hum_ark 2010.pdf

WPISUJEUCZE

UZUPENIA

ZESP

NADZORUJCY

KODUCZNIA

PESEL

dysleksja

PRBNYEGZAMINGIMNAZJALNY

ZOPERONEMZZAKRESU

PRZEDMIOTWHUMANISTYCZNYCH

omn

Instrukcjadlaucznia

1. Sprawd, czy ze staw eg za mi na cyj ny za wie ra12 stron (zadania 1–31).

Ewen tu al ny brak stron lub in ne uster ki zgo na uczy cie lo wi.

2. Natej stro nie inakar cie od po wie dzi wpisz swj kod i PE SEL.

3. Czy taj uwa nie wszyst kie tek sty iza da nia.

4. Roz wi za nia za pi suj dugo pi sem lub pi rem zczar nym tu szem/atra -

men tem. Nie uywaj ko rek to ra.

5. Wza da niach od 1. do20. s po da ne czte ry od po wie dzi: A, B,C,D. Od -

po wia da im na st pu j cy ukad nakar cie od po wie dzi:

GRUDZIE

2010

Czaspracy:

120minut

A BCD

Wy bierz tyl ko jed n od po wied iza ma luj krat k zod po wia da j c jej li -

te r, np. gdy wy bra e od po wied A:

Liczbapunktw

douzyskania:50

BCD

6. Sta raj si nie po pe ni b dw przyza zna cza niu od po wie dzi, ale je -

li si po my lisz, bd ne za zna cze nie otocz k kiem i za ma luj in n od -

po wied .

BCD

7. Roz wi za nia za da od21. do31. za pisz czy tel nie ista ran nie wwy -

zna czo nych miej scach. Po my ki prze kre laj.

8. Re da gu jc od po wie dzi doza da, mo esz wy ko rzy sta miej sce opa -

trzo ne na pi sem Brudnopis . Za pi sy wbrud no pi sie nie b d spraw dza -

ne ioce nia ne.

Po wo dze nia!

Arkusz opracowany przez Wydawnictwo Pedagogiczne OPERON.

Kopiowanie w caoci lub we fragmentach bez zgody wydawcy zabronione. Wydawca zezwala na kopiowanie zada

przez dyrektorw szk biorcych udzia w programie Prbny Egzamin Gimnazjalny z OPERONEM.

Przedmiotyhumanistyczne

PrbnygzaminimnazjalnyzOPONMi„azetyborcz”

omn

Tekst I

„Bu rzc po mni ki, oszcz dzaj cie co ko y. Za wsze mo g si przy da” – to jed na zmo ich ulu bio nych My-

linieuczesanych Le ca. Jej traf no wie lo krot nie udo wad nia a hi sto ria, za rw no sta ro yt na, jak ip niej -

sza. []

Za cznij my mo e odte go, e bu rze nie po mni kw wsta ro yt nym Rzy mie epo ki ce sar skiej nie by o wca -

le rzad kie. Ci wad cy, kt rzy zy ska li po pu lar no wrd Se na tu ilu du, mo gli li czy, e pomier ci przy -

zna ne im zo sta n wszel kie mo li we ho no ry, zofi cjal n de ifi ka cj 1 wcz nie. Zdru giej stro ny zda rza o

si, e ce sa rzy itych ich za usz ni kw, kt rzy szcze gl nie na bru dzi li, pr bo wa no wy ma za zkart hi sto -

rii – pro ces ten Rzy mia nie zwa li damnatiomemoriae , czy li „po t pie nie pa mi ci”. Imio na osb ob o o -

nych t swo ist kl tw usu wa no zin skryp cji; zni ka y ich po s gi.

1 de ifi ka cja – ub stwie nie czo wie ka, zwie rz cia, zja wi ska przy rod ni cze go lub przed mio tu

J. Szar na ek, Cesarskirecycling , www.sztu ka an ty ku.blog.po li ty ka.pl (30.08.2010)

Na zwy szk, ulic, pla cw s zna kiem cza sw. Po dob nie jest zpo mni ka mi. Zcza sem po do bi zny po -

pu lar nych nie gdy bo ha te rw zni ka j zbank no tw, pla ka tw, nazw in sty tu cji czy kart ksi ek. S jed nak

po sta cie uni wer sal ne, ak cep to wa ne wka dym sys te mie. Przy ka dem ta kie go e la zne go bo ha te ra jest Ta -

de usz Ko ciusz ko. Umiar ko wa ny re wo lu cjo ni sta, bo jow nik o„na sz wol no iwa sz”, wpi sy wa si wide -

a wal cz ce go oPol sk o nie rza. Przy zna wa li si donie go kon ser wa ty ci ilu dzie le wi cy. By bo ha te rem

takIIRzecz po spo li tej, jak Pol ski Lu do wej.

Wie lu nie mia o ta kie go szcz cia. Bo ha te ro wie okre su mi dzy wo jen ne go nie uzy ska li uzna nia wPol -

sce Lu do wej. Ich miej sce za j li in ni, od po wia da j cy no wej wa dzy ino wym cza som. Naco ko y za w dro -

wa li bo jow ni cy o „spra wie dli wo spo ecz n”. Obok so cre ali stycz nych mo nu men tw ano ni mo wych

ro bot ni kw icho pw napo mni kach roz sie dli si utrwa la cze wa dzy lu do wej zKa ro lem wier czew skim

iFe lik sem Dzier y skim nacze le. Zmie nio no tak e sze reg nazw pla cw iulic. wi tych wy par li dzia a cze

ko mu ni stycz ni pol skich i brat nich kra jw. wi to Nie pod le go ci za st pio no uro czy sto cia mi ku czci

PKWN. Oczy wi cie zmie ni o da t rw nie wi to woj ska, ju nie tyl ko pol skie go, ale rw nie lu do we go.

Po1989 ro ku ruch wpo mni ko wym in te re sie roz po cz si nano wo. Miej sce sta rych ta blic zuli ca mi

za j y no we. Wprze szo od ma sze ro wu j uli ce Gwar dii Lu do wej, Ar mii Lu do wej czy Ar mii Czer wo -

nej. Zco ko w str co no tych, kt rych po wszech nie uto sa mia no zko mu ni stycz n wa dz. Nie wsz dzie

jed nak ten pro ces prze bie ga jed na ko wo. Co wi cej, naco ko y s wy no sze ni lu dzie co naj mniej kon tro -

wer syj ni –przy ka dem Edward Gie rek.

W. Kal wat, Cona cokoy? , www.mo wia wie ki.pl (30.08.2010)

Przedmiotyhumanistyczne

PrbnygzaminimnazjalnyzOPONMi„azetyborcz”

Zadanie 1. (0–1)

AutortekstuA stwierdza,ew staroytnymRzymiepomiertndeifikacjnagradzano

A. przed sta wi cie li lu du.

B. po pu lar nych wad cw.

C. zwo len ni kw ce sa rza.

D. wszyst kich se na to rw.

Zadanie 2. (0–1)

WedugautoratekstuBprzyznaniekomuprawadoumieszczeniagonapomnikuzaleyprzedewszyst-

kimod

A. ak tu al ne go ustro ju po li tycz ne go wpa stwie.

B. za sug da nej oso by dla roz wo ju kra ju.

C. bo ha ter stwa wwal ce owol no oj czy zny.

D. in dy wi du al nych upodo ba rz dz ce go.

Zadanie 3. (0–1)

Nazwiskaosbsymbolizujcychwadzkomunistycznw Polscewymienionow tekcieBw akapitach

A. pierw szym idru gim.

B. pierw szym itrze cim.

C. dru gim itrze cim.

D. pierw szym, dru gim itrze cim.

Zadanie 4. (0–1)

WjakisposbautortekstuBwypowiadasioprzedstawicielachwadzyludowej,ktrzy„rozsiedlisi”

na pomnikach?

A. Zobu rze niem.

B. Zpo dzi wem.

C. Zdu m.

D. Ziro ni.

Zadanie 5. (0–1)

Wspomnianyw tekcieTadeuszKociuszkostanna czelepowstanianarodowegow roku

A.1794.

B.1830.

C.1848.

D.1863.

Przedmiotyhumanistyczne

PrbnygzaminimnazjalnyzOPONMi„azetyborcz”

Zadanie 6. (0–1)

Ujciew cudzysww tekcieBwyraenia„sprawiedliwospoeczna”w kontekciecaegoakapitu

oznacza

A. pod kre le nie je go szcze gl ne go zna cze nia.

B. nada nie mu za bar wie nia iro nicz ne go.

C. przy to cze nie cy ta tu zin ne go tek stu.

D. pod kre le nie je go po tocz ne go cha rak te ru.

Zadanie 7. (0–1)

Wyrazemo znaczeniubliskoznacznymdo sowa„cok”jest

A. fi lar.

B. fa sa da.

C. po stu ment.

D. po sg.

Zadanie 8. (0–1)

AutortekstuBposugujesistylem

A. na uko wym.

B. urz do wym.

C. ar ty stycz nym.

D. pu bli cy stycz nym.

Zadanie 9.( 0–1)

W obutekstachautorzy

A. od wo u j si dosw zna ne go po ety.

B. wy ko rzy stu j przy ka dy zcza sw sta ro yt nych.

C. wy ka zu j zwi zek po li ty ki zpa mi ci obo ha te rach.

D. ana li zu j r ne spo so by spra wo wa nia wa dzy.

Zadanie 10. (0–1)

Rok 1989jestwandatw najnowszejhistoriiPolski,poniewa

A. zo sta wpro wa dzo ny stan wo jen ny.

B. oba lo no sys tem ko mu ni stycz ny.

C. zo sta li my czon kiem NA TO.

D. przy st pi li my doUnii Eu ro pej skiej.

Przedmiotyhumanistyczne

PrbnygzaminimnazjalnyzOPONMi„azetyborcz”

Tekst II

Jed nym zpierw szych „kul tu ral nych osi gni” hi tle row cw poza j ciu War sza wy by o za so ni cie tej

cz ci pod sta wy po mni ka Ko per ni ka, nakt rej wid nia wy ry ty na pis: „Mi ko a jo wi Ko per ni ko wi – Ro da -

cy” wiel k mo si n py t, zod po wied nio zmie nio nym na pi sem nie miec kim.

Wpo czt kach lu te go1942 ro ku zna laz iwy czy ta Alek wja kiej en cy klo pe dii, e Mi ko aj Ko per nik

uro dzi si19 lu te go: chwi la na my su ide cy zja go to wa. Trze ba od po wied nio uczci dzie uro dzin wiel -

kie go pol skie go astro no ma! Jak? Usu n nie miec k py t, za kry wa j c pol ski na pis. []

11 lu te go, tj. naty dzie przedwy zna czo nym przez sie bie sa me go ter mi nem, ogo dzi nie sz stej ra no,

gdy nauli cach mia sta by naj mniej szy ruch, wy bra si Alek przedpo mnik, by do tkn napr b ru by.

Po mnik stoi wfa tal nym miej scu, tu nawprost Ko men dy Gw nej gra na to wej po li cji. Po za tym – jest

nasty ku ru chli wych ulic war szaw skich, gdzie za wsze du o prze chod niw ispo ro Niem cw. Ale – my li

Alek – je li tak nawa ria ta wej d naco k, to po trak tu j mnie jak pi ja ka. Prze cie ni ko mu namyl nie

przyj dzie, e b d li kwi do wa py t.

Oto ju po mnik. Prze chod niw na uli cy ma o. War tow nik po li cyj ny wszed wi docz nie gdzie si

ogrza, bo mrz jest so lid ny. wiet na spo sob no! Bez chwi li wa ha nia wcho dzi Alek nasto pie co ko u

ido ty ka ru by. Od kr ca si wy jt ko wo a two. Jesz cze pa r ru chw – wy sza. C uBo ga Oj ca! Krew

ude rza dogo wy Al ka. Od ru cho wo si ga dodru giej ru by – wiel ka „mu tra” pod da je si bez opo ru. Alek

ogl da si nie spo koj nie do oko a. Jest ciem no. Prze chod nie prze su wa j si wda li, jak we mgle. Ro bi!

Ro bi! Trze cia ru ba – wy szarp ni ta! Czwar ta – te!

Zgrzmo tem imoc nym me ta licz nym dwi kiem spa da namar mur stop ni wiel ka, gru ba, mo si na

py ta ipochwi li ze li zgu je si wnieg. Prze ra o ny ha a sem Alek wjed nej se kun dzie ze ska ku je zco ko u

ijak ci ga ny za jc p dem mknie wkie run ku uli cy Ko per ni ka. Popa ru set me trach sta je za dy sza ny ina -

su chu je. Ser ce wa li mu mo tem, po licz ki po n. Na su chu je uwa nie: nic, ad nych go sw, ad nych

gwizd kw, ad ne go ru chu. C to zna czy doli cha ci kie go. Za wra ca iostro nie, w ka dej chwi li go tw

douciecz ki, idzie podpo mnik iob cho dzi go do oko a.

Zdu mie wa j ca hi sto ria! Nikt ni cze go nie za uwa y, nikt ni cze go nie sy sza. [] No, ta k spo sob -

no trze ba wy zy ska doostat ka!Ioto Alek, nie zwra ca jc ju ad nej uwa gi naoto cze nie, naprze je -

da j ce odcza su docza su wo zy iprze chod niw, ci gn za czy na py t wkie run ku ul. Obo nej. Py ta

jest ci ka jak sto nie szcz. Da je si jed nak ci gn ponie gu. Pokil ku dzie si ciu mi nu tach pra cy zo -

sta je przez Al ka za ko pa na wza spie przychod ni ku. []

Zdj cie nie miec kiej ta bli cy po ru szy o opi ni pol sk inie miec k. Taj na iemi gra cyj na pra sa pol ska

po trak to wa a to ja ko pro test prze ciw ko ger ma skiej kra dzie y na szych od wiecz nych dbr kul tu ral nych.

Czyn ni ki za nie miec kie doy we go do tkn ten naca y wiat go ny pro test. Gu ber na tor Fi scher roz -

pla ka to wa za rz dze nie: zausu ni cie nie miec kiej ta bli cy wa dze oku pa cyj ne zde cy do wa y po zba wi mia -

sto po mni ka Ki li skie go.

A. Ka mi ski, amieniena szaniec , Ka to wi ce1993.

Zadanie 11. (0–1)

Zasonicieprzezhitlerowcwpolskiegonapisuna pomnikumiaona celu

A. po zba wie nie Po la kw ich do rob ku kul tu ral ne go iwia do mo ci na ro do wej.

B. pod bu rze nie mo dych lu dzi donie le gal nych isu ro wo ka ra nych dzia a.

C. udo wod nie nie Po la kom nie miec kie go ro do wo du zna ne go astro no ma.

D. za ch ce nie miesz ka cw War sza wy dona uki j zy ka nie miec kie go.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: