1.POJĘCIE ADMINISTRACJI PUB.
Administracja pub -jest to działalność trwała celowa i planowa, “administracja “ oznacza służenie czynność podporządkowania rozkazom ministrare oznacza posługiwać, wykonywać, kierować. Jest sprawowana przez państwo( organy państwowe, związki publicznoprawne i inne podmioty administracji. Administrację cechuje możliwość użycia bezpośredniego przymusu.
Wyróżniamy adm. pub. w ujęciu podmiotowym, przedmiotowym i formalnym.
- Podmiotowym- ogół podmiotów wykonujących określone funkcje z zakresu administracji pub
- przedmiotowym-jest to taka działalność panstwa której przedmiotem są sprawy administracyjne , albo inaczej zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej.
- Formalnym –cała działalność państwa wykonywana przez podmioty administracji.
Administracja jest działalnością panstwa, która nie wykazuje cech ustawodawstwa ani sądownictwa.
2.TYPOWE CECHY ADM. PUB.
1.Administracja jest zjawiskiem społecznym..
2.Adm. cechuje aktywność, inicjatywa, działalność ukierunkowana na przyszłość.
3.Administracja podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych i urzeczywistnienia określonych przedsięwzięć.
Ta cecha odróżnia adm.. od ustawodawstwa
3.WŁDZTWO ADMINISTRACYJNE
władztwo imperium –prawo użycia bezpośredniego przymusu przez organy adm. dla zrealizowania jednostronnych zarządzeń.
4. RÓŻNE POSTACIE ADM. PUB-władcza, nie władcza, świadcząca.
Rozróżniamy adm. władcza i nie władczą
władcza, – gdy adm.. wydaje akty obowiązujące adresatów i gdy w razie potrzeby używa przymusu dla realizacji. Adm władcza charakteryzuje prawo wydawania aktów prawnych jednostronnych, którym służy domniemanie ważności ( podmiot, którego akt dotyczy jest zobowiązany jest do niego się dostosować, jedynie inny organ państwowy, wyższego rzędu, posiadający odpowiednie kompetencje może taki akt znieść bądź zastąpić go innym aktem) oraz możność zastosowania przymusu bez ingerencji sądów.
nie władcza – gdy adm działa w sposób dostępny osobom fizycznym.
Inny podział to ;
Władcza -, gdy administracja wkracza w sferę prawną obywatela , ogranicza jego wolność własność , gdy nakłada na niego obowiązek , w jakiś sposób go obciąża ( wywłaszczenie , ustalenie obowiązku podatkowego , rozwiązanie zgromadzenia )
Świadcząca-zapewnia określone świadczenia np. pomoc społeczna
5.POJECIE PRAWA ADM.
Prawo administracyjne /jest to gałęź prawa odnosząca się do adm.pub./ jest zespołem norm, które regulują administracyjną działalność panstwa, funkcje administrowania są nie tylko regulowane przez prawo adm., ale również przez konstytucję, prawo cywilne, a nawet częściowo przez prawo karne ( ochrona urzędnika i czynności urzędowych)
Normy prawa adm. można podzielić na
a)normy dotyczące organizacji aparatu administracyjnego – normy te tworzą ustrojowe prawo adm.
b)normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów administracyjnych, normy te tworzą procedurę administracyjną
c) normy dotyczące konkretnych działów adm. pub. normy te tworzą szczegółową część prawa adm. (materialne prawo adm.) np. prawo budowlane, górnicze
Inny podział norm prawa adm. oparty jest na kryterium charakteru stosunku łączącego organ stosujący normę z adresatem działania
a) normy regulujące stosunki miedzy organami administracyjnymi i innymi podmiotami adm. z jednej strony a obywatelami i osobami prawnymi z drugiej strony ; normy te dotyczą tzw. sfery zewnętrznej,kontaktów między adm. pub. a obywatelami,
b) normy regulujące stosunki, jakie zachodzą między organami i instytucjami państwowymi wzajemnie.
6.ROZGRANICZENIE MIĘDZY PRAWEM ADM. A INNYMI DZIEDZINAMI PRAWA( KONSTY TUCYJNYM I CYWILNYM )
W przypadku prawa konstytucyjnego związki z prawem administracyjnym są bardzo ścisłe . Prawo konst. i prawo adm. należą do dziedziny prawa publicznego , która dotyczy ustroju i działań organów państwa podejmowanych w interesie publicznym .Pod względem teoretycznoprawnym prawo konstytucyjne i adm . stanowią jedność , bowiem posługują się tymi samymi konstrukcjami , metodami i regułami . Normy prawa konstytucyjnego sa punktem wyjścia dla norm prawa adm.; dotyczy to zwłaszcza regulacji prawnej dotyczącej ustroju adm . i tak np. prawo konst . zajmuje się R. M z punktu widzenia jej pozycji w systemie organów państwa , natomiast prawo adm. –pozycją tego organu w systemie organów adm . i jego rolą w procesie administrowania .
W prawie cywilnym występuje równość podmiotów , z kolei w prawie adm nierówność podmiotów
7. STOSUNEK ADMINISTRACYJNOPRAWNY
Stosunek prawny odnosi się różnego rodzaju stosunków w których wyznaczona przez normy prawne sytuacja prawna jakiegoś podmiotu jest połączona w taki czy inny sposób z sytuacja prawną drugiego .
stosunk administracyjnoprawny są to stosunki między państwem i działającymi w jego imieniu podmiotami adm . pub. a obywatelami i innymi podmiotami oparte są na normach prawa adm. (podmiot adm. występuje wobec innego podmiotu np. wobec obywatela , gdy żąda od niego jakiegoś świadczenia lub nakłada na niego jakiś obowiązek , lub mu na coś zezwala ).
Przedmiot stosunku leży zawsze w sferze prawem określonych zadań adm. pub. Jest objęty kompetencją jednego z podmiotów adm. Podmiotami stosunku są ; zawsze organ administracji upoważniony do żądania określonego zachowania się , podmiot ( osoba fizyczna lub prawna , jednostka organizacyjna ) do którego skierowany jest nakaz lub zakaz albo który żąda określonego zachowania się od organu adm.
W stosunku administracyjnoprawnym jeden z podmiotów reprezentuje władztwo państwowe. Obowiązki i uprawnienia wynikające ze stosunków administracyjnoprawnych mają charakter osobisty nie mogą być przenoszone na inne osoby , wygasają z chwilą śmierci osoby obowiązanej lub uprawnionej ,po upływie czasu np. pozwolenie na alkohol wydaje się na okres 3 lat
8. NAWIĄZANIE STOSUNKU ADMINISTRACYJNOPRAWNEGO.
Stosunek administracyjnoprawny może być nawiązany -z mocy ustawy –powstają prawa i obowiązki w sferze podatkowej , obowiązku szkolnego , uczestników ruchu drogowego , użytkowników urządzeń pub.
-w drodze aktu adm. – konkretyzacja uprawnień i obowiązków
-w drodze decyzji – np. akt mianowania urzędnika służby cywilnej
-w drodze umowy administracyjnej
-w wyniku działań faktycznych- np. przez sam fakt korzystania z gminnego urządzenia publicznego powstaje stosunek prawny z uprawnieniami i obowiązkami gminy oraz osoby korzystającej .
-przez zgłoszenie przez obywatela ( lub jednostkę prawna) pod adresem organu roszczenia o określone zachowanie się.
9.RODZAJE STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH.
stosunki proceduralne- maja charakter stosunków czasowych , przejściowych ,podstawą prawną sa normy proceduralne ( przepisy o postępowaniu adm.) nawiązane zostają z chwilą wszczęcia postępowania , a wygasają z momętem wydania ostatecznejdecyzji adm . np. złożenie podania – od momętu złożenia podania do wydania decyzji ostatecznej . Łączy on organ prowadzący postępowanie, stronę oraz pozostałych uczestników tego postepowania określając ich wzajemne prawa i obowiązki .
stosunki proceduralne spornoadministracyjne- podstawa prawną sa przepisy dopuszczajace zaskarżenie aktów administracyjnych do sądu .Stosunek proceduralny spornoadministracyjny trwa od chwili zaskarżenia aktu administracyjnego do czasu wydania orzeczenia przez sąd. Charakterystyczne jest dla tego stosunku zrównanie pozycji podmiotów stosunku administracyjnoprawnego.
stosunki ad hoc- odnosza się do konkretnego jednorazowego działania np. okazania dokumentu , dopuszczenie do kontroli obiektu budowlanego czy zakładu pracy .
stosunki trwałe- mogą być związane z prawami osobistymi (obowiązek szkolny, obowiązek zasadniczej służby wojskowej), z prawami majątkowymi ( obowiązek podatkowy ) , z korzystaniem z zakładów użyteczności pub.( srodki komunikacji publicznej , wodociągi komunalne)
stosunki ustrojowe- sa regulowane nie tylko przepisami ustawowymi lecz także przepisami mającymi charakter wewnętrzny .Wstosunkach tych wszstkie podmioty są organami administracji państwowej, względnie innymi jednostkami organizacyjnymi lub podmiotami , które wykonują zadania zlecone z zakresu adm. pub.
stosunki nadzoru – występują między organem nadzoru ,a podmiotem nadzorowanym.
stosunki egzekucyjne- powstają w toku wykonywania obowiązków administracyjnoprawnych między organem egzekucyjnym ,a zobowiązanym i wierzycielem.
10.Pojęcie źródeł prawa i ich klasyfikacja
Źródłami prawa w znaczeniu materialnym są wszelkiego rodzaju stosunki międzynarodowe. W znaczeniu formalnym jest forma jego występowania i pochodzenia.
Rodzaje źródeł prawa:
a)zwyczaje (niepisane)
b) akty normatywne (pisane-prawo stanowione) akty wydane przez organy państwowe, złożone z przepisów prawa i zawierające normy prawne, mające określoną strukturę.
System źródeł prawa to całokształt aktów normatywnych obowiązujących w danym państwie- jedne akty mają nadrzędny charakter w stosunku do innych ( że prawo niższego rzędu nie może być sprzeczne z prawem wyższego rzędu )
11. Podział źródeł prawa adm. na org. stanowiący prawo
a)centralne org. państwa – władza ustawodawcza ( Sejm, Senat ), wykonawcza ( Prezydent RP, R M, Ministrowie )
b)Org. terenowe – to adm. zespolona ( Wojewoda i wszystkie org. podległe wojewodzie ) , niezespolona( ( bezpośrednio nie podlegają wojewodzie a podlegają Ministrowi np.: Dyrektor Izb Skarbowych) oraz samorząd terytorialny ( województwo, powiat, gmina )
Inny podział to:
a)powszechnie obowiązujące ( zawierają ogólne uregulowania dotyczą obywateli i osób prawnych, gdzie tworzą zmieniają lub uchylają prawo.) to konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, akty prawa miejscowego.
b) prawo wewnętrzne ( reguluje stosunki wewnątrz samego aparatu adm. publicznej, są to akty wewnątrz, planowania oraz normy techniczne
12.Źródła prawa stanowione przez org. centralne:
konstytucja, ustawa, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia, zarządzenia, uchwały
13. Konstytucja –
to ustawa zasadnicza, jest najwyższym prawem RP, określa że ustrój RP opiera się na podziale i równowadze władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej.
Nawiązuje do wzajemnych stosunków między władzą ustawodawczą i wykonawczą oraz o samorządzie terytorialnym(tzw.” mała konstytucja”) zasady trójpodziału władzy państwowej z tym, że akcentuje konieczność zachowania między władzami równowagi.
Żaden inny akt normatywny nie może być sprzeczny z konstytucją. Określa zasady ustroju politycznego, gospodarczego państwa, jego strukturę organizacyjną oraz wolności, prawa i obowiązki obywateli.
14 Ustawa-
akt normatywny uchwalany przez Sejm zatwierdzany przez Senat.
Wnioskodawca- Senat, Prezydent RP, grupa co najmniej 15 posłów, grupa co najmniej 100tys. Obywateli posiadających prawo wybierania do sejmu. Wnioskodawca przekłada Sejmowi projekt ustawy w formie pisemnej na ręce Marszałka Sejmu.. Sejm rozpatruje w trzech czytaniach. Wszelkie poprawki wnoszą wnioskodawcy, posłowie i RM, przekłada się je komisji sejmowej. Uchwaloną ustawę Marszałek Sejmu przekazuje Senatowi, który w ciągu 30 dni może ją przyjąć bez zmian, uchwalić poprawki, albo uchwalić odrzucenie w całości. Jeżeli Senat w tym terminie nie podejmie odpowiedniej uchwały, uznaje się ją uchwaloną w brzmieniu przyjętym przez Sejm. Uchwaloną przez Sejm i Senat ustawę Marszałek Sejmu przedstawia Prezydentowi RP. Podpisuje on w ciągu 21 dni i zarządza jej ogłoszenie w Dz.U. A także może wystąpić do TK z wnioskiem o zbadanie zgodności z konstytucją. Jeśli ustawa jest zgodna Prezydent nie może odmówić jej podpisania. W przypadku veta Prezydenta ustawa trafia do Sejmu , Sejm ponownie rozpatruje ustawę i uchwala ją większością 3/5 głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Gdy Sejm nie uwzględni veta, Prezydent musi podpisać ustawę w ciągu 7 dni, nie przysługuje odwołanie do TK
15. Rola ustawy w procesie administrowania
Nadrzędności – wszystkie źródła muszą być zgodne formalnie, oraz materialnie powinny służyć ich wykonywaniu nawet gdy konkretyzują przepisy ustawowe
Wyłączności – sprawy powinny być rozstrzygane w wyłącznie w drodze ustawy a nie w drodze innych aktów normatywnych .
Ustawy zwykłe – akty prawne powszechnie obowiązujące uchwalone przez Sejm w szczególnym trybie.
Jeżeli w czasie stanu wojennego Sejm nie może się zebrać na posiedzenie. Prezydent na wniosek RM wydaje rozporządzenie z mocą ustawy. Rozporządzenia te mogą dotyczyć ograniczenia wolności i praw człowieka (stopień zagrożenia). Rozporządzenie podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.
17. Umowy międzynarodowe ( traktaty, konwencje, pakty, układy ) – stanowią źródła międzynarodowego prawa publicznego i regulują stosunki między państwami.
Ratyfikacja – akt w którym org. upoważniony od reprezentowania państwa, wyraża zgodę na obowiązywanie umowy międzynarodowej w danym państwie, w Polsce umowy międzynarodowe ratyfikuje Prezydent.
Ratyfikacji nie podlegają umowy handlowe oraz umowy rządowe i resortowe. Umowy międzynarodowe ratyfikowane stają się częścią krajowego porządku prawnego po ich opublikowaniu w Dz.U. i stosowane są bezpośrednio, chyba że konieczne jest do tego wydanie ustawy. Niektóre umowy ratyfikuje Prezydent zawiadamiając o tym Sejm i Senat, a inne wymagają wydania umowy upoważniającej do ratyfikacji ( umowy pokoju, układów politycznych lub wojskowych.
Umowa międzynarodowa ratyfikowana na podstawie upoważnienia wynikającego z ustawy ma pierwszeństwo przed ustawą krajową, jeśli jej treść nie da się pogodzić z treścią tej ustawy krajowej.
Nieratyfikowana umowa – zawierają centralne i terenowe org. państwowe i publiczne w sprawach należących do ich zakresu działania i kompetencji wynikających z odrębnej ustawy lub ratyfikowanej umowy międzynarodowej. Do wydania takiej umowy upoważnione są wszystkie org. oprócz Rady M.
Będą to ministrowie, urzędy centralne, org. samorządu terytorialnego. Mowy te wypowiada i zatwierdza RM
18. Rozporządzenie
– jest zawsze aktem normatywnym, ogólnym, źródłem prawa
wydane na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych jest aktem wykonawczym do ustawy, dopełnia ustawa w zakresie spraw, których w ustawie z jakiś przyczyn nie uregulowano, ma ono stworzyć szczegółowe przepisy wykonawcze, które umożliwiłyby wcielenie ustawy w życie.
Funkcje i znaczenie. Rozporządzenie nie ma zastępować ustawy lecz ją odciążyć od szczegółów technicznych, uregulowań zmiennych w czasie.
Odgraniczenie rozporządzenia od aktów prawnych – rozporządzenie jest właściwą formą stanowienia prawa powszechnie obowiązującego a uchwała i zarządzenie normatywne- prawa wewnętrznego. Rozporządzenie jest formą stanowienia prawa przez org. władzy wykonawczej
Podmioty uprawnione do wydawania rozporządzeń – Prezydent RP, Rada Ministrów, Prezes RM, poszczególni Ministrowie oraz Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji, Wojewodowie.
Upoważnienie do wydawania rozporządzeń –konstytucja stawia wymogi upoważnieniu ustawowemu do wydania rozporządzenia.
Przygotowanie i ogłoszenie rozporządzenia – rozporządzenie przygotowują te org.., które są upoważnione do ich wydawania. Aby uzyskało moc prawną , należy ogłosić w Dz.U. W tekście należy podać podstawę prawną jego wydania. Wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
Utrata mocy obowiązującej rozporządzenia - - następuje z chwilą, gdy przestaje obowiązywać ustawa zawierająca upoważnienie do jego wydania.
Rozporządzenie z mocą ustawy – akt prawodawczy wydany przez Prezydenta na wniosek RM. Może to zrobić tylko w czasie stanu wojennego, tylko wówczas jeżeli Sejm nie będzie mógł się zebrać. Podlega zatwierdzeniu przez Sejm na najbliższym posiedzeniu.
Kontrola legalności rozporządzeń :
kontrola wewnątrz adm. dotyczy rozporządzeń stanowiących przez niektóre org. PRM, koordynuje i kontroluje pracę członków RM.
Kontrola sądowa – czyli Trybunału Konstytucyjnego może nastąpić przez wniesienie skargi konstytucyjnej. Skarga taka musi być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego.
Uchwały RM oraz zarządzenia PRM i ministrów mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe org. wydającemu te akty. Podlegają one kontroli zgodności z powszechnie obowiązującym prawem przez Trybunał Konstytucyjny. Publikowane są w Monitorze Polskim.
Zarządzenia – mogą być wydawane tylko na podstawie ustawy i nie mogą stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych i innych podmiotów.
Uchwała – akt wydawany tylko przez org. kolegialny. Uprawnienie uchwałodawcze mają Sejm, Senat, Zgromadzenie Narodowe, Krajowa Rada R i T oraz Państwowa Komisja Wyborcza.
20.Prezydent wydaje:
ratyfikacje umów międzynarodowych
rozporządzenia z mocą ustawy
zarządzenia, rozporządzenia
PRM – rozporządzenia, zarządzenia
RM - “ , uchwały
M - “ , zarządzenia
KRR i T - “ , uchwały
Przew. Komite. Badań Naukowych i Przew. Komit. Integracji Europejskiej – rozporządzenia, zarządzenia
I Pojęcie – to akty prawa miejscowego, rozumieć będziemy przepisy powszechnie obowiązujące na oznaczonej części terytorium państwa, a nie na całym jego obszarze i tylko wtedy, gdy wydawane są przez organy samorządu terytorialnego lub terenowe org. Adm. Rządowej. Przez powszechne obowiązywanie należy rozumieć prawną możliwość regulowania postępowania wszystkich kategorii adresatów; obywateli, org. państwowych, osób prawnych, org. społecznych . Dla terenowych przepisów charakterystycznych jest ich lokalny zasięg obowiązywania, nie obowiązują one poza obszarem danej gminy, powiatu bądź województwa.
22.Klasyfikacja terenowych przepisów prawnych.
Hierarchia norm polega na tym iż normy wyższego rzędu ograniczają warunki tworzenia norm niższego rzędu określają ich przedmiot oraz zakres i sposób regulowania. Może on przybierać dwojaki charakter. Np. jeśli chodzi o przyznanie kompetencji to przepis wyższego rzędu sam reguluje treść danej materii i upoważnia organ niższy do jej wykonania lub upoważnia organ niższy do samodzielnego regulowania stosunków w ramach tego upoważnienia. Upoważnienia dzielimy na : szczegółowe albo generalne. W związku z powyższym nasuwają się II podziały
1)-przepisy wydawane przez org. samorz. terytor.
- przepisy wydawane przez org. adm. rządowej
2)-przepisy mające charakter samoistnych norm w ramach upoważnień ustawowych
-przepisy wykonawcze
23.Uzasadnienie wyposażenia org. terenowych w prawo stanowienia przepisów prawnych.
.Jeśli do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym to rozstrzyganie w tych sprawach musi nastąpić w formach działania przez stanowienie norm prawnych.
1) Konieczność uwzględnienia swoistych warunków terenowych, lokalnych, terenowe przepisy mogą i muszą to uwzględnić.
2) Zagadnienia ze wzg. Na swoją wagę nie wymagają uregulowania przez centralne org. , powinny być pozostawione do regulacji w drodze terenowych przepisów prawnych.
3) Jeśli zdarzą się zdarzenia losowe nie jest możliwe czekanie i występowanie, regulację przez org. centralne, lecz konieczne jest podjęcie uregulowania lokalnego
24Obecna regulacja-rozwój instytucji terenowych przepisów prawnych
Obecna konstytucja zawiera przepisy dotyczące terenowych źródeł prawa, które ona nazywa aktami prawa miejscowego. Zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Jednostki samorządu terytorialnego ustalają wysokość podatków, opłat lokalnych.
1) akty zawierające statuty
2) przepisy wykonawcze / upoważnienia szczegółowe/
3) porządkowe / upoważnienia generalne /
Województwo- uchwalenie statutu województwa należy do sejmiku oraz wymaga uzgodnienia z PRM. Podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz w DU RP ”Monitor Polski”. Powinny znaleźć się w nim przepisy dotyczące org. wewnętrznej oraz tryb prawny org. samorz. województwa.
...
freshmen2