Dźwigniki Należą do najprostszych dźwignic. Służą do przemieszczania
pionowego (czasem poziomego) ładunków na niewielką wysokość
odległość za pośrednictwem sztywnych elementów – śrub, zębatek
oraz tłoków hydraulicznych lub pneumatycznych. Dźwigniki śrubowe i
zębate napędzane ręcznie stosuje się przy pracach montażowych
do podnoszeni ładunków o masie do 25t na wysokości do 400 mm.
W kolejnictwie stosowane są dźwigniki śrubowe o napędzie
silnikowym, mogące podnosić ładunki o większej masie (dźwigi typu Beckera)
.Dźwigniki tłokowe z napędem ręcznym lub silnikowym stosuje się do
podnoszenia masy rzędu do 500t na wysokości 200 – 1600 mm.
Zurawie:Stanowią pod względem częstotliwości zastosowania
drugą po suwnicach grupę dźwignic. Obsługują one przestrzeń w kształcie
walca o wysokości równej podnoszenia promienia, czyli równej wysięgowi.
Najprostsze żurawie stałe to żurawiki okienne i przyścienne o momencie
użytkowym 20 – 100 kn.n, ze stałym wysięgnikiem o niepełnym obrocie i
z wyciągarką umieszczoną na konstrukcji wspornej. Stosuje się je do
pomocniczych prac na budowlach. Stałe żurawie wolnostojące, zwykł
e, pełno obrotowe wykonuje się z wysięgiem stałym lub zmiennym,
uzyskiwanym przez wychylenie wciągnika za pomocą ukł. Linowego
albo przez zastosowanie wózków wodzikowych, przejezdnych
wzdłuż poziomego wysięgnika. Odmiany tego typu żurawi to: - żurawie obracające się na kołkach osadzonych w ramie nośnej
lub po wieńcu utworzonym z wałków obrotowych,- żurawie portowe, zwykle wypadowe o udźwigu 8 – 12 t i wysięgu do 40 m,- żurawie kontenerowe wyposażone w osprzęt do przeładunku kontenerów. Żurawie stałe wykonuje się w postaci ustrojów kratownicowych, spawanych
z kształtowników lub rur stalowych albo też z wieżą w postaci rury o określonej
średnicy. Wyposażenie w kabinę sterowniczą, przesuwną wzdłuż wieży,
umożliwia dogodną obsługę. Stosuje się też sterowanie zdalne. Większe zastosowanie,
zwłaszcza w budownictwie znajdują żurawie towarowe (zwykle dwuszynowe).
Buduje się je podobnie do żurawi stałych . Odmianę żurawi szynowych stanowią
żurawie kolejowe o udźwigu do 160 t, służące głównie do usuwania skutków awarii na kole
i. Do napędu żurawi stałych i szynowych stosuje się za zwyczaj układy z silnikami elektrycznymi
prądu stałego, które zapewniają dużą elastyczność i płynność ruchów.
Coraz większe zastosowanie mają żurawie jezdniowe:- żurawie warsztatowe o udźwigu 0,5 – 1 t i wysięgu do 3 m wyposażone w stały lub obrotowy
słup i wysięgnik z typowym wciągnikiem przejezdnym, albo napędzane ręcznie, pneumatycznie
lub przez silnik elektryczny lub spalinowy. Stosowane są do obsługi stanowisk roboczych w
zakładach produkcyjnych.- żurawie budowlane składane o udźwigu do 0,6 t pełno obrotowe, z mechanicznym napędem podnoszenia
i zmiany wysięgu, dostosowane do transportu ręcznego lub za ciągnikiem, stosowane głównie
w budownictwie wiejskim- żurawie samojezdne montowane na podwoziu własnym lub samochodowym.
Oprócz omówionych typów suwnic i żurawi spotyka się liczne odmiany:- dźwignic: kombinowanych, suwnicowo – wspornikowych, suwnicowo –
żurawinowych,- żurawi wielokrotnych.
Suwnice:Stanowią jedną z głównych grup o szerokim zakresie zastosowania.
Stosuje się je do obsługi hal produkcyjnych, magazynów i otwartych składowisk
oraz do obsługi procesów technologicznych. Najczęściej stosowane są suwnice
pomostowe. Zależnie od przeznaczenia wyróżnia się: suwnice hutnicze, odlewnicze,
magazynowe wyposażone w haki lub w odpowiednie chwytaki, uchwyty, widły do
sterowania celu zwiększenia intensywności obsługi hal produkcyjnych można zainstalować
pod suwnicami wspornice o dźwigu 3 – 8 t i wyciągu 4 – 10 m lub żurawie pościerano –
przejezdne, umożliwiające podawanie materiałów na stanowisko pracy, do których dostęp
dla suwnic jest utrudniony. Do obsługi terenów otwartych stosuje się suwnice bramowe lub
pół bramowe oraz mostowe o rozpiętości do 80 m, które wyposaża się w żuraw podwieszony
albo podnośnik taśmowy. Coraz większe zastosowanie znajdują suwnice kontenerowe umożliwiające
przeładunek wielkich kontenerów, sterowane ręcznie lub automatycznie. Konstrukcje nośną mostów suwnicowych wykonuje się w postaci:- jednego lub dwóch dźwigów spawanych z kształtowników walcowych, które stosuje
się do przenoszenia mas rzędu 10 t przy rozpiętości do 14 m.- Kratownicy z kształtowników walcowych lub rur (wykonanie pracochłonne i wrażliwe
na zmiany otoczenia).- Blachownicy jednej lub dwu średnikowej albo o przekroju trójkątnym bądź też układu
ramowego i sprężynowego.Kształt dźwigni zależy przebiegu momentów zginających przy zachowaniu stosunku
wysokości h do rozpiętości l w zakresie 1/12 do 1/32. Czołownice ( poprzecznice),
w których są osadzone koła jezdne, ze względów montażowych i transportowych wykonuje
się z 2 części, które po ustawieniu na torze łączy się śrubami.
Ciagniki: W dźwignicach stosuje się liny włókienne (zwykle konopne),
częściej stalowe oraz łańcuchy. Liny konopne stosuje się do ręcznych wyciągarek,
wielokrążków oraz wiązań łańcuchów. Mają małą wytrzymałość na rozciągania
(rzędu 40 – 140 MPa), są mało odporne na wilgoć i łatwo się przecierają. Smołowanie
i natłuszczanie częściowo uodparnia je na wilgoć, ale zmniejsza wytrzymałość o 10 – 15 %.
Liny stalowe wykonuje się je z drutów stalowych o średnicy 0,2 – 5 mm i wytrzymałości 1400 – 2000 Mpa,
których wiązki skręca się w żyły, te zaś skręcone wokół rdzenia stalowego lub konopnego, tworzą linię
współ zwitną lub przeciw zwitną. Linie łączy się przez splatanie na długości, równej, co najmniej 800 średnic
w przypadku lin przeciw zwitnych i 1000 średnic przy linach współ zwitnych, albo przez zaprasowanie w
specjalnych tulejach. Końcówki lin zamocowuje się za pomocą kausz (sercówek) i specjalnie wolnego końca za
pomocą klina i łączenie zaciskami. Łańcuch stalowe ogniowe technicznie kalibrowane, spawane lub zgrzewane.
RYS 16a Stosuje się je jako cięgna nośne przy udźwigu do 150 t i prędkości do 0,75 m/s oraz jako cięgna służące
do przemieszczania i podnoszenia ładunków przy napędzie ręcznym. Przy udźwigu rzędu 15 – 30 t i prędkości
0.5 m/s stosuje się łańcuch sworzniowo –pewniejsze w pracy od łańcuchów ogniowych lecz cięższe i droższe.
Wykonuje się je ze stali o wytrzymałości 500 – 600 MPa.
czarny1990