Andersen Hans Christian - Krasnoludek U Kupca.pdf

(69 KB) Pobierz
4198100 UNPDF
Hans Christian Andersen
Krasnoludek u kupca
Był sobie pewnego razu prawdziwy student,
mieszkał na strychu i nie miał nic; był sobie pewnego
razu prawdziwy kupiec, mieszkał na parterze i był
właścicielem całego domu. Krasnoludek zamieszkał u
kupca, gdyż co rok na Gwiazdkę dostawał od niego
talerz kaszy z dużym kawałem masła w środku:
kupiec mógł sobie na to pozwolić. Krasnoludek
pozostał w jego sklepie i możecie sobie z tego
wyciągnąć naukę.
Pewnego wieczoru student wszedł drzwiami od
tyłu, aby kupić sobie świecę i ser, nie miał kogo
posłać, więc poszedł sam; otrzymał, czego zażądał,
zapłacił, kupiec kiwnął mu głową na dobranoc, żona
kupca również mu się ukłoniła, a była to kobieta,
która potrafiła nie tylko kłaniać się, ale posiadała
jeszcze dar wymowy. Student ukłonił im się także;
zatrzymał się na środku sklepu, z oczami wlepionymi
w papier, którym był owinięty ser. Była to kartka
wyrwana ze starej książki, która nie zasługiwała na
podarcie; stara książka była pełna poezji.
- Mam tu więcej tego! - powiedział kupiec. - Dałem
za to jednej staruszce parę ziarenek kawy; niech mi
pan da osiem szylingów, to dostanie pan resztę tego
papieru.
- Dziękuję! - odrzekł student. - Proszę mi to dać
zamiast sera, mogę jeść sam chleb bez sera: byłoby
grzechem, gdyby taka książka została podarta w
strzępy. Jest pan wspaniałym człowiekiem,
praktycznym człowiekiem, ale na poezji zna się pan
nie więcej niż ta beczka!
Było to niegrzeczne, zwłaszcza w stosunku do
beczki, ale kupiec roześmiał się i student się śmiał, bo
to były tylko żarty. Ale krasnoludek rozgniewał się,
że student odważył się tak mówić do kupca, który był
właścicielem domu i sprzedawał najlepsze masło.
Gdy zapadła noc, zamknięto sklep i wszyscy prócz
studenta poszli spać.
Krasnoludek poszedł do mieszkania i zabrał pani
kupcowej jej dar wymowy (w czasie snu nie był jej
przecież potrzebny); na jakikolwiek przedmiot w
pokoju go położył, przedmiot ten zaczynał mówić i
potrafił wypowiadać swoje myśli i uczucia zupełnie
jak pani kupcowa; nie można jednak było obdarzyć tą
wymową wszystkich przedmiotów naraz i miało to
dobrą stronę, bo inaczej wszyscy mówiliby jeden
przez drugiego.
Krasnoludek użyczył wymowy beczce kupca, w
której leżały stare gazety.
- Czy to prawda - zapytał - że pani nie wie, co to
jest poezja?
- Wiem doskonale! - powiedziała beczka. - To jest
coś, co znajduje się w dole gazety i co ludzie wycinają
nożyczkami, wydaje mi się, że mam tego więcej w
sobie niż student, a jednak w porównaniu z kupcem
jestem tylko mizerną beczką.
Potem krasnoludek obdarzył mową młynek do
kawy - jakże zaczął mleć! Obdarzył też darem
wymowy beczułkę z masłem i kasę; wszyscy byli
tego samego zdania co beczka, a należy szanować
sądy większości.
Teraz pokażemy studentowi! - I krasnoludek
poszedł cichutko kuchennymi schodami na górę, na
poddasze, gdzie mieszkał student. W pokoju paliło
się jeszcze światło, krasnoludek zajrzał przez dziurkę
od klucza i zobaczył studenta siedzącego i
czytającego podartą książkę przyniesioną ze sklepu.
Jakże jasno było w pokoju! Z książki wydobywał się
promień, który przemienił się w potężne, wysoko
wznoszące się drzewo, rozpościerające swe gałęzie
szeroko nad studentem. Listki były świeżutkie, a
każdy kwiat był prześliczną dziewczęcą główką,
niektóre z tych główek miały oczy ciemne i
promienne, inne znów jasne i przejrzyste. Każdy
owoc był błyszczącą gwiazdą, w powietrzu unosił się
przepiękny śpiew i muzyka.
Krasnoludek nigdy nie wyobrażał sobie, nie
widział ani nie słyszał takich wspaniałości. Stał na
paluszkach i patrzał, patrzał, dopóki nie zgasło
światło. Student zdmuchnął lampę i poszedł do
łóżka, ale mały krasnoludek stał mimo to wciąż
jeszcze, bo ciągle słyszał cichy, śliczny śpiew; była to
kołysanka, śpiewana studentowi do snu.
- Jakże tu pięknie! - powiedział mały krasnoludek.
- Czegoś podobnego nie spodziewałem się wcale.
Myślę, że chyba zostanę na zawsze u studenta! -
Myślał i myślał, zastanawiał się rozsądnie i
westchnął: - Student nie ma kaszy! - Więc zszedł z
powrotem na dół do kupca i dobrze zrobił, bo beczka
zużyła już prawie całą wymowę, pani kupcowej,
wypowiedziała już jednym bokiem wszystko, co
miała do powiedzenia, a teraz miała się właśnie
obrócić na drugą stronę, aby wyczerpać swoją drugą
połowę. Ale w tej chwili krasnoludek wrócił i zabrał
dla pani
kupcowej jej dar wymowy.
W całym sklepie, począwszy od kasy, a
skończywszy na łuczywie, wszyscy zaczęli myśleć
tak jak beczka, poważali ją do tego stopnia i ufali jej
tak bardzo, że kiedy kupiec czytał "Kronikę sztuki i
teatru" co wieczora w swoim kurierku, myśleli, że
wszystko to pochodzi od beczki.
Lecz mały krasnoludek nie siedział już tak
spokojnie jak dawniej, nie słuchał już tutejszej
mądrości i tutejszego rozsądku; gdy tylko zabłysło
światło na poddaszu, wydawało mu się, że to światło
przemienia się w mocne okrętowe liny, które go
wyciągają w górę: musiał uciekać i zaglądać przez
dziurkę od klucza i wtedy ogarniało go takie potężne
uczucie, jak nas, kiedy patrzymy na falujące morze,
nad którym Bóg rozpętał burzę. Wtedy wybuchał
płaczem, sam nie wiedział dlaczego, ale w płaczu tym
było coś błogiego. Jakże rozkosznie byłoby usiąść
wraz ze studentem pod drzewem, ale to się nie mogło
stać - więc pozostawało mu tylko patrzenie przez
dziurkę od klucza.
Stał tam w zimnym przedpokoju, a jesienny wicher
wiał przez szczeliny w dachu: było zimno, tak bardzo
zimno, ale maleńki krasnoludek czuł to dopiero
wtedy, kiedy gasło światło w pokoiku na poddaszu i
dźwięki zamierały, zagłuszone świstem wiatru. Brr,
jakże mu było wtedy zimno! Wsuwał się znowu w
swój ciepły kącik, było tam tak przytulnie i
bezpiecznie. Kiedy nadeszło Boże Narodzenie i
zjawiła się kasza z wielkim kawałkiem masła, kupiec
zwyciężył stanowczo.
Lecz pośród nocy obudził krasnoludka jakiś
straszny hałas, rozlegający się za okiennicami sklepu.
Krzyczeli ludzie, walili w okiennice, stróż nocny
trąbił: wybuchł wielki pożar. Cała ulica stanęła w
jasnym blasku. Czy paliło się tu, w domu, czy u
sąsiada? Gdzie? Wszystkich ogarnęło przerażenie!
Pani kupcowa do tego stopnia straciła głowę, że
wyjęła sobie z uszu złote kolczyki i włożyła je do
kieszeni, aby cośkolwiek uratować, kupiec pobiegł do
swoich wartościowych papierów, a służąca - po
jedwabną mantylkę, kupioną za zarobione pieniądze.
Każdy chciał ratować to, co miał najmilszego, i
krasnoludek tak samo: w paru podskokach pobiegł
na schody i wpadł do pokoju studenta, który stał
spokojnie przy otwartym oknie patrząc na pożar
szalejący w sąsiednim podwórzu. Krasnoludek
chwycił ze stołu cudowną książkę, włożył ją do
swojej czerwonej czapeczki i mocno zacisnął ją
obiema rękami. Największy skarb domu został
uratowany. Potem ruszył, skoczył na dach, wysoko
na komin i tam usiadł, oświetlony płomieniami
sąsiedniego pożaru: obiema rękami trzymał
czerwoną czapeczkę, w której leżał skarb. Teraz
poznał już swoje uczucia, wiedział, do kogo
właściwie należy jego serce; ale gdy ugaszono pożar i
krasnoludek opamiętał się, powiedział:
- Podzielę się pomiędzy ich obu, nie mogę wyrzec
się tak zupełnie kupca ze względu na kaszę.
Było to całkiem ludzkie uczucie. My wszyscy
chodzimy przecież do kupca - po kaszę.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin