Hum2008.pdf

ARKUSZ ZAWIERA INFORMACJE PRAWNIE CHRONIONE DO MOMENTU

ROZPOCZĘCIA EGZAMINU

WPISUJE UCZEŃ

UZUPEŁNIA ZESPÓŁ

NADZORUJĄCY

KOD UCZNIA

DATA URODZENIA UCZNIA

miejsce

na naklejkę

z kodem

dzień miesiąc

rok

dysleksja

EGZAMIN

W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM

Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH

Instrukcja dla ucznia

KWIECIEŃ 2008

1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 13 stron.

Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi.

2. Na tej stronie i na karcie odpowiedzi wpisz swój kod i datę urodzenia.

3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania.

4. Rozwiązania zapisuj długopisem lub piórem z czarnym

tuszem/atramentem. Nie używaj korektora.

5. W zadaniach od 1. do 20. są podane cztery odpowiedzi: A, B, C, D.

Odpowiada im następujący układ na karcie odpowiedzi :

Czas pracy:

120 minut

Liczba punktów

do uzyskania: 50

Wybierz tylko jedną odpowiedź i zamaluj kratkę z odpowiadającą jej

literą, np. gdy wybrałeś odpowiedź A:

6. Staraj się nie popełnić błędów przy zaznaczaniu odpowiedzi, ale jeśli się

pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź.

7. Rozwiązania zadań od 21. do 32. zapisz czytelnie i starannie

w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj.

8. Redagując odpowiedzi do zadań, możesz wykorzystać miejsca opatrzone

napisem Brudnopis . Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane

i oceniane.

Powodzenia!

GH-1-082

Dorastanie

Tekst I

Kiedy młody człowiek dorasta, pojawiają się natarczywe pytania: kim jestem i jakie

jest moje miejsce w świecie, pytania, na które u progu dorosłości trudno jest odpowiedzieć.

Świat niegdyś dostarczał gotowych wzorów zachowań, a teraz oczekuje od

dorastającego samodzielnych rozwiązań. Z reguły dorastający nie jest jednak gotowy do

samodzielnego zmierzenia się z problemami wieku dojrzewania, szuka więc podobnych sobie

ludzi, by nadawać sens swemu życiu i swemu miejscu w świecie. Tak powszechne i silne

dążenie, aby przynależeć do jakiejś grupy rówieśniczej, wynika przede wszystkim

z pragnienia odkrycia, kim się jest w porównaniu z innymi, i zrozumienia, co się znaczy dla

innych. Właśnie ci „inni” stają się zwierciadłem, w którym można uczyć się rozpoznawać

siebie, w ich ideałach szukać prawd, którym można pozostać wiernym.

Swoistym przykładem dochowywania wierności tym prawdom jest nietolerancja,

z jaką młodzież traktuje wszystko to, co nie mieści się w granicach grupy, do której należy.

Poszukując absolutnych wartości i prawd, młodzi ludzie stają się surowymi sędziami świata

dorosłych, w którym żyją. Krytykują go za życie w półprawdach i obłudę.

Okres dojrzewania staje się więc poważnym wyzwaniem dla dorastającego, który już

nie jest dzieckiem, ale też nie jest jeszcze dorosłym. Ten czas próby dla młodzieży

poszukującej własnej tożsamości to również sprawdzian dla rodziców, wychowawców

i całego społeczeństwa. Świat pełen sprzeczności, niejednoznaczności, któremu nieobce są

agresja, nietolerancja i rasizm, niewątpliwie utrudnia dorastającemu człowiekowi,

poszukującemu jasnych i jednoznacznych wzorców, wybór swego miejsca w życiu. Wydaje

się jednak, że zrozumienie przez dorosłych problemów młodzieży, cierpliwość dla jej zmagań

w walce o siebie pozwalają młodym ludziom na pozytywne rozwiązanie kryzysu okresu

dojrzewania. Sprawiają, że może to być okres szansy, a nie tylko zagrożenia.

Na podstawie: Mariusz Ozon, Czas między dzieckiem a dorosłym , [w:] „Edukacja i Dialog” 2003, nr 3.

Na podstawie tekstu I wykonaj zadania od 1. do 6.

Zadanie 1. (0-1)

Według autora tekstu młody człowiek, rozwiązując swoje problemy, zazwyczaj szuka

wsparcia u

A. rodziców.

B. rówieśników.

C. psychologów.

D. wychowawców.

Zadanie 2. (0-1)

Postawę dorastającej młodzieży wobec świata dorosłych cechuje

A. wyrachowanie.

B. obojętność.

C. krytycyzm.

D. ugodowość.

Strona 2 z 13

Zadanie 3. (0-1)

Według młodych ludzi światu dorosłych brakuje

A. szczerości.

B. przedsiębiorczości.

C. wierności w przyjaźni.

D. odpowiedzialności za swoje czyny.

Zadanie 4. (0-1)

Na które pytanie dorastający człowiek chce znaleźć odpowiedź?

A. Jak pozostać dzieckiem?

B. Kiedy stanę się dorosłym?

C. Czym jest szczęście?

D. Kim jestem wobec innych?

Zadanie 5. (0-1)

O powinnościach dorosłych wobec młodzieży autor mówi w akapicie

A. pierwszym.

B. drugim.

C. trzecim.

D. czwartym.

Zadanie 6. (0-1)

Zdaniem autora tekstu dorastanie może stać się okresem szansy, a nie tylko zagrożenia ,

jeśli dorośli

A. przestaną interesować się problemami młodzieży.

B. narzucą młodzieży własne wzorce postępowania.

C. zdadzą sobie sprawę z problemów młodzieży.

D. staną się surowymi sędziami młodzieży.

Tekst II

Tymczasem Bolesław 1 [Krzywousty], Marsowe 2 chłopię, wzrastał w siły i lata i nie

oddawał się próżnemu zbytkowi, jak to zwykli czynić chłopcy w jego wieku, lecz

gdziekolwiek zasłyszał, że wróg grabi, tam natychmiast spieszył z rówieśnymi młodzieńcami,

a częstokroć potajemnie z nieliczną garstką zapędzał się do kraju nieprzyjacielskiego

i spaliwszy wsie, przyprowadzał jeńców i łupy. Już bowiem wiekiem chłopię, lecz zacnością

starzec, dzierżył 3 księstwo wrocławskie, a jeszcze przecież nie uzyskał godności rycerza. A że

w myśl ogólnych nadziei zapowiadał się na młodzieńca wybitnych zdolności i już widoczne

były w nim zadatki wielkiej sławy rycerskiej, kochali go wszyscy możni, ponieważ

dopatrywali się w nim kogoś wielkiego w przyszłości.

Tenże chłopczyna, z Marsowego zrodzon rodu, pewnego razu wyruszył na Pomorze,

gdzie już wyraźniej objawił sławę swojego imienia. Albowiem takimi siłami obległ gród

Strona 3 z 13

Międzyrzecze i z taką gwałtownością doń szturmował, że w kilku dniach zmusił jego załogę

do poddania się. [...] Wróciwszy stamtąd, niezmordowany chłopiec dał nieco wytchnienia

rycerzom, lecz zaraz powiódł ich tamże z powrotem. A pragnąc ujarzmić kraj barbarzyńców,

nie dbał o to, by najpierw łupy zbierać i wzniecać pożary, lecz przemyśliwał nad zajęciem ich

warowni i miast lub nad ich zniszczeniem. [...] Uprowadził też stamtąd mnogie łupy i jeńców,

a z wojownikami postąpił wedle prawa wojennego. [...]

Władysław [Herman] przeto widząc, że chłopiec dochodził już lat męskich i że

zajaśniał czynami rycerskimi, a wszystkim mądrym ludziom w państwie się podobał,

postanowił przypasać mu miecz w uroczystość Wniebowzięcia Panny Marii i przygotował

w mieście Płocku wspaniałą uroczystość. Gdy więc wszyscy się przygotowywali i na tę

uroczystość pospieszali, doniesiono, że Pomorzanie oblegli gród Sątok, a żaden z dostojników

nie śmiał wyruszyć przeciw nim. Wbrew sprzeciwom wielu Marsowy chłopiec popędził tam,

odniósł zwycięstwo nad Pomorzanami i wracając [jeszcze] jako giermek, [a już] jako

zwycięzca, pasowany został przez ojca na rycerza i z niezmierną radością odprawił tę

uroczystość. I nie sam jeden owego dnia przepasany został pasem rycerskim, bo ojciec

z miłości i dla uczczenia syna dał [tegoż dnia] oręż wielu [jego] rówieśnikom.

Anonim tzw. Gall, Kronika polska , tłum. R. Grodecki, Wrocław 1989.

1 Bolesław Krzywousty, syn Władysława Hermana, urodził się ok. 1085 r., zmarł w 1138 r.

2 Mars – w mitologii rzymskiej bóg wojny.

3 Dzierżyć – trzymać; tu: sprawować władzę.

Zadanie 7. (0-1)

Gall pisze o Bolesławie Marsowe chłopię , aby podkreślić jego

A. wyniosłość.

B. ostrożność.

C. dorosłość.

D. waleczność.

Zadanie 8. (0-1)

Z jakiej dynastii wywodził się Bolesław Krzywousty?

A. Jagiellonów.

B. Wazów.

C. Piastów.

D. Sasów.

Zadanie 9. (0-1)

W okresie dorastania Bolesław zapowiadał się na znakomitego

A. stratega.

B. sędziego.

C. dyplomatę.

D. podróżnika.

Strona 4 z 13

Zadanie 10. (0-1)

Stwierdzenie Galla: wiekiem chłopię, lecz zacnością starzec oznacza, że Bolesław był

A. młody, więc niedojrzały.

B. młody, ale godny szacunku.

C. młody, więc szczery.

D. młody, ale zgorzkniały.

Zadanie 11. (0-1)

Co było następstwem wypraw Bolesława przeciwko Pomorzanom?

A. Gniew króla.

B. Bunt możnych.

C. Uznanie ojca.

D. Hołd rycerzy.

Zadanie 12. (0-1)

Gall opowiada o czynach młodego Bolesława

A. z uznaniem.

B. z dystansem.

C. z ironią.

D. z humorem.

Zadanie 13. (0-1)

Dorastanie Bolesława Krzywoustego przypadło na przełom wieków

A. X i XI.

B. XI i XII.

C. XII i XIII.

D. XIII i XIV.

Zadanie 14. (0-1)

Słowo giermek oznaczało w średniowieczu

A. młodego rycerza, który uczestniczył w wyprawie wojennej u boku króla lub księcia.

B. młodzieńca o wybitnych zdolnościach, który zapowiadał się na znakomitego polityka.

C. młodego rycerza, który walcząc u boku króla, stosował się do prawa wojennego.

D. młodzieńca, który pełniąc służbę przy rycerzu, przygotowywał się do stanu rycerskiego.

Strona 5 z 13

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: