Konstytucja Rumunii
Przyjęta w wyniku referendum przeprowadzonego dn. 8 grudnia 1991r.
(wyjątki)
DZIAŁ I. ZASADY OGÓLNE
Artykuł 6 - Prawo do zachowania tożsamości
(1) Państwo uznaje i gwarantuje osobom należącym do mniejszości narodowych prawo do zachowania, rozwijania i wyrażania swojej tożsamości etnicznej, kulturowej, językowej i religijnej.
(2) Środki podjęte przez państwo w celu umożliwienia osobom należącym do mniejszości narodowych zachowania, rozwijania i wyrażania ich tożsamości muszą pozostawać w zgodzie z zasadami równości i niedyskryminowania stosowanymi wobec innych obywateli rumuńskich
DZIAŁ II - PODSTAWOWE PRAWA I OBOWIĄZKI
ROZDZIAŁ I - USTALENIA OGÓLNE
Artykuł 16 - Równe prawa
(1) Obywatele są równi w obliczu prawa i wobec władz publicznych, nie wyróżniani przywilejami, ani nie dyskryminowani.
Artykuł 20 - Międzynarodowe traktaty dotyczące praw człowieka
(1) Ustalenia dotyczące praw i wolności człowieka zawarte w Konstytucji będą interpretowane i stosowane zgodnie z postanowieniami Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka oraz innymi paktami i traktatami, których Rumunia jest stroną.
(2) W razie zaistnienia różnic pomiędzy ustaleniami zawartymi w paktach i traktatach dotyczących praw człowieka, których Rumunia jest stroną a prawodawstwem wewnętrznym, stosuje się w pierwszym rzędzie normy międzynarodowe.
ROZDZIAŁ II - FUNDAMENTALNE PRAWA I WOLNOŚCI
Artykuł 29 - Wolność sumienia
(1) Wolność wyrażania myśli i opinii, jak również wolność wyznania nie podlegają żadnym ograniczeniom. Nikt nie może zostać zmuszony do przyjęcia opinii bądź wyznania sprzecznego ze swoimi przekonaniami.
(2) Gwarantuje się wolność sumienia; musi być ona wyrażana w duchu tolerancji i wzajemnego szacunku.
(3) Gwarantuje się wolność wyznania i organizowania związków wyznaniowych według ich własnych statutów, w zgodzie z obowiązującym prawem.
(4) W stosunkach pomiędzy wyznaniami zakazane są jakiekolwiek formy, środki, akty i działania mające na celu wywołanie konfliktu o podłożu religijnym.
(5) Wyznania są niezależne od władzy państwowej i przez nią wspierane, włącznie z zagwarantowaniem prawa do posługi duszpasterskiej w armii, w szpitalach, więzieniach, przytułkach i domach dziecka.
(6) Rodzice lub opiekunowie mają prawo do wychowania nieletnich dzieci, nad którymi sprawują opiekę, zgodnie z własnymi przekonaniami.
Artykuł 30 - Wolność słowa
(4) Są zakazane przez prawo : zniesławianie kraju i narodu, nawoływanie do napaści wojennej, nienawiści wobec narodu, rasy, klasy czy religii, nakłanianie do dyskryminacji, separatyzmu terytorialnego lub przemocy.
Artykuł 32 - Prawo do nauki
(3) Osoby należące do mniejszości narodowych mają zagwarantowane prawo nauki języka ojczystego jak również prawo do bycia nauczanymi w tym języku; sposoby korzystania z tych praw określają ustawy.
(4) Zgodnie z obowiązującym prawem nauka w szkołach państwowych jest nieodpłatna.
(7) Państwo gwarantuje prawo nauczania religijnego, zgodnego ze specyficznymi zasadami danego wyznania.(...)
Artykuł 37 - Prawo do stowarzyszania się
(1) Obywatele mają prawo do wolnego stowarzyszania się i tworzenia partii politycznych, związków zawodowych i innych form stowarzyszeń.
(2) Partie lub organizacje, które poprzez swoje cele bądź działalność sprzeciwiają się pluralizmowi politycznemu, zasadom państwa prawa lub suwerenności, integralności bądź niepodległości Rumunii są niekonstytucyjne.
ROZDZIAŁ III - FUNDAMENTALNE OBOWIĄZKI
Artykuł 50 - Wierność krajowi
(1) Wierność dla kraju jest świętym obowiązkiem.
Artykuł 51 - Respektowanie Konstytucji i praw
Przestrzeganie Konstytucji , jej nadrzędności oraz praw jest obowiązkowe.
DZIAŁ III - WŁADZE
ROZDZIAŁ I - PARLAMENT
Artykuł 59 - Wybór Izb
(2) Organizacje obywateli należących do mniejszości narodowych, które nie otrzymały w wyniku wyborów wystarczającej liczby głosów, aby być reprezentowanymi, mają prawo, zgodnie z ordynacją wyborczą, do jednego miejsca poselskiego w Parlamencie. Obywatele należący do mniejszości narodowej mogą być reprezentowani przez jedną organizację.
ROZDZIAŁ V - ADMINISTRACJA PUBLICZNA
Sekcja 2-a - Lokalna administracja publiczna
Artykuł 119 - Zasady ogólne.
Administracja publiczna w jednostkach administracyjno-terytorialnych zasadza się na autonomii lokalnej i decentralizacji urzędów publicznych.
ROZDZIAŁ VI - WŁADZA SĄDOWNICZA
Sekcja I - Instancje sądownicze
Artykuł 127 - Prawo do tłumacza
(1) Procedury sądowe odbywają się w języku rumuńskim.
(2) Obywatele należący do mniejszości narodowych jak również osoby, które nie rozumieją bądź nie mówią w języku rumuńskim mają prawo zapoznania się z dokumentami i aktami sprawy, jak również do występowania przed sądem i odpowiadania na zarzuty poprzez tłumacza; w sprawach karnych możliwość taka jest zapewniana bezpłatnie.
narayana