Katarzyna Perzanowska - Bajką w kłopoty.pdf - P E D A G O G I K A - chesschempion

bajka BAJECZKA

bajką w kłopoty...

Bajkoterapia

to najprościej

rzecz biorąc terapia

poprzez czytanie

lub opowiadanie

bajek. Wspiera

ona dzieci

w pokonywaniu ich

małych i dużych

klopotów oraz

oswaja i uczy

akceptacji emocji,

które towarzyszą im

w codziennym życiu.

» Katarzyna PerzanowsKa|

www.koszalek-opalek.pl

b ajkoterapia jest metodą ogól-

biblioterapią a bajkoterapią jest taka,

że w biblioterapii możemy stosować

dowolny tekst literacki, w bajkoterapii

już nie. Jest to metoda, której głównym

zadaniem jest uczenie emocji i o emo-

cjach, ale też pozwolenie dziecku na

przepracowanie trudnych dla niego

emocjonalnie sytuacji, oswojenie ich

oraz przekazywanie wartości i zacho-

wań potrzebnych do funkcjonowania

w społeczeństwie, czyli szeroko rozu-

miana psychoedukacja. Bajka nie działa

od razu, wszystkie cele opisane wyżej

są osiągane w trakcie procesu, który

musi mieć swój czas trwania. Proces ten

nodostępną, łatwą, przyjemną

oraz tanią w stosowaniu. Aby

jednak była efektywna i sku-

teczna, warto wiedzieć o kilku

zasadach obowiązujących w jej sto-

sowaniu. Ostatnio metoda ta staje się

coraz bardziej popularna i modna –

dlatego też warto wiedzieć, czym cha-

rakteryzuje się bajka terapeutyczna.

Co to jest

bajkoterapia?

Bajkoterapia jest jedną z odmian biblio-

terapii. Zasadnicza różnica między

bajka BAJECZKA

rodzaje bajek

terapeutycznych

» psychoterapeutyczna

» psychoedukacyjna

» relaksacyjna

» należy eksponować uczucia, szczególne te pozytywne,

a o wszystkich rodzajach uczuć należy pisać jak najwięcej,

opisywać je, bohaterowie również powinni często mówić,

co czują, próbować nazywać swoje uczucia;

» bajka powinna dobrze się kończyć i przede wszystkim być

ciekawa;

» bajki te (psychoterapeutyczna i psychoedukacyjna) mimo wielu

cech wspólnych mają nieco inne zastosowanie; nierzadko

mamy do czynienia z bajkami, które stoją na pograniczu tych

dwóch typów bajek

CeChy wspólne bajek

psyChoedukaCyjnyCh

i psyChoterapeutyCznyCh

» odbiorca – dzieci w wieku od 3 do 10 lat

» konstrukcja bajki powinna opierać się na metaforze – sytuacji,

w której znajduje się dziecko, jego zachowania itp.

» dobrze jest, by bohater bajki był w podobnym wieku do

dziecka, należy jednak unikać tego, by miał on inne cechy,

które mogą go wyraźnie powiązać z naszym dzieckiem,

np. imię czy cechy fizyczne ;

» bohater bajki powinien mieć problemy podobne

do dziecięcych i rozwiązywać je za pomocą takich samych

środków, jakie dostępne są w świecie dziecka, czyli w sposób

realny;

» choć w bajce mogą występować postaci bajkowe, to jednak

sama magia nie pojawia się w nich wcale lub pojawia się rzadko,

» bohater, którym może być zarówno człowiek, jak i zwierzę,

radzi sobie z problemami przy pomocy innych postaci

bajkowych – postać „eksperta”;

» miejsce, w którym rozgrywa się akcja bajki, może być dowolne

– ważne jednak jest, by w tym świecie rządziły takie same

reguły jak w ludzkim;

» bajka nie powinna mieć morału;

CeChy bajki relaksaCyjnej

» opiera się na wizualizacji, czyli silnie odwołuje się do

wyobraźni dziecka, a czynnik wyobrażeniowy odgrywa dużą

rolę w jej przyswojeniu;

» akcja toczy się w miejscu dobrze dziecku znanym, które

powinno być opisane jako spokojne, przyjazne i bezpieczne;

» akcja nie może być dynamiczna, bohater głównie obserwuje

i przeżywa to, co widzi; są to wydarzenia spokojne;

» czas: 3-7 minut;

» w bajce powinno znaleźć się wiele elementów odwołujących

się do wszystkich zmysłów, np.: dobrze jest opisywać

szum drzew czy wiatru, opisywać zapachy, kolory, faktury,

przywoływać je, zachęcać dziecko do wyobrażenia sobie tych

rzeczy;

» przy opowiadaniu bajki relaksacyjnej ważne jest, byśmy sami

byli odprężeni, mieli wyrównany oddech, czytali cicho;

» czytaniu może towarzyszyć muzyka relaksacyjna, dźwięki

morza itp.

dokonuje się w dziecku. To ono po „prze-

pracowaniu” bajki albo ją przyjmie, albo

odrzuci. Warto tutaj zaznaczyć, że dla

każdego dziecka czas trwania tego pro-

cesu jest różny. Może się też zdarzyć tak,

że dziecko nie każdą bajkę potraktuje

jako ważną lub po prostu bajka będzie

dla niego niezrozumiała. Często zdarza

się, że dziecko wielokrotnie powraca

do określonej bajki. Jest to sygnał, że tej

właśnie bajki potrzebuje, że utożsamia

się z jej bohaterem. Nie musimy rozma-

wiać o bajce, ale jeśli dziecko tego chce,

wyjdźmy naprzeciw jego oczekiwaniom.

Mówmy jednak tyle, ile chce usłyszeć,

nie moralizujmy, nie tłumaczmy.

Bajki psychoedukacyjne to takie,

których celem jest dokonanie zmian

w zachowaniu dziecka, co rozumiane

jest bardzo szeroko. Może to dotyczyć

zarówno sytuacji, w których chcemy

przekonać dziecko do sprzątania, jak

i gdy chcemy nauczyć je radzić sobie

z agresją. Ten typ bajki powinien dawać

wzory pewnych zachowań, dzięki któ-

rym możemy rozwiązać problem. Nie

może to być jednak moralizatorstwo.

Bajki psychoterapeutyczne mają zdecy-

dowanie bardziej rozbudowaną fabułę

i są na ogół dłuższe niż bajki psychoedu-

kacyjne oraz, co najważniejsze, mają

na celu kompensację niezaspokojonych

potrzeb. Bajka psychoterapeutyczna

musi być mocno zakorzeniona w sytu-

acji dziecka, którego dotyczy. Ułożenie

takiej bajki wymaga dobrej analizy emo-

cji, których ma ona dotyczyć, oraz dia-

gnozy dziecka, dla którego jest pisana.

Zarówno bajki psychoedukacyjne, jaki

i psychoterapeutyczne można wykorzy-

stywać jako działanie profilaktyczne –

gdy wiemy, że nastąpi jakaś trudna dla

dziecka sytuacja – jak i w sytuacjach,

gdy już mamy do czynienia z konkret-

nym problemem (np. narodziny nowego

dziecka w rodzinie, czy cieżka choroba

któregoś z członków rodziny, która, już

wiemy, skończy się śmiercią).

Bajki relaksacyjne mają nieco inny

charakter. Nie służą terapii, ale – jak

sama nazwa wskazuje – odprężeniu,

relaksacji, odpoczynkowi, np. po peł-

nym emocji dniu, po trudnym dla

dziecka wydarzeniu.

Pojawia się jednak pytanie. Co wów-

czas, jeśli dziecko nie chce słuchać

bajki, nudzi je to, nie jest zaintereso-

wane. Czy zrezygnować ze stosowania

tej metody? O tym, jak ciekawie przygo-

tować zajęcia bajkoterapii, jak uczynić

je atrakcyjnymi dla dzieci, dowiedzą się

Państwo w następnym numerze. º

Bibliografia:

„Bajkoterapia” M. Molicka, www. bajkoterapia.pl

partnerem cyklu artykułów o bajkoterapii jest

Katarzyna Perzanowska - Bajką w kłopoty.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: