacje:

nazwę standardu lub interpretacji;

stwierdzenie, że zmiany zasady (polityki) rachunkowości dokonano zgodnie z przepisami przejściowymi –

jeśli istnieją;

charakter zmiany zasad (polityki) rachunkowości;

L 320/38

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej

29.11.2008

opis przepisów przejściowych – jeśli istnieją;

opis przepisów przejściowych – jeśli istnieją przepisy, które mogą mieć wpływ na przyszłe okresy;

jeśli jest to możliwe – kwotę korekty dotyczącej bieżącego okresu i każdego wcześniej prezentowanego okresu

w odniesieniu do:

(i)

każdej pozycji sprawozdania finansowego, na którą wpłynął błąd; oraz

(ii)

zysku i rozwodnionego zysku na jedną akcje,

jeśli

jednostka podlega wymogom MSR 33 Zysk

przypadający na jedną akcję ;

kwotę korekty dotyczącą okresów wcześniejszych od okresów prezentowanych, w zakresie, w jakim jest to

wykonalne w praktyce; oraz

jeśli retrospektywne zastosowanie opisane w paragrafie 19 a) i b) jest niewykonalne w praktyce dla danego

wcześniejszego okresu lub okresów poprzedzających okresy prezentowane, należy przedstawić opis

okoliczności, które o tym zadecydowały, oraz informacje o tym, w jaki sposób i od kiedy wprowadzono

zmianę zasad (polityki) rachunkowości.

Nie jest konieczne, aby w kolejnych sprawozdaniach finansowych powyższe informacje były powtarzane.

Jeśli dobrowolna zmiana zasad (polityki) rachunkowości ma istotny wpływ na bieżący okres lub którykolwiek

z wcześniejszych prezentowanych okresów, chyba że niewykonalne w praktyce jest ustalenie kwoty korekty, albo

może mieć istotny wpływ na późniejsze okresy, jednostka ujawnia następujące informacje:

charakter zmiany zasad (polityki) rachunkowości;

powód, dla którego zastosowanie nowych zasad (polityki) rachunkowości przyczyni się do przekazywania

bardziej przydatnych i wiarygodnych informacji;

jeśli jest to możliwe – kwotę korekty dotyczącej bieżącego okresu i każdego wcześniej prezentowanego okresu

w odniesieniu do:

(i)

każdej pozycji sprawozdania finansowego, na którą wpłynął błąd; oraz

(ii)

zysku i rozwodnionego zysku na jedną akcję,

jeśli

jednostka podlega wymogom MSR 33 Zysk

przypadający na jedną akcję ;

kwotę korekty dotyczącą okresów wcześniejszych od okresów prezentowanych, w zakresie, w jakim jest to

wykonalne w praktyce; oraz

jeśli retrospektywne zastosowanie jest niewykonalne w praktyce dla danego wcześniejszego okresu lub

okresów poprzedzających okresy prezentowane, należy przedstawić opis okoliczności, które o tym

zadecydowały, oraz informacje o tym, w jaki sposób i od kiedy wprowadzono zmianę zasady (polityki)

rachunkowości.

Nie jest konieczne, aby w kolejnych sprawozdaniach finansowych powyższe informacje były powtarzane.

Jeśli jednostka nie zastosowała nowego standardu lub interpretacji, które zostały już opublikowane, ale nie weszły

jeszcze w życie, jednostka ujawnia:

ten fakt; oraz

znane lub wiarygodnie oszacowane informacje potrzebne do oceny możliwego wpływu zastosowania nowego

standardu lub interpretacji na sprawozdania finansowe jednostki za okres, w którym zostaną one zastosowane

po raz pierwszy.

By zakres ujawnień pozostał zgodny z paragrafem 30, jednostka rozważa przedstawienie następujących informacji:

nazwę nowego standardu lub interpretacji;

charakter przyszłej zmiany lub zmian zasad (polityki) rachunkowości;

termin, w którym standard lub interpretacja powinny zostać zastosowane;

termin, w którym jednostka zamierza wdrożyć postanowienia standardu bądź interpretacji po raz pierwszy;

alternatywnie:

(i)

opis wpływu na sprawozdania finansowe jednostki zmian będących skutkiem zastosowania danego

standardu bądź interpretacji po raz pierwszy; lub

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: