zabawy w ortografii.doc

GRY I ZABAWY W NAUCZANIU ORTOGRAFII

Opracowała: mgr Anna Furtas

Zabawa jest podstawową formą aktywności dzieci, wykonywaną głównie dla przyjemności. Pomaga w poznawaniu rzeczywistości, a także zaspakaja indywidualne i społeczne potrzeby dziecka.

  Pośród wielu rodzajów zabaw wyróżnia się również te, które wymagają od dziecka większego wysiłku umysłowego. Zabawy te nazwano zabawami dydaktycznymi.

     W okresie wczesnoszkolnym, obok zabaw, pojawiają się również gry dydaktyczne. Każda gra zawiera pewne normy, które w czasie jej trwania muszą być przestrzegane. Uczy ona współdziałania i współzawodnictwa. Chociaż gra jest pewną formą zabawy, zachowuje właściwe sobie cechy, głównie przez obowiązujące w niej reguły.

Zabawy i gry dydaktyczne wykorzystują, a zarazem rozwijają procesy poznawcze i operacje myślowe (spostrzegawczość, pamięć, uwagę, wyobraźnię, myślenie, porównywanie, kojarzenie, rozumowanie itp.).

Gry i zabawy dydaktyczne nie tylko więc bawią dzieci i sprawiają im przyjemność, ale umożliwiają im również poznawanie, utrwalanie                                  i rozszerzanie wiadomości.

W procesie nauczania ortografii najistotniejszym zadaniem jest wyrobienie tzw. czujności ortograficznej czyli umiejętności dostrzeżenia i zastosowania danej reguły ortograficznej.

Aby skutecznie nauczyć ortografii należy wielokrotnie powtarzać.                  Owo powtarzanie nie może być nudne, ale powinno być urozmaicone.

Stosowanie różnorakich gier i zabaw dydaktycznych w nauczaniu ortografii powoduje, że uczniowie wielokrotnie obcują z danym wyrazem ( z określoną trudnością ortograficzną), ale zawsze w inny sposób. Nauka ortografii oparta jest         w ten sposób na wszystkich rodzajach pamięci: wzrokowej, słuchowej, ruchowej          i emocjonalnej.

Warto podkreślić, że wszelkie ćwiczenia wykonywane mechanicznie, bez wysiłku i uczuciowego zaangażowania, sprzyjają utrwalaniu błędów.

Gry i zabawy dydaktyczne oprócz aktywności emocjonalnej, własnych zainteresowań, koncentracji uwagi, uczą także dokładności                         i wytrwałości w pokonywaniu trudności, dbałości o poprawność pisania oraz zmuszają do indywidualnej, samodzielnej pracy.

Wiadomości, które uczeń wykorzystuje do rozwiązywania zagadek, krzyżówek, rebusów itp. zostają utrwalane, a wiedza staje się bardziej operatywną. Poznawane reguły i normy ortograficzne nie są już wtedy pustymi formułami.

Gry i zabawy dydaktyczne powinny zatem wspierać, wspomagać i wzbogacać tradycyjne ćwiczenia ortograficzne.

Do najczęściej spotykanych gier i zabaw dydaktycznych stosowanych                                w nauczaniu  ortografii należą:

- rebusy

- zagadki

- logogramy

- eliminatki

- plątaninki

- rozsypanki literowe i sylabowe

- rozsypanki obrazkowo-wyrazowe

- wyszukiwanie w podanych wyrazach innych wyrazów

- układanie krótszych wyrazów z dłuższego, poprzez przestawianie liter

- rymowanki

- odczytywanie zaszyfrowanych wyrazów

- labirynty z hasłami

- przeskakiwanki

- teksty z lukami

- domina ortograficzne

- suwaki ortograficzne

1. Stosując rebusy należy pamiętać, aby wykonywane w nich rysunki były proste                    i jednoznaczne.

                                                                            ( jaskółka )

bu +

                                                                           ( budzik )

O = nik

                               ( piórnik )

2. Zagadki powinny być związane z aktualnie opracowywaną tematyką. Przygotowują one uczniów do rozwiązywania problemów, do udzielania trafnych odpowiedzi. Rozwijają wyobraźnię dzieci i urozmaicają lekcje.

Aby zagadka spełniała swoją rolę musi zawierać trzy elementy: wiedzę, pytanie            i odpowiedź ukrytą w zadaniu.

                                             Nie chodzą, lecz skaczą

                                              nad stawem, po łące.

                                             Gdy wieczór zapadnie,

                                             dają ładny koncert.  

                                                                           ( żaby)

Wszyscy o niej mówią,
że kwiatów królowa.
Bywa herbaciana,
biała i różowa.
                       ( róża)

Latem w ogrodzie
wyrósł zielony,
a zimą w słoiku
leży kiszony.
                   ( ogórek)

Co to za kłębuszek-
                                                            w liściach sobie leży?

Ma on długie kolce, nazywa się ...
                                                                                                              ( jeżyk)

Ma parę uszek i rudy kożuszek,

puszysty ogonek- ale nie ptaka. Co umie robić?
Po drzewach skakać. ...
                                  ( wiewiórka)

Mieszka w ZOO zwierzak duży,
chyba z tysiąc kilo waży.
Paszczą kłapie niby bramą
i wciąż nudzi się tak samo. ...
                                  ( hipopotam)

                                                       Stoi urocza w zielonych warkoczach,
                                                         wesoła w blasku słońca,
                                                        a wszyscy mówią – płacząca. ...
                                                                                                      ( wierzba)

Ma on nóżkę nie ma buta,

ma kapelusz- nie ma głowy.

Czasem gorzki i trujący.

Często smaczny jest i zdrowy. ...
                                                ( grzyb)

3. Logogramy łączą w sobie umiejętność pisania i czytania. Większą wartość mają te, które nie tylko w rozwiązaniu końcowym, ale także we wszystkich wyrazach pomocniczych „ukrywają” trudności ortograficzne.

Rozwiąż krzyżówkę.

7.   5.                      6.        8.

3.                    1.                      2.                 4.