lektura_kl3_O_krasnoludkach_sierotce_Marysi.doc

(76 KB) Pobierz

Cykl zajęć z lekturą

Maria Konopnicka „O krasnoludkach i o sierotce Marysi” – lektura dla klasy 3.

Czy to bajka, czy nie bajka...

Cele – przewidywane osiągnięcia ucznia:

– pracuje z tekstem, czyta i argumentuje swoje wypowiedzi

– wyróżnia elementy świata przedstawionego w utworze (realistyczne i fantastyczne)

– ocenia postępowanie bohaterów

– nazywa uczucia i wartości

– rozumie istnienie dobra i zła.

Środki dydaktyczne: książka M. Konopnickiej „O krasnoludkach i o sierotce Marysi” (Nasza Księgarnia, Warszawa 1974), portret i notka biograficzna, fiszki prowadzące, nagranie piosenki, wizytówki, pętle, krzyżówki, bibuła, szary papier, materiały plastyczne, lista wartości, zakładki, duży arkusz z sylwetą dziewczynki, kartki z zapisanymi cechami charakteru, papierowe serduszka.

Uwaga: Przed zajęciami dzieci powinny przeczytać cztery rozdziały książki: Czy to bajka, czy nie bajka; Podziomek spotyka sierotkę Marysię; Dobre czasy; U królowej Tatry. Podczas omawiania lektury nauczyciel lub uczniowie, którzy przeczytali całą książkę, mogą dokończyć rozpoczęte wątki, przekazać je w formie „bajania”.

Aby ukierunkować i ułatwić dzieciom czytanie, nauczyciel powinien przygotować fiszkę prowadzącą, która pełni funkcję zakładki i towarzyszy czytaniu książki, a jednocześnie zwraca uwagę na ważne fragmenty, potrzebne do analizy tekstu. Przykłady:

• Jeśli przeczytasz zdanie, które ci się spodoba i warto je zapamiętać, zapisz je lub zanotuj numer strony.

• Jakie były zajęcia i zabawy dzieci na wsi w dawnych czasach?

• Czym zajmowały się krasnoludki?

• Jak toczyło się życie Marysi?

• Jakie przysłowia wystąpiły w tekście? Zapisz numery stron.

• Ten fragment spodoba się mojej babci, dziadkowi, rodzicom...

Część I – temat: Pisała dla naszej prababci

1. Gromadzenie informacji o autorce.

• Zwiedzanie wystawki poświeconej twórczości Marii Konopnickiej.

Na stolikach są zgromadzone utwory dostępne w szkolnej bibliotece, portrety, zdjęcia (np. fotografia dworku w Żarnowcu, ofiarowanego pisarce przez polskie społeczeństwo), notka biograficzna.

• Na osi czasu można wskazać (i zapisać różnymi kolorami) obecny rok, rok urodzenia uczniów, rok urodzenia i śmierci pisarki, rok pierwszego wydania książki o krasnoludkach (1895 r.). Wspólnie z nauczycielem uczniowie obliczają, ile lat temu powstała książka. Dochodzą do wniosku, że książkę mogły już czytać ich mamy, babcie, a nawet prababcie.

2. Swobodne wypowiedzi na temat książki „O krasnoludkach i o sierotce Marysi”.

• Określanie tematu utworu.

• Rozmowa na temat języka utworu: Czy język (niezrozumiałe słowa) utrudniał wam zrozumienie treści? A może zaciekawił? Czy prosiliście o wyjaśnienia dorosłych?

• Kończenie zdań: Podobało mi się... Zdziwiło mnie...

3. Określenie czasu i miejsca akcji.

Czas: dawno temu, gdy na wsi panowały bieda i głód, dzieci nie chodziły do szkół, tylko pomagały w gospodarstwie.

Miejsce wydarzeń: Kryształowa Grota, Głodowa Wólka, Słowicza Dolina, dwór Tatry. Nauczyciel kieruje wypowiedziami dzieci tak, by doszły do wniosku, że świat realny miesza się z fantastycznym.

4. Zabawy i zajęcia dzieci w czasach, gdy prababcia była mała.

Korzystając z fiszek prowadzących (trudno inaczej znaleźć potrzebne informacje wśród bogactwa treści), uczniowie opowiadają o życiu dzieci w dawnych czasach: pomoc w gospodarstwie, pasienie gęsi, zbieranie chrustu na opał, zanoszenie dwojaczków z jedzeniem w pole itd. Wymieniają popularne wtedy zabawy – dzieci bawiły się w chowanego, w zajączka, w gonionego, w „zgadanego”, tańczyły, wiły wianki, śpiewały, piekły ziemniaki w ognisku, słuchały bajek.

5. Wskazanie postaci głównych i epizodycznych.

Każdy losuje wizytówkę – powinno być ich tyle, ile dzieci w klasie. Na wizytówkach są imiona postaci głównych i epizodycznych, np. kowal, gospodyni, imiona „pomniejszych” krasnoludków.

Które postacie są realistyczne, prawdopodobne, a które fantastyczne? – dzieci ustawiają się w dwóch grupach. Po sprawdzeniu i uzasadnieniu wyborów, nauczyciel otacza grupki pętlami (np. gumą do skakania). Dzieci wychodzą z kół, zostawiwszy wizytówki w środku, i przepisują do zeszytów schemat z pętli z wyrazami.

Przykładowy zapis:

Postacie realistyczne: Marysia, Skrobek, wdowa Kukulina, Wojtek, Kuba, Cygan, gospodyni, kowal, gąski, Gasio...

Postacie fantastyczne: Podziomek, Koszałek-Opałek, król Błystek, królowa Tatra, lis Sadełko, szczur Wiechetek, Półpanek, pani wiosna, świerszcz Sarabanda...

6. Opracowanie krzyżówki.

Uczniowie otrzymują krzyżówkę z wpisanymi hasłami i zapisują objaśnienia haseł, np. Błystek – król krasnoludków itp.

Kolejne hasła: Błystek, Skrobek, Marysia, gąski, Cygan, Wojtek, królowa, Kuba, Sadełko, chomik, Kukulina; hasło z wyróżnionych liter: krasnoludki.