ABC FOTOGRAFOWANIA - 5. Obiektywy i lampy błyskowe.doc

Obiektywy i lampy błyskowe: Od rybiego oka do superteleobiektywu

Obiektywy typu rybie oko wydają się obejmować wszystko, co tylko znajduje się w polu widzenia, superteleobiektywy natomiast przybliżają odległe obiekty.

Uwagi wstępne
Możliwość zmiany obiektywu jest jednym z największych udogodnień lustrzanej jednoobiektywowych. Ta sama scena fotografowana obiektywem o ogniskowej 28 mm wygląda zupełnie inaczej, niż kiedy używamy obiektywu o ogniskowej 200 mm. Teleobiektyw pomaga dostrzec odległe szczegóły, a przy użyciu obiektywu szerokokątnego odkrywamy relacje między przedmiotami widocznymi na zdjęciu. Makroobiektyw zaś umożliwia największe zbliżenia. Ogólnie biorąc, korzystanie z różnych obiektywów pomaga spojrzeć na świat z różnych perspektyw.

Ogniskowa obiektywu i kąt widzenia.
Obiektyw rozróżniamy za pomocą wielkości zwanej ogniskową. Na "naturalną" ogniskową uważa się 50 mm. Obiektywy o dłuższej ogniskowej to teleobiektywy, o krótszej zaś - obiektywy szerokokątne. Długość ogniskowej określa odległość ogniska obiektywu od płaszczyzny filmu.Po ustawieniu ostrości na nieskończoność przy zastosowaniu obiektywu 50 mm odległość ta wynosi właśnie 50 mm.Wielkość kąta widzenia jest odwrotnie proporcjonalna do długości ogniskowej aparatu.Obiektyw o ogniskowej 28 mm ma kąt widzenia bliski 74 stopni.Teleobiektyw o ogniskowej 200 mm ma bardzo wąski kąt widzenia, zaledwie 12 stopni. Powiększenie jest wprost proporcjonalne do długości ogniskowej. Obraz przedmiotu oglądanego przez obiektyw o ogniskowej 50 mm jest mniej więcej tej samej wielkości, co widziany gołym okiem. Ten sam obiekt obserwowany przez obiektyw o ogniskowej 24 mm wydaje się mniejszy i bardziej oddalony niż jest w rzeczywistości, natomiast oglądany przez obiektyw 300 mm robi wrażenie znacznie większego.

Perspektywa
Pojęcie perspektywy odnosi się do względnej wielkości obiektów widzianych w kadrze, przy ich różnym oddaleniu od aparatu, co sprawia wrażenie trójwymiarowości sceny. Perspektywa, podobnie jak kąt widzenia, jest odwrotnie proporcjonalna do ogniskowej obiektywu. Oznacza to, że przedmioty widziane przez obiektyw szerokokątny będą sprawiały wrażenie bardziej oddalonych od siebie niż można to zaobserwować przez zwykły obiektyw. I odwrotnie, teleobiektyw sprawia, że różne przedmioty wydają się być bliżej siebie niż są w rzeczywistości. Takie przybliżenie odległych od siebie obiektów, spowodowane użyciem teleobiektywu, nazywamy "spłaszczeniem" perspektywy; jest to jedna z ciekawszych właąciwoąci obiektywów o długiej ogniskowej.

Porównanie ogniskowych różnych obiektywów
Ta sama scena została kilkakrotnie sfotografowana z jednakowej odległoąci, zmieniano jedynie obiektywy. Zauważmy jak wiele różnych ujęć uzyskano w ten sposób. Nie można tu oczywiącie powiedzieć, że tylko jedna z fotografii jest tą "poprawną". W wyniku zastosowania obiektywu szerokokątnego uzyskano zdjęcie krajobrazu; efektem wykorzystania teleobiektywu jest portret.

Obiektywy i lampy błyskowe: Obiektywy szerokokątne

Obiektywy o zmiennej ogniskowej przydają się także w plenerze - nie trzeba wówczas nosić wielu obiektywów.

Używanie obiektywów szerokokątnych i obiektywów szerokokątnych o zmiennej ogniskowej przynosi wiele znaczących korzyści. Obiektywy tego typu przydają się w sytuacjach, kiedy fotografujemy w ciasnych pomieszczeniach i ze względu na ograniczoną przestrzeń, nie możemy cofnąć się, by objąć kadrem większy wycinek przestrzeni. Poza tym, głębia ostrości obiektywów szerokokątnych jest bardzo duża, więc nadają się one do ujęć, w których zależy nam na ostrym przedstawieniu elementów położonych zarówno na pierwszym planie, jak i tych w głębi kadru. Oprócze tego, używając obiektywów szerokokątnych możemy osiągnąć wrażenie głębokiej perspektywy.

Obiektywy i lampy błyskowe: Obiektyw standardowy

Zachowując kąt widzenia ludzkiego oka, obiektyw standardowy ukazuje świat takim, jaki jest on w rzeczywistości.

35-80 mm
Obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej jest prawdopodobnie najbardziej popularnym obiektywem używanym w dzisiejszych czasach. Korzyści wynikające z jego stosowania są oczywiste. Używając obiektywu tego rodzaju łatwo jest regulować kąt widzenia i powiększenie obrazu obiektu. Pozwala to dowolnie komponować kadr w celowniku przez wypróbowanie kilku możliwych ujęć przed naciśnięciem spustu migawki. Poza tym, obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej zawsze dysponuje długością ogniskowej odpowiadającą trzem najczęściej stosowanym obiektywom ? szerokokątnemu, normalnemu oraz krótkiemu teleobiektywowi. Oznacza to, że wystrczy nosić ze sobą jeden obiektyw zamiast trzech. Zmniejszoną wagę sprzętu docenimy, przemiarzając pola lub ulice miast.

Obiektywy i lampy błyskowe: Teleobiektywy

Teleobiektywy doskonale nadają się do fotografowania odległych obiektów.

80-200 mm
Teleobiektywy oddają nieocenione usługi przy rejestrowaniu wydarzeń sportowych i są wręcz nieodzowny podczas oglądania natury. Fotografowanie zwierząt w ich naturalnym środowisku prawie zawsze wymaga korzystania z teleobiektywu. Właściwie zawsze, kiedy nie można zbliżyć się do fotografowanego obiektu na wystarczającą odległość, trzeba skorzystać z teleobiektywu. Ze względu na korzystną perspektywę krótkie teleobiektywy doskonale nadają się do portretów, a większa odległość od fotografowanej osoby wpływa dodatnio na jej samopoczucie podczas fotografowania. Teleobiektywy są często bardzo ciężkie, więc użycie teleobiektywu ze zmienną ogniskową, który z powodzeniem zastępuje kilka różnych obiektywów, pozwoli nam uniknąć noszenia zbędnego ciężaru.

Obiektywy i lampy błyskowe: Obiektywy specjalne - rybie oko i makroobiektywy

Obiektywy typu rybie oko i makroobiektywy oferują niecodzienne spojrzenie na świat.

Obiektyw Fish Eye EF 15 m F/2.8 (rybie oko)
Obiektywy o bardzo szerokim kącie widzenia ułatwiają robienie zdjęć na ograniczonej przestrzeni, ale ich pozostałe cechy także są warte zainteresowania. Głębia ostrości obiektywów tego typu jest prawie nieskończona, lecz wrażenie zaokrąglenia obrazu wywołane zniekształceniami może okazać się kłopotliwe. Wiedza jak się z tym uporać ? a nawet jak wykorzystać zniekształcenia czyniąc z nich część kompozycji ? bardzo się przyda przy fotografowaniu obiektywem typu rybie oko. Poza tym, wrażenie głębokiej perspektywy obrazu może zaowocować bardzo intrygującymi zdjęciami.

Makroobiektywy


W serii EF dostępne są dwa wysokiej jakości obiektywy do wykonywania zdjęć przy maksymalnych zbliżeniach. Obiektyw Compact Macro EF 50 mm f.2.5 ma ten sam kąt widzenia co obiektyw standardowy o ogniskowej 50 mm i umożliwia robienie zbliżeń w zakresie ostrości od nieskończoności do odległości, w której powiększenie obrazu wynosi 0,5 x. Używany razem pierścieniem pośrednim (Life-size Converter EF) umożliwia fotografowanie w zakresie powiększeń od 0,26x do rzeczywistej wielkości obiektu. Z kolei przy użyciu obiektywu Macro EF 100 mm f/2.8 można fotografować w szerokim zakresie odległości bez dodatkowych akcesoriów, od nieskończoności aż do uzyskania obrazu w naturalnych rozmiarach. Ogniskowa właściwa średnim teleobiektywom umożliwia zbliżenia z niewielką głębią ostrości, co pozwala osiągnąć efekt kontrolowanego rozmazania tła. Między obiektywem a fotografowanym obiektem pozostaje duża przestrzeń, co czyni ten obiekt idealnym narzędziem do wykonywania makrofotografii owadów lub kwiatów.

Obiektywy i lampy błyskowe: Obiektywy specjalne - superteleobiektywy

Szybki teleobiektyw jest niezwykle przydatny, kiedy nadarza się okazja wykonania niepowtarzalnej fotografii.

W skład serii EOS wchodzi cała gama teleobiektywów i superteleobiektywów o bardzo dużej jasności. Na przykład, obiektyw EF 200 mm F/1.8L jest pierwszym naprawdę szybkim teleobiektywem na świecie. Najlepiej nadaje się on do fotografowania wydarzeń sportowych w pomieszczeniach lub w sytuacjach, kiedy użycie lampy błyskowej jest niemożliwe. Zarówno ten obiektyw jak i obiektywy o symbolach EF 300 mm F/2.8L i EF 600 mm f/4L są wyposażone w cichobieżne silniczki (USM) mechanizmu automatycznego nastawiania ostrości, które są bezpośrednim źródłem precyzyjnego napędu o wysokim momencie obrotowym. Dzięki temu system autofocusu odznacza się wyjątkowo cichą pracą i praktycznie zerowym czasem reakcji. Poza tym, specjalna funkcja pozwala na trzy nastawy prędkości ręcznej regulacji ostrości równe 1/2x, 1x lub 2x wartości prędkości, co ułatwia dopasowanie szybkości regulacji do warunków fotografowania. Oprócz tego, wspomniane obiektywy wyposażone są w funkcję pamiętania nastawień ostrości, która umożliwia szybki powrót do zapamiętanych wartości przy użyciu pierścienia odtwarzania.

Obiektywy z serii "L".
Te specjalne obiektywy o bardzo wysokiej jakości wyróżniają się znakomitą kompensacją wszelkich zniekształceń optycznych i mają doskonałe charakterystyki odwzorowania obrazu. Obiektywy z serii "L" zapewniają wyjątkową ostrość i wysoki kontrast na całej powierzchni obrazu, nawet przy najszerzej otwartej przysłonie. Obiektywy Ultrasonic (USM) wyposażne są w system napędowy wykorzystujący cichobieżne silniczki, co wpływa na wyjątkowo precyzyjną i cichą pracę systemu automatycznego nastawiania ostrości.

Obiektywy i lampy błyskowe: Specjalne techniki fotografowania z lampą błyskową

Wiedza jak efektywnie wykorzystać lampę błyskową umożliwia lepszą kontrolę oświetlenia i zapewnia poprawę jakości zdjęć.

Doświetlenie lampą błyskową.
Fakt, że robimy zdjęcia w plenerze oświetlonym promieniami słońca nie oznacza jeszcze, że lampę błyskową powinniśmy zostawić w domu. Warunki oświetleniowe często bywają niedoskonałe. Używając lampy błyskowej możemy "wypełnić" jej błyskiem niedoświetlone elementy sceny. Jest to bardzo przydatne, zwłaszcza kiedy robimy zdjęcia przy tak zwanym oświetleniu kontrowym, czyli pod światło. Często najlepszym sposobem fotografowania osób jest takie ustawienie, że słońce znajduje się za modelem. Fotografowane osoby nie mrużą wówczas oczu, a światło za nimi jest wtedy piękniejsze. Problemem jest tu ekspozycja. Jeśli tło jest właściwie oświetlone, wówczas główny motyw może być za ciemny. Najlepszym rozwiązaniem jest właśnie doświetlenie lampą błyskową. Lampa doświetla główny motyw, przy niezmienionym, odpowiednim oświetleniu tła. Efektem jest piękniejszy ogólny wygląd sceny.

Synchronizacja przy długim czasie naświetlania.
Fotografowanie z lampą błyskową w pomieszczeniach lub na nocnym plenerze może prowadzić do niedostatecznego oświetlenia tła przy prawidłowym oświetleniu pierwszego planu. Lampy błyskowe Speedlite 540EZ i 380EX mają tryb synchronizacji wyzwalania błysku przy długim czasie otwarcia migawki (slow sync), co umożliwia robienie zdjęć z lampą błyskową przy długiej ekspozycji, gwarantując w ten sposób prawidłowe naświetlenie tla.

Synchronizacja z drugą kurtyną migawki.
Konwencjonalne lampy błyskowe wyzwalają błysk w chwili otwarcia pierwszej kurtyny migawki. Specjalna opcja lamp Speedlite 540EZ i 380EX pozwala na synchronizację z drugą kurtyną, co oznacza, że błysk zostaje wyzwolony tuż przed zamknięciem szczeliny migawki. W efekcie na zdjęciach ruchomych obiektów poruszające się światła zostaną utrwalone w bardziej naturalny sposób.

Lampa błyskowa Speedlite 540EZ


Speedlite 540EZ to zaawansowana lampa błyskowa wyposażona we wbudowane pomocnicze światło systemu automatycznego nastawiania ostrości, które umożliwia systemowi EOS nastawienie ostrości już przy słabym oświetleniu. Lampa może być używana ze wszystkimi aparatami z serii EOS, choć została zaprojektowana z myślą o modelu EOS 1N, co zapewnia jej szczególnie dobrą współpracę z pięciopunktową automatyką ustawienia ostrości tego aparatu oraz trzypunktowym pomiarem światla TTL. System TTL automatycznie optymalizuje intensywność błysku, aby zagwarantować naturalność oświetlenia zarówno tła jak i pierwszego planu. Funkcja stroboskopowa umożliwia wielokrotną ekspozycję pojedynczej klatki. Lampa 540EZ jest jednym z najlepszych modeli serii Speedlite, o czym świadczy jej wysoka liczba przewodnia (54 przy czułości ISO 100) i możliwość zmiany ogniskowej aż do 105 mm. Poza tym wbudowana nasadka rozpraszająca umożliwia.

Lampa błyskowa Speedlite 380EZ


Speedlite 380EX to lampa, która może współpracować ze wszystkimi aparatami serii EOS, nie wyłączając tych, które są wyposażone w wielopolowy system ewaluacyjny E-TTL firmy Canon. Jest ona wyposażona we wbudowane pomocnicze światło systemu automatycznego nastawiania ostrości. Konstrukcja głowicy lampy pozwala regulować ogniskową w zakresie od 24 mm do 70 mm, a system E-TTL automatycznie optymalizuje intensywność błysku. Specjalny tryb FP umożliwia synchronizację przy wszystkich czasach otwarcia migawki. Odpowiednio do zmiany ogniskowej głowicy, liczba przewodnia lampy zmienia się w zakresie od 21 do 38 (dla firmy o czułości ISO 100).