Propozycje arkuszy oceny funkcjonowania i programu edukacyjno.doc

Propozycje arkuszy oceny funkcjonowania i programu edukacyjno-terapeutycznego dla uczniów niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym

Opracowanie zespól:

Anna Kopczuk, Dorota Kosior-Maleta,

Elżbieta Oksiejczuk-Prusak, Joanna Stańko-Papiernik

Elżbieta Wolska-Białek, Joanna Żarska

pod kierunkiem doradcy metodycznego Andrzeja Wolskiego

Białystok 2006

WSTĘP

Opracowanie zawiera arkusze oceny funkcjonowania ucznia niepełno­sprawnego intelektualnie w stopniu umiarkowanym i znacznym w zakresie: aktywność plastycznej, aktywności technicznej, czytania i pisania, elementarnych umiejętności matematycznych, motoryki dużej, motoryki małej, percepcji słucho­wej, percepcji wzrokowej, poznawania przyrody, samoobsługi, komunikacji, uspo­łecznienia, aktywności muzycznej i tanecznej, przykładowy program edukacyjno terapeutyczny oraz formularz przydatny w przygotowania programu.

Mam nadzieję, że opracowanie to okaże się przydatne w pracy nauczy­cieli pracujących z uczniem niepełnosprawnym. Jednocześnie zwracam się z prośbą do osób korzystających z tego opracowania o uwagi i sugestie, które pomogą nam w dokonaniu jego modyfikacji.

Indywidualny program edukacjno-terapeutyczny w odniesieniu do uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego lub opinię o dosto­sowaniu wymagań edukacyjnych, wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, tworzony jest wtedy, gdy dziecku nie wystarcza wsparcie ze strony rówieśników i nauczyciela, ale wówczas, gdy uczeń wymaga dodatkowej pomocy nauczyciela i specjalistów, oraz modyfikacji treści programowych.

Konstruując indywidualny program należy pamiętać o jego dostosowaniu do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz predyspozycji ucznia, a także, że powinien on mieć charakter edukacyjno-terapeutyczny, z uwagi na fakt, że w przypadku uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjny­mi obu tych funkcji nie można od siebie oddzielać.

Przy tworzeniu indywidualnych programów edukacyjnych konieczne jest udzielenie odpowiedzi na trzy podstawowe pytania:

■ Jaki jest uczeń?

■ Jakie uczeń ma potrzeby i jakie wybrać treści?

■ Jak zrealizować zaplanowane treści?

Odpowiedzi na te pytania muszą udzielić wszystkie osoby pracujące z dzieckiem. Oddziaływanie rehabilitacyjne musi też mieć charakter globalny, stąd też program muszą układać wspólnie wszystkie osoby pracujące z dzieckiem na­uczyciele, wychowawcy w internacie, nauczyciel religii, logopeda, pedagog, psy­cholog, rehabilitant i inni). Konieczna jest również współpraca rodziców.

Indywidualny program edukacji należy budować w oparciu o:

1.    Informacje o dziecku i jego specjalnych potrzebach, które pochodzą:

1 ) z wywiadów i rozmów z rodzicami,

2) z orzeczeń wydawanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne za­wierających diagnozę pedagogiczną i psychologiczną, od lekarzy i specjali­stów i dotyczą niepełnosprawności dziecka,

3) z obserwacji nauczyciela dot. funkcjonowania ucznia w klasie, np.

a) jak się porusza - czy samodzielnie przejdzie do tablicy, czy wymaga pomocy w czasie szkolnych wycieczek, na lekcjach wychowania fi­zycznego

b) jak się komunikuje - słownie, wypowiedzi rozbudowane, czy wymaga alternatywnych metod (piktogramy, symbole Blissa), bądź specjali­stycznych metod komunikacji (alfabet Braille'a, język migowy),

c) jak pisze - czy mieści się w liniaturze, czy przepisuje, czy pisze z pa­mięci itp.,

jak czyta - czy głoskuje, czyta globalnie, czyta ze zrozumieniem, jakie ma tempo czytania, czy uczy się Braille'a),

d) jak wyraża swoje emocje i funkcjonuje w relacjach z innymi.

Można również skorzystać z gotowych narzędzi diagnostycznych (szczególnie w odniesieniu do dzieci z upośledzeniem umysłowym i autystycznych), np.:

- Inwentarz H. C. Gunzburga do Oceny Postępu Rozwoju Społeczne­go,

Ponadto, w programie powinny znaleźć się następujące informacje.:

1) dane personalne ucznia,

2) krótka charakterystyka ucznia (mocne strony dziecka, dominujące nastroje,

ulubione formy aktywności, zachowania nietypowe oraz specyficzne zale­cenia),

3) opis grupy szkolnej, do której uczeń należy,

4) tygodniowy rozkład zajęć ucznia, a także:

5) zgoda rodziców na realizację programu,

6) podpis osoby odpowiedzialnej za przygotowanie programu,

7) informacja o zatwierdzeniu programu przez radę pedagogiczną oraz numer w szkolnym zestawie programów.

Niezmiernie też ważna jest rola rodziców przy konstruowaniu i realizacji indy­widualnego programu edukacji, jako:

• współtwórcy indywidualnych programów (udział w posiedzeniu zespołu ustalającego program),

• realizatorze elementów programu edukacji w warunkach domowych,

• pełnoprawnym uczestniku procesu kształcenia i rewalidacji.

Wydaje się nam, że niezbędny jest również udział ucznia (podmiotu naszych od­działywań) w tworzeniu programu.

Doradca metodyczny Andrzej Wolski

AKTYWNOŚĆ PLASTYCZNA

Skala oceny:

0 - nie podejmuje działania

1 - podejmuje próbę, ale nie potrafi

2 - wykonuje z dużą pomocą (podpowiedzią) nie zawsze poprawnie

3 - wykonuje z pomocą (podpowiedzią) poprawnie

4 - wykonuje samodzielnie nie zawsze poprawnie

5 - wykonuje całkowicie samodzielnie zawsze poprawnie

- - nie dotyczy danego dziecka