Konspekt - Określanie kierunków stron świata.doc

PLAN - KONSPEKT

TEMAT: Określanie kierunków stron świata.

CEL: Nauczyć okreslania stron świata różnymi sposobami.

METODA: wykład.

MIEJSCE: świetlica.

CZAS: 2x45.

ZAGADNIENIA:

1. OKREŚLENIE STRON ŚWIATA WG. PRZEDMIOTÓW TERENOWYCH

2. OKREŚLANIE STRON WG. SŁOŃCA

3. OKREŚLENIE STRON ŚWIATA WG. SŁOŃCA I ZEGARKA

4. OKREŚLENIE KIERUNKU PÓŁNOCY WG. GWIAZDY POLARNEJ

1. OKREŚLENIE STRON ŚWIATA WG. PRZEDMIOTÓW TERENOWYCH

              Jest sposób bardzo prosty, jednak mało dokładny i jeżeli jest możliwość należy go sprawdzić innym sposobem.

Cechy przedmiotów terenowych:

- duże kamienie i skały od strony północnej pokryte są mchem;

- mrowiska niemal zawsze znajdują się z południowej strony drzewa, pnia lub

  krzaków;

- trawa na północnych skrajach polan leśnych bywa gęstsza;

- kora pojedynczo rosnących drzew od północy jest grubsza i może być pokryta

  mchem;

- korony pojedynczo rosnących drzew są bardziej rozrośnięte od południa;

- słoje ściętych pni są szersze od strony południowej;

- śnieg dłużej zachowuje się na zboczach północnych.

2. OKREŚLANIE STRON WG. SŁOŃCA

              W dni słoneczne można określić kierunek stron świata wg. położenia słońca. Po odnalezieniu jednej ze stron świata wg. słońca należy ustalić gdzie jest północ, a gdzie południe.

              Kierunek położenia słońca na terytorium Polski, w zależności od pory roku i czasu dnia:

              Należy pamiętać, że słońce wschodzi dokładnie na wschodzie i zachodzi dokładnie na zachodzie tylko w drugiej połowie marca i w drugiej połowie września (22.03. i 22.09.) W okresie letnim i zimowym słońce wschodzi z kierunku północno-wschodniego, a zachodzi w kierunku pólnocno-zachodnim.

3. OKREŚLENIE STRON ŚWIATA WG. SŁOŃCA I ZEGARKA

              Posługując się zegarkiem można bardzo dokładnie określić kierunek północ, południe. W tym celu małą wskazówkę kierujemy ku słońcu, dokładność skierowania małej wskazówki można sprawdzić przez ustawienie w środku tarczy zapałki, a wówczas cień zapałki winien być przedłużeniem wskazówki.

              Dwusieczna kąta zawartego między małą wskazówką i kierunkiem na godzinę 12.00 tarczy wskazuje w przybliżeniu kierunek południe.

              Przedłużenie tej linii w przeciwną stronę wskaże kierunek północy. Wyjaśnienie tego sposobu jest łatwe. Pozorny ruch dookoła Ziemi trwa 24 godziny. Mała wskazówka wyprzedza słońce dwukrotnie. Dlatego bierzemy dwusieczną kąta. Sposób ten daje wyniki mniej dokładne na wiosnę i w lecie.

4. OKREŚLENIE KIERUNKU PÓŁNOCY WG. GWIAZDY POLARNEJ

              Gwiazda Biegunowa znajduje się prawie na przedłużeniu osi obrotu Ziemi w gwiazdozbiorze Mała Niedźwiedzica /Mały Wóz/

              Aby znaleźć na niebie Gwiazdę Polarną należy:

1. Odszukać dobrze znany gwiazdozbiór Wielkiej Niedźwiedzicy /Wielki Wóz/.

2. Przez dwie skrajne gwiazdy  Wielkiej Niedźwiedzicy (przez tylne koła wozu) 

   przeprowadzić prostą.

3. Na prostej odłożyć pięciokrotną odległość między tymi gwiazdami. Na końcu tego

   odcinka znajdujemy Gwiazdę Polarną. Dokładność określenia kierunku północy

   geograficznej tym sposobem wynosi 1 - 2 .

                                                                                                                              ..................................................