pl_strefywzrostusse_2009.pdf

(1345 KB) Pobierz
659763529 UNPDF
Specjalne Strefy
Ekonomiczne –
opinie przedsiębiorców
Maj 2009
Raport. Specjalne Strefy Ekonomiczne – opinie
przedsiębiorców nt. przepisów strefowych
po nowelizacji z 2008 r. oraz postulowane zmiany
w ustawach podatkowych.
Strefy wzrostu?
Podziekowania za wsparcie w realizacji badania:
Spis treści
5 Streszczenie
6 Specjalne Strefy Ekonomiczne
6
Informacje podstawowe
7
Efekty SSE w Polsce
7
SSE w I kwartale 2009 r.
9 Cel i metodologia badania
11 Ankieta – odpowiedzi i komentarze
19 Podsumowanie
Streszczenie
Szanowni Państwo,
Z naszych badań, tj. z ankiety, webcastów oraz
seminariów wynika, że podstawowymi problemami
przedsiębiorców strefowych są w chwili obecnej:
Przedsiębiorcy zgłaszają postulaty nowelizacji
przepisów podatkowych.
Warto bowiem zauważyć, że o ile nowelizacje przepisów
strefowych miały miejsce i trwają też prace nad
dalszymi zmianami, o tyle brak jest nawet projektów
nowelizacji przepisów podatkowych (ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych i izycznych), które
mogłyby ułatwić prowadzenie bieżącej działalności
gospodarczej. Najważniejsze zmiany z punktu widzenia
„strefowiczów”, powinny w szczególności dotyczyć:
Z wielką przyjemnością oddajemy w Państwa ręce
raport: „Specjalne Strefy Ekonomiczne – opinie
przedsiębiorców nt. przepisów strefowych
po nowelizacji z 2008 r. oraz postulowane zmiany
w ustawach podatkowych.”, przygotowany przez zespół
Deloitte ds. Specjalnych Stref Ekonomicznych.
W związku z powyższym, nasz raport stanowi
syntetyczne ujęcie kierunku dotychczasowych zmian
„przepisów strefowych” opatrzonych komentarzem
zespołu Deloitte ds. Specjalnych Stref Ekonomicznych
oraz stanowi próbę wskazania głównych problemów
pojawiających się w trakcie prowadzenia działalności
przez przedsiębiorców strefowych.
Brak możliwości elastycznego kształtowania
warunków zdeiniowanych w zezwoleniu.
Zauważyć bowiem należy, że możliwość zmiany treści
zezwolenia w szczególności poprzez obniżenie liczby
nowotworzonych miejsc pracy przysługuje wyłącznie
tym przedsiębiorcom, którzy uzyskali zezwolenie po
4 sierpnia 2008 r. (wejście w życie nowelizacji ustawy
o SSE) i tylko w odniesieniu do tych zezwoleń.
Idea przygotowania raportu pojawiła się w ostatnim
kwartale 2008 r. Założeniem było skomentowanie
badań sondażowych przeprowadzonych wśród
przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą
w Specjalnych Strefach Ekonomicznych (SSE)
w aspekcie nowelizacji ustawy o Specjalnych Strefach
Ekonomicznych z 4 sierpnia 2008 r. oraz zapisów
wynikających z rozporządzenia Rady Ministrów
z 10 grudnia 2008 r. w sprawie pomocy publicznej
udzielanej przedsiębiorcom działającym na podstawie
zezwolenia na prowadzenie działalności gospodarczej na
terenach specjalnych stref ekonomicznych.
Przedstawiamy także rozwiązania legislacyjne, które
mogłyby przyczynić się do ułatwienia prowadzenia
działalności w SSE, a nierzadko umożliwić przetrwanie
spowolnienia gospodarczego przez podmioty, które do
tej pory uchodziły za „lokomotywę” polskiej gospodarki.
doprecyzowania warunków ustalania wyniku
Niewielkie szanse na wykorzystanie
w całości limitu maksymalnej przysługującej
przedsiębiorcom pomocy publicznej .
Obecne spowolnienie gospodarcze mocno dotknęło
również inwestorów w SSE, znacznie zmniejszając
rentowność przedsiębiorstw i tym samym poziom
faktycznej pomocy, jaką dostają przedsiębiorcy. Tym
samym, przedsiębiorcy zainteresowani są wydłużeniem
okresu, przez który będą mogli korzystać z ulgi w SSE.
Takie wydłużenie funkcjonowania SSE do końca 2020r.,
co prawda miało miejsce, jednak analogicznie jak przy
zmianie treści zezwoleń, dotyczy ono wyłącznie tych
„strefowiczów”, którzy uzyskali zezwolenie po wejściu
w życie zmienionych przepisów (w tym przypadku po
30 grudnia 2008 r.).
podatkowego w podziale na działalność strefową
i pozastrefową;
możliwości rozliczania straty z działalności strefowej
Jednocześnie pragniemy podziękować Wszystkim,
którzy wzięli udział w naszej ankiecie, seminariach
i webcastach. Przekazane nam opinie, uwagi i pytania
stanowiły cenne źródła informacji. Analizę poruszanych
zagadnień stanowi niniejszy raport.
na zasadach ogólnych;
deinicji terminu poniesienia nakładów
inwestycyjnych;
określenia wprost w ustawie czy przychody / koszty
Jednak dynamika zmian zachodzących w otoczeniu
ekonomicznym i gospodarczym spowodowała, że sonda
przeprowadzona wśród przedsiębiorców przybrała
formę panelu, w którym inwestorzy przedstawili opinię
na temat nowelizacji tzw. „przepisów strefowych”
w 2008 r., ale przede wszystkim wskazali postulowane
zmiany prawa, które ich zdaniem przyczyniłby się do
zwiększenia atrakcyjności SSE i ułatwiłyby prowadzenie
bieżącej działalności gospodarczej.
inansowe stanowią przychody / koszty działalności
strefowej (pozastrefowej);
Tomasz Konik
Dyrektor w dziale doradztwa podatkowego Deloitte,
szef zespołu ds. SSE
ułatwienia rozliczeń podatkowych pomiędzy
działalnością strefową, a pozastrefową prowadzoną
przez tego samego przedsiębiorcę.
Trudne do spełnienia warunki pozwalające na
objęcie SSE „terenów prywatnych”.
Warunki zaproponowane przez Ministerstwo Gospodarki
przygotowywane w okresie wzrostu gospodarczego,
okazały się w obecnej sytuacji gospodarczej zaporowe.
Tym niemniej, trwają prace nad nowelizacją właściwego
rozporządzenia, w którym warunki pozwalające na
rozszerzenie SSE mają zostać zliberalizowane.
Marek Sienkiewicz
Menedżer w zespole ds. SSE w dziale doradztwa
podatkowego Deloitte
4
Specjalne Strefy Ekonomiczne – opinie przedsiębiorców. Streszczenie 5
 
Specjalne Strefy Ekonomiczne
Informacje podstawowe
Efekty SSE w Polsce
w okresie spowolnienia i mogącej pojawić się recesji,
w praktyce nie jest możliwe.
Specjalne Strefy Ekonomiczne (SSE) to wyodrębnione
administracyjnie obszary w Polsce, gdzie prowadzenie
działalności gospodarczej odbywa się na szczególnych,
preferencyjnych warunkach. Jedną z głównych zachęt
dla inwestorów lokujących swoje projekty w SSE jest
zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych
i odpowiednio izycznych. Pomoc stanowi formę
refundacji kosztów nowego projektu inwestycyjnego.
Stąd też kwota nakładów inwestycyjnych związanych
z takim projektem stanowi podstawę do kalkulacji
przysługującej przedsiębiorcy maksymalnej kwoty ulgi
podatkowej.
Warunki prowadzenia działalności gospodarczej na
terenie SSE, określają w szczególności niżej wymienione
akty prawne:
ustawa o PDOP i odpowiednio ustawa o podatku
Według stanu na 31 grudnia 2008 r. liczba
ważnych zezwoleń we wszystkich 14 SSE wyniosła
1.196, poniesione nakłady inwestycyjne wyniosły
56.705.892.056 złotych, a liczba nowych miejsc pracy
równa była 156.036.
Powyższe potwierdzają także dane dotyczące ilości wydanych
nowych zezwoleń oraz wartości nakładów inwestycyjnych
w I kwartale 2009 r. w porównaniu do odpowiednich danych
w I kwartale 2008 r.:
dochodowym od osób izycznych;
ustawa o specjalnych strefach ekonomicznych;
(ii)
(iii)
ustawa z 2 października 2003 r. o zmianie ustawy
Według stanu na 17 kwietnia 2009 r. SSE
objęły12.209,4091 ha obszaru Polski.
o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych
ustaw;
rozporządzenie Rady Ministrów z 10 grudnia
Zezwolenia
(iv)
SSE w I kwartale 2009 r.
50
2008 r. w sprawie pomocy publicznej udzielanej
przedsiębiorcom działającym na podstawie
zezwolenia na prowadzenie działalności
gospodarczej na terenach specjalnych stref
ekonomicznych;
rozporządzenia w sprawach poszczególnych SSE.
Ogólnoświatowy kryzys ekonomiczny oraz
spowolnienie gospodarcze obserwowane od końca
III kwartału 2008 r.,miały bardzo negatywny wpływ
na ilość nowych inwestycji oraz poziom nakładów
inwestycyjnych. Nowelizacja „przepisów strefowych”
z 2008 r. nie spowodowała większego zainteresowania
możliwościami inwestowania na preferencyjnych
warunkach w SSE. Potencjalni inwestorzy uznali, że
przyjęte rozwiązania legislacyjne nie stanowią atrakcyjnej
oferty inwestycyjnej.
40
Szczegóły kalkulacji zwolnienia z podatku określa ustawa
o podatku dochodowym od osób prawnych („ustawa
o PDOP”). Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy
o PDOP (analogiczny zapis znajduje się również w art.
21 ust. 1 pkt 63a ustawy o podatku dochodowym od
osób izycznych).
30
(v)
20
Dodatkowo, istotny wpływ na zasady prowadzenia
działalności gospodarczej przez podmioty strefowe
ma także ukształtowana do tej pory praktyka organów
podatkowych i sądów administracyjnych jak również
praktyka Komisji Europejskiej. Podkreślić bowiem należy,
że wielokrotnie sytuacja prawno – podatkowa podmiotu
strefowego zależeć będzie od praktycznego podejścia
organów podatkowych do danego stanu faktycznego,
zwłaszcza organów podatkowych właściwych dla
konkretnego podmiotu.
10
0
"…zwolnieniem podatkowym objęte
są dochody […] uzyskane
z działalności gospodarczej
prowadzonej na terenie Specjalnej
Strefy Ekonomicznej na podstawie
zezwolenia. Zgodnie z treścią
przywołanego przepisu tylko dochód
z działalności prowadzonej na terenie
SSE w ramach uzyskanego
zezwolenia objęty jest zwolnieniem
podatkowym."
Podobnie, długo oczekiwane Rozporządzenie Rady
Ministrów w sprawie kryteriów, których spełnienie
umożliwia objęcie niektórych gruntów specjalną strefą
ekonomiczną, wydane 10 grudnia 2008 r. również
w dużej mierze pozostało do chwili obecnej przepisem
martwym.
I kw. 2009 I kw. 2008
Liczba nowych zezwoleń wydanych w I kwartale 2009 r.
Liczba nowych zezwoleń wydanych w I kwartale 2008 r.
Kazuistyczne podejście organów podatkowych do
poszczególnych zagadnień powoduje konieczność
śledzenia wydawanych przez organy podatkowe
interpretacji indywidualnych oraz nierzadko
potwierdzania prawidłowości przyjętych lub
zamierzonych rozwiązań w drodze interpretacji
indywidualnych.
Nakłady inwestycyjne
Rozporządzenie to miało uregulować/doprecyzować
sytuacje, kiedy dany projekt inwestycyjny jest na tyle
atrakcyjny, że umożliwia inwestorowi korzystanie
ze strefowych ulg podatkowych niezależnie od jego
lokalizacji (innymi słowy, to Strefa „przychodziła” do
inwestora a nie na odwrót). Dotychczas bowiem ocena
takich projektów odbywała się wyłącznie w oparciu
o wewnętrzne wytyczne Ministerstwa Gospodarki.
3500
3000
2500
2000
Ponadto, dla celów ustalenia reżimu prawnego
obowiązującego określonego inwestora, kluczowe
znaczenie ma data uzyskanego zezwolenia.
W szczególności, zgodnie z zasadą praw nabytych,
przedsiębiorcy prowadzą działalność w oparciu o zasady
obowiązujące w dniu uzyskania zezwolenia.
1500
Kryteria te, których zrąb został opracowany jeszcze
w połowie 2008 r. w okresie boomu inwestycyjnego
w SSE z uwagi na długotrwały proces legislacyjny weszły
w życie w diametralnie odmiennej sytuacji gospodarczej.
1000
500
0
I kw. 2009 I kw. 2008
W konsekwencji warunki wskazane w przedmiotowym
rozporządzeniu byłyby trudne do spełnienia w okresie
wzrostu gospodarczego (taki zresztą był ich cel – tylko
rzeczywiście najlepsze projekty kwaliikują do tworzenia
SSE na gruncie prywatnym inwestora), a ich spełnienie
Wartość nakładów inwestycyjnych w mln zł w I kwartale 2009 r.
Wartość nakładów inwestycyjnych w mln zł w I kwartale 2008 r.
6
Specjalne Strefy Ekonomiczne – opinie przedsiębiorców. Specjalne Strefy Ekonomiczne 7
(i)
Cel i metodologia badania
W porównaniu do I kwartału
2008 r. w analogicznym okresie
2009 r. liczba wydanych nowych
zezwoleń uległa zmniejszeniu ponad
dwukrotnie. Z kolei wartość
nakładów inwestycyjnych
zmniejszyła się przeszło sześć razy.
Przywołane wartości obrazują, jak ogromny wpływ na
inwestycje miał kryzys gospodarczy. Można pokusić
się o stwierdzenie, że w praktyce „ruszyły” wyłącznie
mniejsze projekty inwestycyjne, których poziom
zaawansowania w końcu 2008 r. był tak duży, iż
nierozpoczęcie inwestycji mogłoby skutkować większą
stratą, niż ich rozpoczęcie w nieprzewidywalnym
otoczeniu ekonomicznym. Z przeprowadzonego badania
wynika także, że część projektów uległa zawieszeniu,
w związku z brakiem inansowania ze strony właściciela
oraz trudnościami w uzyskania kredytu komercyjnego.
Celem naszego badania było przedstawienie opinii
przedsiębiorców oraz potencjalnych inwestorów
strefowych na temat zmian „przepisów strefowych”,
które miały miejsce w 2008 r.
Liczba zatrudnionych pracowników (odsetek przedsiębiorców)
13,84%
Tym samym, nasz raport stanowi próbę odpowiedzi na
pytanie, jak znowelizowane przepisy prawa przełożyły
się na praktykę. Ponadto w trakcie zbierania materiałów
dla celów naszej analizy, zastanawialiśmy się, jakie
zmiany legislacyjne należałoby wprowadzić, by obecni
przedsiębiorcy strefowi przetrwali w możliwie dobrej
kondycji trudny okres spowolnienia oraz czy istnieją
szanse, by zachęty inwestycyjne oferowane przez SSE
stały się ponownie motorem polskiej gospodarki.
26,15%
18,48%
Mając na uwadze powyższe, podkreślić należy, że
SSE nie przyczyniają się tak istotnie, jak w latach
poprzednich, do poprawy lokalnych rynków pracy.
Co więcej, malejący popyt wewnętrzny, a przede
wszystkim zewnętrzny powoduje, że znacząca ilość
irm nie jest lub nie będzie w stanie wypełnić warunku
zatrudnienia określonego w zezwoleniu, którego
spełnienie determinuje możliwość uzyskania zwolnienia
od opodatkowania. Wiele irm zastanawia się także nad
ograniczeniem poziomu zatrudnienia, nawet wówczas,
kiedy mogłoby to skutkować utratą zezwolenia
strefowego.
15,38%
26,15%
W tym celu przygotowaliśmy ankietę składającą się
z 15 pytań skierowaną bezpośrednio do przedsiębiorców
prowadzących działalność na terenie SSE. Ankieta
przeprowadzona została w okresie od 13 lutego do
13 kwietnia.
Podkreślić równocześnie należy, że w omawianym
okresie wystąpiły dwa bardzo niepokojące zjawiska:
do 50 osób
od 51 do 100 osób
od 101 do 500 osób
powyżej 500 osób
brak danych
po pierwsze, na koniec marca 2009 r. istniały
przypadki niewydania żadnego zezwolenia przez
Zarządy niektórych SSE. Przypadki takie odnotowano
w 4 SSE
Przekrój naszych respondentów kształtował się
następująco:
po drugie, drastycznemu zmniejszeniu uległa wartość
samych inwestycji. Tylko w przypadku Pomorskiej
SSE wartość inwestycji do końca marca 2009 r.
przekroczyła poziom 100 mln złotych. Dla porównania
od stycznia do marca 2008 r. nakłady inwestycyjne
przekraczające poziom 100 mln złotych odnotowano
w 5 SSE. Podkreślić należy, iż w omawianym okresie,
tj. I kwartale 2008 r., wartość inwestycji w Łódzkiej
SSE przekroczyła już 1.000 mln złotych, z kolei
w Euro-Parku Mielec zbliżyła się wówczas do 800 mln
złotych.
Okres uzyskania zezwolenia strefowego (odsetek przedsiębiorców)
Wielkość nakładów inwestycyjnych w złotych (odsetek przedsiębiorców)
13,84%
49,23%
12,32%
24,63%
27,69%
27,69%
"Początek roku 2009 jest dla KSSE,
tak jak dla wszystkich pozostałych
specjalnych stref ekonomicznych
w Polsce, dosyć trudny, ale wiele
wskazuje na to, że regulacje,
nad którymi obecnie pracuje MG
ułatwią napływ nowych inwestycji
do stref"
15,38%
10,76%
18,46 %
do 31.12 2000 r.
do 31.12.2006 r.
do 31.08.2008 r.
brak danych
do 5 mln
od 5 mln do 20 mln
od 20 mln do 100 mln
powyżej 100 mln
brak danych
Piotr Wojaczek
Prezes KSSE S.A.
8
Specjalne Strefy Ekonomiczne – opinie przedsiębiorców. Cel i metodologia badania 9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin