Grabiński Stefan - Bledny pociag.pdf - Grabinski Stefan - Zabr7

Autor: STEFAN GRABIŃSKI

Tytul: Błędny pociąg

(Legenda kolejowa)

Z TOMU DEMON RUCHU [1919]

Na dworcu w Horsku panował gorączkowy ruch. Czas był przedświąteczny,

perspektywie parę dni wolnych od pracy, pora wymarzona. Peron mrowił

się od

przyjezdnych i wyjeżdżających. Migały podniecone twarzyczki kobiet,

wiły się

barwne wstążki kapeluszy, pstrzyły szale podróżne; tu przeciskał się

wśród

tłumu smukły cylinder wytwornego pana, tam zaczerniał sutanną

duchowny; ówdzie

pod arkadami siniały poprzez ciżbę kolety wojskowych, obok szarzały

robotnicze

bluzy.

Wrzało bujne życie i Ujęte w zbyt ciasne ramy dworca przelewało się z

szumem

poza jego brzegi. Chaotyczny gwar pasażerów, nawoływania tragarzy,

gwizd

świstawek, szum wypuszczanej pary zlewały się w zawrotną symfonię, w

której

traciło się siebie, oddawało zmalałą, ogłuszoną jaźń na fale

potężnego

żywiołu, by niósł, kołysał, odurzał...

Służba pracowała intensywnie. Co chwila wynurzały się wśród zgiełku

to tu, to

tam czerwone kepi urzędników ruchu wydających rozkazy, usuwających z

toru

roztargnionych, przeprowadzających bystrym i czujnym okiem pociągi w

chwili

odjazdu. Konduktorzy uwijali się bez przerwy, przebiegając nerwowym

krokiem

długie pierzeje wagonów; blokmistrze - piloci stacji - spełniali

instrukcje

krótkie a sprawne jak trąbki - hasła odlotu. Wszystko szło w tempie

raźnym,

odmierzonym na minuty, sekundy - wszystkich oczy odruchowo

kontrolowały czas

na podwójnej białej tarczy zegara tam w górze.

Mimo to spokojny widz, stanąwszy na uboczu, doznałby PO krótkiej

obserwacji

sprzecznego z pozornym porządkiem rzeczy wrażenia.

Coś jakby wkradło się w unormowany przepisami i tradycją bieg

czynności;

jakaś nieokreślona, choć ważka zawada stanęła w poprzek regularności

uświęconej ruchu.

Znać to było w nerwowych nadzwyczaj gestach ludzi, j niespokojnych

rzutach

oczu, wyczekującym czegoś wyrazie twarzy. Coś się popsuło we wzorowym

dotąd

organizmie. Jakiś niezdrowy, niesamowity prąd krążył po jego

rozgałęzionych

stokrotnie arteriach i przesiąkał na powierzchnię w półświadomych

wybłyskach.

Gorliwość kolejarzy cechowała widoczna chęć przezwyciężenia tajemnej

rozterki,

która wnęciła się ukradkiem W wyborny mechanizm. Każdy dwoił się i

troił, by

gwałtem przydusić denerwującą zmorę, utrzymać wymarzoną do

automatyzmu

sforność pracy, żmudną, lecz bezpieczną równowagę funkcji.

Była to przecież ich dziedzina, ich "rejon" uprawiany od wielu lat

pilnej

praktyki, teren, który, zdawało się, znali par excellence na wylot.

Byli

przecież przedstawicielami tej kategorii pracy, tego zakresu

czynności

życiowych, gdzie dla nich, wtajemniczonych, nic nie winno było '

pozostać

niejasnym, gdzie ich, reprezentantów, jedynych wykładników całej

skomplikowanej sieci zajęć, nie mogła, j nie powinna była zaskoczyć

jakakolwiek zagadka. Wszakże wszystko od lat obliczone, zważone,

odmierzone -

wszakże wszystko, choć złożone, nie przekraczało ludzkich pojęć -

wszakże

wszędzie dokładność umiaru bez niespodzianek, regularność

powtarzających się

zajść, obliczonych i z góry!

Poczuwali się tedy niejako do solidarnej odpowiedzialności wobec

zwartej masy

podróżnych, którym należało zapewnić spokój i bezpieczeństwo zupełne.

Tymczasem wewnętrzna ich rozterka udzielała się publiczności i płynąc

od nich

falą zdenerwowania, rozwodziła się w nieokreślone prądy nurtujące

pasażerów.

Gdyby przynajmniej chodziło o tzw. "przypadek", którego wprawdzie nie

można

przewidzieć, lecz który daje się potem, po momencie spełnienia

wydedukować z

tego, co poprzedzało - zapewne wobec przypadku, i oni, zawodowcy,

stawali

bezradni, choć nie zrozpaczeni. Lecz tutaj chodziło o coś zupełnie

innego.

Zaszło coś nieobliczalnego jak chimera, kapryśnego jak szaleństwo, i

przekreśliło za jednym zamachem prastary układ zdarzeń.

Więc wstyd im było przed sobą i przed innymi poza obrębem zawodu.

W obecnej chwili szło tedy przede wszystkim o to, by się "sprawa" nie

rozeszła, by się "szeroka publiczność" nie dowiedziała; należało

dołożyć

wszelkich możliwych starań, by "dziwaczna historia" nie nabrała

rozgłosu w

dziennikach, by uniknąć za wszelką cenę "skandalu".

Dotąd jakoś rzecz pozostała w ścisłej tajemnicy, zatrzymana cudem w

wyłącznym

obrębie dotyczącego środowiska. Przedziwna iście solidarność

połączyła tych

ludzi w wyjątkowym wypadku: milczeli. Tylko wymowne spojrzenia oczu,

specjalne

gesty i gra słów dobranych ułatwiały porozumienie. Dotąd

"publiczność" nie

wiedziała o niczym. Lecz już niepokój służby, nerwica funkcjonariuszy

przenosiła się z wolna i na nią, przygotowując glebę podatną pod

zasiew

"zmory".

A "sprawa" była istotnie dziwaczną i zagadkową. Od pewnego czasu

pojawił się

na liniach kolei państwowych jakiś pociąg nie objęty powszechnie

znanym

rejestrem, nie wciągnięty w poczet kursujących parowozów, słowem,

intruz bez

patentu i aprobaty. Nie zdołano nawet określić, do jakiej należał

kategorii i

z jakiej wyszedł fabryki, gdyż momentalnie krótki przeciąg czasu,

przez jaki

dawał się za każdym pojawieniem obserwować, uniemożliwiał jakąkolwiek

w tym

względzie orientację. W każdym razie, wnosząc z nieprawdopodobnej

wprost

chyżości, z jaką przesuwał się przed oczyma zdumionych widzów, musiał

zajmować

bardzo wysoki stopień w skali pojazdów: był to pociąg co najmniej

błyskawiczny.

Lecz rzeczą najbardziej niepokojącą była jego nieobliczalność.

Intruz

pojawiał się to tu, to tam, nadchodził nagle ni stąd, ni zowąd, skądś

odległej przestrzeni linii kolejowej, przelatywał z szatańskim szumem

torach i znikał w dali; dziś widziano go koło stacji M., nazajutrz

wyłonił się

gdzieś w czystym polu poza miastem W., w parę dni później

przeszybował z

oślepiającym tupetem koło budki dróżnika w okolicy przystanku G.

Zrazu myślano, że szalony pociąg należy do istniejącego etatu i tylko

opieszałość lub pomyłka urzędników ruchu nie zdołała dotąd stwierdzić

jego

tożsamości. Zaczęły się więc dochodzenia, sygnalizacje bez końca,

wzajemne

porozumiewania się stacji - wszystko bez skutku: intruz po prostu

drwił sobie

z wysiłków funkcjonariuszy, wynurzając się zwykle tam, gdzie go się

najmniej

spodziewano.

Szczególnie przygnębiająco działała okoliczność, że nigdzie go nie

można było

przyłapać, nigdzie dopaść ni zatrzymać. Urządzony kilkakrotnie w tym

celu

pościg na jednej z najwyborniejszych maszyn, uznanej w całym tego

słowa

znaczeniu za ostatni wyraz współczesnej techniki, zrobił ohydne

fiasko;

niesamowity pociąg wziął rekord bez zająknienia.

Wtedy zaczęła ludzi ogarniać przesądna obawa i głucha, tłumiona

strachem

wściekłość. Rzecz bowiem istotnie niesłychana! Od lat szeregu

kursowały wozy

według wytkniętego z góry planu, który układano w dyrekcjach,

zatwierdzano w

ministeriach, realizowano w ruchu - od lat wszystko można było

obliczyć, mniej

więcej przewidzieć, a gdy zaszła jakaś "pomyłka" lub "przeoczenie",

naprawić, logicznie wytłumaczyć - aż tu nagle nieproszony gość

wślizguje się

na tory, psuje porządek, wywraca na nice regulamin, wnosi w zgrany

organizm

zaczyn nieładu i rozstroju!

Całe szczęście, że dotąd natręt nie spowodował żadnej katastrofy. Był

to w

ogóle szczegół, który zastanawiał od samego początku. Zawsze jakoś

przestrzeń,

na której się wynurzał, była w danej chwili wolną; szaleniec dotąd

nie wywołał

zderzenia. Lecz mogło to nastąpić lada dzień, tym bardziej że z wolna

zaczai

zdradzać w tym kierunku pewną inklinację. Po jakimś czasie

skonstatowano z

przerażeniem w jego ruchach pewną dążność do wejścia w bliższy

kontakt z

regularnie kursującymi towarzyszami. O ile zrazu zdawał się unikać

bliskiego

ich sąsiedztwa, pojawiając się zawsze w znacznej odległości za lub

przed,

obecnie wyrastał na szynach po upływie coraz to krótszych odstępów

czasu za

plecyma poprzedników. Raz już przemknął obok ekspresu w drodze do O.,

tydzień

temu ledwo wyminął osobowy na przestrzeni między S. a F., onegdaj

cudem tylko

skrzyżował się szczęśliwie z pospiesznym z W.

Drżeli naczelnicy stacji na wiadomość o tych wyjątkowych

wyminięciach, które

należało zawdzięczać li tylko podwójnej wstędze torów i przytomności

maszynistów. Podobnie "cudowne ocalenia" zaczęły w ostatnich czasach

zdarzać

się coraz częściej, przy czym szansę szczęśliwego wyjścia ze

spotkania

widocznie malały z dniem każdym.

Intruz z roli ściganego przeszedł w czynną, pchany jakby magnetycznym

popędem

do tego, co regularne i w normę ujęte, zaczął grozić bezpośrednią

destrukcją

starego spraw porządku. Historia mogła lada dzień skończyć się

tragicznie.

Toteż i kierownik ruchu w Horsku od miesiąca wiódł życie nad wyraz

przykre. W

ciągłej obawie przed niepożądaną wizytą czuwał prawie bez przerwy,

nie

opuszczając dniem i nocą posterunku, który mu powierzono niespełna od

roku w

dowód uznania "jego energii i niezwykłej sprężystości". A placówka

była ważna,

bo na stacji w Horsku przecinało się parę zasadniczych linii

kolejowych i

ogniskował ruch całej połaci kraju.

Dzisiaj zwłaszcza, wobec niebywałego napływu gości, praca w podobnie

naprężonej sytuacji była nader uciążliwa.

Zapadał powoli wieczór. Rozbłysły światła lamp elektrycznych, rzuciły

potężne

swe projekcje reflektory. W zielonych ogniach zwrotnic szyny lśnić

poczęły

ponurometalicznym połyskiem, giąć się zimnymi wstęgami żelaznych

węży.

Gdzieniegdzie w pomroce zapełgotał nikły kaganek konduktora, błysnął

sygnał

dróżnika. W dali, hen, hen za dworcem, tam gdzie już gasną

szmaragdowe oczy

latarń kreślił nocne swe znaki stacyjny semafor.

Oto właśnie wychodząc z poziomu zatoczył kąt 45° i ustawił się w

linii

ukośnej: szedł pociąg osobowy z Brzeska.

Już słychać zdyszany oddech lokomotywy, miarowy gruchot kół, już

widać

jasnożółte okulary na przedzie.

Wtoczył się na stację... :

Z otwartych okien wychylają się złote loki dzieci, ciekawe twarze

kobiet,

powiewają przywitalne chusty...

Ława czekających na peronie posuwa się gwałtownie kit wagonom,

wyciągnięte

ramiona dążą obustronnie ku spotkaniu...

Co to za hałas tam z prawej?! Przeraźliwe gwizdy świstawek

rozdzierają

powietrze. Naczelnik krzyczy coś ochrypłym, dzikim głosem.

- Precz! Cofnąć się, uciekajcie! Puść kontrparę! Wstecz! Wstecz!...

Nieszczęście!!

Tłum rzuca się zwartym naporem ku balaskom i łamie je... Obłąkane

oczy

instynktownie patrzą w prawo, gdzie służba wyległa, i widzą

spazmatyczne,

bezcelowo wściekłe wibracje latarek usiłujących zawrócić pociąg

jakiś, który;

całym rozmachem najeżdża z przeciwnej strony torem zajętym przez

osobowy z

Brzeska. Wichurę gwizdów przerzynają rozpaczliwe odezwy trąbek i

piekielna

wrzawa ludzi. Nadaremnie. Nieoczekiwany parowóz zbliża się z zawrotną

chyżością; olbrzymie, zielone ślepia maszyny roztrącają ciemność

upiornym

spojrzeniem, potężne tłoki obracają się z bajeczną, opętaną

sprawnością...

Z tysiąca piersi wyrywa się okropną trwogą, bezdenną paniką

nabrzmiały okrzyk:

- To on! Obłąkany pociąg! Szaleniec! Na ziemię! Ratunku! Na ziemię!

Giniemy!

Ratunku! Giniemy!

Jakaś gigantyczna, szara masa przelatuje nad pokotem ciał, popielata,

mglista

masa z wykrojami okien na przestrzał - czuć wicher szatańskiego

przeciągu,

wiejący z tych otwartych nor, słychać łopot rozwianych szaleńczo

żaluzji, znać

widmowe twarze pasażerów...

Grabiński Stefan - Bledny pociag.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: