Natalia Karwacka
Pieniądz definiuje się jako wszelkiego rodzaju środki wymiany i środki płatnicze, które mają zdolność zwalczania z zobowiązań powstałych z tytułu kupna towaru lub usługi, zaciągniętego kredytu w banku, należnego podatku lub cła przy imporcie towaru z zagranicy.
We wszystkich krajach świata w obiegu znajduje się pieniądz papierowy, którego ilość jest ściśle regulowana przez bank centralny bez koniecznego związku z posiadanymi zapasami złota. Obieg pieniądza podlega określonym prawom ekonomicznym i przestrzeganie tych praw jest warunkiem pomyślnego funkcjonowania gospodarki narodowej.
Istota pieniądza przejawia się w jego funkcjach.
Główną funkcją pieniądza jest funkcja miernika wartości. Funkcja miernika wartości polega na tym, że za pośrednictwem pieniądza wyraża się w jednoimiennych wartościach, jednakowych pod względem jakości i porównywalnych pod względem ilości, rozmiary wszelkich wielkości ekonomicznych, przede wszystkim zaś wartość towarów.
Dzięki zdolności pieniądza do mierzenia wartości różnych towarów i usług może on jednocześnie spełniać ważną funkcję środka wymiany(cyrkulacji). Spełnia on tę funkcję wówczas, gdy obsługuje transakcje zawierane na rynku między kupującymi a sprzedającymi. Od momentu pojawienia się pieniądza cała wymiana zostaje rozdzielona na odrębne akty sprzedaży i kupna w formie T – P – T (towar, pieniądz, towar).
Trzecia funkcja pieniądza – środka płatniczego – wiąże się z jego zdolnością do regulowania różnych zobowiązań z tytułu zaciągniętego kredytu i należnego procentu, płacenia obowiązującego podatku lub kary pieniężnej itp. Ta funkcja przyczyniła się do rozwoju systemu kredytowo – pożyczkowego. Równocześnie przyczyniła się ona do gromadzenia środków finansowych z pobieranych podatków i finansowania różnych przedsięwzięć publicznych związanych z funkcjonowaniem państwa i utrzymaniem ludzi niezdolnych do pracy lub ludzi w wieku emerytalnym itp.
Czwarta funkcja pieniądza wiąże się z jego możliwością tezauryzacji czyli gromadzenia zasobu pieniądza jako skarbu. Ta funkcja odgrywała ważną rolę, gdy w obiegu był pieniądz pełnowartościowy ze złota lub srebra. Aktywa trzymane w tej formie mają najwyższą płynność. Jej stopień zależy od możności zamiany ich bez kosztów i trudności na dowolny towar i uiszczenia nimi wszelkich płatności.
Pieniądz może pełnić również funkcję pieniądza światowego poza granicami określonego kraju. Łączy w sobie wymienione poprzednio funkcje, tyle tylko, że odnoszą się one do wymiany międzynarodowej. Jeśli mimo to wyodrębnia się funkcję pieniądza światowego, to może być uzasadnione swoistością jego form, których rozwój przebiega nieco inaczej niż w przypadku pieniądza krajowego.
W sumie możemy powiedzieć, że pieniądz papierowy jest pieniądzem symbolicznym, czyli znakiem wartości. Jego faktyczna wartość wynika z faktu, że państwo nadaje mu status prawnego środka płatniczego, obowiązującego w danym kraju. Jego siła nabywcza jest zmienna w zależności od tempa wzrostu przeciętnego poziomu cen.
BIBLIOGRAFIA:
1. Nasiłkowski M.,” Ekonomia dla licealistów”, wyd. Key Text, Warszawa 1998r.
2. Grabowski Z., „Wprowadzenie do nauki o pieniądzu”(wydanie drugie poprawione i uzupełnione), wyd. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1979r.
Mariolka15