praktyczny - opracowanie(1).pdf - cytologia - osakis

1. Srebrzone komórki nerwowe zwoju międzykręgowego

● zwój międzykręgowy otoczony jest 2 torebkami – zewnętrzną (zbudowaną z włókien kolagenowych) i wewnętrzną (utworzoną

przez 2-3 warstwy płaskich fibroblastów)

● masę zwoju tworzy łącznotkankowy zrąb, utworzony z tkanki łącznej właściwej luźnej oraz skupiska komórek

pseudojednobiegunowych, poprzedzielanych pęczkami włókien nerwowych

● każda komórka nerwowa pseudo jednobiegunowa oddaje jedną wypustkę, dzielącą się następnie na akson i dendryt

● preparat specyficznie barwiony (metodą srebrzenia AgNO 3 ), co pozwala na uwidocznienie aparatu Golgiego (widocznego w

postaci zygzaków, haczyków, wężyków), układającego się tutaj obwodowo, w układzie wianuszkowym

● aparat Golgiego otacza duże, pęcherzykowate jądro komórki zwojowej, w której dodatkowo można zidentyfikować

drobnoziarnisty tigroid

● każda komórka zwojowa otoczona jest pojedynczą warstwą komórek satelitarnych o gwiaździstym kształcie, od których

ograniczona jest przez szparę obkurczeniową

● komórki satelitarne mają zwarte jądra i na zewnątrz pokryte są wytworzoną przez siebie blaszką podstawną

2. Mitoza w komórkach roślinnych

● widoczne są grupy komórek o wyraźnie widocznych ścianach komórkowych, co jednoznacznie wskazuje na to, iż są to komórki

roślinne

● w komórkach tych widoczne są jądra komórkowe w różnych stadiach podziału – jest to mitoza, stanowiąca kulminację cyklu

komórkowego i składająca się z 2 etapów: podziału jądra (kariokinezy, którą możemy obserwować pod mikroskopem) i podziału

cytoplazmy (cytokinezy, niewidocznej pod mikroskopem świetlnym)

● mitoza składa się z interfazy i 4 faz właściwych – w stadium interfazy widzimy komórki z typowym interfazowym jądrem –

widoczna otoczka jądrowa, jądro, jąderka, chromatyna o strukturze cienkich, delikatnych nici

● wyróżniamy 4 fazy kariokinezy: profazę, metafazę, anafazę i telofazę

● w profazie następuje kondensacja chromosomów, zanika otoczka jądrowa i jąderko, centriole rozsuwają się, wyznaczając przyszłe

bieguny komórki

● w metafazie chromosomy są najlepiej widoczne, układają się w płaszczyźnie równikowej, tworząc płytkę metafazową; każdy

chromosom składa się z 2 chromatyd

● w anafazie następuje ruch chromosomów w kierunku biegunów, wydłużenie wrzeciona podziałowego i oddalenie się od siebie

biegunów, siostrzane chromatydy się rozłączają

● w telofazie następuje odtwarzanie struktury jąder, jąderka i otoczki jądrowej

3. Komórki tłuszczowe barwione Sudanem III

● rodzaj tkanki łącznej o szczególnie małej masie istoty międzykomórkowej

● główną masę tkanki stanowią komórki tłuszczowe (adipocyty), różnej wielkości i średnicy

● komórki posiadają własną błonę podstawną, układają się (gromadzą) wokół naczyń

● komórki wielokątne, występują w zgrupowaniach, które mają budowę płacikową, zrazikową

● grupy komórek oddzielone są od innych grup komórek pasmami tkanki łącznej właściwej, w której znajdują się liczne naczynia

krwionośne i nerwy

● komórka zawiera jedną dużą wakuolę tłuszczową, która wypełnia prawie całą objętość komórki – kropla ta ujawniona jest dzięki

specyficznemu barwieniu Sudanem III (w barwieniu normalnym, podczas odwodnienia przy pomocy rozpuszczalników kropla

tłuszczowa zostałaby wypłukana)

● zewnętrzną granicę komórki tłuszczowej stanowi niezwykle wąski rąbek cytoplazmy, ściśniętej przez centralnie położoną kroplę

lipidową – w miejscach, gdzie sporadycznie widoczne są płaskie jądra komórkowe, cytoplazma jest nieco grubsza, tam też

znajdują się pozostałe organelle

4. Kosmki łożyska

● makroskopowo widać płytę łożyskową z odchodzącymi od niej kosmkami

● kosmki są palczastymi wypustkami łożyska, na przekroju mają owalny kształt

● wyraźnie widoczny dwuwarstwowy nabłonek

● wolna powierzchnia kosmka pokryta syncytiotrofoblastem, którego komórki pochodzą z niżej leżących cytotrofoblastów

● zrąb kosmka nazywany płytą kosmówkową, w której występują liczne naczynia, niekiedy wypełnione erytrocytami

● w tkance łącznej zrębu kosmka występują komórki mezenchymalne kształtu gwiaździstego i duże makrofagi, zwane komórkami

Hofbauera; okrągłe lub owalne, kwasochłonne, piankowate

● w przestrzeniach międzykosmkowych wyraźne złogi fibrynoidu – kwasochłonne, na pograniczu tkanek matczynych i płodowych

5. Pępowina

● narząd kształtu owalnego, makroskopowo widać 3 struktury – dwie tętnice i 1 żyłę

● powierzchnia pokryta jest nabłonkiem jednowarstwowym omoczni sześcienny

● wnętrze pępowiny stanowi nieunaczyniona tkanka galaretowata (galareta Whartona), w której zatopione są jedna żyła pępkowa i

dwie tętnice pępkowe (po porodzie silnie obkurczone) – specyficzna konsystencja tej tkanki związana jest z wysoką zawartością

kwasu hialurunowego i bogactwem proteoglikanów siarczanowych

● galareta Whartona zawiera komórki mezenchymatyczne o różnym kształcie

● ściana naczyń tętniczych o charakterystycznej budowie – gruba błona wewnętrzna, błona mięśniowa z metachromatyczną

substancją podstawową, brak błony sprężystej, zamiast przydanki występują tkanka łączna śluzowa; na preparacie światło jest

Opracowanie na egzamin praktyczny – by Devitto

strona 1 z 14

zapadnięte na skutek skurczu mięśniówki

● żyła zawiera dużo włókien mięśniowych o różnym układzie – podłużnym, okrężnym, skośnym.

6. Plemniki

● jasny preparat, na którym to – na największym powiększeniu – widoczne są plemniki z zasadochłonnie zabarwioną główką

(czerwoną) i kwasochłonnie zabarwioną witką (niebieską)

● główka masz kształt owalny, zawiera jądro (skondensowane, w formie jednorodnej chromatyny jądrowej) i akrosom, pokrywający

przedni biegun jądra (2/3 powierzchni, w formie czapeczki)

● witkę (zdecydowanie dłuższa od główki – 45 mikrometrów, podczas gdy cały plemnik ma ok. 60) można podzielić na 4 części:

szyjkę, wstawkę, odcinek główny i odcinek końcowy

● obok plemników prawidłowo wykształconych wyróżnić można plemniki o budowie nieprawidłowej (posiadające zbyt krótką

witkę, witkę złamaną, mające wady w budowie główki itp)

7. Nabłonek jednowarstwowy płaski z krezki jelita

● preparat wysrebrzony, oglądany od góry

● rząd płaskich, zwartych komórek, leżących na błonie podstawnej

● składa się z komórek, których granice są pozazębiane – czarnobrązowa sieć odpowiada granicom międzykomórkowym

● komórki duże, jasne, brak przestrzeni międzykomórkowych lub bardzo niewielka jej ilość

● jądra komórkowe owalne, leżące równolegle do błony podstawnej, w centralnym punkcie komórki

● komórki nie wykazują biegunowości ułożenia składników komórkowych

8. Tkanka łączna siateczkowata

● utworzona przez delikatną sieć włókien srebrnochłonnych (argentofilnych, retikulinowych), na której rozpięte są komórki

gwiaździste (otaczające całkowicie włókna, na kształt mankietu) – komórki te, o kwasochłonnej cytoplaźmie zaopatrzone są w

liczne wypustki, tworzące ów sieć

● w oczkach tkanki okrągłe jądra limfocytów

● dodatkowo występują komórki niezróżnicowane, fibrocyty, komórki dendrytyczne, komórki splątające się, makrofagi

● makrofagi, komórki dendrytyczne i splatające się uczestniczą w indukcji odpowiedzi immunologicznej

9. Tkanka łączna włóknista z krezki

● substancja podstawowa ułożona warstwowo pod postacią blaszek, w których spoczywają komórki, włókna i naczynia

● pomiędzy blaszkami widoczny płyn tkankowy, którego nadmiar powoduje obrzęk

● zawiera wszystkie rodzaje włókien łącznotkankowych: kolagenowe, sprężyste, retikulinowe

● zawiera również wszystkie typy komórek: fibroblasty, fibrocyty, komórki plazmatyczne, komórki tuczne, tłuszczowe, napływowe,

histiocyty – są one trudne do odróżnienia, widoczne jądra tych komórek

● istota międzykomórkowa zbudowana z obfitej, silnie uwodnionej macierzy o niskim stopniu agregacji makrocząsteczek, w której

to właśnie luźno są rozrzucone pęczki włókien kolagenowych i sieć włókien sprężystych

10. Tkanka łączna zwarta o układzie regularnym włókien kolagenowych

● występująca np. w ścięgnie

● zbudowana z równolegle ułożonych pęczków włókien kolagenowych (kolagen typ I), zatopionych w skąpej istocie podstawowej

● układ pęczków włókien nadaje tkance charakter uporządkowany

● między pęczkami włókien leżą nieliczne fibrocyty układające się w szeregi, nazywane szeregami Ranviera

● fibrocyty posiadają skrzydełkowate wypustki, którymi wypełniają wolne przestrzenie pomiędzy włóknami klejodajnymi –

wyglądają one jak ciemniejsze linie na powierzchni fibrocytów, rozmieszczone wzdłuż całego szeregu Ranviera w postaci

grzebieni

● poszczególne pęczki włókien kolagenowych otoczone są luźniejszą tkanką łączną, całe ścięgno otaczają pęczki włókien

kolagenowych o przebiegu okrężnym

11. Chrząstka szklista z wyrostka mieczykowatego mostka

● pokryta ochrzęstną z tkanki łącznej zbitej o układzie regularnym, w której znajdują się fibroblasty, a na granicy komórki

niezróżnicowane; ponadto w ochrzęstnej występują też naczynia odżywiające chondrocyty i komórki mezenchymalne różnicujące

się w chondroblasty

● ochrzęstna kwasochłonna, istota podstawowa pod ochrzęstną zasadochłonna – im głębiej, tym bardziej zasadochłonna

● istota międzykomórkowa zbudowana z istoty podstawowej chrząstki barwiącej się zasadochłonnie oraz z włókien kolagenowych

typu II ułożonych nieregularnie, biegnących w różnych kierunkach (niewidoczne na preparacie ze względu na inny współczynnik

załamania światła); istota międzykomórkowa skupia się wokół komórek, tworząc zasadochłonnie wybarwione obszary – kule

chondrytowe

● komórki – chondrocyty i zewnętrzne chondroblasty – występują pojedynczo lub po kika jako grupa izogeniczna (powstała z

podziału jednej komórki) – leżą w jamkach ochrzęstnych

● chondrocyty o kształcie owalnym lub kulistym, z 1 lub 2 pęcherzykowatymi jądrami, mniejsze na obwodzie (chrząstka młoda) i

większe w środku (chrząstka stara)

Opracowanie na egzamin praktyczny – by Devitto

strona 2 z 14

12. Chrząstka włóknista z tarczki międzykręgowej

● charakterystyczne „jodełkowate” uporządkowanie włókien kolagenowych – włókna zawsze są dobrze widoczne („nie

zamaskowane”), ułożone w regularne pęczki

● ubogokomórkowa – typowa jest dla tej tkanki niewielka liczba małych komórek – pojedynczych chondrocytów, które

umieszczone są w jamkach, biegnących zgodnie z przebiegiem włókien

● chondrocyty rozproszone w różowo zabarwionej macierzy; komórki o kształcie kulistym lub owalnym, z 1 lub 2

pęcherzykowatymi jądrami

● praktycznie brak grup izogenicznych

13. Chrząstka sprężysta z nagłośni

● widoczna gęsta sieć zbudowana z licznych włókien elastycznych i sprężystych , otaczająca bardzo liczne jamki chrzęstne, w

których znajdują się grupy izogeniczne chondrocytów

● chondrocyty w jamkach ochrzęstnych i istota międzykomórkowa słabiej rozwinięte

● słabo widoczne chondrocyty, wyraźne jamki

● chondrony najczęściej dwukomórkowe

● sieć włókien sprężystych wybarwionych na niebiesko rezorcyno-fuksyną i na wiśniowo orceiną

14. Tkanka łączna zwarta blaszkowata

● obecne są blaszki kostne, ułożone koncentrycznie wokół kanałów naczyniowych – osteony – blaszki te, zbudowane z kolagenu

typu I wypełniają objętość tkanki, zapewniając jej dużą wytrzymałość

● w środku osteonu tzw. kanał osteonu (dawniej kanała Haversa), zawierające przyżyciowo włosowate naczynia krwionośne i nerw

● naczynia krwionośne poszczególnych osteonów łączą się dzięki bocznym odgałęzieniom, które biegną w poprzek kości w

kanałach Volkmanna

● na granicach przylegających do siebie blaszek kostnych znajdują się jamki kostne, zawierające osteocyty

● między osteonami znajdują się blaszki kostne międzysystemowe

● od strony zewnętrznej pokryta blaszkami podstawowymi zewnętrznymi, a od strony jamy szpikowej blaszkami podstawowymi

wewnętrznymi

● kość pokryta jest okostną, zbudowaną z 2 warstw – zewnętrznej (tkanki łącznej zbitej, od której odchodzą włókna zakotwiczające

Sharpeya) i wewnętrznej (luźniejszej, z naczyniami i komórkami osteogennymi, mogącymi różnicować się w osteoblasty)

15. Krew - rozmaz

● komórki morfotyczne zanurzone w bezpostaciowym płynie – osoczu

● rozróżnić możemy:

○ erytrocyty – okrągłe lub owalne komórki z centralnym przejaśnieniem, brak jądra, na rozmazie wybarwione na czerwono,

najliczniejsze; czasem mogą wykazywać odchylenia w zakresie wielkości (anizocytoza) lub kształtu (pokilocytoza)

○ leukocyty, w skład których wchodzą granulocyty obojętno-, kwaso- i zasadochłonne oraz limfocyty i monocyty

○ granulocyty obojętnochłonne – młode o jądrze pałeczkowatym, starsze o jądrze segmentowanym; najliczniej występują

3 lub 4-segmentowe; charakteryzują się obecnością wielu zasadochłonnych ziarnistości w kwasochłonnej cytoplaźmie, są

najliczniejsze z leukocytów (50-75%)

○ granulocyty kwasochłonne – inaczej eozynofile, posiadają jedno, dwupłatowe, „okularowate” jądro, rzadkie (2-4%)

○ granulocyty zasadochłonne – inaczej bazofile, z jądrem 2- lub 3-płatowym; obecność licznych zasadochłonnych ziarnistości

obejmujących całą komórkę; najrzadsze (0,5-1%)

○ limfocyty – T i B posiadają 1 jądro, obejmujące całą komórkę i cytoplazmę w postaci zasadochłonnego rąbka w pobliżu jądra

○ monocyty – największy element morfotyczny (2x większy od granulocytów), z 1 fasolowatego lub nerkowatego kształtu

jądrem, zasadochłonną cytoplazmą z licznymi azurofilnymi lub kwasochłonnymi ziarenkami

○ między erytrocytami znaleźć można fragmenty cytoplazmy megakariocytów – trombocyty, których zadaniem jest

zaczopowanie uszkodzonej ściany naczynia i zahamowanie krwawienia w przypadku krwotoku

16. Szpik kostny - skrawek

● dzielimy szpik na przedział naczyniowy i hemopoetyczny – szpik naczyniowy tworzą nieliczne tętnice i liczniejsze żyły, główne

szerokie naczynia zatokowe szpiku; szpik hemopoetyczny tworzy zaś tkanka łączna z różnymi formami rozwojowymi elementów

morfotycznych krwi

● pasma komórek tkanki łącznej siateczkowatej, zawierające gęsto upakowane, różnorodne formy rozwojowe erytrocytów i

granulocytów, pomiędzy którymi spotyka się liczne komórki tłuszczowe

● licznie występujące, możliwe do jednoznacznego zróżnicowania megakariocyty – duże komórki, wielojądrzaste, których kuliste

jądra ułożone są w kształcie obręczy lub wieńca – są to komórki macierzyste trombocytów powstających poprzez oderwanie się

fragmentów cytoplazmy

● również możliwe do zróżnicowania wśród różnych form erytro- i granulopoetycznych, dzięki okrągłym, ciemno zabarwionym

jądrom – normoblasty

● liczne naczynia włosowate szpiku są bardzo szerokie, mają postać zatok, ich śródbłonek zbudowany jest z komórek płaskich,

wytwarzających pory

17. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa w przekroju podłużnym

● zbudowana z długich, cylindrycznych, nierozgałęzionych i wielojądrowych komórek – włókien mięśniowych o zróżnicowanej

Opracowanie na egzamin praktyczny – by Devitto

strona 3 z 14

średnicy, barwiących się silnie kwasochłonnie

● jądra leżą w obwodowej części sarkoplazmy, pod sarkolemą, otoczoną błoną podstawną – towarzyszy im tkanka łączna z licznymi

naczyniami włosowatymi

● barwienie hematoksyliną żelazistą uwidacznia prążkowanie, które jest wynikiem tego, że miofibryla zbudowana jest z równoległe

ułożonych miofilamentów cienkich i grubych układających się w naprzemiennie powtarzające się prążki jasne I (izotropowe) i

ciemne A (anizotropowe)

● na sarkolemie, pod błoną podstawną znajdują się komórki satelitowe, dzięki którym włókna mają zdolność do regeneracji

18. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa w przekroju poprzecznym

● włókna mięśnia (komórki mięśniowe) widoczne są jako nierówne, wieloboczne pole ze spłaszczonymi bokami, którymi łączą się

sąsiadujące ze sobą włókna

● jądra zgrupowane pod powierzchnią sarkolemmy

● brak wstawek

● we włóknach widoczne są wyraźne miofibryle – składnik cytoplazmatyczny

● między włóknami znajdują się przegrody łącznotkankowe, które zawierają naczynia krwionośne:

○ namięsna – otacza cały mięsień

○ omięsna – otacza pęczki mięśniowe

○ śródmięsna – otacza włókna mięśniowe

● poprzeczne prążkowanie nie jest widoczne – świadczy to o przekroju poprzecznym

19. Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana serca

● istota międzykomórkowa, w skład której wchodzi tkanka łączna właściwa i blaszki podstawne, otaczające miokardiocyty

● duża ilość naczyń krwionośnych w przestrzeni międzykomórkowej

● miokardiocyty ułożone zdecydowanie bardziej chaotycznie, mniej regularnie niż w mięśniu szkieletowym

● komórki mięśnia sercowego są widlasto rozgałęzione, łączą się z sąsiednimi komórkami za pośrednictwem bocznych anastomoz –

wstawek, specyficznych dla serca (na preparacie w przekroju podłużnym są to elementy ciemniejsze)

● linia połączenia wstawkowego na przekroju jest zygzakowata, gdyż w tym rejonie błony komórkowe tworzą palczaste, zazębiające

się wypustki

● obecną są 1-2 jądra, położone centralnie

● widoczne prążkowanie, które jest wynikiem tego, że miofibryla zbudowana jest z równoległe ułożonych miofilamentów cienkich

i grubych układających się w naprzemiennie powtarzające się prążki jasne I (izotropowe) i ciemne A (anizotropowe); wewnątrz

prążka I wyraźne linie Z; mimo wszystko prążkowanie zdecydowanie mniej widoczne niż w mięśniu szkieletowym

20. Włókna nerwowe izolowane

● preparat niebarwiony, utrwalony i wyczerniony osmem

● wybarwione na czarno nawinięte błony komórkowe lemocytów – osłonki mielinowe

● wyraźne przewężenia Ranviera (przerwy w osłonce mielinowej neurytów)

● możliwe do zauważenia, delikatne wcięcia Schmidta-Lantermanna, biegnące skośnie do osi długiej neurytu – nacięcia te

odpowiadają rozluźnieniom w systemie koncentrycznie ułożonych blaszek białkowo-lipidowych, które nie przerywają ciągłości

komórek Schwanna

● włókno nerwowe funkcjonuje jako wypustka neurony (aksony)

21. Izolowane komórki nerwowe wielobiegunowe

● komórki o charakterystycznym nieregularnym gwiazdkowatym kształcie z bardzo licznymi długimi wypustkami – cecha

wskazująca na to, iż jest to komórka nerwowa wielobiegunowa

● w obrębie komórki nerwowej wyróżniamy ciało komórkowe zawierające jądro (którego w tym barwieniu nie widać) i znaczną

część cytoplazmy, bardzo długie wypustki cytoplazmatyczne (dendryty i akson)

● miejsce odejścia aksonu od ciała komórkowego to podstawa aksonu.

22. Zwój nerwowy rdzeniowy

● zwojem nerwowym nazywamy skupisko neuronów poza centralnym układem nerwowym

● otoczony łącznotkankową torebką (odpowiednik onerwia i nanerwia nerwów rdzeniowych)

● zrąb zwoju stanowi tkanka łączna wiotka (odpowiednik śródnerwia nerwów rdzeniowych), otaczająca zwojowe komórki

nerwowe, będące neuronami rzekomojednobiegunowymi poprzedzielanymi pęczkami włókien nerwowych

● ciała komórkowe neuronów leżą głównie w części obwodowej, pod torebką łącznotkankową; każde z nich oddaje jedną wypustkę

ku środkowi zwoju, która następnie rozdziela się na kształt litery T (na akson – włókno dośrodkowe i dendryt – włókno

odśrodkowe)

● ciało komórki zwojowej ma wyraźne, pęcherzykowate jądro, w cytoplaźmie widoczne są zaś liczne zasadochłonne ziarnistości

● ciało komórki zwojowej otoczone pojedynczą warstwą spłaszczonych komórek satelitarnych (amficytów) o gwiaździstym

kształcie i przeplatających się wypustkach – komórki te mają zwarte jądra, od zewnątrz otoczone są wytworzoną przez siebie

blaszką podstawną

● komórki satelitarne oddzielone są od komórek zwojowych szparą obkurczeniową

● w zwoju spotyka się też naczynia włosowate i fibrocyty

Opracowanie na egzamin praktyczny – by Devitto

strona 4 z 14

23. Zwój współczulny (anatomiczny)

● otoczone torebką łącznotkankową

● zrąb zwoju stanowi tkanka łączna wiotka, podtrzymująca komórki zwojowe

● komórki zwojowe mają wyraźne pęcherzykowe jądra i w znacznej ilości ciałka Nissla – są komórkami gwiaździstymi,

wielobiegunowymi, mają liczne denryty i jeden akson; otoczone są komórkami glejowymi, zwane satelitarnymi

● komórki zwojowe w odróżnieniu od komórek w zwoju rdzeniowym nie leżą obwodowo

● oprócz komórek zwojowych w zwoju współczulnym znajdują się też komórki nerwowe pająkowate – mniejsze od zwojowych,

niecałkowicie pokryte komórkami satelitarnymi, oddają liczne wypustki, tworzące synapsy z innymi komórkami pająkowatymi i z

komórkami zwojowymi

24. Pień nerwowy

● pień nerwowy – inaczej nerw obwodowy

● otoczony włóknistym nanerwiem

● składa się z równolegle ułożonych pęczków włókien nerwowych – przestrzeń pomiędzy nimi wypełnia onerwie, utworzone

również przez tkankę łączną, zawierającą również liczne naczynia krwionośne

● osłonki mielinowe wybarwione są czterotlenkiem osmu na czarno

● wewnątrz pęczka, poszczególne włókna poprzedzielnae są siecią włókien kratkowych, która nosi nazwę śródnerwia

● jądra fibrocytów, tworzących śródnerwie są ciemniejszego koloru

25. Kora móżdzku

● wyraźnie, charakterystycznie pofałdowana struktura; składa się z 3 warstw: drobinowej, zwojowej i ziarnistej

● warstwa drobinowa składa się z komórek gwiaździstych małych (leżą na powierzchownej części kory móżdżku, komórki

wielowypustkowe, o charakterystycznych ciemnych jądrach i wyraźnych ciałkach Nissla) i komórek gwiaździstych dużych

(koszyczkowych – komórki duże, dające wiele wypustek i leżące w wewnętrznej cześci warstwy drobinowej)

● warstwa zwojowa składa się z dużych komórek nerwowych (komórek zwojowych, Purkinjego, gruszkowatych), pomiędzy

którymi leżą liczne astrocyty, oddające wypustki biegnące przez warstwę drobinową ku powierzchni kory móżdżku, gdzie tworzą

graniczną błonę glejową

● warstwa ziarnista obecna jest bardzo charakterystyczna na preparatach HE ze względu na duże nagromadzenie się okrągłych,

leżących blisko siebie komórek nerwowych – w warstwie tej wyróżniamy komórki ziarniste małe, komórki ziarniste duże

(Golgiego) i komórki poziome

● zewnętznie do kory móżdzku znajduje się opona miękka, wewnątrz zaś istota biała móżdzku

26. Naczynia włosowate, tętniczki i żyły

● widoczne naczynia przed- i pozawłosowate łączą system tętniczo-żylny i naczynia włosowate

● naczynia włosowate mają ścianę złożoną z komórek śródbłonka położonych na blaszce podstawnej i perycytów – komórek

przydanki o gwiaździstym kształcie

● tętniczka (arteriola) ma trójwarstwową budowę ściany – błonę środkową stanowi pojedyncza warstwa mięśniówki gładkiej

● naczynia przedwłosowate (prekapilary) mają cienką ścianę zbudowaną z komórek śródbłonka, położonych na błonie podstawnej –

charakterystyczną cechą tych naczyń są leżące na zewnątrz od błony podstawnej komórki mięśniowe gładkie o okrężnym

przebiegu, co daje efekt „krzyżowania się jąder” miocytów gładkich z jądrami komórek śródbłonka leżącymi wzdłuż długiej osi

naczynia

● naczynia pozawłosowate (postkapilary) posiadają ciągłą warstwę perycytów i delikatny, grubiejący łącznotkankowy mankiet

● w momencie, gdy łącznotkankowy mankiet staje się już wyraźny i pojawiają się w nim miocyty gładkie, postkapilara przechodzi

w żyłkę

● śródbłonek żylek jest porowaty, blaszka podstawna nieciągła

27. Tętnica i żyła typu mięśniowego (pęczek naczyniowy)

● tętnica typu mięśniowego (średniego kalibru) ma średnicę 0,3-1 mm

● ściana tętnicy ma 3 warstwy: błonę zewnętrzną, środkową i wewnętrzną

○ błona wewnętrzna – składa się z śródbłonka położonego na błonie podstawnej (komórki śródbłonka oddają tutaj wypustki

dochodzące do miocytów gładkich błony środkowej – połączenie neksus), warstwy pośredniej (złożonej z włókien

kolagenowych i miocytów gładkich) i blaszki sprężystej wewnętrznej (najgrubsza warstwa błony, złożona z włókien

sprężystych, które po utrwaleniu dają obraz pofałdowania powierzchni tętnicy – brak tego w żyle)

○ błona środkowa złożona jest z kilkudziesięciu warstw komórek mięśniowych gładkich, ułożonych okrężnie; jest to najgrubsza

warstwa ściany tętnicy; na styku tej błony z błoną zewnętrzną występuje blaszka sprężysta zewnętrzna

○ błona zewnętrzna, utworzona z tkanki łącznej właściwej luźnej z włóknami kolagenowymi; zawiera naczynia naczyń

● żyła (o szerszym świetle niż tętnica) ma cienką ścianę, składają się również z 3 warstw:

○ błona wewnętrzna – słabo wykształcona, blaszka sprężysta nie powoduje pofałdowania lub jest ono zdecydowanie słabsze

○ błona środkowa zdecydowanie cieńsza niż w tętnicach, o luźniejszym utkaniu, zbudowana z kilku pokładów włókien

mięśniowych ułożonych w pęczki, przeplatane włóknami kolagenowymi i sprężystymi

○ błona zewnętrzna jest najlepiej wykształconą warstwą, złożoną z tkanki łącznej właściwej

● kryterium diagnostycznym jest budowa błony środkowej – w tętnicy występują gęste pokłady mięśniówki gładkiej, podczas gdy w

żyle pokłady te są luźniejsze, występuje więcej elementów łącznotkankowych takich jak włókna kolagenowe czy sprężyste

● dodatkowym kryterium diagnostycznym jest wyraźność błony sprężystej wewnętrznej – jej pofałdowanie po utrwaleniu jest

Opracowanie na egzamin praktyczny – by Devitto

strona 5 z 14

praktyczny - opracowanie(1).pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: