chirurgia_klinika_5.pdf

Chirurgia - klinika

III. CHIRURGIA NACZYNIOWA

1. Zatory tętnicze.

 Ostre niedokrwienie kończyn dolnych.

 zespół objawów klinicznych powstałych w następstwie nagłego

całkowitego lub prawie całkowitego przerwania dopływu krwi do

kończyny

 najczęściej wywołane zatorem, ostrą zakrzepicą tętnic lub urazem

 objawy:

 I o – nagły silny ból, brak tętna, bladość i oziębienie skóry, brak

….. napięcia

 II o – do powyższych objawów dołączają się porażenia czucia i

…… ruchów

 III o – występuje stężenie mięśni

 IV o – pęcherze lub ogniska martwicy skóry

 leczenie:

 natychmiastowe podanie i.v. 100 mg (1,5 mh / kg mc) heparyny

 zabieg operacyjny – wydobycie skrzepliny

 w wybranych przypadkach (zwykle przy I o ostrego niedokrwienia

kończyny): rozpuszczenie skrzepliny za pomocą leków

fibrynolitycznych (streptokinazy, urokinazy, rekombinowanego

tkankowego aktywatora plazminogenu – rTPA)

 IV o – amputacja kończyny

 Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych.

 98% zmian w tętnicach to zmiany miażdżycowe (athlerosclerosis)

 powszechnie używane określenie w odniesieniu do zmian

miażdżycowych w tętnicach kończyn dolnych – zwężające

stwardnienie tętnic (arteriosclerosis obliterans) → AO

 objawy:

 chromanie przestankowe – bolesny skurcz mięśni łydki po

przejściu pewnego odcinka drogi

 następstwem pogorszenia się stanu ukrwienia kończyn – bóle

spoczynkowe, początkowo głównie w nocy

 zmiana zabarwienia skóry chorej kończyny, zanik owłosienia

 nadmierna łamliwość paznokci

 oziębienie kończyny

 może dojść do zaników mięśniowych, obrzęków oraz rozwoju

owrzodzenia lub martwicy

 niedrożność tętnic kończyn dolnych ze względu na umiejscowienie

zmian:

 aortalno – biodrowa (zespół Leriche’a) – ból podczas chodzenia,

może dotyczyć uda lub pośladków, stwierdza się znaiki mięśni

kończyn dolnych, może wystąpić niemoc płciowa

 udowo – podkolanowa – najczęstsza

Strona 55

Chirurgia - klinika

 obwodowa (tętnic poniżej rozwidlenia tętnicy podkolanowej) –

często przy współistniejącej cukrzycy lub przebiegu choroby

Bürgera

 wielopoziomowa – zmiany na wielu poziomach tętnic w wyniku

wieloletniego okresu choroby z postępująca miażdżycą

 stopnie przewlekłego niedokrwienia kończyny wg R. Fontaine’a

I o

brak lub nieznaczne objawy kliniczne pod postacią

drętwienia, mrowienia, większej wrażliwości stóp na

działanie zimna

II o

IIa chromanie przestankowe poniżej 200 m

IIb chromanie przestankowe powyżej 200 m

III o ból spoczynkowy

IV o martwica, owrzodzenie, zgorzel

 leczenie:

 I o i IIa o – leczenie zachowawcze (zakaz palenia tytoniu,

zalecenie systematycznych spacerów, ochrona stóp przed

urazami, zakażeniem i działaniem zimna, stosowanie leków

rozszerzających naczynia – np. Sadamin, Complamin, Pridazol,

Cardilan)

 leki przeciwagregacyjne – zapobiegają tworzeniu się skrzeplin

w zmienionych naczyniowo tętnicach (np. kwas

acetylosalicylowy, indobufen, tiklopidyna)

 leki zmniejszające krzepliwośc krwi – pochodne kumaryny,

sufodeksyd

 Pentoksyfilina (Polifilin, Agapurin, Trental) – rozszerza

naczynia, zmniejsza lepkość krwi, poprawia elastyczność

krwinek czerwonych

 niektóre prostaglandyny (PGE 1 – Prostavasin, PGI 2 – Iloprost) –

rozszerzają naczynia krwionośne, aktywują fibrynolizę, hamują

aktywność płytek krwi, krwinek białych, komórek mięśni

gładkich

 leczenie operacyjne – chorzy młodzi z chromaniem

przestankowym poniżej 200 m, aortalno – biodrowa niedrożność

tętnic

 Tętniak – ograniczone rozszerzenie światła tętnicy

 rodzaje tętniaków ze względu na patologię:

 tętniak prawdziwy – na skutek miażdżycy i genetycznie

uwarunkowanej słabszej budowy włókien elastycznych ściany

tętnicy; tętniaki o charakterze zapalnym w przebiegu ostrego

zapalenia wsierdzia lub zakażenia toczącego się w jamie

brzusznej

Strona 56

Chirurgia - klinika

 tętniak rzekomy – następstwo krwiaka tętniącego, gdy uraz

dotyczy tętnicy otoczonej mięśniami (które ograniczają

możliwość dalszego wynaczynienia krwi)

 można go wyczuć jako tętniący guz w przebiegu tętnicy

 często słyszalny szmer naczyniowy – podejrzenie

jednoczesnej przetoki tętniczo – żylnej

 po 2 - 3 tyg. – krwiak otacza się tkanka łączną tworzącą

torebkę tętniaka rzekomego

 leczenie operacyjne – zamknięcie (zeszycie) otworu w

uprzednio zranionej tętnicy

 tętniak rozwarstwiający – powstaje u chorych z zespołem

Marfana lub u chorych z wysokim nadciśnieniem tętniczym;

 powstaje nagle, wywołując silny ból w klatce piersiowej

 często nad zastawka aorty występuje szmer jako wyraz jej

niedomykalności

 na zdjęciu RTG – szeroki cień śródpiersia

 mogą towarzyszyć objawy niewydolności nerek lub ostre

niedokrwienie kończyn

 rozpoznanie: echokardiografia, TK i angiografia

 tętniaki aorty brzusznej

 tętniak bezobjawowy – brak dolegliwości, rozpoznawany

przypadkowo podczas zwykłego badania brzucha (tętniący guz)

lub podczas badania USG

 tętniak objawowy – poprzedza jego przedziurawienie, objawem

jest ból najczęściej w okolicy lędźwiowo – krzyżowej lub ból

brzucha promieniujący do krocza; ból jest wynikiem ucisku

rozszerzającego się tętnika na nerwy czuciowe

Strona 57

Chirurgia - klinika

 tętniak pęknięty – objawia się nagłym bólem brzucha lub

częściej w okolicy odcinka lędźwiowego, połączonym z

objawami utraty krwi, a nawet objawami wstrząsu

krwotocznego; pęknięcie tętniaka do jamy otrzewnej = zgon,

zaotrzewnowo = ratowanie operacyjne chorego

 leczenie:

 tętniak objawowy i pęknięty – leczenie operacyjne

 operacja w tętniaku bezobjawowym – zależna od wielkości

(pow. 4 cm średnicy światła tętniaków) i stanu chorego

 u chorych nieoperowanych – okresowe (co 6 miesięcy)

badanie USG

 nieoperacyjne leczenie za pomocą metalowych stentów lub

protezy, wprowadzanej przez tętnice udową wspólną

Strona 58

Chirurgia - klinika

 tętniaki innych tętnic

 trzewnych i nerkowych zwykle nie dają objawów klinicznych

 kończyn dolnych – objawiają się jako tętniący guz wzdłuż

przebiegu tętnic, najczęściej w dole podkolanowym; leczenie

operacyjne

 Choroba Bürgera (Buergera).

 rzadka przyczyna niedokrwienia kończyn dolnych (1 – 2%)

 schorzenie o nieznanej etiologii

 polega na nawracających w różnych odcinkach kończyn zakrzepowego

zapalenia żył powierzchownych kończyn; choroba przebiega skokowo z

okresami poprawy i pogorszenia

 dotyczy głównie młodych mężczyzn (przed 40 r. ż.), nałogowych

palaczy

 objawy:

 objaw Raynauda – napadowy skurcz tętnic w obrębie rąk,

rzadziej stóp, powstający pod wpływem zimna, emocji lub bez

uchwytnej przyczyny

 nawracanie zmian zakrzepowo – zapalnych naczyń w zakresie

kończyn dolnych jak i górnych

 drętwienie stóp

 chromanie przestankowe

 ból spoczynkowy

 niegojące się owrzodzenia palców stóp i rąk

 rozpoznanie:

 arteriografia

 wykluczenie wykładników miażdżycy, cukrzycy i chorób tkanki

łącznej

 leczenie:

 rzucenie palenia i unikanie dymu tytoniowego!!!

 leczenie jak w AO [str. 55]

 prostaglandyny PGE 1 i PGI 2

 Choroba Raynauda – napadowy kurcz tętnic palców bez uchwytnej

przyczyny organicznej

 pojawia się najczęściej u młodych, często nerwowych kobiet

 objaw: Raynauda

 leczenie:

 unikanie działania zimna i wilgoci

 noszenie ciepłego okrycia na ręce

 nifedipina – rozszerza tętnice w naczyniach uszkodzonych

 prostaglandyny PGE 1 i PGI 2

 ketanseryna – antagonista serotoniny

 operacja: sympatektomia piersiowa

Strona 59

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: