Papieskie posłania Jana Pawła II do Ukraińców Biblioteka Fundacji św. Włodzimierza tom 4 Włodzimierz Mokry Papieskie posłania Jana Pawła II do Ukraińców Wydawnictwo „Szwajpolt Fioł" Kraków 2001 Publikacja została wydana przy pomocy finansowej Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Na pierwszej stronie okładki: Z Ojcem Świętym Janem Pawłem II podczas Mszy Pontyfikalnej metropolita kardynał Josyf Slipyj, Rzym 1978 foto календар „Благовіста" 1992 Wydawca: Fundacja św. Włodzimierza ul. Kanonicza 15, 31-002 Kraków tel./fax (48-12)421 99 96 tel. (48-12)421 92 94 e-mail: fondsw@poczta.onet.pl Redaktor techniczny i skład komputerowy: Oleg Aleksejczuk Korekta ukraińska: Żanna Ostrzyńska Korekta polska: IKTUS Druk: Wydawnictwo PLATAN, Kryspinów 189 ISBN 83-911205-3-8 Spis treści Część I Ojciec Święty Jan Paweł II wśród Ukraińców Kardynał Karol Wojtyła - Ojciec Święty Jan Paweł II wśród Ukraińców w Krakowie i w Polsce........................................................ 9 Myśląc ojczyzna wyrażam siebie i zakorzeniam... Ukraińskie czytania poetyckich i religij nych przesłań Karola Wojtyły - Jana Pawła II............ 63 Sprawy ukraińskie w myśli Jana Pawła II................................................. 79 Idea świętych Cyryla i Metodego w dziele kijowskiego Bractwa Cyrylo-Metodiańskiego epoki romantyzmu i w encyklice Slavorum Apostoli Jana Pawła II................................................. 93 Obraz Przenajświętszej Bogarodzicy jako Matki Miłosierdzia w literaturze ukraińskim i w papieskich posłaniach Jana Pawła II do Ukraińców....................................................................... 137 Część II Listy, homilie, przemówienia Karola Wojtyły-Jana Pawła П do Ukraińców Промова кардинала Кароля Войтили під час візитації греко-католицької парафії в костелі св. Катерини у Кракові, 1-5 листопада 1972 р.............. 174 Przemówienie księdza kardynała Karola Wojtyły podczas wizytacji parafii greckokatolickiej w kościele św. Katarzyny w Krakowie, 1-5.11.1972 r.......... 175 Лист Папи Івана Павла II до Блаженнішого Кардинала Йосифа Української Католицької ієрархії й українського народу................................. 180 List Ojca Świętego Jana Pawła II do Czcigodnego Kardynała Josyfa, Ukraińskiej Hierarchii Katolickiej i Narodu Ukraińskiego..................................... 181 Слово Івана Павла II в українському соборі Пресвятої Богородиці у Філадельфії 4 жовтня 1979 року.................................................. 192 Przemówienie Ojca Świętego w ukraińskiej katedrze pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny w Filadelfii 4 października 1979 roku............. 193 Гомілія Папи на відкриття Синоду єпископів Української Церкви 24.03.1980 р. 200 Homilia Ojca Świętego do biskupów Synodu Ukraińskiego 24 marca 1980 r...........201 Слово Папи на відкритті нарад Синоду єпископів Української Церкви 24 березня 1980 року..............................................................204 Przemówienie Ojca Świętego w czasie posiedzenia Synodu Ukraińskiego 24 marca 1980 roku...............................................................205 Слово Івана Павла П до українських владик про вибір коадьютора 27.03.1980 р. 212 Do Biskupów ukraińskich. Nominacja bpa M. J. Lubacziwśkiego 27.03.1980 r.. 213 Слово Папи до Синоду єпископів Української Католицької Церкви 1.12.1980 р. 216 Przemówienie Ojca Świętego do Ojców Synodu Ukraińskiego 1.12.1980 r............. 217 Слово Папи до української громади в Римі, 1 грудня 1980року................. • 220 Do wspólnoty ukraińskiej w Rzymie, 1 grudnia 1980 roku................................ 221 Гомілія Святійшого Отця в соборі св. Володимира і св. Ольги у Вінніпезі 16 вересня 1984 року............................................................... 222 Homilia Ojca Świętego w soborze Św. Włodzimierza i św. Olgi w Winnipegu 16 września 1984 roku............................................................. 223 Гомілія Папи Івана Павла II сорокового для після смерті св. п. блаженніщого кардинала Йосифа 17 жовтня 1984 року................................ 230 Послання Великий Дар Хрещення Верховного Архієрея Івана Павла II до українців католиків з нагоди Тисячоліття Хрещення Київської Руси 234 Posłanie Ojca Świętego Magnum Baptismi Donum do katolickiej wspólnoty ukraińskiej z okazji Tysiąclecia Chrztu Rusi Kijowskiej......................... 235 Апостольський лист Euntes in Mundum Верховного Архієрея Івана Павла II з нагоди Тисячоліття Хрещення Київської Руш.......................... ..... 252 List Apostolski Euntes in Mundum Ojca Świętego Jana Pawła II z okazji Tysiąc. lecia Chrztu Rusi Kijowskiej.......................................................... 253 Wasza wolność wyrosła z ofiary wielu męczenników. Spotkanie Ojca Święteg0 z grekokatolikami w Przemyślu, 1991r.............................................. 292 Лист Івана Павла II з нагоди перенесення тлінних останків кардинала Йосифа Сліпого до Львова...................................................... 298 Апостольський лист Івана Павла II з нагоди 400-річчя Берестейської Унії.. ..... 300 ListApostolski Jana Paweła II na 400-lecie Unii Brzeskiej................................ 301 Апостольський лист з нагоди 3 50-річчя Ужгородської Унії...................., ..... 334 ListApostolski na 350-lecie Unii Użhorodzkiej............................................. 335 Промова Святішого Отця Іоана Павла II під час зустрічі в церкві Отців Василіян 11 червня 1999 року...........................,...... 348 Przemówienie Ojca Świętego Jana Pawła II podczas spotkania wkościeleOjcówBazylianów 11 czerwca 1999roku......................._...... 349 ListApostolski Orientale lumen Ojca Świętego Jana Pawła II do biskupó^ do duchowieństwa i wiernych w setną rocznicę Listu Apostolskiego Orientalium Dignitas Papieża Leona XIII................................ _..... 353 Bibliografia..................................................................................... 393 Indeks osobowy 399 I Część I Ojciec Święty Jan Paweł II wśród Ukraińców r Kardynał Karol Wojtyła - Ojciec Święty Jan Paweł II wśród Ukraińców w Krakowie i w Polsce „Nie lękajcie się-Trzódko Mała...", Łk 12,32* Greckokatolickiej wspólnocie ukraińskiej w Krakowie, a z czasem i coraz większej części ukraińskiej mniejszości narodowej w Polsce, Papież Jan Paweł II znany był już jako metropolita krakowski, a więc co najmniej od ponad 40 lat. Świadcząo tym m.in. udokumentowane audiencje u ks. Kardynała Karola Wojtyły krakowskiego proboszcza greckokatolickiego ks. mitrata Mikołaja Deńki1. Wśród Ukraińców krakowskich * Te słowa Chrystusa z Ewangelii św. Łukasza „Nie lękajcie się - Trzódko Mała, albowiem spodobało się Bogu dać wam Królestwo" (Łk 12,32) przywołane w 1972 roku przez ówczesnego metropolitę krakowskiego kardynała Karola Wojtyłę podczas kazania do krakowskich grekokatolików, przytoczył już w połowie XI wieku metropolita kijowski Iłarion w słynnym i żywotnym wśród Ukraińców przez całe tysiąclecie Słowie o Prawie i Łasce. Por. Kazanie Kardynała Karola Wojtyły do grekokatolików wygłoszone 21.11.1972 r., [w:] Благословен хто йде в ім'я Господнє. Пам 'ятка архирейських відвідин (Пастирські відвідини вірних східного обряду в Польщі Архиєпископа Мирослава Марусина, Секретаря Конгрегації Східних Церков в днях 21 червня по 6 липня 1994 р.), Рим 1985, с. 9. Kazanie to przedrukowane zostało w niniejszej książce, patrz s. 174-179; Por. Митрополит Іларіон, Слово про Закон і Благодать, [у:] М. Лабунька -М. Labuńka, Митрополит Іларіон і його писання — Metropolita Ilarion ein-sque opera, Рим 1990, c. 48. Por. też: Metropolita Iłarion, Słowo o Prawie i Łasce, [w:] R. Łużny, Słowo o Bogu i człowieku. Myśl religijna Słowian Wschodnich doby staroruskiej, Kraków 1995, s. 50. 1 Por. W. Mokry, „Myśląc ojczyzna wyrażam siebie i zakorzeniam... ". Ukraińskie czytania poetyckich i religijnych przesłań Karola Wojtyły — Jana Pawia II, [w:] Materiały z międzynarodowej sesji naukowej w Krakowie, 15-16 listopada 1993 roku, pt. „Jan Paweł II wobec Wschodu chrześcijańskiego. W 15-lecie pontyfikatu Papieża-Słowianina, „Krakowskie Zeszyty Ukrainoznawcze", t. III—IV, 1994-1995, s. 27-32. 10 Jan Paweł II wśród Ukraińców w Krakowie i w Polsce powszechnie znane jest np. okazane w trudnych latach pięćdziesiątych przez ówczesnego Metropolitę zrozumienie dla poproszonego do Kurii Krakowskiej ks. dra Mikołaja Deńki, który uzasadniał potrzebę głoszenia do swych wiernych kazań w języku ukraińskim, a nie w języku polskim, jak dla rzekomego dobra swych dzieci domagali się interweniujący w tej sprawie u Kardynała spolonizowani grekokatolicy. Dziś z perspektywy 40 lat od pierwszych kontaktów ówczesnego Metropolity Krakowskiego z żyjącymi w tym mieście grekokatolikami, a zwłaszcza z perspektywy 21 lat pontyfikatu Papieża-Słowianina, szczególnej wyrazistości i wagi nabierają wszystkie słowa i działania Jana Pawła II, utwierdzające Ukraińców w wierze i potrzebie „wytrwania w tym Kościele, któremu zawdzięczacie wiarę"2 -jak podkreślił 15 listopada 1972 roku w swym Słowie Kardynał Karol Wojtyła podczas wizytacji wspólnoty greckokatolickiej, modlącej się w kaplicy św. Doroty w kościele św. Katarzyny w Krakowie. Słowa Kardynała Karola Wojtyły skierowane do obecnych w kościele św. Katarzyny na zawsze pozostaną we wdzięcznej pamięci każdego podejmującego trud zachowania własnej tożsamości Ukraińca, a zwłaszcza w pamięci krakowskich grekokatolików aresztowanych w 1947 r. przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa podczas nabożeństwa w cerkwi św. Norberta, którą zamknięto, a wiernych osadzono w obozie koncentracyjnym w Jaworznie. Nie tylko zresztą zdziesiątkowanych grekokatolików, ale wielu Ukraińców wynaradawianych w wyniku wyrwania ich z odwiecznych ojcowizn i rozproszenia po całym kraju w następstwie wysiedleńczej akcji „Wisła", w nadziei i wierze aż do...
pribambasy