Normalizacja w akustyce budowlanej.pdf

TEMAT WYDANIA – Ochrona przed hałasem w budynkach

dr Anna Iżewska*

Normalizacja w akustyce budowlanej

zacji w dziedzinie akustyki bu-

dowlanej jest stworzenie wa-

runków do spełnienia wyma-

gania podstawowego nr 5 Ochrona

przed hałasem , zawartego w Dyrekty-

wie 89/106/EEC dotyczącej wyro-

bów budowlanych oraz w polskim

Prawie budowlanym. Aby znormali-

zować w sposób właściwy „ochronę

przed hałasem”, konieczne jest zde-

finiowanie:

• parametrów, za pomocą których

określa się i ocenia właściwości aku-

styczne wyrobów i obiektów budow-

lanych oraz warunki akustyczne

w środowisku;

• metod pomiarowych i obliczenio-

wych, służących do wyznaczania pa-

rametrów akustycznych;

• wymagań, jakim powinny odpo-

wiadać budynki i ich otoczenie.

Poziom wymagań akustycznych do-

tyczących budynków i środowiska

zewnętrznego określają poszczegól-

ne państwa i jest on dość zróżnicowa-

ny. Parametry oceny oraz metody ich

wyznaczania są normalizowane na

poziomie ogólnoświatowym lub euro-

pejskim, w ramach prac Komitetów

Normalizacyjnych ISO/TC 43/SC2

Akustyka budowlana i CEN/TC 126

Właściwości akustyczne wyrobów bu-

dowlanych i budynków .

Analiza planów pracy obu Komite-

tów pozwala stwierdzić, że w przysz-

łości nastąpi wyraźny podział zadań.

Tabela 1. Wykaz zharmonizowanych norm PN – EN i EN, uwzględniających

właściwości akustyczne wyrobów (wprowadzonych w latach 2005 – 2006)

Numer normy

Tytuł

Data

opublikowania

PN-EN 13830:2005 Ściany osłonowe – Norma wyrobu

2005-08-19

PN-EN 12758:2005 Szkło w budownictwie – Oszklenie i izolacyj-

ność od dźwięków powietrznych – Opisy wyrobu

oraz określenie właściwości 2005-10-14

PN-EN 14388:2005 (U) Systemy redukujące hałas drogowy – Specyfikacja 2005-10-15

PN-EN 13964:2005 Sufity podwieszane – Wymagania i metody badań 2005-11-30

PN-EN 13950:2006 (U) Płyty zespolone gipsowo-kartonowe do izolacji

2006-03-15

cieplnej/akustycznej – Definicje, wymagania

i metody badań

PN-EN 14351-1:2006 (U) Okna i drzwi – Norma wyrobu, właściwości eksplo-

atacyjne – Część 1: Okna i drzwi zewnętrzne bez

właściwości dotyczących odporności ogniowej

i/lub dymoszczelności

2006-05-15

EN 14509:2006

Self supporting double skin metal faced insulating

2006-06-19

panels – Factory made products – Specification

dotychczas współpracy z odpowiedni-

mi Komitetami Technicznymi wyrobów.

Pierwszym zadaniem, podjętym na

początku 2005 r. wspólnie przez

CEN/TC126 (Akustyka) i CEN/TC 129

(Szkło budowlane), jest opracowanie

„test codes” dla szyb. Potrzeba pod-

jęcia tego tematu wynikła z uzyska-

nia niezadowalających wyników ba-

dań międzylaboratoryjnych, przepro-

wadzonych w 2003 r., w sześciu naj-

większych, notyfikowanych ośrod-

kach europejskich. Różne wyniki po-

miarów wykazały niepokój nie tylko

wśród odpowiedzialnych za badania,

lecz również producentów, których od

II połowy 2006 r. obowiązuje oznako-

wanie szyb zespolonych znakiem CE.

Stwierdzono, że opis metodyki

badań, przedstawiony w normie

EN 20140-3:1995 (polski odpowiednik

– PN EN 20140-3:1999), jest zbyt ma-

ło precyzyjny. W związku z tym prace

rozpoczęto od wnikliwej analizy wpły-

wu różnych czynników środowisko-

wych i metodologicznych (np. sposób

montażu, właściwości komór badaw-

czych) na powtarzalność i odtwarzal-

ność wyników pomiarów. Następnym

etapem jest przeprowadzenie badań

międzylaboratoryjnych, w których

bierze udział ponad 20 laboratoriów

europejskich, w tym Laboratorium

Akustyczne ITB (zakończenie prac

planowane jest w grudniu 2006 r.).

Kolejnym zadaniem CEN/TC 126,

podjętym wspólnie z CEN/TC 241

Płyty gipsowe na szkielecie stalowym

i CEN/TC88 Materiały do izolacji

cieplnej , jest opracowanie „test codes”

dla lekkich ścian na kształtownikach

stalowych. Ze względu na stosunko-

wo duże doświadczenie w ocenie

właściwości akustycznych tego typu

przegród, do prac w ramach nowej

grupy roboczej został zgłoszony

przedstawiciel ITB.

Działalność

Komitetu ISO/TC43/SC2

W ramach Komitetu ISO/TC43/SC2

będą kontynuowane prace nad no-

wymi metodami pomiarowymi, a także

zostanie przeprowadzona rewizja norm

dotychczas ustanowionych, w tym

przede wszystkim serii EN ISO 140,

określających wymagania dotyczące

laboratoriów akustycznych oraz opisu-

jących większość metod pomiarowych

z dziedziny akustyki budowlanej.

Początkowo nowelizacji miały być

poddane wszystkie części serii norm

EN ISO 140, obejmujące metody pomia-

rowe stosowane w laboratorium i w bu-

dynku. Na ostatnim posiedzeniu Komi-

tetu Technicznego ISO/TC43/SC2 zde-

cydowano, że na razie seria ta, oznaczo-

na jako EN ISO 10140, będzie dotyczyć

jedynie pomiarów laboratoryjnych i skła-

dać się będzie z pięciu części:

• Część 1. Wymagania dla stano-

wisk pomiarowych ;

• Część 2. Pomiar izolacyjności od

dźwięków powietrznych ;

Działalność

komitetu CEN/TC 126

W związku z wprowadzaniem zhar-

monizowanych norm wyrobów i zna-

kowaniem ich znakiem CE (tabela 1),

najważniejszym obecnie celem Ko-

mitetu Technicznego CEN/TC126

jest opracowanie uściślonych pro-

cedur badawczych, stosowanych

przy określaniu właściwości akus-

tycznych produktów budowlanych

(„test code”). Opracowanie tych proce-

dur dla poszczególnych grup wyro-

bów (np. drzwi, okien, szyb, lekkich

ścian szkieletowych) wymaga od

CEN/TC126 podjęcia ściślejszej niż

* Instytut Techniki Budowlanej, Zakład Akustyki

8 ’2006 (nr 408)

P odstawowym celem normali-

Ochrona przed hałasem w budynkach – TEMAT WYDANIA

• Część 3. Pomiar izolacyjności od

dźwięków uderzeniowych ;

• Część 4. Procedury pomiarowe

i wymagania ;

• Część 5. „Test codes” .

W związku z tym, że w opinii nie-

których krajów struktura normy okazała

się niezbyt jasna przyjęto, że do końca

2006 r. zostanie poprawiona przed-

mowa do poszczególnych części oraz

zostaną wprowadzone lub zmodyfiko-

wane fragmenty tekstu związane z:

określeniem wymagań dotyczą-

cych wymiarów nowych laboratoriów;

ujednoliceniem wymagań doty-

czących głośników;

dokładniejszym określeniem wy-

magań dotyczących czasu pogłosu

w komorach;

jasnym określeniem zasad uśred-

niania wyników pomiarów i obliczeń;

ograniczeniem pomiarów labora-

toryjnych do pasm 1/3-oktawowych;

określeniem wymaganego mak-

symalnego współczynnika strat we-

wnętrznych laboratorium;

dodaniem komentarza o wpływie

objętości komór na dokładność wyników

pomiarów dla niskich częstotliwości;

włączeniem nowych metod pomia-

rowych wg ISO 15186 (metoda natęże-

niowa), ISO 140-18 (hałas od deszczu),

ISO 18233 (nowe techniki pomiarowe);

wprowadzeniem do arkusza 2 de-

finicji izolacyjności akustycznej właś-

ciwej na jednostkę długości szczeliny

R s (wg EN 12354-3 Załącznik B);

dodaniem warunków montażu drzwi;

zmianą zasady montażu szyb (wye-

liminować kit jako uszczelnienie próbki);

dodaniem procedury pomiaru

dźwięków powietrznych od stukacza.

Prace nad serią norm EN-ISO 10140

mają szczególne znaczenie, gdyż

stanowi ona podstawę działania noty-

fikowanych laboratoriów akustycz-

nych w dziedzinie akustyki budowla-

nej. Wszelkie wprowadzone zmiany

i rozszerzenia będą obowiązywać

przez następne lata i będą miały bez-

pośredni wpływ na działalność labo-

ratoriów oraz na sposób certyfikacji

materiałów i wyrobów budowlanych.

Bardzo istotną sprawą jest również

przeprowadzana obecnie rewizja nor-

my EN ISO 140-2, dotyczącej niepew-

ności pomiarów (w przyszłości ma być

włączona do części 4. nowej serii

EN ISO 10140). Prace nad projektem

normy są realizowane w PTB (Niem-

cy), w ramach grantu przyznanego

przez Niemiecki Instytut Budownictwa.

Danymi do testowania metody są wyni-

ki badań międzylaboratoryjnych, pro-

wadzonych w Niemczech w latach

dziewięćdziesiątych. Opracowano bu-

dżet niepewności, składający się z16

składników, których wartości oszaco-

wano na podstawie badań. Wprowa-

dzenie tej normy będzie miało bezpo-

średni wpływ na sposób opracowywa-

nia wyników pomiarów oraz klasyfiko-

wania materiałów i wyrobów budowla-

nych pod względem akustycznym.

Nowości w polskiej

normalizacji związanej

z akustyką budowlaną

Wdrożeniem norm EN/ISO do

normalizacji polskiej zajmuje się Ko-

mitet Techniczny PKN nr 253 Akus-

tyka architektoniczna , który współ-

pracuje z Komitetami CEN/TC126

i ISO/TC43/SC2.

W tabeli 2 przedstawiono wykaz

norm z dziedziny akustyki budow-

lanej, ustanowionych w latach

2005 – 2006.

Tabela 2. Wykaz norm PN-EN i PN-EN ISO z dziedziny akustyki budowlanej,

ustanowionych w latach 2005 – 2006

Nr normy

Tytuł

Data

opubliko-

wania

PN-EN 12354-6:2005

Akustyka budowlana – Określanie właściwości

2005-06-14

akustycznych budynków na podstawie właściwości

elementów – Część 6: Pochłanianie dźwięku

w pomieszczeniach

PN-EN ISO 140-11:2005 (U) Akustyka – Pomiar izolacyjności akustycznej w bu- 2005-08-15

dynkach oraz izolacyjności elementów budowlanych

– Część 11: Pomiary laboratoryjne tłumienia dźwię-

ków uderzeniowych przez podłogi na lekkich stro-

pach wzorcowych (ISO 140-11:2005)

PN-EN ISO 354:2005 Akustyka – Pomiar pochłaniania dźwięku w komo- 2005-06-29

zastępuje: PN-EN 20354:2000, rze pogłosowej

PN-EN 20354:2000/A1:2000,

PN-EN ISO 354:2003 (U)

PN-EN ISO 10052:2005 (U)

Akustyka – Pomiary terenowe izolacyjności akus- 2005-06-15

tycznej od dźwięków powietrznych i uderzeniowych

oraz poziomu dźwięku od urządzeń technicznych –

Metoda uproszczona

PN-EN ISO 16032:2005 (U)

Akustyka – Pomiar poziomu ciśnienia akustycznego 2005-07-15

od urządzeń technicznych w budynku – Metoda

techniczna

PN-EN ISO 15186-1:2005

Akustyka – Pomiar izolacyjności akustycznej w bu- 2005-06-29

PN-ISO 15186-1:2001

nych metodą natężenia dźwięku – Część 1: Po-

miary laboratoryjne

PN-EN ISO 140-1:1999/

Akustyka – Pomiar izolacyjności akustycznej w bu- 2006-04-15

/A1:2006 (U)

dynkach i izolacyjności akustycznej elementów bu-

dowlanych – Część 1: Wymagania dotyczące labo-

ratoryjnych stanowisk badawczych bez przenosze-

nia bocznego.

Dodatek 1: Wymagania dotyczące ramy w otworze

badawczym dla lekkich przegród w celu uniknięcia

sztywnego połączenia pomiędzy powłokami

PN-EN 20140-3:1999/

Akustyka – Pomiar izolacyjności akustycznej w bu- 2006-04-15

/A1:2006 (U)

dynkach i izolacyjności akustycznej elementów bu-

dowlanych – Część 3: Pomiary laboratoryjne izola-

cyjności od dźwięków powietrznych elementów

budowlanych

Dodatek 1: Warunki montażu lekkich przegród

w celu uniknięcia sztywnego połączenia między

powłokami

PN-EN 14366:2006

Pomiary laboratoryjne hałasu od instalacji

2006-06-29

zastępuje:

kanalizacyjnych

PN-EN 14366:2005 (U)

PN-EN ISO 140-14:2006

zastępuje:

Akustyka – Pomiar izolacyjności akustycznej w bu- 2006-06-30

PN-EN ISO 140-14:2003 (U)

nych – Część 14: Wytyczne dla specyficznych

sytuacji w warunkach terenowych

(dokończenie na str. 82)

8 ’2006 (nr 408)

zastępuje:

dynkach oraz izolacyjności elementów budowla-

RYNEK BUDOWLANY

Polbet B-Complex zdobywa nowe rynki

Pomorski producent kostki bruko-

wej Polbet B-Complex S.A. , należą-

cy do irlandzkiego koncernu CRH, ku-

pił w lipcu br. trzy zakłady produkcyjne

firmy Jadar (w Pruszkowie, Kielcach

i Rzeszowie).

Transakcja ta jest drugą tak dużą

inwestycją Spółki Polbet B-Complex

dokonaną wciągu ostatnich 2 miesię-

cy. W maju 2006 r., w ramach zmian

organizacyjnych w Grupie Ożarów,

Polbet B-Complex przejął zakład pro-

dukcji kostki brukowej w Łodzi oraz

zakupił linię produkcyjną (również

w Łodzi) od firmy Pater.

Dzięki przeprowadzonym transak-

cjom firma Polbet B-Complex S.A.

stała się jednym z największych

w Polsce producentów betonowych

wyrobów drogowych. Obecnie firma

zatrudnia 350 pracowników i ma 14 linii

technologicznych o łącznych zdol-

nościach produkcyjnych 7 mln m 2 wy-

robów drogowych.

Firma Polbet B-Complex S.A. po-

wstała pod koniec 2004 r., w wyniku

konsolidacji dwóch Spółek Grupy Oża-

rów (część irlandzkiego koncernu

CRH): Polbet S.A. z Bydgoszczy

i Przedsiębiorstwa Produkcyjnego

B-Complex S.A. z Gdańska.

Firma ma Certyfikat Zarządzania

Jakością ISO 9001 i AQAP 2120 (do-

kument standaryzacyjny NATO doty-

czący zarządzania jakością).

Normalizacja w akustyce budowlanej

(dokończenie ze str. 47)

Z punktu widzenia praktyki pomiaro-

wej, stosowanej w laboratoriach akus-

tycznych, istotne znaczenie mają:

– dodatki do norm

PN-EN ISO 140-1:1999/A1:2006 (U)

i PN-EN 20140-3:1999/A1:2006 (U),

precyzujące warunki montażu próbek

w otworze badawczym;

– norma PN-EN ISO 140-14:2006,

opisująca sposoby postępowania

PN-EN ISO 10848, dotyczące pomia-

rów laboratoryjnych przenoszenia

bocznego dźwięków powietrznych

i uderzeniowych między sąsiednimi

pomieszczeniami. Część druga zastą-

pi stosowane dotychczas normy po-

miarowe, służące do określania

właściwości akustycznych sufitów

podwieszanych i podłóg podniesio-

nych (tabela 3).

Od stycznia 2004 r. Polska stała się

członkiem CEN, co spowodowało, że

obecnie mamy obowiązek uczestni-

czenia w procesie ankietyzacji i głoso-

wania norm europejskich, jak również

wprowadzanie norm EN jako PN,

w terminach wymaganych przez CEN.

Stosunkowo krótki czas na wprowa-

dzenie norm powoduje, że często

w pierwszym etapie normy PN-EN

ustanawiane są na zasadzie uznanio-

wej (U), tzn. przyjmowany jest oryginal-

ny tekst angielski, a następnie, w mia-

rę możliwości finansowych, zastępo-

wane są normami w wersji polskiej.

Na uwagę zasługuje wprowadze-

nie do normalizacji polskiej dwóch

norm dotyczących pomiarów izola-

cyjności akustycznej między po-

mieszczeniami oraz poziomu hałasu

od urządzeń technicznych w budyn-

ku (PN-EN ISO 10052:2005 (U)

i PN-EN ISO 16032:2005 (U)).

Pierwsza z nich stosowana jest

przede wszystkim do pomiarów kon-

trolnych jakości akustycznej budynku,

druga natomiast wprowadza dość

szeroki zakres metod pomiarów ha-

łasów od instalacji i urządzeń tech-

nicznych. Jej ustanowienie impliku-

je konieczność nowelizacji norm:

PN-87/B-02156 Akustyka budowlana.

Metody pomiaru poziomu dźwięku A

w budynkach oraz określającej

poziom wymagań akustycznych –

PN-87/B-02151.02 Akustyka budow-

lana. Ochrona przed hałasem po-

mieszczeń w budynkach. Dopu-

szczalne wartości poziomu dźwięku w

pomieszczeniach .

Tabela 3. Wykaz norm PN-EN i PN-EN ISO z dziedziny akustyki budowlanej,

przygotowywanych do wprowadzenia w 2006 r.

Nr normy

Tytuł

Planowana

data opu-

blikowania

PN-EN ISO 10848-1 (U)

Akustyka – Pomiar laboratoryjny przenoszenia

2006-10

bocznego dźwięków powietrznych i uderzeniowych

między sąsiednimi pomieszczeniami – Część 1:

Dokument ramowy (główny)

(EN ISO 10848-1:2006)

PN-EN ISO 10848-2 (U)

Akustyka – Pomiar laboratoryjny przenoszenia

2006-10

zastępuje PN-EN 20140-9:1998; bocznego dźwięków powietrznych i uderzeniowych

PN-EN ISO 140-12:2001

między sąsiednimi pomieszczeniami – Część 2:

Zastosowanie w stosunku do lekkich elementów,

przy małym wpływie złącza

(EN ISO 10848-2:2006)

PN-EN ISO 10848-3 (U)

Akustyka – Pomiar laboratoryjny przenoszenia

2006-10

bocznego dźwięków powietrznych i uderzeniowych

między sąsiednimi pomieszczeniami – Część 3:

Zastosowanie w stosunku do lekkich elementów,

przy istotnym wpływie złącza

(EN ISO 10848-3:2006)

PN-EN ISO 18233 (U)

Akustyka – Zastosowanie nowych metod pomiaro-

2006-12

wych w akustyce budynku i pomieszczeń

(EN ISO 18233:2006)

w tzw. nietypowych sytuacjach

(np. bardzo długich pomieszczeniach);

– norma PN-EN ISO 354:2005,

wprowadzająca nowe typy montażu

próbek przy pomiarze współczynnika

pochłaniania dźwięku w komorze po-

głosowej.

Jeszcze w tym roku zostaną wpro-

wadzone trzy części normy

W przyszłości zostanie wprowadzo-

na także norma PN-EN ISO 18233 (U),

opisująca zasady stosowania nowych

metod pomiarowych (np. MLS). Możli-

wość stosowania tej normy wiąże się

jednak z koniecznością posiadania

stosunkowo drogiej, specjalistycznej

aparatury.

dr Anna Iżewska

8 ’2006 (nr 408)

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: